yazı/yorum...: 28 Aralık 2022 15:30 Çarşamba CORONA GÜNLERİ...........................CORONA GÜNLERİ

CORONA

GÜNLERİ

-II-

Yılmaz YALÇIN

Gelinim Sibel’e

Tarih	Gün	Sıra	İÇİNDEKİLER	Sayfa
			YAZ BİTERKEN
			24 Temmuz 2020 Cuma 22:00 CORONA GÜNLERİ...............................Ayasofya
23.Tem.20	Perşembe	134	Kızılelma Ayasofya	13
24.Tem.20	Cuma	135	Ayasofyada namaz	15
			26 Temmuz 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ...........................Zaman çarkıfeleği
25.Tem.20	Cumartesi	136	Günler geçiyor	16
26.Tem.20	Pazar	137	Günün ardından	17
			28 Temmuz 2020 Salı 22:30 CORONA GÜNLERİ..................................Yeşilçam
27.Tem.20	Pazartesi	138	Yeşilçam dedikleri	19
28.Tem.20	Salı	139	Yeşilçam anıları	21
			29 Temmuz 2020 Çarşamba 22:30 CORONA GÜNLERİ............................Ayasofya hutbesi
29.Tem.20	Çarşamba	140	Ayasofya hutbesi	24
			Muhterem Müslümanlar!	25
			31 Temmuz 2020 Cuma 22:30 CORONA GÜNLERİ....................Bugün arefe, yarın bayram
30.Tem.20	Perşembe	141	Arefe'yi bildim!	27
31.Tem.20	Cuma	142	Kurban'la yakınlaştım	28
			03 Ağustos 2020 Pazartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ............................Kurban Bayramı
1.Ağu.20	Cumartesi	143	Pandemide kurban	29
2.Ağu.20	Pazar	144	Pandemide bayramlaşma	30
3.Ağu.20	Pazartesi	145	Bu bayram da geçti gitti	31
			07 Ağustos 2020 Cuma 13:30 CORONA GÜNLERİ..................Bir zamana yolculuk güncesi
4.Ağu.20	Salı	146	35 yıl öncesine seyahat	32
5.Ağu.20	Çarşamba	147	Geçmiş zaman olur ki	33
6.Ağu.20	Perşembe	148	Edirne'de zaman	34
7.Ağu.20	Cuma	149	Bir yolculuk hikayesi	35
			10 Ağustos 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...........................İkinci dalgacılar
8.Ağu.20	Cumartesi	150	Okullar açılacak mı?	37
9.Ağu.20	Pazar	151	Salgın ne durumda?	38
10.Ağu.20	Pazartesi	152	Dünyada salgın	39
			12 Ağustos 2020 Çarşamba 23:30 CORONA GÜNLERİ..............................Felaketler yılı
11.Ağu.20	Salı	153	Felaketler yılı 2020	40
12.Ağu.20	Çarşamba	154	2020'deki gök olayları	44
			14 Ağustos 2020 Cuma 23:30 CORONA GÜNLERİ.......................................Isınan sular
13.Ağu.20	Perşembe	155	Doğu Akdeniz sorunu	45
14.Ağu.20	Cuma	156	Akdenizdeki mavi vatan	47
			16 Ağustos 2020 Pazar 23:30 CORONA GÜNLERİ...........................................Aynalar
15.Ağu.20	Cumartesi	157	Zaman aynaları	49
16.Ağu.20	Pazar	158	Corona güncel	50
			18 Ağustos 2020 Salı 23:30 CORONA GÜNLERİ......................"Our boys"lar hareketlendi
17.Ağu.20	Pazartesi	159	Dikkat: 'Virüs' var!	51
18.Ağu.20	Salı	160	Salgınla 'şaka' olmaz!	53
			20 Ağustos 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ........................Süreç devam ediyor
19.Ağu.20	Çarşamba	161	Artış var ama yenilmedik	55
20.Ağu.20	Perşembe	162	Bizde var da dünyada yok mu?	56
			22 Ağustos 2020 Cumartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ......................Müjde yüklü gemiler
21.Ağu.20	Cuma	163	Arayan bulurmuş	57
22.Ağu.20	Cumartesi	164	Barbaros, Oruç Reis, Fatih, Yavuz, Kanuni	58
			25 Ağustos 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ.....................................Yaz bitti ama...
23.Ağu.20	Pazar	165	Gün döndü	61
24.Ağu.20	Pazartesi	166	Zor günler ufukta	62
25.Ağu.20	Salı	167	Yürürken düşünceler	63
			28 Ağustos 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ......................................Zaferler ayı
26.Ağu.20	Çarşamba	168	Malazgirtten Akdeniz'e	64
27.Ağu.20	Perşembe	169	Ağustos Zaferler ayı	65
28.Ağu.20	Cuma	170	Fitne fesat kazanları	66
			30 Ağustos 2020 Pazar 23:00 CORONA GÜNLERİ...................................Büyük taarruz
29.Ağu.20	Cumartesi	171	30 Ağustosa doğru	67
30.Ağu.20	Pazar	172	30 Ağustos büyük zafer	68

			EYLÜLLE GELEN
			01 Eylül 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ..........................................Yazmaya dair
31.Ağu.20	Pazartesi	173	Yazar olmak	69
1.Eyl.20	Salı	174	Yazmanın arka planı	70
			03 Eylül 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ.............................Türkiye ve Dünya
2.Eyl.20	Çarşamba	175	Bu inat neden?	71
3.Eyl.20	Perşembe	176	Nereye gidiyoruz?	72
			05 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ.......................Eylülle gelen kurtuluş
4.Eyl.20	Cuma	177	Yeni dönem	73
5.Eyl.20	Cumartesi	178	5 Eylül kurtuluşu	74
			08 Eylül 2020 Pazartesi 15:30 CORONA GÜNLERİ..................................Sayıların dili
6.Eyl.20	Pazar	179	Sayılar ne söylüyor?	75
7.Eyl.20	Pazartesi	180	Aklım ne söylüyor?	76
8.Eyl.20	Salı	181	Hükümet ne yapıyor?	77
			10 Eylül 2020 Perşembe 22:30 CORONA GÜNLERİ...................................İzmir, İzmir
9.Eyl.20	Çarşamba	182	İzmir'in kurtuluşu	79
10.Eyl.20	Perşembe	183	Bursa'nın kurtuluşu	80
			12 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ................................Alarm ve darbe
11.Eyl.20	Cuma	184	Fırtına öncesi	81
12.Eyl.20	Cumartesi	185	On iki Eylül	83
			14 Eylül 2020 Pazartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ........................Bulanmadan durulmaz
13.Eyl.20	Pazar	186	Sorun denizi	84
14.Eyl.20	Pazartesi	187	Taşlar oynadı	85
			17 Eylül 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ............................Türkiye ve Dünya
15.Eyl.20	Salı	188	Salgın 'Ligue'	87
16.Eyl.20	Çarşamba	189	Ülkeler kıyaslaması	88
17.Eyl.20	Perşembe	190	Diğer ülkelerde neler oluyor?	89
			20 Eylül 2020 Pazar 23:30 CORONA GÜNLERİ......................................Corona notları
18.Eyl.20	Cuma	191	Maske meselesi	90
19.Eyl.20	Cumartesi	192	Mesafeli olmak	91
20.Eyl.20	Pazar	193	Hijyen/Temizlik	92

			22 Eylül 2020 Salı 22:30 CORONA GÜNLERİ................................................Pencere
21.Eyl.20	Pazartesi	194	Başkan ne dedi?	94
22.Eyl.20	Salı	195	Bilim insanları ne diyor?	95
			24 Eylül 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Corona fırtınası
23.Eyl.20	Çarşamba	196	Dünya dalgalanıyor	97
24.Eyl.20	Perşembe	197	Ülkeler mukayesesi	99
			26 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ...........................Corona ile 200 gün
25.Eyl.20	Cuma	198	200 günü doldurduk	101
26.Eyl.20	Cumartesi	199	Süreç ölçme değerlendirme	103
			28 Eylül 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...........................Coronayla yaşamak
27.Eyl.20	Pazar	200	Hayat devam ediyor	104
28.Eyl.20	Pazartesi	201	Madalyonun arka yüzü	105
			30 Eylül 2020 Pazartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ...................Tünelin sonu göründü mü?
29.Eyl.20	Salı	202	İyice haberler	107
30.Eyl.20	Çarşamba	203	Son haftanın tomografisi	108
			02 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ..........................Pandorra'nın kutusu
1.Eki.20	Perşembe	204	2020'nin savaş tamtamları	110
2.Eki.20	Cuma	205	Perdelenen sorunlar	111
			04 Ekim 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ......................................Aşı çalışmaları
3.Eki.20	Cumartesi	206	Bir müjde daha	112
4.Eki.20	Pazar	207	Aşılar yarışı	113
			06 Ekim 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ.......................................Salgın ve hayat
5.Eki.20	Pazartesi	208	Küçük/Büyük Şeyler	115
6.Eki.20	Salı	209	3 Y formülü: "Yap, Ye, Yıka!"	116
			08 Ekim 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ.........Yaptığımız, yapamadığımız şeyler
7.Eki.20	Çarşamba	210	Ne yapmıyorum?	117
8.Eki.20	Perşembe	211	Ne yapıyorum?	118
			10 Ekim 2020 Cumartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ.......................Dünyada salgının seyri
9.Eki.20	Cuma	212	Dördüncü dalga	120
10.Eki.20	Cumartesi	213	Dünya sarsılıyor	121

			TORUNLARLA ZAMAN
			12 Ekim 2020 Pazartesi 21:00 CORONA GÜNLERİ..............................Torunlarla zaman
11.Eki.20	Pazar	214	Dünya tatlıları	123
12.Eki.20	Pazartesi	215	Dedeler ve torunlar	124
			14 Ekim 2020 Çarşamba 22:00 CORONA GÜNLERİ.............................Karışık düşünceler
13.Eki.20	Salı	216	Corona yalnız değil	125
14.Eki.20	Çarşamba	217	Corona ne ki?	126
			16 Ekim 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ...................................Dünya ve Türkiye
15.Eki.20	Perşembe	218	Sayılarla pandemi	128
16.Eki.20	Cuma	219	Türkiye nerede?	129
			18 Ekim 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ...................Dertli şiir, şarkı ve türküler
17.Eki.20	Cumartesi	220	Şiirlere/Türkülere girmiş dertler	133
18.Eki.20	Pazar	221	Olmaz İlaç Sine-i Sâd Pareme	134
			20 Ekim 2020 Pazar 12:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tartışmalı mevzular
19.Eki.20	Pazartesi	222	Salgında tartışmalar	136
20.Eki.20	Salı	223	Salgın artçıları	139
			22 Ekim 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Tuna bebek (I)
21.Eki.20	Çarşamba	224	Tuna bebek bir yaşında	141
22.Eki.20	Perşembe	225	Tuna'nın seyir defteri	142
			24 Ekim 2020 Cumartesi 22:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek (II)
23.Eki.20	Cuma	226	Coronalı/Acılı Mart Nisan	143
24.Eki.20	Cumartesi	227	Tuna'yla corona yokuşu	145
			26 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek(III)
25.Eki.20	Pazar	228	Tuna'nın yazlık güncesi	147
26.Eki.20	Pazartesi	229	Tuna’sız günler	148
			28 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek(IV)
27.Eki.20	Salı	230	Tuna’yla Ankara	150
28.Eki.20	Çarşamba	231	Tuna nöbetleri	152

			30 Ekim 2020 Cuma 21:30 CORONA GÜNLERİ..............................Pandemik düşünceler
29.Eki.20	Perşembe	232	Pandemide Cumhuriyet Bayramı	154
30.Eki.20	Cuma	233	Cumhuriyet düşünceleri	155
			01 Kasım 2020 pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ....................................Karabasan yılı
31.Eki.20	Cumartesi	234	Deprem gerçeği	156
1.Kas.20	Pazar	235	Yüreklerdeki deprem	157
			03 Kasım 2020 Salı 20:00 CORONA GÜNLERİ....................................Her şeye rağmen
2.Kas.20	Pazartesi	236	41 kere maşallah	159
3.Kas.20	Salı	237	Hayatın öteki yüzü	160
			05 Kasım 2020 Perşembe 20:00 CORONA GÜNLERİ...........................Algı operasyonları
4.Kas.20	Çarşamba	238	Cambaza bak, aslını bilme!	161
5.Kas.20	Perşembe	239	Sen de haklısın	163
			DÖRDÜNCÜ KABARMA
			07 Kasım 2020 Cumartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ..........................Dördüncü kabarma
6.Kas.20	Cuma	240	Corona’da durum ne?	165
7.Kas.20	Cumartesi	241	Dünya'da Corona	166
			09 Kasım 2020 Pazartesi 21:30 CORONA GÜNLERİ............................Şiirlere sığınmak
8.Kas.20	Pazar	242	Yurdum insanından Corona şiirleri	167
9.Kas.20	Pazartesi	243	Sen benim derdime devâ bilmezsin	168
			11 Kasım 2020 Çarşamba 23:30 CORONA GÜNLERİ.........................Bir ordan bir burdan
10.Kas.20	Salı	244	Anılar	170
11.Kas.20	Çarşamba	245	Anmak/yaşatmak	171
			13 Kasım 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ.........................Sözcükleri bırakıverdim
12.Kas.20	Perşembe	246	‘Son’ günler	173
13.Kas.20	Cuma	247	‘Tünele’ girmek	174
			15 Kasım 2020 Pazar 23:00 CORONA GÜNLERİ....................................Yanık türküler
14.Kas.20	Cumartesi	248	Yalan dünya	176
15.Kas.20	Pazar	249	Çubuğuna lüleyim Lelele İbram oy	177
			17 Kasım 2020 Salı 23:30 CORONA GÜNLERİ...........................................Ölüm 'pus'u
16.Kas.20	Pazartesi	250	Rahmete gidenler	178
17.Kas.20	Salı	251	Pus'lu günler	179

			19 Kasım 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ.......................Bir doktorun feveranı
18.Kas.20	Çarşamba	252	Corona üzerine	181
19.Kas.20	Perşembe	253	Covid-19 hakkında	182
			21 Kasım 2020 Cumartesi 21:00 CORONA GÜNLERİ......................İstikamet üzere olmak
20.Kas.20	Cuma	254	Sırat-ı Mustakîm	184
21.Kas.20	Cumartesi	255	İstikamet meselesi	185
			23 Kasım 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ..........................Karabasan yeniden
22.Kas.20	Pazar	256	İkinci zirve	188
23.Kas.20	Pazartesi	257	Küresel karabasan	189
			25 Kasım 2020 Çarşamba 23:00 CORONA GÜNLERİ...................Dalgalanmadan durulmaz
24.Kas.20	Salı	258	Bir iyi, İki kötü	190
25.Kas.20	Çarşamba	259	İniş çıkış sarmalı	192
			27 Kasım 2020 Cuma 21:00 CORONA GÜNLERİ...........................Vaka/hasta yol ayrımı
26.Kas.20	Perşembe	260	Makas değişti	194
27.Kas.20	Cuma	261	Yeni anormal	196
			29 Kasım 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ........................................Tünelin içi
28.Kas.20	Cumartesi	262	Tahtalıköy mü, Bakırköy mü?	197
29.Kas.20	Pazar	263	65 yaş üstü hikayeler	198
			01 Aralık 2020 Salı 12:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Göreceli haller
30.Kas.20	Pazartesi	264	İmtihan dünyası	200
1.Ara.20	Salı	265	Ayetlerdeki dersler	201
			03 Aralık 2020 Perşembe 22:00 CORONA GÜNLERİ..................................Corona aşısı
2.Ara.20	Çarşamba	266	Aşı savaşları	202
3.Ara.20	Perşembe	267	Aşıda Türkiye cephesi	204
			CORONA MUHASEBESİ
			05 Aralık 2020 Cumartesi 19:30 CORONA GÜNLERİ............................Cuma muhasebesi
4.Ara.20	Cuma	268	Durum analizi	207
5.Ara.20	Cumartesi	269	Cuma bereketi	208

			07 Aralık 2020 Pazartesi 22:30 CORONA GÜNLERİ...................................Seferberlik
6.Ara.20	Pazar	270	‘Kısıt’lı saatler	209
7.Ara.20	Pazartesi	271	Gidişat hakkında	210
			09 Aralık 2020 Pazartesi 21:30 CORONA GÜNLERİ................Nasıl bakmalı, ne görmeli?
8.Ara.20	Salı	272	Salgının metafiziği	212
9.Ara.20	Çarşamba	273	Bir virüsün ettikleri	214
			11 Aralık 2020 Cuma 21:30 CORONA GÜNLERİ.................................. ...Corona mizah
10.Ara.20	Perşembe	274	Coronalı şiirler	215
11.Ara.20	Cuma	275	Sen neymişsin corona	216
			13 Aralık 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ........................................Yeni durum
12.Ara.20	Cumartesi	276	Take Off!	217
13.Ara.20	Pazar	277	İnmek istiyorum	218

YAZ BİTERKEN

24 Temmuz 2020 Cuma 22:00 CORONA GÜNLERİ...............................Ayasofya

Kızılelma Ayasofya

Corona günlerinde tarihi olaylara da şahit oluyoruz. Ayasofya'nın müzeden yeniden aslına yani camiye dönüşmesi de bunlardan biri. O 1453'te gerçekleşen fethin sembolü, islam askerlerinin "Kızılelması"ydı. Nice islam ordusu onun sahsında bu şehri fethetmek için dalga dalga geldi bu topraklara. Fetih genç Sultan Mehmet ve onun güzel ordusuna nasip oldu. Tam 567 yıl cami olarak hizmet verdi. Fatih Sultan Mehmedin kılıç hakkı ve kurduğu vakfın mülküdür. Tapusu hala camidir. Fakat sonra nasıl olduysa müzeye çevrilmiş. Bu yüzden gençliğimizde her 29 Mayıs "Ayasofya açılsın, zincirleri kırılsın!" sloganlarıyla yürürdük. O bizim neslimiz için de bir "kızılelma"ydı.

Ayasofya I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş. Bu tarih Peygamber efendimizin (sav) 571'de doğumundan 34 yıl kadar önce. Bir anlamda onunla çağdaş bir mabed. Bu arada yaşanan bir deprem sebebiyle kubbesinin yıkıldığı haberi üzerine onun Ayasofya için dua ettiğini okumuştum. Hangi din adına yapılmış olursa olsun mabed olarak yapılmış bir eserin bu vasfının korunması gerektiğini düşünüyorum. Zaman içinde kilise camiye, tapınak kiliseye dönüştürülebilir. Ancak o yapılarda Allah'ın adının ilelebet anılması ve yüceltilmesi gerekir. İşte Ayasofya 85 yıl aradan sonra yine aslına dönüyor. Orada ibadet edilmesi kimseye karşı değil, kimsenin yanında da değil. İnsanın sadece ve sadece rabbine yönelmesi anlamına geliyor.

6. yüzyılın ünlü bilim adamları, fizikçi Miletli İsidoros ve Trallesli matematikçi Anthemius'un yönettiği inşaatta yaklaşık 10.000 işçi çalışmış. Yapımında kullanılan bazı sütun, kapı ve taşlar çok daha eski yapı ve tapınaklardan getirilmiş. Ayasofya adındaki "aya" sözcüğü "kutsal, azize", "sofya" sözcüğüyse herhangi bir kimsenin adı olmayıp Eski Yunancada "bilgelik" anlamındaki sophos sözcüğünden geliyormuş. Dolayısıyla "aya sofya" adı "kutsal bilgelik" ya da "ilahî bilgelik" anlamına geliyor. Bu kavram aynı zamanda Ortodoksluk mezhebinde Tanrı'nın üç niteliğinden biri sayılıyormuş.

İstanbul'un 1453'te fethinden sonra, fethin sembolü olarak camiye dönüştürüldü. Zaten o sıralar Ayasofya harap bir haldeymiş. Ayasofya’ya özel bir önem veren Fatih Sultan Mehmet kilisenin derhal temizlenip camiye çevrilmesini emretmiş, fakat adını değiştirmemiş. İlk minarenin inşaası da onun döneminde. Hatta minarenin hızla inşa edilebilmesi için tuğladan yapıldığı biliniyor. Diğer minarelerden biri de sultan II. Bayezid tarafından eklenmiş. Bugünkü Ayasofya binası, aslında aynı yere üçüncü kez inşa edilen bir kilise. Bu yüzden "Üçüncü Ayasofya" olarak da biliniyor. İlk iki kilise isyanlar sırasında yıkılmış. Döneminin en geniş kubbesi olan Ayasofya’nın merkezî kubbesi, Bizans döneminde birçok kez çökmüş. Mimar Sinan’ın binaya payanda eklemesinden bu yana sapasağlam duruyor.

1453’te kilise camiye dönüştürüldükten sonra Osmanlı sultanı Fatih Sultan Mehmet’in hoşgörüsüyle mozaiklerinden insan figürleri içerenler tahrip edilmemiş, içermeyenlerse olduğu gibi bırakılmış. Yalnızca ince bir sıvayla kaplanmış ve yüzyıllarca sıva altında kalan mozaikler, bu sayede doğal ve yapay tahribattan kurtulabilmiş. 1935 yılından 2020 yılına kadar müze olarak kullanılan mabed geçtiğimiz günlerde bir cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle tekrar cami statüsü kazanmış oldu.

Bu vesileyle öğreniyoruz ki Ayasofya'nın tekrar cami olma süreci ilk olarak 2005 yılında başlamış. Yargıya taşınan olay Danıştay 10. Dairesi tarafından reddedilmiş. 2016'da tekrar açılan dava da Haziran 2018'de açıklanan karar ile aynı şekilde sonuçsuz kalmış. Hatırlıyorum, Temmuz 2016'da Ayasofya'da düzenlenen Kadir Gecesi programında, 81 yıl aradan sonra sabah namazı ezanı okunmuştu. O yıl TRT Diyanet TV de Ramazan ayı boyunca Ayasofya'dan "Bereket Vakti Ayasofya" adlı sahur programı yapmıştı. Bu sürece Yunanistan'dan tepki gelmesine rağmen Ekim 2016'da Müze'nin ibadete açık olan bölümü Hünkar Kasrı'na, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından uzun yıllardan sonra ilk kez asaleten bir imam atanmıştı. Böylece o yıldan sonra Hünkar Kasrı bölümünde vakit namazlar kılınmaya ve minarelerinden Sultanahmet Camii ile birlikte beş vakit çifte ezan okunmaya başlanmış oldu. Bu yıl da 29 Mayıs 2020 tarihinde İstanbul'un Fethinin 567. yıl dönümü münasebetiyle içinde Fetih Suresi okundu, dinledik.

Bu sırada Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği'nin "Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine yönelik Bakanlar Kurulu kararının iptali" istemiyle Danıştay'da dava açması üzerine 2 Temmuz 2020 tarihinde tarihi bir duruşma gerçekleştirilmiş. Nihayet 10 Temmuz 2020 tarihinde Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını "Ayasofya'nın vakıf senedindeki cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığını" belirterek iptal etmiş oldu. Bunun üzerine 2729 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Ayasofya, Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek tekrar cami statüsü kazandı. Bu gelişme milletimizin belleğinde bir "Kızılelma" hüviyetiyle yaşayan Ayasofya'nın herşeye ve her kese rağmen zincirlerini kırıp özgürleşmesi anlamına geliyor. Her konuda bizim işlerimize burnunu sokma adetinde olan bazı ülkeler tabi yine vır vır ediyorlar, edecekler ama artık atı alan Üsküdara geçti bile.

Hiç kuşkusuz Kızıl elma kavramının Fetih ve gaza kültürümüz içinde önemli bir yeri var. O, millet olarak geçmişimizde, yaklaşıldıkça uzaklaşan, uzaklaştığı oranda da değeri artan ülküleri sembolize eden bir ifade. Devlet için de belli bir hedef ve amacı özetliyor. Bazen de ulaşılması gereken menzili, fethedilmesi gereken şehirleri. Özellikle de Ayasofya'nın şahsında İstanbul, Roma, Viyana, Estergon ve Budin gibi şehirler bu ifadenin müşahhas hali olarak karşımıza çıkıyorlar.

Kızılelma genellikle bir ideal olarak uzak ve erişilmez bir hedefi temsil etmekle beraber, ecdadımızın ‘i'lây-ı kelimetullah’ vizyonunu da ortaya koyuyor. Sözlük anlamı, Allah'ın kelimesini yüceltmek demek olan "i'lây-ı kelimetullah", günlük kullanımda Allah'ın adını veya İslâm dininin tevhid akîdesini şanına uygun bir biçimde yüceltip yayma manasına geliyor. Ayasofya'nın yeniden Allaha ibadet edilen bir mekan olması da bundan başka bir manaya gelmiyor zaten.

Ayasofyada namaz

Bugün 86 yıllık hasret bitti. Bugün Ayasofya'nın zincirlerinin kırıldığı ve yeniden inananlara kavuştuğu gün. Bugün aynı zamanda Cuma, tarihin en eski mabedlerinden Ayasofya için de esaretin son bulduğu bir vuslat günü. Onun bir sembol olarak genç Fatih tarafından Cuma namazı kılınarak din i islamla şereflendirildiği günden bu yana yaşadığı en sevinçli günlerden biri. Fethi taçlandıran Ayasofya'nın izzet ve itibarının yeniden iade edildiği kutlu bir gün.

Yirmi dokuz Mayıs sabah:

Birlikler hücum ve savaş düzeninde /Sabaha karşı verilen savaş emriyle

Konstantinopoliste halk kiliselere koşuyor / Şehir umutsuz, son çırpınışına hazırlanıyor

Yirmi dokuz Mayıs öğle:

Karadan ve denizden tekbirlerle / Coşan gülbank ve davul sesleri ile

Ordu son büyük saldırıya geçiyor / Nihayet, surlarda Ulubatlı beliriyor

Yirmi dokuz Mayıs ikindi:

Yükseliyor sancak şehitler üzerinde / Kutlu ordu akıyor açılan gediklerde

O şehrin kapısından bir 'Fatih' giriyor / Ayasofya ile çağ kapanıp çağ açılıyor

İstanbul'un fethi bizim için sade bir şehrin zapt edilmesi değildi. Hatta Avrupa’nın kap karanlık Orta çağının kapanıp dünya için yeni bir aydınlık çağ açılması da fethi tek başına anlatmaz. Fethi anlamak için Sultan Fatihi tanımak, Akşemseddin’i, Ulubatlı’yı hatırlamak gerekir. Ayasofya’nın önemini kavramadan olmaz. Kutlu sahâbi Eyüp Sultan’ı (ra) bilmeden, o surların önüne gelip gitmiş onlarca islam ordusunu anmadan fetih anlaşılamaz.

“Fetih bir kuru tarih mi ? / Yoksa sade bir cihangir mi Fatih / Düşünmeli…Çağ açıp çağ kapatan o gün / Neden kutlu bir müjdeyle gelmiş / Bilinmeli…Osmanlı sarığını / Kardinal külahına tercih eden / Günün Ayasofya’sını / Anıp hatırlamalı / Kurtuluşu görmeli, Fethi anlamalı”

Bugün için bazı noktalarda fethin manasından uzak, ne oradan ne buradan iki arada bir derede kalmış olabiliriz. Hatta, bazen mağlup ve zelil düştüğümüz anlar da olabilir. Belki çağdaş uygarlık düzeyinin altında, İslâm medeniyetinin ise çok çok uzağında bulunuyor olabiliriz. Ama çok şükür ki tarihin hiçbir anında zalim, hırsız ve emperyalist olmadık, olmayacağız da. Bizi taş, madde ve para uygarlığı ile ölçmeye kalkanlar, hayallerinin ötesinde kalan mukayeseli üstünlüklerimizi göremeyenlerdir. Üstelik bugünkü eksiklerimiz, yanlışlarımız, iğretiliklerimiz bize bulaşmış hastalıkların eseridir, zarafet medeniyetinin değil.

Fethi anladıkça dirilmeye ve kendimizi yenilemeye de yakınız demektir. Allah’ın izniyle bizde 19 Mayıs’lar, 29 Mayıslar, 24 Temmuzlar bitmez, bitmeyecektir de. Ayasofya'nın açılması hiç kuşkusuz büyük bir olay. Çok önemli ve büyük bir adım. Bunun için gayret edenlere, emeği, katkısı ve iradesi olanlara şükran borçluyuz. Ancak ona ve İstanbula iyi bakmalı. Onlar mahzunlaşırsa, İstanbul Bizans’a benzerse Fetih akınları yine başlar, zaten hiç kesilmedi, inşallah kesilmeyecektir de.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/07/24-temmuz-2020-cuma-2200-corona.html>

26 Temmuz 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ...........................Zaman çarkıfeleği

Günler geçiyor

Günler bir bir geçiyor. Artık ne takvime bakıyorum, ne de bugün neydi telaşındayım. Herkes için zaman biraz farklı akar bunu fark edeli çok oldu. Gençken günler yıllar geçmek bilmezdi, ya da öyle sanırdım. İmkan olsa yılları üçer beşer atlamak isterdim hızlıca. Yapmak istediğim, ulaşmayı düşlediğim o kadar çok menzil vardı ki.

Ben acele ettikçe zaman direnir, ağırdan alırdı sanki. Zorluklar, olumsuzluklar bir biri ardına ve nefesimi kesercesine inadına üstüme geliyorlar zannederdim. Mücadele ederken elimdeki günleri yaşayamıyor, aksine haftalar aylar beni yudum yudum içiyor gibiydi. Öylesine ağır, öylesine kanırta kanırta geçiyor gibiydi zaman.

Şimdi roller değişti, günler sanki çarkıfelek olmuş. Fır fır dönüp geçip gidiveriyorlar gözümün önünde. Her günün birbirinden farklı, renkli ve tekrarı mümkün olmayan birer ikramiye olduğunu biliyorum artık. Hızla geçince bütün farklı renkler soluk beyaza dönüşüyorlar onun da farkındayım. Ama nedense ayrıntıları hatırlayamıyorum eskisi gibi.

O yüzden galiba gözümü dört açıp neler olup bittiğini gözlemlemeye, neyi nasıl yaşadığımı iyice anlamaya çalışıyorum. Yoksa unutacağım kesin. Halbuki geçmiş günleri düşündüğümde onları teferruatıyla zihnimde bulabiliyorum. Yaş almak böyle bir şeymiş, öyle diyorlar. Neyse ne, takvime bakmayı o yüzden bıraktım. Bana zaman kaybettiriyor. Her anı, her doğan günü, her akşamın güzelliğini hissederek yaşamak istiyorum.

Çocukluğumdan beri yazmayı severim. Der çalışmayı da yazarak yapardım. Lisedeyken herkesin yaptığı gibi ceplerim kopyalıklarla dolu olurdu. Ama üniversitede bile hiç çıkarıp da kopya çektiğim olmadı. Benim için bir çeşit muska gibiydiler, onları yazarken çalışmış olurdum zaten. Şimdi de her gün aşağı yukarı 2-4 sayfa yazıyorum. Bunlar hem anı hissederek yaşamamı sağlıyor, hem de not düşüyor zaman çarkıfeleğinin her yaprağına. Mesela Corona günlerini 138 gündür yazıyorum. Başlangıçta bizim ömrümüze denk gelen olağanüstü bir olayın tanıklığıydı notlarım. Sonrasında kendi yaşamımı, ülkemi ve dünyayı seyrettiğim bir pencere haline geldi yazdıklarım.

Corona günlerinde kâh salgının üzerimizdeki etkilerini yazdım, kâh rakamlarla seyrini anlattım. Bazen önemsediğim, yazmak istediğim hisler, düşünceler aktı satırlarıma. Bazen ülkemle ilgili görüşlerimi açıklama fırsatı buldum bu pencereden. Arada günlük gibi kullandığım da oldu. Ama bütün bunlar aslında yaşadığım zamanı kana kana içmek gibiydi. O beni gençken öyle içmişti, şimdi de ben onu. İntikam ya da ödeşmek için değil, aklıma bile gelmedi. Ama gerçek bu; yazmak ve elimin altında hızla dönen zaman çarkıfeleğin renklerini kayda almak istiyorum o kadar.

Ben öyle yapar mıyım bilmem, bazı yaşlılar sürekli bulmaca çözüyor. Alzheimer hastalığını geciktirirmiş. Doğrudur, bir şey diyemem. Şu anda böyle bir ihtiyaç hissetmiyorum. Belki daha sonra. Memuriyet hayatım, yöneticiliğim rakamlarla, mevzuatla ve kurallarla geçti. Mali konularda herkesin bana baktığı bir ortamda unutma, şaşırma gibi bir tercihim yoktu. Beynim bir hesap makinesi gibi çalışıyordu. Rakamlar her şey değildir ama pek çok şeyi onlarla daha kolay anlayabiliriz. İstatistik için yalancı derler meselâ. Her şeyin yalanı dolanı olur, rakamların niye olmasın ki? Aslında yalancı olan maalesef insandır, rakamların ne günahı var. Ben onlara inandım, yararlandım ve kimseyi yanıltmadım çok şükür.

Bu konuda çok hatıram var ama aklıma gelmişken bir tanesini anlatayım. Yıl 2007, Mecliste Mali Hizmetler Müdürüyüm. Başkanımız Bülent Arınç. Kendisi üzerimde hakkı alan, tanıdığım güzel adamlardan biridir. Ben 2006'nın Ekiminde bu göreve gelmişim. Daha önce başka bir birimin başındaydım. Yıl bitmiş, başkan geçen yıl hakkında icraatını bir basın toplantısıyla anlatacak. Benden önce kendisine bütçe uygulamasına ilişkin bilgiler verilmiş. Konuşmasının bir bölümünde 2006 yılına dair şöyle bir bahis var: "Geçen yıl %40 tasarruf yaptık!" Görünce Başkanı bunun doğru olmadığı noktasında uyardım, bu benim görevimdi. Bana neden diye sordu haklı olarak: "Başkanım %40 tasarruf yaptık demek, aslında bana verilen Bütçeyi %40 eksik uyguladık demektir" diye açıkladım. Zeki adam, ne demek istediğimi anladı ama yine de yüzündeki ifadeyi unutamam. "Peki ne diyeceğiz o zaman?" bakışıydı bu. Dedim ki, "Elinizdeki broşürde öyle yazıyor ama siz şöyle söyleyin: Geçen yıl azami tasarrufa riayet edilmiş, bütçenin %60'ı etkin bir şekilde harcanarak, tüm hizmet ve yatırımlar eksiksiz gerçekleştirilmiştir." Sonraki yıllarda üç Başkanla daha çalıştım, 6 bütçe hazırladım ve uygulamasını izledim. Bu olay kulağıma hep küpe oldu ve meseleye "harcama etkinliği" yönüyle baktım. 2012 yılında emekli olup bıraktığımda, TBMM'nin harcama etkinliği %90'ı aşmış bulunuyordu.

Günün ardından

Bugün ülkemiz Corona günlerinin 139.ncusunda. Bizim 2020 yılı körfez yazlık günlerimizin ise 52.ncisi bitti. Coronada düşüş sürüyor, bir taraftan da yaklaşan Kurban bayramı telaşı var. Maskeye bir türlü alışamadık galiba. Ben şahsen çoğu zaman unutup çıkıyorum. Geri dönüp almaktan başka çare yok. Evin bir yerlerinde bayrak gibi henüz daha atılmamış maskeler asılı duruyor. Herkes birbiriyle karışmasın diye ayrı ayrı yerlere asıyor çünkü. Mesafe ve hijyen konusunda bizden kaynaklı sorun yok. Ancak Pazar yerlerinde insanlar pek uyamıyorlar bu kurallara. Bereket bulunduğumuz bölgede aktif corona hadiseleri pek görülmedi. Geçenlerde kiracı bir çiftin testinin pozitif çıktığı duyuldu. Bu haber bile siteyi heyecanlandırdı. Sonra duyduk ki hastanede müşahade altına alınmışlar, bu kez de negatif çıkmış sonuçları. Zaten de hemen gittiler.

Türkiye'nin bugünkü 26 Temmuz tablosuna göre vaka sayısı 226.100'e yükselmiş durumda. Bugün 40.016 test içinde 927 yeni vaka (% 0,23) tespit edilirken iyileşenler ise 1.010 olmuş. 17 hastanın da vefat etmesiyle Türkiye'de Koronavirüs sebebiyle kaybettiğimiz insan sayısı toplam 5.613'e (% 0,25) çıkmış. İyileşenlerin toplam sayısı ise 209.487' a (% 92,7) ulaşmış. Bakan Koca: "Yeni vaka sayımız, son günlerdeki ortalamasında. İyileşen hasta sayımızla yeni vaka sayımız arasındaki fark düne yakın. Yoğun bakım, entübe ve riskli gruptaki hasta sayımız yaklaşık aynı düzeyde seyrettiği için vefat sayıları birbirine yakın gerçekleşiyor" demiş. Bu sözler dikey değil yatay gittiğimizi gösteriyor.

Sağlık Bakanı Fehrettin Koca, 24 Temmuzda: "Türkiye genelinde bakanlığımız tarafından yaklaşık 150 bin kişiyle yapılan Covid-19 tarama çalışmasında, rastgele test edilen her 1000 kişiden 2,5'inde test sonucu pozitif çıkmıştır. Vakaların yüzde 46'sı İstanbul'da. COVID-19 kaynaklı vefatlarınsa yüzde 50,2’si yine İstanbul’da. İstanbul'da yapılan tarama çalışmasında ise, rastgele test edilen her 1.000 kişiden 2,9’unda test sonucu pozitif çıkmıştır. Bu oran, Türkiye genelinden yüzde 13,8 yüksektir. Hepimizin iyiliği için dikkatli olalım. Hayat riske yenilmesin" demişti.

Evet, mümkün olduğu kadar dikkatli olmaya, hayatımızı riske etmemeye çalışıyoruz ama bu çaba bitecek gibi de görünmüyor. O yüzden günlük hayatımız devam ediyor çaresiz. Her gün sabah oluyor, sıcak bir gün geçiriyoruz. Gün batıyor, akşam serinliği ve nihayet uyku. Bakarsan günler çarkıfeleğin yaprakları gibi dönüp duruyor. Bu rutini anlamlı ve renkli kılansa aradaki ayrıntılar. Mesela buranın nemsiz oksijeni bol havası, esen serin rüzgarı sıcak temmuz günlerini sorun haline getirmiyor. Esinti sivriler için de sineksavar gibi.

Sabah yürüyüşlerim ve denize devam. Denizin güzel olduğu günler biraz daha fazla olsa da girip çıkmak ve duş en çok yarım saat. Saat 10 ile 10.30 arası kahvaltı hazırlama saati. Sonrası buranın en güzel anlarından biri; kahvaltı zamanı. Bölgede yetişen domates, salatalık, biber, zeytin ve peynir sofranın olmazsa olmazları. Ekşi maya köy ekmeklerini de severiz, bulur alırız, soframızdan eksik olmaz. Saat 12'ye kadar arka bahçe balkonunda birlikte oluruz ailemle. Bu yıl en küçük torunumuz da bizimle. Çocuk 9 aylık oldu, neredeyse her gün değişiyor. Bugün "Allah, Allah" demeyi öğrendi. Bu hafta el sallamayı ve öpücük göndermeyi de. İki haftadır hızlı bir şekilde emekliyor. Ama en çok sevdiği şey ayağa kalkıp bizim eşliğimizle yürümeye çalışmak. Ayın başında ilk dişini gördük. Çok güleç yüzlü ve sağlıklı maşallah. Arada simitle denize bile sokuyor annesi, neşesini görmek lazım.

Günümün en az 3 saati yazmakla geçiyor. Susurluk için REİS gazetesine yazdığım haftalık yazılar 162.cisinde. Mayısta üç yıl dolmuştu. Son altı aydır özel bir konuda seri şeklinde bir yazı dizisi yazıyorum. İnşallah Susurluğun 2023-28 dönemi stratejik planı için alt yapı oluşturacak. Corona yazılarım ise bugün 139.ncusunda. Başka alanlarım da var yazdığım ancak bu ikisi önde geliyor. Geçen yıl 4 kitap yaptım, 4 evladıma da ithaf edip verdim. Bundan sonra sırada damat ve gelinlerim ile torunlarım var. Benden yazılmış birer mektup gibi okusunlar inşallah.

Gün içinde ön ve arka bahçelerimle de uğraşıyorum. Bu yıl sebze ekmedik, belirsizlik var diye. Ama çiçeklerim, fidanlarım ve meyva ağaçlarım var. 2-3 günde bir dönüşümlü çapalayıp suluyorum. Bu yıl ne elma, ne şeftali, ne de üzüm pek yok. Geçen sene var yılıydı herhalde. Yine de üstündeki birkaç meyva bile büyüdükçe beni mutlu ediyor. Yine bu sene arka bahçede kendiliğinden kabak, karpuz ve kavun fideleri çıktı. Onlara bakmaya çalışıyorum. Onların da ürünlerini alabileceğimden emin değilim ama olsun, bahçemi yeşil görmek bana yetiyor.

Yine bu yıl evimiz hiç görmediği kadar kedi gördü. Büyük kızımın kedisi Pati, oğlumun kedisi Rakun, bizim bahçe kedilerimiz Panda ve Boncuk. Büyük kızım, torunlarım ve kedileri Pati Adapazarına gittiler. Şimdi oğlumla birlikte kedisi Rakun geldi. Kendisi tam bir istanbul hanımefendisi. Boncuk sürekli diğer bahçeleri ve komşuları dolaşıyor. Ama Panda günün çoğunda bizimle. Öncek gün veterinere götürüp iğnelerini yaptırdık. Aksırığı geçmemişti, bu yüzden her sabah ilacını veriyorum. İnşallah iyileşir.

Yarın Burhaniye pazarı. Bugün buradaki küçük pazara gittik, bazı ihtiyaçları da aldık ama Burhaniyeye de gitmeden olmayacak. Çoruk köylü Hacı Kemalden, Kırtıklı köylü kadınlardan organik taze sebze almadan dönmeyiz. Zaten Kurban için de görüşme yapmam gerekiyor. Nasipse 7 kişilik bir guruba girdik. Bu sene virüs nedeniyle kurbanlarımızın başında beklemeyecekmişiz. Ertesi günü onlar haber verecek almaya gideceğiz. İkinci gün kızım ve torunum gidecekler. Son günü de oğlumuz İstanbula dönecek. Biz şayet aksi bir durum olmazsa biraz daha kalacağız. Ankaradaki oğlumuzdan haber bekliyorduk. Torunumuz Ece için bir bakıcı kadın bulmuşlar galiba. Kreşe vermek istemiyorlar. Size ihtiyacımız var deseler gidecektik, yine de gideriz.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/07/26-temmuz-2020-pazar-2230-corona.html>

28 Temmuz 2020 Salı 22:30 CORONA GÜNLERİ..................................Yeşilçam

Yeşilçam dedikleri

Bugünlerde nedendir bilinmez bir "Yeşilçam şarkıları" tutkusu yaşıyorum. Sabah yürüyüşü yaparken genellikle türkü dinlerim. Çocukluğumda sabahları radyodan dinlediğim yurttan sesler, Muzaffer Akgün ve Neriman Altındağ türkülerinden olsa gerek. Nadiren Emel Sayın'dan türk sanat müziği ya da Orhan Gencebay'dan fantezi müzik vb. dinlerim. Bazı anlar canım nostalji çeker. 1960'lı 70'li yılların şarkıları benim için hala bir numaradır.

İşte Yeşilçam şarkıları da aynı dönemden hafızamda gönlümde iz bırakmış şarkılar. Belki de hayat mücadelesine erken başlamaktan tam yaşayamadığım gençlik dönemimi hatırlatıyorlar. Şimdi hem zamanım hem de müzikten lezzet alma olgunluğum var. Şu anda meselâ telefonumda "sevemedim karagözlüm" çalıyor. Bin defa dinlesem doyamam.

Yeşilçam nedir, niçin öyle denmiştir bilir misiniz? Türk sinemasının 1950-60’lardan 80'lerin sonuna kadar belki 30 küsur sene böyle bir ismi vardı. Beyoğlu'nda, herkesin bildiği meşhur İstiklal Caddesinde şimdi pek bir kimsenin bilmediği kendi haline terk edilmiş küçük bir sokak "Yeşilçam sokağı". İşte bu sokak, bir zamanlar yıllarca Türk sinemasının kalbi, binlerce insanın ekmek kapısı, birçok ünlü yıldızın doğup büyümesine ön ayak olmuş.

Yeşilçam sokağı, 1980 öncesinde tüm film şirketlerinin yazıhanelerinin bulunduğu bir sokaktı. Adeta Türkiye’nin Hollywood’uydu. Şayet Yeşilçam olmasaydı Türk Sineması diye bir şey de olur muydu bilemiyorum. Yılda 200'ün üstünde film çekilen, repertuarında binlerce filmin yer aldığı bir üretim merkeziydi. Elbette bu dönemde bir çok piyasa filmi de yapıldı, ancak unutulmaz filmler de çıktı aynı sokaktan. Bu kadar yıl geçmiş olmasına rağmen hala izlemeye doyamadığımız "Yeşilçam filmleri"ydi onlar.

Yeşilçam sinemasının 1950'li yıllarda, özellikle de 1952 yapımı ”Kanun Namına” isimli filmle başladığı kabul ediliyor. Türk sineması elbette daha önce de vardı. O kısma "Tiyatrocular dönemi" deniyor. Bazı tiyatro oyuncuları bu yeni döneme karşı çıkmışlar. Yeşilçam filmlerinde oynamayı reddetmişler. Kabul edenler de olmuş tabi ki. Bu yüzden bir ayrışma olmuş daha yolun başında. Üstelik eskiden bugünkü gibi ajans ve menajerlik sistemi olmadığı için birkaç kişi hariç dönemin tüm popüler oyuncuları yarışmalarla sinemaya kazandırılmış.

Sektörün sıçrama yapması da başlangıçta ekonomik. 1948 yılında Belediye Gelirler Kanunu’nda, yerli filmler için %75 olan vergi, %25′e düşürülünce, para kazanma imkanını gören yapımcılar, yeşilçam sokağında yoğunlaşmışlar. Bu dönemde yerli filmlerde de hızlı bir artış var. 10 yılda 50 film çekebilen Türk sineması aynı sayıya 1 yılda ulaşıp aşmış. Bu sebeple 1950′li yıllar Yeşilçam sinemasının ilk büyük dönemi. “Yeşilçam” sokağı bu yıllarda ülkenin sinema endüstrisi haline gelmiş. Yaklaşık 30 yıl boyunca da Türk sinemasının kalbi kabul edilmiş.

Bir nevi bizim Hollywood’umuz olan Yeşilçam, Türk sinemasının en aktif olduğu yılları görmüştür. İstanbul merkezli çekilen filmler, o dönemde ülkenin her bölgesinde oynatılmakta ve salonlar dolup taşmaktaydı. Tabi ki o zamanlar hayatımızda internet yoktu, televizyon kanalları sınırlıydı ve eğlence sektörü şimdiki kadar gelişmemişti. Bu durum, sinema sektörünün gelişmesine fırsat sağlamıştı.

O günden bu yana her yeni neslin zihninde, Yeşilçam’dan bir ya da birçok sahne mutlaka iz bırakmıştır. Kuşkusuz bahçelerde, boş mahalle arsalarında açılan yazlık sinemalar artık tarihe karıştı. Televizyon sinemaları, internet de televizyonu sollayıp geçti. Doğal olarak sinema kültürümüz de çok değişti. Yine de insan çekirdek çitleyip, kuru yemiş ve gazoz eşliğinde topluca ağladığımız, güldüğümüz o günleri özlüyor. Yeşilçam’ın en unutulmaz zamanları, tüm mahallelinin bir araya geldiği o yazlık sinemalardı.

Yeşilçam sinemasının miladı olarak kabul edilen ”Kanun Namına” film 27 Ekim 1952 tarihinde gösterime girmiş. Yönetmeni Ömer Lütfi Akad. Başrol oyuncuları Ayhan Işık ve Gülistan Deniz’di. Osman Seden tarafından gerçek bir cinayet üzerinden yola çıkılarak yazılmış. Sinemamızın uluslararası alanda ödül alan ilk filmi 1963 yapımı Susuz Yaz filmi de bir Yeşilçam dönemi ürünü. Aynı dönemde başta Kerime Nadir olmak üzere birçok yazarın kitapları filme uyarlanmış. Hülya Koçyiğit, Sadri Alışık ve Çolpan İlhan bu dalgaya öncülük eden isimler.

Yeşilçam dönemimin bir başka ilginç ismi Sefa Önal. Yaklaşık 400 filmin senaristliğini yapmış. Aynı zamanda onlarca filmin yönetmeni. Safa Önal'ın bu alanda Guinnes Rekorlar Kitabı’na girdiği biliniyor. Yeşilçam’ın birçok filminin senaryosu ona ait. Meselâ;Tatar Ramazan, Yumurcak, Ah Güzel İstanbul, Menekşe Gözler ve Evlidir Ne Yapsa Yeridir gibi filmlerin senaryosunu o yazmış. Ayrıca; Cingöz Recai, Sezercik Yavrum Benim, Küçük Ev gibi filmlerin de yönetmenliğini yapmış.

Yeşilçam bir çok seri filmin çekimine de vesile olmuş. "Clali ibo", "Küçük hanım", "Ayşecik", "Turist Ömer" bunlardan sadece bir kaçı. İş yaptıkça 2.ncisi, 3.ncüsü yapılmış. İçlerinden seri olarak 8-10 film yapılanlar var. "Hababam Sınıfı" serisinden bahsetmeden Yeşilçam tamam olmuş olmaz. İlki 1 Nisan 1975 tarihinde gösterime girmiş. Rıfat Ilgaz’ın yazdığı romandan uyarlanan film Türk Sinema Tarihi’nin en önemli serilerinden birini başlattı. Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, Tarık Akan, Halit Akçatepe gibi dev isimlerin yer aldığı serinin yönetmen koltuğunda Ertem Eğilmez vardı.

‘Sihirli perde’ olarak da tanımlanan sinemanın Türk insanının hayatına girdiği 14 Kasım 1914’ten bu yana geçen 108 yılda, Türk Sineması yaklaşık 6 binin üzerinde filme imza attı. Özellikle 1966 yılı, 239 filmle bir rekordu. Buna karşılık 31 film çekilen 1991 yılı ise sinema tarihinin en durgun yılıydı. Çoğunlukla Amerikan ve Mısır sinemasından esinlenen Yeşilçam filmleri zaman içinde kendi karakterini bulmuş ve türk halkını peyaz perdeye yansıtmıştır.

Yeşilçam anıları

Yeşilçam; filmleri, yazlık sinemaları ve ünlüleriyle akıllardadır. Buna bir de dönem şarkılarını eklemek lazım. Zamanımızın çoğunu evde geçirdiğimiz şu corona günlerinde iyi ki müzik var, iyi ki "Yeşilçam şarkıları" da var. Onlar neredeyse ezbere bildiğimiz ve hep özlemle andığımız, dinlemekten bıkmadığımız şarkılar. Kuşkusuz Yeşilçam filimlerinin ayrıca anılarımızda yer edinmiş birbirinden güzel enstrümantal müzikleri de var. Meselâ "Hababam Sınıfı, Sultan, Köprü, Aile Şerefi, Köyden İndim Şehire, Dila Hanım, Kader Bağlayınca, Devlerin Aşkı, Canım Kardeşim, Çöpçüler Kralı ve Selvi Boylum Al Yazmalım" bunlardan sadece birkaçı. Bu müzikler hepimizde o kadar yer etmiştir ki, melodiyi duyduğumuz anda o filmlerin sahneleri gelir gözlerimizin önüne.

Ancak ille de sözlü şarkılar en fazla etkilemiştir seyirciyi. Zaman TV, internet, klip vb olmayan bir dönem. O günün öne çıkan şarkıcısını ve plağını desteklemek üzere film yapılmış bolca. Şarkıcı da en güzel şarkısını o filmde okumuş. Hem o kazanmış, hem de Yeşilçam. Sinema salonları özellikle yazlık bahçeler hınca hınç dolmuş seyirciyle. Film şarkıyla bütünleşmiş, şarkı da şarkıcı da filmle. Bugün bile unutulmaz hatıralar bırakmışlar gönlümüzde. "Samanyolu, Hasretinle Yandı Gönlüm, Şarkılar Seni Söyler, Boş çerçeve, Şarmaşık gülleri, Hayat Bayram Olsa, Artık Sevmeyeceğim, Sonbahar yaprakları, Sevemedim Kara Gözlüm, Ben Seni Unutmak icin Sevmedim, Benim Gözüm Sende, Buruk Acı, Sonbahar Rüzgarları,Keloğlan, Oh Olsun" gibi pek çok şarkı var böyle unutamadığımız. Orhan Gencebay'ın, Ferdi Tayfur'un ve daha pek çok meşhur şarkıcının yaptığı filmleri saymıyorum bile.

Beyaz perdeyle ilk tanışmam 8mm’lik küçük bir makinayla duvara yansıtılan “Cilalı İbo ve Kırk Haramiler” (1964) filmiyle oldu. Daha 7-8 yaşındaydım. Kasabamızda fotoğrafçılık yapan rahmetli Bedri amca evinin salonunda mahallenin çocuklarına böyle filmler gösterirdi. Tabi ödeyecek harçlığımız varsa. Ertesi yıl ilk sinema deneyimimi yaşamıştım. O zamanlar küçük kasabamızda bile iki tane kışlık sinema vardı. Gelen filmleri megafonla sokaklarda üzerine afiş asılmış araba dolaştırarak duyuruyorlardı. Hiç sinemaya gitmemiştim. Ama etraftaki curcunaya, gidenlerin ballandıra ballandıra anlattıklarına bakıp özeniyordum. Param yoktu, üstelik sinema ailemde 'o da neymiş!' türünden mesafeli durulan bir şeydi.

Arada evden o taraflara doğru keşif yolculukları yapıyordum kısa, kısa. Sinemaya girenleri gözlüyordum imrenerek. Bir ara etraf 'Turist Ömer, Turist Ömer' diye yıkılıyor, o küçücük kasaba bu filmle çalkalanıyordu. Hava soğuk ve pusluydu. Gece değildi ama akşamın karanlığı erken çökmüş gibiydi. Dayanamadım, kendimi bir anda sinemanın önünde buldum. İnsanlar kuyruk olmuş bilet alıyorlardı. Baktım, kapıda biri durmuş biletleri yırtıp insanları içeriye alıyor. Oraya kadar sokuldum. Amacım dalgalanan kadife perde aralığından içeriye bakabilmekti. Merak ediyordum. Benim gibi birkaç çocuk daha vardı yanımda. Nasıl olduysa bir an, kalabalıkta oğlanın biri aradan kaynadı geçti içeri. Biz de yapabilir miyiz acaba ? derken bir dalgalanma daha, biz de koltuk altlarından, palto ve bacak aralarından içeri daldık.

İlk defa bir sinemaya giriyordum. Aydınlıktan zifiri bir karanlığa düşmüştüm. Yalnız arkadan, balkon tarafından fışkıran su gibi bir ışık demeti perdeye yansıyordu. Perdede bir adam; üstünde koyu gri bir gömlek, kirli keten bir pantolon, yamuk yumuk bir şapka. Önüne gelene sağ elini başında yukardan aşağı tutarak değişik bir selam veriyor. Konuşmalar, müzik, ses…Gözümü o beyaz perdeden alamıyordum. Etraf çok karanlıktı. El yordamıyla daha öne, daha öne doğru gittim. Sağımı solumu görmüyordum ama birileri sürekli beni iteliyordu. Sonunda sahnenin sağ tarafına yığılmış ayakta dikilen bir kalabalığın önüne kadar gitmişim.

Öyle ağzım açık seyrediyorum ki ne kadar geçti farkında değilim. Belki 10-15 dakika, belki de yarım saat. Önce ensemde bir pençe hissetim, sonra da geriye doğru çekildiğimi. Tam da Vahi Öz 'Bediaaa !' diye höykürürken yakalanmıştım. Kapıda bilet yırtan adam beni iki dakikada kaçak girdiğim kapıdan fırlatıp atmıştı. Şoktaydım. Arkamdan bağırıp çağırdıklarını anlamadım bile. O günden beri yüzünde buruk bir gülümseme, kaytan bıyıklı, garip giyimli, tuhaf selamlı “Hey yavrum heyyyyy !” diye konuşan o adamı hiç unutmadım.

Çocukluğumun henüz beyaz cam”ın bile olmadığı altmışlı yılları. Radyolu evlerin ender olduğu bir dönem. Sinema en gözde eğlence. Akşamları gidilen ve yeşilçam filmlerinin yazlık bahçe sinemalarında ailecek, bütün kasaba hep birlikte seyredildiği yıllar. O günlerde çocukluk akşamlarımız, sinema girişinin sihirli ışıklarıyla ve en güzel şarkılarıyla renklenirdi. Gece karanlığında, makine dairesinden perdeye fışkıran ışıklarla yansırdı bir bir o dönemin yıldızları. Perdede tanıdık bir yıldız göründüğünde ise bir alkıştır kopardı bahçeden.

Benim için filmin ne olduğu, hangi yıldızın oynadığı hiç fark etmiyordu elbette. Bu akşam bir yazlık sinemaya gidelim de, ne olursa olsundu. Akşam yemeği çabucak yensin, hazırlanılsın, yola koyulup yürünsün. Sinemaya girince de sağa-sola bakılsın, çekirdek çitlensin, yalı gazozu içilsin ve perdeye yansıyan sihirli dünya bizi alıp götürsün farklı dünyalara. 75 kuruşluk biletle renklensin hayatlarımız...Bizim kasabamız eskiden tahta sandalyeleriyle ünlüydü. Bütün kahveler, düğün yerleri, bahçeler, parklar ve de yazlık sinemalarda bu ağaç sandalyeler kullanılırdı. Yazın parkımız da güzeldi ama yazlık sinemalar da dolup dolup taşardı hani. Yaz akşamları aileler çoluk çocuk ya parka ya da bu bahçe sinemalarına giderlerdi.

Televizyonun olmadığı zamanlardan söz ediyorum tabi ki. Düğünler, nişanlar, sünnet ve kına eğlenceleri de sokakta yapılırdı. Karşıdan karşıya gerilmiş elektrik kablolarında sarkan ampuller aydınlatırdı ortamı. Tahta sandalyeler getirilirdi gündüzden at arabaları ile. Kasabamızın müzisyenleri çalar söylerlerdi ortaya. Renkli ampullerle aydınlatılan koyu yeşil çiçekli parkımızda boş masa bulunmazdı. Oralar kasabamızın sosyal hayatının ve eğlencenin belli başlı yerleriydi. Biz çocuklar için hava hoştu, yeter ki dışarıya çıkalım. İster düğün, ister park, ister sinema.

Sinema ile ilgili ikinci deneyimimi böyle güzel bir yaz akşamı yaşadım. Yıl 1965, Temmuz ayı. İlkokul üçüncü sınıfı bitirmişim. Karnem pekiyi ile dolu. Okulda öğretmenimin göz bebeğiyim ama evin haşarısı, işe yaramazıyım. Değil karne hediyesi arada bir harçlık bile vermezler. Çok lazımsa yumurta verirler bakkala götürür satarım. Aldığım üç beş kuruş deftere kaleme gider. Bazen kalan 5-10 kuruşla doğru eski kitap satan 'topal Tahir'e giderim. Bana resimli çizgi kahraman dergileri verir, tahta sandalye üzerinde okur, sonra da koşa koşa eve dönerim.

O ara Körfezde oturan halam aile büyüklerimi ziyarete gelmiş. Yanında iki de genç görümcesi. Onlar sinemaya alışkınmışlar. Delikanlı amcam, ablasını ve genç misafirleri akşam gezmesine sinemaya götürmeyi düşünmüş. Ben de ağladım, sızladım peşlerine takıldım. Mecburen yanlarında götürdüler. Sinemanın girişi bir renk, müzik ve ışık cümbüşü halinde. Afişler göz alıcı. Yakında, pek yakında…Aşkların En Güzeli, Çöl Kanunu, Duvarların Ötesi, Gurbet Kuşları, Vurun Kahpeye, Gözleri Ömre Bedel. Her taraf renkli afişlerle donatılmış. Şimdiki program: Ayşecik Cimcime Hanım.

Film hakkında bir bilgim yok. Yalnızca Ayşeciğin çocuk olması beni heyecanlandırıyor. Bir de afişteki şapkalı, yukardan aşağı selam veren adam tanıdık. Turist Ömer bu ! Onu kışın az biraz seyretmiştim. Aaa! Şimdi o da mı var bu filmde ? Heyecanım kadar bu sefer merakım da artıyor. Amcam bilet alırken yerimde duramıyorum. Beni zor zapt ediyorlar. Nihayet içeriye giriyoruz. Perdenin önüne sıra sıra tahta sandalyeler dizilmiş. En arkada küçük, biraz yüksekçe bir kulübe var. Önünde de ufacık bir pencere. İnsanlar çoluk çocuk oturmuşlar çekirdek çitliyorlar. Gazozcu kucağındaki kasayı tıngırdatarak arada dolaşıyor.

Dikkatim kocaman beyaz perdede. Tahta sandalye üzerinde kıpırdamadan, heyecanla bekliyorum. İkide bir 'Plopff '..' diye, 'Gazuuuz, soğuk gazuuuz !' sesler duyuyorum. Elindeki açacakla mütemadiyen gazoz açıyor adam. Nihayet müzik kesiliyor, ışıklar sönüyor. Gökyüzündeki yıldızları görüyorum, ne çoklar…Aniden arkadaki küçük pencereden ışık fışkırıyor beyaz perde üzerine. Üstü açık bahçe sineması perdede oynayan insanların yansımalarıyla doluyor. Önce gelecek programı seyrediyoruz. Sonra da pek yakındayı. Ben ayşeciği merak ediyorum bir de turist ömerin bu filmde ne işi olduğunu.

Yine bir sessizlik, arkadan sinema makinesinin tıkırtıları duyuluyor. Perdede 'Ayşecik Cimcime Hanım', Zeynep Değirmencioğlu Ayşecik, Sadri Alışık Turist Ömer, Vahi Öz Ruknettin, Mualla Sürer Bedia ve bir sürü isim daha. Hah ! nihayet ayşeciği gördüm. Benden biraz daha küçük ya da benim kadar bir şey. Beyaz tenli, bukle bukle saçları var. Bir de konuşması, tam cimcime yani.

Hah ! Bu da Turist Ömer amca. Kötüler Ayşeciğin babasını öldürüyorlar. Ama o onu koruyup kolluyor. Arkadaş gibiler. Bir de Rüknettin amca var, ikide bir 'Bediaaa!' diye sesleniyor bir teyzeye. Film bir koşturmaca, kovalamacaya dönüşüyor. En heyecanlı yerinde ışıklar yanıyor. Yine gazozcu çıkıyor meydana. İnsanlar kimi sigarasını yakıyor, kimi biten çekirdekleri yeniliyorlar girişteki satıcıdan. Ben sabırsızca ışıkların kararmasını ve perdenin canlanmasını bekliyorum. Biri gazoz uzatıyor, onu bile unutuyorum elimde. Dakikalar geçmiyor…

Film yeniden başlıyor. Turist Ömer, Rüknettin, Bedia güldürüyor insanları. Ayşeciği herkes çok seviyor. Görümceler habire çekirdek çitliyor. Halam ağlıyor. Ben kötülere kızıyorum. Ama Turist Ömer'le Ayşecik de birbirlerini çok seviyorlar. Herkes mutlu ayrılıyor sinemadan. Yerler sigara izmariti, çekirdek kabuğu ve gazoz şişeleriyle dolu. Benim gözüm, çıkarken bile beyaz perdeye takılı. Orada oynayan onca insan, sesler, arabalar nerde ? Bir an Ayşecik'le Turist ömer'in bana el salladıklarını görüyorum. Ben de onlara el sallıyorum gizlice. …

Aradan tam 55 yıl geçti. Hayalimdeki o sahne hala aklımda. Sonrasında defalarca Ayşecik, Turist Ömer filmi izledim. O anı, o tadı bir daha bulamadım. Güzel bir yaz akşamı gezmesinden miydi ?, Ayşecik mi bana kendini sevdirmişti yoksa Turist Ömer'le akraba mı olmuştum ?, O akşam ne gülmüş, ne ağlamıştım. Sadece seyretmiştim. Elimdeki gazozu değil, perdedeki hayalleri içer gibi seyretmiştim.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/07/28-temmuz-2020-sal-2230-corona.html>

29 Temmuz 2020 Çarşamba 22:30 CORONA GÜNLERİ....................Ayasofya hutbesi

Ayasofya hutbesi

Farkında mısınız Koronavirüsü tehdidi azaldıkça deliğine kaçmış birileri yine dışarı çıkıp zehirli dilleriyle mikrop saçıyorlar. Ayasofya'nın ibadete açılması dolayısıyla Yunan'dan daha çok vır vır ettiler. Tabi ki hepsini görmüş, duymuş okumuş değilim ama rastladıklarım bile bana bunları bir kere daha tanımama yetti. Aslında çok üzerlerinde durmaya değmezler.

Cibilliyetleri bu vazgeçemiyorlar işte. Düşüncelerini bile doğrudan açıkça ifade edemeyen, gölgeler arkasından tıslayıp duran bu mahlukları çok iyi biliyorum. Onlar böyle gagara gugara yapmaya devam edecekler, kervan yürüyecek. Daha önce de böyleydi şimdi de böyle. Hiç şüphem yok yarın da böyle olacak.

Yok "ABD böyle demiş, Yunanistan şöyle yas tutmuş, bilmem kim üzüntülerini bildirmiş.." Birisi "Araplar bile kılıçla hutbe okunmasıyla dalga geçti" paylaşımında bulunmuş. Kılıcı sade döner kesmekte kullanılır zannediyor zahir. Hadsiz bir başkası Ayasofya'yı "Dırar mescidine" benzetmiş. "Ben orada namaz kılmam" diye de ilave etmiş. Hangi yanlışı düzelteyim ki. Mescidü’d-dırâr adıyla bilinen mescid Medine’de münafıkların müslümanlara zarar vermek amacıyla Kubâ Mescidi’nin karşısına yaptırdıkları, daha sonra Hz. Peygamber tarafından yıktırılan mescid. Yani şimdi kendisi mümin, Ayasofya'yı açanlar, orada namaz kılanlarsa münafık oluyor (!) vatandaşa göre. Amaçları da müslümanlara zarar vermek öyle mi? Allah Allah, sen nerede hangi zamanda yaşıyorsun Allah aşkına?

Bir tanesi oturmuş Ayasofya'nın müze iken "şu kadar milyon gelir getirdiğini, cami olunca devletin zarara uğratıldığını" paylaşmış. Sanırsın ki mesele ulusal bütçe. Kara kara devletin ne kadar para kaybettiğini düşünüyor. Sen onu bunu boşver de kendi gerçek düşünceni açıklasana! Çünkü seni Corona günleri başında "Bu kadar camiye ne lüzum var? Onca diyanet görevlisi ne iş yapıyor? Bu kadar parayı sağlık görevlilerine verseydiler virüs filan olmazdı" mealinde paylaştığın saçmalıklardan hatırlıyorum.

Ya "Camiler dolmuyor, Ayasofya'da kaç kişi namaz kılacak?" derdinde olanlara ne demeli? Bu türler de sanki dini bütün, beş vakit namazlı muhteremler. Sen hiç merak etme, hatırlıyorum senin gibiler Çamlıca camisi için de böyle şeyler zırvalamışlardı. Mescidler, camiler Allah için yapılıyor ve açılıyorlar. Ona sahip çıkacak mümin de evvel Allah çok bu ülkede. Sana mı kalmış onların derdi? Samimi ol, bir şeylerin arkasına saklanma, karnından konuşma rahatsız olduğun şey ne o ne bu. Sen Din i İslam'dan rahatsızsın, senin derdin müslümanlarla. Üstüne üstlük Erdoğan düşmanlığın iyice gözünü karartmış. Ne siyaset biliyorsun, ne tarih okumuşsun, ne de dinden haberin var. Ne diyelim, Allah ıslah eylesin.

Sen ve senin gibiler için son sözüm şu: "Ayasofya Allah için yapılmış 1500 yıllık bir mabeddir. Fethin sembolü, Fatihin kılıç hakkı ve vakıf mülküdür. TC. tapusu camidir. Vakfiyesiyle nesilden nesile bizlere intikal etmiş bir emanettir. Ebediyete kadar da içinde Allah'ın adı anılacak ve ona ibadet edilecektir. Şimdi, o dilinize doladığınız Diyanet işleri Başkanının Ayasofya hutbesini noktasına virgülüne dokunmadan sahipleniyor ve paylaşıyorum. Siz ve sizin gibi düşünenlere verilecek cevabım budur." Buyrunuz:

Muhterem Müslümanlar!

Bugün, Ayasofya’nın kubbelerinde yeniden tekbir, tehlil ve salavatların yankılandığı, minarelerinden ezan ve salâların yükseldiği gündür. Evlad-ı Fatihan’ın hasreti, ulu mabedin sessizliği sona eriyor. Ayasofya Cami-i Şerifi bugün yeniden mümin ve muvahhit cemaatine kavuşuyor.

Bizleri böyle şerefli ve tarihî bir günde bir araya getiren Rabbimize sonsuz hamd ü senalar olsun. “Konstantiniyye mutlaka fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutandır! Ve o asker, ne güzel askerdir!”[1] buyurarak fethi müjdeleyen Resûl-i Ekrem Efendimize salat ve selam olsun.

Bu müjdeye nail olma aşkıyla yollara düşen İstanbul’un manevi mimarı Ebû Eyyûb el-Ensârî Hazretleri başta olmak üzere, ashab-ı kirama, onların kutlu izinden gidenlere, Anadolu’yu bize vatan eylemiş, korumuş ve emanet etmiş olan bütün şehit ve gazilerimize selam olsun.

Çağının en gelişmiş teknolojisini üreten, gemilerini karadan yürüten, Allah’ın izni ve inayetiyle İstanbul’u fetheden, sonra da bu aziz şehrin tek bir taşına bile zarar gelmesine izin vermeyen, o genç ve dirayetli padişaha, Fatih Sultan Mehmet Han’a selam olsun.

Ayasofya, asırlar öncesinden gelen gül rengi bir muştudur. Ayasofya, fethin nişanesi ve kıyamete kadar cami olması kaydıyla onu vakfeden Fatih’in emanetidir. Bu nadide emanetin cemaatine kavuşması için dünden bugüne canla başla emek veren büyüklerimize, ilim ve fikir insanlarımıza, irfan ve ihsan öncülerimize, tüm kardeşlerimize selam olsun.

Aziz Müminler!

Ayasofya’nın yeniden ibadete açılması, beş asır boyunca cami olarak müminleri bağrına basan mukaddes bir mekânın, aslî vasfını kazanmasıdır.

Ayasofya’nın yeniden ibadete açılması, başta Mescid-i Aksa olmak üzere, yeryüzünün bütün mahzun ve mazlum mescitlerinin ümide kavuşmasıdır.

Ayasofya’nın ibadete açılması, temeli tevhid, tuğlası ilim, harcı erdem olan medeniyetimizin yükselmeye devam edişidir.

Kıymetli Müslümanlar!

Bizim medeniyetimiz, cami merkezli bir medeniyettir. Camilerimiz, birlik ve dirliğimizin, ilim ve irfanımızın kaynağıdır. Yüce Rabbimiz, cami ve mescitleri imar edenler hakkında şöyle buyurmaktadır: “Allah’ın mescitlerini ancak Allah’a ve ahiret gününe iman eden, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler imar eder. İşte doğru yolda oldukları umulanlar bunlardır.”[2]

Bir caminin yapılması ve varlığını koruması için gayret gösteren kimseleri Peygamberimiz cennetle müjdeler: “Her kim Allah için bir mescit bina ederse, Allah da ona cennette bu mescidin benzeri bir köşk bina eder.”[3]

Aziz Müslümanlar!

Şimdi bize düşen, birlik ve kardeşlik şuuruyla camilerimizi canlı tutmaktır. Camilerimizi hayatımızın merkezine almaktır. Kadınıyla erkeğiyle, çocuğuyla, genciyle, yaşlısıyla camilerimizde olmak, camilerimizle hayat bulmaktır. Ayasofya Cami-i Şerifi’nin ifade ettiği ulvi anlamlara sahip çıkmak için daha büyük bir inanç, azim, kararlılık, heyecan ve özveri ile çalışmaktır.

[1] Ahmet b. Hanbel, Müsned IV, 325.

[2] Tevbe, 9/18.

[3] Müslim, Zühd, 44.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/07/29-temmuz-2020-carsamba-2230-corona.html>

31 Temmuz 2020 Cuma 22:30 CORONA GÜNLERİ............Bugün arefe, yarın bayram

Arefe'yi bildim!

Corona günlerinin 143.ncüsündeyiz. Bugün aynı zamanda "Arife", yani bayram arefesi. Yarın inşallah Kurban Bayramını idrak etmiş olacağız. Günler, haftalar aylar geçiyor. İşte corona musibeti bitti bitecek derken ikinci dini bayramımız daha geldi çattı.

Bu defa Ramazan bayramında olduğu gibi sokağa çıkma yasağı yok. Şükür o günler geride kaldı. Ancak, maske-sosyal mesafe-hijyen tedbirleri hala devam ediyor. Bu bayram da zorunlu olmadıkça bayram ziyaretleri yapamayacağız, eller öpülmeyecek ve kucaklaşıp sarılmayacağız.

Bugün 9 Zilhicce 1441, yani Hicri 1441 yılı Zilhicce ayının dokuzu. Şu anki takvime göre 30 Temmuz Perşembe arife günündeyiz. Yarın 31 temmuz Cuma, 10 Zilhicce günü itibariyle başlayan mübarek Kurban bayramının ilk günü. Sonraki günlerde bayram Ağustosun 01'i cumartesiden 4 Ağustos Pazartesi dahil olmak üzere dört gün devam edecek.

Corona günlerinde sağlıkla bir arifeye daha eriştik hamdolsun. Mübarek bir eşikteyiz; yarın bayram!. Çünkü arife, dini ıstılahta bayrama hazırlık günü, bayramı müjdeleyen gün demek. Asıl olarak bugün, yani hicrî kâmerî Zilhicce ayının 9. günü için bu kelime kullanılıyor. Ancak zaman içinde Ramazan Bayramından önceki gün için de kullanılır olmuş. Hatta belli gün ve bayramlardan bir gün öncesine veya önemli bir olay ya da olayların cereyan ettiği bir dönemden önceki günlere de Türkçe’de arife deniyor. Arapça orijinalinin etkisiyle 'arefe' şeklinde de kullanıldığı bir gerçek.

Arefe'nin kökeni "Arafat" kelimesi arapçada bilmek, tanımak demekmiş. Türkçeye de irfan, bilme, tanışma, buluşma yeri demek olan bu sözcükten geçmiş. Tarihin başlangıcında Hz.Adem'le Hz.Havva yeryüzünde Mekke'nin bulunduğu bölgede bir tepede birbirlerini yeniden bulmuşlar. O tepeye "Arafat" adının verilmesinin nedeni bu. Birbirlerini tanıyıp bildikleri için Arafat denilmiş. O güne de arefe denilmesi bundan. Orası haccın en önemli farzı olan vakfe'nin yapıldığı nokta. Vakfe, kurban bayramının bir gün öncesi olan zilhicce ayının dokuzuncu günü burada yapıldığından bu güne de -yevmü arefe- arefe günü veya Türkçe kısaca arefe deniliyor.

İki dini bayramımızdan biri olan Kurban Bayramı 4 haram aydan biri olarak geçen Zilhicce ayı içinde. Haram aylar tabiri kamerî aylardan Zi'l-Ka'de, Zi'l-Hicce, Muharrem ve Recep ayları için kullanılıyor. Tefsir ve tarih kitaplarında, haram aylarla ilgili hükümlerin hac ibadetiyle birlikte Hz. İbrahim zamanında teşri` kılındığı, insanların bu aylarda sağlanan güven ortamı içinde hac ibadetini rahatça yaptıkları, Mekke ve çevresinde oturanların da bu vesileyle geçimlerini sağladıkları belirtiliyor. İnsanların güven içinde Hac ibadetini yapabilmeleri için “Haram ayları”yla ilgili hükümler Hz. İbrahim(a. s. ) ve oğlu Hz. İsmail(a. s. ) den buyana devam ettirilmiş.

Cahiliye döneminde de hürmet edilen bu aylar, muhterem kabul edilmiş ve bu aylarda savaşmak haram kabul edilmiş. Cahiliye döneminde bile Araplar, haram aylar girdiği zaman bunların kutsallığına karşı gösterilmesi gereken saygının bir işareti olarak savaştan ve her türlü saldırıdan kaçınırlarmış. İslam dini prensip olarak ulaştığı toplumlarda var olan iyi ve güzel uygulamalara dokunmamış. Bu uygulama da bugüne kadar böyle korunmuş. Ancak, düşman tarafından taarruz edilmesi halinde, müdafaa mahiyetinde savaşa müsaade edilmiş bulunuyor.

Tevhidî gelenekte var olan ve Kur`ân`ın da sürdürdüğü Haram aylar uygulaması, insanlığı barışa alıştırmayı ve ulaştırmayı amaçlıyor. Bunların ilk üçü hac ayı, dördüncüsü ise umre ayı olarak biliniyor. Böylece; Şam, Mezopotamya ve Irak`tan hac ve umre için Mekke`ye gelen insanların güvenle gelip memleketlerine dönmeleri sağlanmış. Dolayısıyla haram aylar ile hac ayları arasında sıkı bir ilişki var.

Zaten Zîl-hicce; hicce sâhibi yani hacc yapılan ay demek. Kameri aylardan onikincisi ve sonuncusu. İslâm'in bes temel esasından biri olan hac ibadetinin yerine getirildiği ay. Bu mübarek ayin 1'inden 10'una kadar olan zaman dilimine "leyali-i asere", yani on mübarek gece adı verilmiş. Bu günlerde oruç tutmak müstehap kabul edilmiş ancak hacdakiler arefe günü oruç tutmaz. 10'uncu gün kurban bayramının ilk günüdür. Hac yapacak kişinin, hac ayları içerisinde ihrama girerek hacca başlaması ve belli yasak ve kurallara uyması gerekiyor. Kurban kesmek de bunlardan biri.

Her şeye kadir olan Yüce Mevlam; bizleri, doğru yoldan ve sevdiklerimizden ayırmasın. Artık bayramı gözlediğimiz şu saatlerde bekleyişimiz hayırlara vesile olsun inşallah. Onun izniyle daha nice en güzel bayramlara erişebilelim. Arefe gününün feyiz ve bereketi üzerimize sinsin, gönüllerimiz nûr, hanelerimiz huzur dolsun. Niyetlerimiz makbul, amellerimiz kutlu, dualarımız kabul olsun.

En güzel bayramlara hep birlikte sağlıkla ve huzurla erişebilmek duasıyla.. Hayırlı ve bereketli bir arefe diliyorum.

Kurban'la yakınlaştım

Bugün bayram. İki dini bayramımızdan biri: kısaca kurban diyoruz ama kurbiyyet yani yakınlık bayramı. İbadet yönüyle Rabbimize, infak yönüyle de birbirimize yakınlık.

Dün sabahtan itibaren teşrik tekbirleriyle bayramı karşıladık. Bu sabah da bayram namazımızı kıldık elhamdülillah. Elbette maske-mesafe kuralına uyarak. Herkes kendi seccadesini de götürmüş, cami çevresindeki yeşilliklere yayılmıştı.

Evimizde hep birlikte kahvaltı ettik. Birbirimizle bayramlaştık. Harçlıklar verildi, gönüller alındı. Sonrasında kalan aile büyüklerimizi aradık telefonla. Ankara'daki çocuklarımız görüntülü aradı konuştuk. Dostlarımız, arkadaşlarımızla mesajlaştık. Yazlık komşularımızla balkondan balkona bayramlaştık. "Ne yapalım corona var, böyle oldu" diye de şakalaştık.

Evet, salgın günlerinde buruk bir bayram daha yaşıyoruz. Hacc yapılamayan, Arafatta buluşulamayan, vakfe yapılamayan ve Mescid-i Haram'da kurban kesilemeyen bir bayram. Ama bayram bayramdır. Eksik de olsa, buruk da olsa mü'minlere ikram edilmiş. Üstelik bu gün çifte bayram; hem cuma hem kurban bayramı. Bunun da anlamı büyük.

Alıştığımız aile ziyaretleri yapamasak da, el öpüp kucaklaşamasak da bu sorun bizi günün iletişim imkanlarını kullanarak birbirimize ulaşıp bayramlaşmamıza mani değil. Normal mesajlar demode oldu, Whatsappp iletişimi bile görüntülü görüşmelere döndü. Herkesin elinde akıllı telefon, kimi istersen arayabilirsin; yeter ki ara.

Kurban ibadetinin delili olarak Hac suresi 22/34 ayeti gösteriliyor. Bu ayet mealen: "Her toplum (ümmet) için bir kurban kesme zamanı yaptık ki kendilerine rızık olarak verdiğimiz koyun, keçi, sığır ve deve cinsinden hayvanları Allah’ın adını anarak kessinler. Hepinizin ilahı bir tek ilahtır; O’na teslim olun. Alçak gönüllülere müjde ver" şeklinde. Peygamberimizin hayatında da bu ibadet fiilen yaşanarak öğretilmiş. Et yemek için değil, Allah rızası için kesilip infak edilmesi yönünde.

Kurban bayramına özel ibadetlerden birisi de teşrik tekbirleri. İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'e göre bu tekbirlerin söylenmesi kadın-erkek her Müslümana vacip. Kesilen kurban etlerinin taşlar üzerinde güneşte kurutmaya "teşrik" denildiği için kurban kesme günlerine de teşrik günleri deniyormuş. Bu sebeple arefe günü sabah namazından başlayarak bayramın 4. günü ikindi namazı dahil farz namazlardan sonra getirilen tekbirlere teşrik tekbirleri deniyor. "Tekbir" ise zaten Allah'ı ululamak, yüceltmek demek.

"Allâhü ekber Allâhü ekber lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber Allâhü ekber ve lillâhi'l-hamd" cümlesi geleneğimizde kurban kesimi yapılırken ve bayram namazı hutbesi sırasında da tekrar ediliyor. Anlamı ise şöyle: "Allah herşeyden yücedir, Allah herşeyden yücedir. Allah'tan başka ilâh yoktur. O Allah herşeyden yücedir, Allah herşeyden yücedir. Hamd Allah'a mahsustur".

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/07/31-temmuz-2020-cuma-2230-corona.html>

03 Ağustos 2020 Pazartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ.......................Kurban Bayramı

Pandemide kurban

Bugün bayramın 2.nci günü. Kurban etimizi ancak akşam saatlerinde alabildik. Bunun sebebi bulunduğumuz ilçede pandemi sebebiyle kurban kesiminde farklı bir yöntem izlenmesi. Daha önceki yıllarda şehrin içinde muhtelif kesim yerleri bulunuyordu. Bu sene onlara izin vermemişler. Kesim yerine gitmemiz istenmediği için vekaletlerimizi de peşinen aldılar.

Kurbanlar Balıkesir'de entegre bir tesiste kesilmiş. Etler dağıtım yerine kasalar içinde soğutucu donanımı olan tırlarda geldi. Üstelik bir gece de dinlendirilmişti. Bizi daha önceden mesajla bilgilendirdikleri için o saatte belirtilen yerden gittik aldık. Ne izdiham oldu, ne de karışıklık.

Hava sıcak, sabah bile sahilde 32 dereceydi. İkindi üzeri 40 dereceyi gördük. Bu sıcakta etler bozulabileceği için hızlı bir şekilde verilecek yerlere dağıttık. Allah kabul etsin. Çocuklarımıza vereceklerimizi ayarladık ve kalanını da kendi ihtiyacımız için ayırıp buzdolabına yerleştirdik. Yarın bir kısmı taşınabilir bir buzluk içinde Ankara'ya gidecek.

Pandemide bayramlaşma

Bugün 2 Ağustos; Corona günlerinin 146, Kurban bayramının da 3.ncü günü. En yakın akrabalarımıza bile bayramlaşmak için gidemediğimiz bir bayram geçiriyoruz. Ama her şeyde olduğu gibi bazen pandemide de istisnalar oluyor. Tedbirimizi alıp, virüse "pardon" dediğimiz anlar. Tam 35 yıl öncesinde birlikte çalıştığımız bir arkadaşla görüşmeye gittik bugün. 1983-85 yıllarında Kırklareli Zirai Donatım fabrikasındaydık. Kendisi Çorumlu, Tekirdağ'da oturuyor. Ancak bu yıl Akçay'da yazlık almışlar. Face'ten bulmuş beni. Hastaymış, görüşmek istedi. Ben de eşimle istisna bir bayram ziyareti yaptık evlerine.

Eşi de altı yıl önce emekli olmuş. Çok memnun oldular ziyaretimize. Sosyal mesafeye riayet ederek, tokalaşmadan evlerinin balkonunda oturduk. 35 yıl dile kolay. Hatıralar da var ama geçen yılların hikayesi de bir o kadar farklı ve önemli. 18.30'da oturduk, kalktığımızda saat 20.30 idi. İki saat ne kadar da çabuk geçmiş. Oysa anlatacak daha neler kaldı neler. O genel müdürlükten askerlik dönüşü muğber olarak Kırklareli'ne gelmişti. İki yıl kadar birlikte çalışmıştık. Eşi Gümrükte çalışıyordu ve çocukları küçüktü. Doğal olarak sorunlu gelmiş, orada da devam etmişti. Sonunda o Edirneye, ben de Ankara'ya Genel Müdürlüğe geçmiş, o günden bu yana da görüşmemiştik.

Bayramlar ziyaret ve görüşme vesilesi aynı zamanda. 35 yıl öncesinin, birlikte çalışmış olmanın bir hatırı var. Farklı yer ve zamanlardan gelip bir noktada hayatlarımız kesişmiş. Sonra da yine yollar ayrılmış ve hayatlar devam etmiş farklı kulvarlarda. Köprülerin altından çok sular geçmiş tabi. Ama eski arkadaşlar, anılar, zorluklar, hoşluklar, sonrasında yaşananlar anlatılmak isteniyor. Anlatılsın ki unutulmasın, konuşulsun ki sohpet olsun, muhabbet olsun arada. Erisin geçen zaman karıştırılırken çaylar, temize çekilsin böylelikle bir yerlerde kalmış müsveddeler.

Bugün kızımız, eşi ve küçük torunumuz Ankara'ya döndüler. Sabah 9 gibi çıkmışlardı. Biz ziyaretteyken Ankara'ya vardıklarını haber verdiler. Büyük kızım, oğlum ve onlar bizim evde bir araya gelmişler. Çok memnun olduk tabi. Görüntülü görüştük. Yalnız iki yaşındaki torunumuzun "Ben sizi görmek istiyorum" demesi bizi duygulandırdı. Görüntülü konuşmak da önemli ama yavrucuk bizim kucağımıza gelmek, kendini sevdirmek ve dokunmak istiyor. Haklı ama yapacak bir şey yok. Babaanne/Anneanne çok yoruldu bu yıl. Biraz kendi halinde dinlensin ki sonbaharda, kışta yine birlikte olalım kuzucuklarımızla.

Bu bayram da geçti gitti

Bayram 4.ncü gününü tamam etti, teşrik tekbirleriyle birlikte geçti gitti. Nedense haftanın son günü pazar akşamları, bayramların son günleri, hatta günün kızıla dönen gün batımı anlarında bir hüzün çöker üzerime. Sanırım bu duygu bana yatılı okulda kaldığım günlerden hatıra.

Tatil dönüşü akşam üstü nefes nefese lise yokuşunu çıkarken aynı "garip"liği yaşardım. Yıllık izin bitip de çanta bavul çocuk kalabalığıyla dönerken o hercümerç içinde bile kendimi yapayalnız, dokunsan ağlayacak durumda bulurdum nedense. Sonraları bu halin elindekini yitirmiş herkeste aşağı yukarı aynı olduğunu fark ettim. İnsanlar tıpkı vefat etmiş bir insanı toprağa verirken hissettiğim gibi, aynı duygularla yalnızlaşıyorlarmış anladım.

Geçen kurban bayramı annem sağdı, her bayram gelip elini öptüğümüz babamız da 2006 yılında elimizden kayıp gitmiş, yeni bayrama erememişti. Bu bayram da bir "corona" gulgulesi içinde yitip gitti elimizden. Bir sonraki bayrama kim ere kim kala? Allahın verdiği her can bir emanet gibi vakti saati gelince sahibine teslim ediliyor.

Bakan Kocanın açıkladığı bilgiye göre; bugün itibariyle son 24 saatte 19 kişi daha virüs nedeniyle vefat etmiş. 147 günlük can kaybımız maalesef 5 bin 747 olmuş durumda. Bu insanların önemli bir kısmı geçen bayram hayattaydılar ama bugün yoklar. Tıpkı bayramın son günü gibi elimizden kayıp gittiler. Allah bütün ölenlerimize rahmet etsin.

Biz kaldık, daha yaşayacak imtihanlarımız var. Onlar bu dünyanın ağırlıklarından kurtulup "Hakka kavuştular". Onları bilemeyiz ama üzülmek de, kendini garip ve yalnız hissetmek de bize göre duygular. İşte bayramın son günü, akşam kızıllığında elimizden şeker alınmış çocuk gibi bir hüzün hali yaşamamız da bundan.

Allah beterinden korusun. 5 aydır bir "Pandemi" imtihanı yaşıyoruz. Bakan Koca didinip duruyor: "Bayram kutlamalarında, tatil yerlerinde, salgın faktörü ne yazık ki yeterince dikkate alınmadı. Daha önce, bazı illerle sınırlı olan vaka artışlarının önümüzdeki günlerde ülke geneline yayılmasından ENDİŞE duyuyoruz. TEDBİRDE GÜÇ BİRLİĞİNE ihtiyacımız var!" Adam daha ne desin, ne yapsın? Tablo meydanda bir aydır patinaj yapıp duruyoruz.

3 Ağustos Türkiye Günlük Korona Tablosu'na göre; son 24 saatte 995 kişiye daha Kovid-19 tanısı konulmuş. Bu sayı yapılan 41 bin 301 testten çıkıyor. Yani her yüz kişiden 2,4'ü Covid-19 virüsü taşımakta. Bu oran neredeyse ulusal kimliğimiz gibi, bir türlü daha aşağıya inemedik. Bereket çok iyi iş çıkaran donanımlı bir sağlık sistemimiz var ve bunun sonucu olarak 217 bin 497 kişi iyileşmiş. Bunlar da toplam vaka sayısı olan 233 bin 851'in %93'ü ediyor. Demek ki pozitif olan her 100 kişiden 2 ya da 3'ü ölmüş, 93'ü taburcu olmuş, 4'ü ya da 5'i ise hastanelerde tedavi görmekte.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/03-agustos-2020-pazartesi-2300-corona.html>

07 Ağustos 2020 Cuma 13:30 CORONA GÜNLERİ........Bir zamana yolculuk güncesi

35 yıl öncesine seyahat

Bayram bitti, çocuklarımız gitti bizde kendimizi yollara vurduk. Allah nasip ederse üç günlük bir gezi ayarladık ödül olarak. Rotamız Çanakkale üzerinden Trakya. Tekirdağ-Kırklareli ve Edirneye gideceğiz. Şu anda ilk günümüz bitti. Kırklareli öğretmenevindeyiz.

Kırklareli bizim 35 sene önce görev yaptığımız bir yer. O zaman zirai donatımda çalışıyordum ve 1983 yılının mayıs ayında buraya muhasebeci(şef) olarak terfien atanmıştım. Üç yıldan fazla kaldık Kavaklı beldesindeki fabrikada. Zor günler çetin yıllardı yaşadığımız. 2 ve 3 yaşında çocuklarımız vardı. Kasım 1985 te de üçüncü çocuğumuz Hilal doğdu burada. 1986 yılı eylülünde de yine terfien bu defa müdür yardımcısı olarak Ankara genel müdürlüğe geçmiştik. Kırklarelinde bizde iz bırakmış hatıralar var. Ama 35 yıldır çok istediğimiz halde bir türlü gelip görememiştik. Niyetimiz buraları bir kez daha görmek, bulabildiğimiz dostlarımızı ziyaret etmek.

İlk gün oldukça yoğun geçti. Sabah 08.30 da körfezden yola çıktık. Çanakkale üzerinden lapsekiye oradan Feribot la Geliboluya geçtik. Tekirdağ Marmara ereğlisinde yazlığında bulunan yaşlı ilkokul öğretmenimi ziyaret ettik önce. Çok memnun oldu tabi. Bir saat kadar görüştük konuştuk. Duasını aldık bol bol. Sonra da oğlumuz bizi Çorluda bırakıp İstanbula geçti.

Oradan yaklaşık 45 dakika mesafede Lüleburgaz vardı hedefimizde. Otogardan alıp evlerine götürdü bir akrabamız. Meğer onlarda da bir aile büyüğümüz ve iki çocuğu bayram için bir araya gelmişler. Derken burada görev yapan bir astsubay delikanlı da eşi ve çocuğu ile gelince bizim ziyaret tam bir susurluklular buluşmasına dönüştü. Sağolsunlar yemek çıkardılar, çay içildi, sohbet muhabbet derken saat 22'yi buldu. Öğretmen evine geldiğimizde saat 23'tü.

Yarın sabah inşallah şimdi kırklareli üniversite yerleşkesi olan Kavaklı daki eski fabrikaya gideceğiz.

Geçmiş zaman olur ki

Saat 19.15 biraz sonra Edirneye hareket edeceğiz. Bir günlük Kırklareli nostaljimiz sona erdi. 35 yıl sonra bir çok eski dostu gördük, görüştük. Ölenler olmuş onları da rahmetle andık.

Hiç birşey değişmeden durmuyor. Şehir değişmiş, caddeler farklılaşmış, yeni binalar doldurmuş her yanı. İnsanlar da yaşlanmışlar. Ya da bize öyle geldi.

Kırklarelinde tam 8 saati dolu dolu geçirdik. Sabah kahvaltımızı bir çorbacıda oldu. Sonra çarşamba pazarını dolaştık. Valiliğin karşısında çerezcilik yapan bir abimizi soruştururken iki eski mesai arkadaşımızı da bulmuş olduk. Derken eskiden ailece görüştüğümüz bir başka dostumuz da çıka geldi. Üstelik kendisi Düzce'de yaşıyormuş. Bayram ziyareti için kırklarelindeymiş. Nasibe bakın.

Oradan çerezci hacı abi bizi eski fabrikaya götürüp bırakıverdi sağolsun. 3,5 yıl çalıştığım, yaşadığımız yerleri gördük yeniden. Şimdi kırklareli üniversitesinin iki yüksek okulu bir Fakültesi var orada. Benim odam öğrenci işleri bürosu olmuş, servis de dekan odası. Lojmanlar aynen duruyor. Yalnız misafirhanemiz atıl duruyor. Bahçedeki fidanlar şimdi koca koca ağaç olmuşlar. Hele lojmanımızın önünde bir ıhlamur o kadar büyümüş ki balkon ve pencereler görünmüyor. Arkada bizim bahçe yaptığımız yerler yine aynı. Sebze bostan yeşilliği halinde. Cimcime ile kartopunun nesli de epey çoğalmış. En az 3 köpek, 7 yavru saydım.

Kavaklıya gittiğimizde ilk önce "ekmekçi İbrahim abiyi" aradık. Sağmış, fırın işini bırakmış oğluna market açmış kendisi de arılarıyla meşgul oluyormuş. Sonra bir eski çalışanı bulduk, konuşkan biri. "seyit amca" yı sorduk onlar vefat etmiş. Haber verdiler, oğlu geldi yanımıza. Tarladaymış. Aldı bizi eve götürdü. O eve bir kaç defa gitmiştik, tanıdım. Hemen hemen aynı çok değişmemiş. Sağolsunlar bizimle ilgilendiler, muhabbet edip ayrıldık. Kavaklıdan çıktığımızda saat 18'di.

Şoföre sorduk: "kırklarelinde ne yenir?" "Köfte" dedi. Nerede yiyebileceğimizi de tarif etti. Belediyenin yakınındaki BİRTAT lokantasının köftesi gerçekten güzelmiş, yanında getirdikleri piyaz ve yoğurt da öyle.

Edirne'ye geldiğimizde akşam ezanları okunuyordu. Traky. Ün. Uygulama oteli otogara çok yakın rektörlükteymiş. Geldik yerleştik. Kısa bir süre çay içmek için yakındaki bir cafeye gittik geldik. Bu arada iki gece kalacağımız da netleşti. İnşallah cuma sabahı yola çıkacağız.

Allah nasip ederse yarın tam gün Edirne deyiz. Bakalım Edirne bize neler gösterecek.

Edirne'de zaman

Şu anda Edirne'de Meriç nehri üzerindeki tarihi köprünün yanındayız. Köprünün sol tarafında, nehrin karşı kıyısında Edirne belediyesinin bir çay bahçesi var. Edirne bayağı sıcak, sabah 30 dereceydi muhtemelen şimdi 33-34 derece. Burası gölge, üstelik esiyor.

Buradan kalktığımızda Edirne nin meşhur ciğercisine gideceğiz. Daha sonra tarihi Ali Paşa çarşısında yine Edirnenin meşhur renkli kokulu mum sabunlarından alacağız hatıra olarak. Bir de badem ezmesi ve peynir düşünüyoruz yerinden bulabilirsek. İkindi namazını da tarihi camilerden birinde kılarız inşallah. Dükkanları dolaşırız. Akşam namazından sonra misafirhane döneriz diye düşünüyorum.

Sabah Edirne merkeze bir taksiyle geldik. Tavsiye üzerine saraçlar caddesinde İmren kahvaltı evinde kahvaltı ettik. Sonra da yolumuzun üzerinde tarihi Ali Paşa çarşısını gezdik.

Dışarısı çok sıcaktı bir an evvel Selimiye camisine ulaşmaya çalıştık. Hamd olsun öğle namazımızı orada kılmak nasip oldu. Cami gerçekten de muhteşem bir eser. Bana göre fazla olarak bir de zarif ve güzel. İçinde namaz kılarken, bakarken insan osmanlıyı ve koca Sinanı hissediyor.

Nasıl yapmış, yapılmış? Bak burada eli var, burada gölgesi. Burada göz nuru dökülmüş, burada da duaya açılmış onca el. Burada hakkın divanına çıkmak, ibadet etmek ne hoş. Bir eserin neredeyse 600 yıldır böylesine ulu ve güzel kalması ne kadar hayranlık verici. Ne kadar gurur verici böyle eserlerin varisi olmak, böyle hissedebilmek.

Camiden çıkınca hemen avluda yan tarafta bulunan vakıf müzesini gezdik. Muhtemelen vaktiyle medreseydi. Avlulu ve çepeçevre küçük odalarla kare düzende bir yer. Sanırım eski camilerden çıkan objelerle meydana getirilmiş. Bir de mimar Sinanın hayat hikayesi kendi ağzından yazılmış panolara. Güzeldi. Aslında bana kalsa burada gezilecek görülecek pek çok müze var ama hanım pek sevmiyor. Onun sevdiği yerler tarihi çarşılar.

O yüzden önce Arasta çarşısını sonra da Bedesten çarşısını gezip bir şeyler aldık. Sonra da yine saraçlar caddesine çıktık. Ciğer yemek için biraz daha acıkalım diye de bir taksiye binip doğru Meriç nehri kenarına geldik. Bu köprüden bir kaç yüz metre öncesinde Tunca nehri üzerinde yine bir tarihi köprü var. Aslına bakarsanız Edirne nereye bakarsanız bakın tarih dolu. Şehir merkezine yüksek bina yapılmasına müsaade edilmiyormuş bu yüzden. Bence çok isabetli.

Bir günde gezilecek, tamam gördük denilecek bir yer değil burası. Nihayetinde Osmanlı'ya istanbuldan önce başkentlik etmiş bir şehir.

Bir yolculuk hikayesi

Bugün artık dönüyoruz. Salı günü çıkmıştık yola. İlk gün Tekirdağ Marmara ereğlisi, Çorlu, Lüleburgazdaydık. Gece Kırklareline vardık ve orada kaldık. Ertesi gün çarşambaydı ve yoğun bir ziyaret programımız oldu. Akşam 19.30 da Edirneye gitmek üzere yola çıktık. Perşembe günü Edirneyi gezdik. Görülecek yerleri gördük. Yedik, içtik, alışveriş yaptık. Otobüs saati öyle gerektirdiği için bir gece daha kaldık misafirhanede. Sabah 9.30 otobüsüyle dönüyoruz. Şu anda Geliboludan lapsekiye geçtik Çanakkale yolundayız.

Edirne bazı yönlerden hayran bıraktı, bazı konularda da hayal kırıklığı oldu. Şunu söyleyebilirim ki oraya sadece Selimiye yi görmek için bile gidilebilir. Hemen karşısında meydanda eski ulu cami, biraz ilerde Lari camisi var. Sadece şehir merkezinde 5-6 tane öyle irili ufaklı tarihi cami gördüm. Yine tarihi Ali Paşa çarşısı, Bedesten çarşısı gibi Osmanlı yadigarı alışveriş mekanları eski canlılığında olmasa da gezmeye değerler.Tunca ve Meriç üzerindeki eski köprüler de öyle.

Özellikle ulu cami üzerinde biraz durmak gerek. 1414 yılında yapılmış. Banisi Osmanlı devletinin ikinci kurucusu sayılan sultan Çelebi Mehmet. Kendisi Bursa ulu camiyi yaptıran Yıldırım Beyazidin oğlu. Dönem aynı olunca Edirne ulu cami de Bursa'daki adaşını çok andırıyor. Büyük yazıları, süslemeleri, taş yapısı çok benzer. Fakat tabi Bursadaki ulu cami söz verilmiş 20 kubbeli cami yerine yapıldığı için bundan çok büyük. Yine de bu caminin Selimiyenin olmadığı, İstanbul henüz fethedilmediği için Edirnenin başkent olduğu yıllara ait olduğunu hatırlamalıyız. Yani ulu cami bir payitaht şehri camisi, onun baş eseriydi. Orada namaz kılarken dışarıdaki sıcağı, buradaki serinlik ve huzuru düşündüm. Allah banisine, mimarına, kalemkarlarına, usta ve işçilerine rahmet etsin.

Edirne tava ciğeri gerçekten meşhur olduğu kadar güzelmiş. Yanında istenirse manda ve koyun yoğurdu da veriyorlar. Onlar da nefisti. Meriç kıyısında küçük şirin tarihi bir binayı çay bahçesi yapmış Edirne belediyesi. Manzarası, havası, çayı güzeldi. Mutlu olduk, dinlendik. Şehir meydanında tam ulu caminin karşısındaki çay bahçesi de hoşumuza gitti. Taksicileri, küçük esnafını dürüst, konuşkan ve yardımsever bulduk.

Ama Edirne belediyesi bizden geçer not alamadı. Şehrin en meşhur alışveriş bölgesi olduğu söylenen Saraçlar caddesi bize sanki yarım kalmış, ya da bakımsız bırakılmış gibi geldi. Ciğercilerin bulunduğu ara sokaklar da öyle. Tuvaletler çok kötüydü. Hele de otogar sadece tuvaletleriyle değil her yeriyle leş gibiydi.

Edirneye has kokulu renkli mum sabun neredeyse bitmiş. İki dükkan gördük onlar da akşam üstü erkenden kapatmışlar. Gündüz biriyle konuşma fırsatı bulmuştuk, piyasanın çok kötü olduğundan şikayet etti bol bol. Bir an suçlu gibi hissettim kendimi, "Akşam üstü dönerken hatıra alalım, şimdi yük olmasın" dedim ama baktık ki erkenden kapatmış.

Şehir içi toplu taşıma otobüsün küçüğü minibüsün büyüğü araçlarla yapılıyor. Pis ve özensizdiler. Şoförler kendi üniversitelerini bilmiyor gibiydi. Kaldığımız misafirhane trakya üniversitesi uygulama oteliydi. Nedense hiç duymamışlardı. Rektörlüğü bile bilen olmadı. Koca üniversiteye fakülte deyip duruyorlar.

Edirne yeşil bir şehir. Yüksek binaya müsaade edilmiyormuş. Her yanında tarih var. Daha birçok eserler ortaya çıkarılmaya, restore edilmeye çalışılıyor. Misal eski saray öyle, Selimiye nin hemen önündeki han-çarşı kalıntıları öyle. Hatta pek çok eski ev harap viran vaziyette zamana direnmeye çalışıyor.

Allaha hamd olsun biz üç günlük planımızı gerçekleştirip yeniden Körfeze yazlığımıza dönüyoruz. Şu anda Çanakkale'yi geçtik Ezine ye doğru yol alıyor otobüsümüz. Epeydir şehirlerarası otobüse binmemiştik. Pandemi kurallarına uyuluyor. Sık sık kolonya döküyorlar. Ama kasaba otobüsleri gibi dur kalk dur kalk gidiyoruz.

Edirne den sonra Havsa vardı. Sonra Uzunköprü ardından Keşan. Trakya zengin çiftçi memleketi. Her taraf ekili arazi. Buğday hasadı bitmiş, şimdi ayçiçek var deniz gibi tarlalarda. Havsa Uzunköprü arasında çeltik ekili araziler gördük epey. Ara ara üzüm bağları da ilişti gözümüze.

Şu an peynir ilçesi, Yahya çavuşun memleketi Ezinedeyiz. İnebilseydik buradan Ezine keçi peyniri ve peynir helvası almak isterdim ama olmadı. Ezineyi geçince sola Bayamiçe yol dönüyor, kazdağlarının arkasına, Çan ve Yenice istikametine doğru. Oralar da güzeldir. Meyvalık ormanlık yerler. Ancak bizim yolumuz kazdağlarının önüne: küçükkuyu, altınoluk, akçay, Edremit ve Burhaniyeye doğru.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/03-agustos-2020-pazartesi-2300-corona_7.html>

10 Ağustos 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ........................İkinci dalgacılar

Okullar açılacak mı?

İçinde bulunduğumuz günler salgınla ilgili korkuların yeniden körüklendiği bir zaman dilimi. Türkiye'de de 4 Ağustos'tan beri vaka sayısı 1000'in altına düşmüyor. Bu yüzden vaka artışları herkesi geriyor. Özellikle de okulların açılmasına yaklaşılmışken insanların çocuklarıyla ilgili böyle endişelenmeleri pek de haksız sayılmaz. Bayramlar öyle ya da böyle geçti, tatil günleri de bitti sayılır. Doğal olarak kamuoyu okula gidecek öğrencileri, kreşe verilecek çocukları düşünmeye başladı.

Bu konuda hükümetin de ciddi bir sorumlulukla karşı karşıya olduğu açık. Bir hafta içinde toplumun tedbirlerdeki gevşekliği sayılara yansıyacak. Muhtemelen konu Bilim Kurulu'nun da gündemindedir. Milli Eğitim Bakanlığı da her şekilde nasıl bir yol izleyeceğinin hazırlığı içinde. Hükümet Bilim Kurulu'nun görüşü ve Bakanlığın önerileri doğrultusunda en uygun kararı alacaktır.

Birileri ısrarla "ikinci dalga" korkusu pompalamaya çalışıyor. Bir defa ikinci dalgadan söz edilebilmesi için birincinin sona ermesi lazım. Daha birincinin sonunu görmüş değiliz ki ikincisi olsun. Bu kadarlık basit bir gerçeği bile göremeyenler bilmediğini bile bilemeyen kişiler. Ama biliyorlar da bunu bilhassa yapıyorlarsa bunun adına kışkırtıcılık denir.

Bu insanları anlamıyorum. Sağlık gibi hayati bir konuyu bile politik cak cak konusu yapabiliyorlar. Sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarla korku ve panik üflüyorlar. Görgü kurallarına aykırı biçimde yüksek sesle hükümeti ve tabi ki başkan Erdoğan'ı çekiştiriyorlar. Şu söze bakar mısınız: "MEB ayrı konuşuyor, Sağlık bakanı başka şey söylüyor. Bunlar yediler bitirdiler memleketi. Şimdi de paraya ihtiyaçları var. Özel okullar kayıt paralarını alacak, bunlar da okulları kapatacak. Paraların üstüne yatacaklar!"

Bu sözün neresini düzeltelim ki, her tarafı yalan dolan. Üstelik bunları söyleyen, yazan çizenler okumuş, çağdaş, hali vakti yerinde yazlık sahibi insanlar. Ellerinden de sözcü gazetesi düşmüyor. Değer mi politik hırs, nefret ve partizanlık uğruna böyle seviyelere düşmek. Dedikodu tadında o kadar çok mogurdanıyorlar ki onlar adına bile rahatsız olmamak mümkün değil.

Acaba böyle yaparak, etrafa nefret tükrükleri saçarak ve sadece konuşarak iktidar olabileceklerini mi sanıyorlar. Bir kutuplaşmadan bahsediyorlar, böyle yaparak o kutuplaşmayı daha da harlattıklarının farkında bile değiller. Ama her şeyin ötesinde devam eden salgın konusunda, mesnetsiz ileri geri konuşarak hangi politik kazancı elde edecekler ki? Peki ama ne pahasına?

Şurası çok açık; ikinci dalga filan söz konusu değil ama Pandemi halen devam ediyor. Konu elbette önemli ve ciddi. Ama sadece korkarak, endişelenerek de yaşayamayız. Görevli olanlar gereğini yapacak, fakat bu mücadele herkesin tedbirlere azami uymasıyla neticeye ulaşacak. Bu kesin.

Salgın ne durumda?

Bugün salgının ülkemizde görülmesi üzerinden tam 153, 1 Hazirandaki yeni normal üzerinden de 70 gün geçti. Son dönemde vakalarda bir miktar artış gözleniyor. Özellikle bayram öncesi ve sonrasında ülkede yaşanan hareketliliğin böyle bir artışa neden olacağı bekleniyordu. Ancak, ne kadar fazla bunu bir hafta sonraki rakamlar gösterecek. Şimdilik psikolojik eşik binin bir miktar üzerindeyiz. Bu da kara propaganda yapanları hiçbir şekilde doğrulamıyor.

Doğal olarak hükümetimize, onun sağlık bakanına ve bilim kuruluna güveniyor ve onlara kulak veriyoruz. İşte bu akşam da resmi Twitter hesabından açıklama yapan Bakan Koca, son corona virüs tablosunu duyurdu. Buna göre, yapılan 61 bin 446 testten 1182'si pozitif çıktı. Böylece toplam hasta sayısı 240 bin 804 oldu.15 hasta vefat ederken toplamda 5 bin 844 hasta koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetmiş durumda. Ağır hasta sayımız 596, zatürre oranı ise %8,1 oldu. Bu arada bugün taburcu olanlar 1.083 olurken bugüne kadar iyileşenler de böylece 223 bin 759'a ulaştı.

Bakan Koca "Test sayımız, salgın boyunca en yüksek olduğu dünkü seviyenin biraz altında. Yakın zamanlarda vaka sayılarının en çok arttığı illerimizden Gaziantep'te, son bir hafta içinde, ortalama vaka sayıları %10 düştü. 25 ilimizde son 2 gündür entübe hastamız yok" dedi.

Açıklanan 8 Ağustos Türkiye Günlük Korona Tablosu'na göre dün son 24 saatte 1082 kişinin daha iyileşmesiyle Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısı 222 bin 656 olmuştu. Yine son 24 saatte salgın sürecinin en yüksek test sayısına ulaşılmış, 63 bin 842 test içinde 1185 kişiye Kovid-19 tanısı konulmuştu. 15 kişi hayatını kaybederken toplam vaka sayısı 238 bin 450'e, can kaybı ise 5 bin 813'e ulaşmıştı.

Bakan Koca, yaptığı dünkü açıklamada da zatürre oranına dikkat çekerek, "Zatürre oranı tüm Türkiye’de düştü. Günlük test sayısında 64 bine çıktık. En yüksek sayı yaklaşık 58 bindi. Hastane doluluk oranlarımızda, yeni yatan ve taburcu olan hastaların yakın sayılarda olması sebebiyle değişiklik yok. İyi sonuç sıkı tedbire bağlı" demişti.

Tatil beldelerindeki yoğunluk, düğün ve nişanlar derken koronavirüs vakaları neredeyse tedbirlerin başladığı dönemi yakaladı. Başkan Tayyip Erdoğan’ın kabinesinde en önemli gündem maddesi son dönemde tatil ve bayramın etkisiyle artış gösteren koronavirüs vakalarına karşı yeni önlemler. Tabi ki okulların açılış tarihi de. Koronavirüs salgınına karşı Türkiye genelinde denetimlerin arttırılması, vaka sayılarının artış yaşandığı il, ilçe ve mahallelerde sıkı tedbir uygulanmasına dönük atılacak adımlar da masada.

Toplantıda, okulların açılmasıyla ilgili Bilim Kurulu'nun tavsiyeleri ve salgında bu hafta ortaya çıkacak rakamlara göre yeni bir değerlendirme yapılabileceği bekleniyor. Bu kapsamda okullarda alınan önlemlerin yanı sıra okulların açılış tarihiyle ilgili değerlendirmeler de yapılacak. Kabinede Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, salgının seyriyle ilgili Türkiye'deki son durum, okullarda alınan tedbirler ve yapılan çalışmalar hakkında kabineye detaylı bir bilgilendirme yapması bekleniyor.

Dünyada salgın

Dünyada Ağustos ayının ilk on gününde koronavirüs vaka sayısı 20 milyona (19.616.793) yaklaştı. Covid-19 kaynaklı can kaybı ise 700 bini (727.091) aştı. Birçok ülkede uygulanan kısıtlamalar gevşetilirken ABD, Brezilya ve Hindistan gibi bazı ülkelerde vaka sayılarında artış var.

ABD, Brezilya, Hindistan, Rusya ve Güney Afrika en çok vaka görülen 5 ülke konumunda. Corona virüsüne bağlı sebeplerle yaşamını yitiren sayısının en çok olduğu 5 ülke ise sırasıyla ABD, Brezilya, Meksika, Birleşik Krallık ve Hindistan.

Corona virüsünün en çok etkilediği ABD’de dün 54 bin 199 yeni vakanın tespit edilmesiyle toplam vaka sayısı 5 milyon 149 bin 723’e yükseldi. Bu sayıya göre her 66 ABD vatandaşından 1’inde Covid-19 bulunuyor. Ülkede şu ana kadar 2 milyon 638 bin 470 kişi virüsü yenerek sağlığına kavuştu. ABD'de geçtiğimiz 24 saatte 976 kişi corona virüsü nedeniyle hayatını kaybederken toplam can kaybı ise 165 bin 70'e yükseldi. Bu rakam, dünya üzerindeki her 4 ölümden 1’inin ABD’de gerçekleştiğini gözler önüne seriyor.

Corona virüsü salgınının en çok etkilediği ülkelerin başında gelen Brezilya’da geçtiğimiz süreçte 100 bin can kaybı yaşandı. Corona virüsü salgınının en çok etkilediği ülkelerden biri olan Meksika’da da vaka ve ölüm sayısında ciddi bir artış meydana geldi. Meksika’da dün itibariyle 6.495 insanda corona virüsü tespit edilirken, 695 insanın da Covid-19’a bağlı sebeplerle yaşamını yitirdiği açıklandı. Güncel verilere göre Meksika’da corona virüsü vaka sayısı 475.902’ye çıkarken ülke genelinde Covid-19 yüzünden yaşamını yitirenlerin sayısı da 52.006’ya ulaşmış durumda.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/09-agustos-2020-pazar-1330-corona.html>

12 Ağustos 2020 Çarşamba 23:30 CORONA GÜNLERİ...........................Felaketler yılı

Felaketler yılı 2020

Acısıyla tatlısıyla ama çoğunlukla felaketler yılı olarak hatırlayacağımız 2020 devam ediyor. 2020 yılına girdiğimizden beri çığ, deprem, yangın, uçak düşmesi, koronavirüs, çekirge istilası, göktaşı ve meteor düşmesi gibi pek çok olay meydana geldi.

Yılın en büyük felaketi Corona pandemisi olmakla beraber peş peşe gelen seller, yanardağ patlaması ve en son Beyrutta meydana gelen A.Nitrat infilaki gibi olağanüstü olaylar da dünyayı şaşırtmaya devam ediyor. 07 Ocak 2020

ABD'den Bağdat'a yapılan hava saldırısında İran Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani ve Haşd-i Şabi komutanı Ebu Mehdi el Mühendis'in öldürüldü. Ortadoğu’da dengeleri değiştirecek ve ABD ile İran’ın arasında var olan gerilimi daha da tırmandıran suikast sonrası ülkesinde kahraman olarak görülen Süleymani’yenin cenazesi oluşan izdiham nedeniyle birkaç gün boyunca gömülemedi. İzdihamda 50 kişi hayatını kaybetti. İran ve ABD arasında tansiyon arttı. İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD'nin Irak'taki el Esed Hava Üssü'nü onlarca balistik füze ile vurduğunu açıkladı. Pentagon, saldırıda hiçbir askerinin zarar görmediğini açıkladı. İran tarafından yapılan açıklamada, ABD'nin karşılık vermesi durumunda İran tarafından "çok daha sert ve ezici" karşılık verileceği uyarısında bulunuldu.

08 Ocak 2020

İki ülke arasındaki gerginliğin ilk kurbanı Ukrayna Havayolları oldu. Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağı kalkıştan bir süre sonra düştü, 176 yolcu hayatını kaybetti. 167 yolcu ve 9 mürettebatın bulunduğu uçaktan sağ kurtulan olmadı. İlk yapılan açıklamalar uçağın teknik arıza nedeniyle düştüğü yönündeydi; ancak İran'dan kalkan uçağı ABD füzesi sanan İran'ın düşürdüğü ortaya çıktı. İran özür diledi. İran Genelkurmay Başkanlığı 11 Ocak'ta yaptığı açıklamada, Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağının "hassas askeri bir noktanın" üzerinden geçerken "insani hata" sonucu hava savunma sistemi tarafından yanlışlıkla düşürüldüğünü duyurdu.

Son dönemin en büyük yangınlarından birisi Avustralya’da meydana geldi. 2019 yılının Eylül ayında başlayan yangın kontrol altına alınamayınca bir milyardan fazla hayvan hayatını kaybetti. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Avustralya, yaptığı en son açıklamada 1,25 milyar hayvanın direkt yangınlarda ya da yangınlardan ötürü hayatını kaybettiğini tahmin ettiklerini belirtti. Ocak ayında etkisini arttıran yangınlarda 28 kişi öldü, 10.3 milyon hektar alan yok oldu, yaklaşık 2 bin ev küle döndü. Kuraklıkla mücadele eden Güney Avustralya'da su kaynaklarını tükettiği gerekçesiyle yaklaşık 10 bin yabani devenin helikopterlerden ateş edilerek itlaf edilmesine karar verildi. Ülke yangınların ardından sel felaketi, kum fırtınası ve ceviz büyüklüğünde doluyla karşılaştı. 2017’den beri yükselen sıcaklıklar, düşük yağış ve kuraklık koşulları sebebiyle yaşanan felaketleri eski Avustralya başbakanı Kevin Rudd “ulusal kıyamet” olarak adlandırdı.

09 Ocak 2020

2020'nin en büyük felaketi Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıktı. Başta tanımlanamayan bir virüs olan Kovid-19 hızla dünyaya yayıldı ve dünya çapında hasara ve paniğe yol açtı.

13 Ocak 2020

Filipinler'de Taal Yanardağı yeniden faaliyete geçti. Kül ve duman püskürten yanardağda ikinci bir patlama daha meydana geldi. Patlamadan bu yana yanardağ çevresinde toplam 52 volkanik deprem kaydedildi. Çıkan küllerin 100 kilometre kuzeye yayıldığı ve başkent Manila'nın güneyinde görüş alanını etkilediği ifade edildi. Patlamanın ardından can veya mal kaybının yaşanmadığı Taal Yanardağı bölgesinde yaşayan 6 bin 346 kişi tahliye edildi. Manila Uluslararası Havalimanı'ndaki iç ve dış hat uçuşları da patlama nedeniyle geçici süreliğine ertelendi.

14 Ocak 2020

Pakistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan yoğun kar yağışı sonucu meydana gelen çığ felaketinde 108 kişi hayatını kaybetti, 176 kişi de yaralandı.

22 Ocak 2020

Manisa’nın Aksihar ilçesinde 5.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

24 Ocak 2020

22 Ocak’ta Manisa’nın Aksihar ilçesinde meydana gelen 5.4 büyüklüğündeki ilk depremin ardından kent aylardır irili ufaklı depremlerle sarsılıyor. Bugüne kadar bölgede 5 binin üzerinde irili ufaklı deprem meydana gelirken, bazı depremler İzmir, Balıkesir ve İstanbul’dan da hissedildi. Bölge halkının tedirginliği sürüyor.

Aynı akşam Türkiye bir kez daha deprem gerçeğiyle yüzleşti. 24 Ocak 2020’de Elazığ’ın Sivrice ilçesinde 6,8’lik deprem Türkiye’yi derinden sarstı. Derinliği 6,75 kilometre olan depremde 37’si Elazığ’da, dördü Malatya’da olmak üzere en az 41 kişi hayatını kaybetti,1466 kişi de yaralandı. Arama-kurtarma çalışmaları sonucunda 45 kişi enkazdan sağ çıkarıldı. Depremden izleyen günler içerisinde binden fazla artçı deprem yaşandı. Bu depremlerin en büyüğü 5,4 olarak ölçülürken, 4 üzerindeki artçı sarsıntıların toplam sayısı da 22 oldu. Kentin yüzde 30’unu etkileyen sarsıntının ardından binlerce kişi eksi 15 derecelere düşen kış soğuğunda çadırlarda yaşam mücadelesi verdi.

26 Ocak 2020

Türkiye Suriyeli mültecilere Avrupa’ya gitmeleri için sınır kapılarını açtı. Sınır kapılarının açıldığı yönündeki haberler sonrası Avrupa'ya geçme hayalleriyle Yunanistan'a akın eden Suriyeliler burada sert müdahalelerle karşılaştılar. Bir Yunanistan Sahil Güvenlik Teknesi İçinde Çocukların da Bulunduğu Mülteci Botunu Batırmaya Çalıştı.

Brezilya'nın güneydoğusunda bulunan Minas Gerais eyaletinde şiddetli yağışlar sonrası meydana gelen sel ve toprak kaymalarında ölü sayısı 53'e yükseldi. Aşırı yağışların son 48 saattir en fazla etkilediği eyalet olan Minas Gerais'te son 110 yılın rekor yağış miktarı kaydedildi. Yağışların eyalette yol açtığı sel ve toprak kaymalarında şu ana kadar 37 kişi yaşamını yitirirken, 25 kişinin kayıp olduğu bildirildi. Bölgede tahliye edilen kişi sayısının ise 17 bine ulaştığı açıklandı.

27 Ocak 2020

Afganistan'da Ariana Afgan Havayolları'na ait bir uçağın Gazne bölgesinde düştüğü bildirildi, Kabil'e gittiği belirtilen uçakta kabin ekibi dahil 83 kişinin bulunduğu belirtiliyor. Düşen uçağın ABD Hava Kuvvetlerine ait olduğu açıklandı. ABD Hava Kuvvetleri Sözcüsü Albay Sonny Leggett, uçağın "düşman ateşiyle" düştüğü yönünde herhangi bir emarenin olmadığını açıkladı. Taliban ise uçağı kendilerinin düşürdüğünü iddia etmişti.

28 Ocak 2020

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) ve Uluslararası Tsunami Bilgi Merkezinden yapılan açıklamada, Küba ve Jamaika arasındaki bölgede 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiği belirtildi. Deprem sonrası Küba, Jamaika ve Cayman Adaları için tsunami uyarısı yapıldı.

5 şubat 2020

Türkiye’nin yüreğini yakan başka bir afet haberi ise Van’dan geldi. Van’ın Bahçesaray ilçesinde 4-5 Şubat 2020 tarihlerinde iki farklı çığ felaketi yaşandı. Van-Bahçesaray karayolunda üzerine çığ düşen minibüsteki 2 kişiyi kurtarma çalışmaları sürerken, can kurtarmaya gidenler bölgeye düşen ikinci çığda canlarından oldu. 11 asker, 9 korucu, 2 itfaiye erinin aralarında bulunduğu 41 kişi hayatını kaybetti.75 kişi de yaralandı.

Pegasus Havayolları’nın İzmir-İstanbul seferini yapan uçağı, 5 Şubat akşamı Sabiha Gökçen Havalimanı’na inişi sırasında pistten çıktı. İçinde ikisi bebek 177 yolcu ve altı mürettebat bulunan uçak savrularak üçe bölündü. Kazada üç kişi öldü, 180 kişi yaralandı.

İdlib’te ateşkes kararına uymayan Rusya destekli Suriye Rejim ordusu, gönderilen Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına yoğun topçu atışı ile saldırdı. Saldırıda, 7 asker ve bir sivil personel şehit oldu. Saldırının ardından TSK’ya ait Fırtına obüsleri ve topçuları rejim mevzilerini ağır şekilde vurdu.

27 Şubat 2020

Rusya destekli Suriye Silahlı Kuvvetleri, İdlib’de 400 askerin bulunduğu Türk Silahlı Kuvvetlerine ait piyade taburuna hava saldırısı düzenledi. Saldırıda 36 Türk askerimiz şehit düştü.

22 Ocak’ta Manisa’nın Aksihar ilçesinde meydana gelen 5.4 büyüklüğündeki ilk depremin ardından kent günlerdir sallanmaya devam ediyor. Zaman zaman 4’ün üzerine de çıkan sarsıntılar İzmir, Balıkesir ve İstanbul’dan da hissedilirken bölgedeki vatandaşların tedirginliği sürüyor.

02 Mart 2020

Ukrayna'da bulunan ve milyonlarca kişinin hayatını olumsuz etkileyen Çernobil Nükleer Santrali'nin çevresindeki radyasyon seviyesi orman yangını sebebiyle 16 kat arttı. Ukrayna'da bulunan ve 34 yıl önce yaşanan facia sonrası milyonlarca kişinin hayatını olumsuz etkileyen Çernobil Nükleer Santrali'nin civarında radyasyon seviyesinde artış yaşandı.

11 Mart 2020

Dünya Sağlık Örgütü, Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tıp koronavirüsü küresel salgın yani 'pandemi' ilan etti.

Virüs şu anda dünyanın 180 ülkesine yayılmış durumda ve 20 milyondan fazla insana bulaştı. 10 Ağıustos itibariyle 720 binin üzerinde can kaybı var.

10 Nisan 2020

Doğu Afrika’da son 70 yılın en büyük çöl çekirgesi istilası gerçekleşti. Çekirge istilası, Afrika’da başladıktan sonra yayılım gösterdi ve dünya gündemine girdi. BM, Kovid-19 salgınıyla mücadele etmeye çalışan Doğu Afrika ülkelerinin gelecek yağmur döneminde öncekilerin 20 katı büyüklükte bir çekirge istilasıyla karşılaşabileceğini bildirdi.

11 Nisan 2020

ABD'nin Minneapolis kentinde elleri kelepçelenerek yüz üstü yere yatırılan George Floyd 'Nefes alamıyorum' demesine rağmen polisin sert müdahalesi nedeniyle hayatını kaybetti.

8 Mayıs 2020

Geçtiğimiz aylar içerisinde Afrika'da görülen Çekirge İstilasına ilişkin BM tarafından yapılan yeni uyarı kapsamında Çekirge İstilasında 3. dalganın olacağını ve 3. dalga sürünün 4 kat daha büyük olacağı duyuruldu. İlk istilanın ardından ikinci dalgada gelen Çekirgelerin daha büyük ve saldırgan olduğu duyuruldu. İstilacı çekirgeler son olarak İran ve Irak’ta ortaya çıktı. Orta Asya coğrafyasında görülen bu olayda, yaklaşık 85 milyon çekirge birlikte hareket etti. Türkiye'yi 'teğet geçen' olaydan, İran, Irak, Yemen etkilendi.

26 Mayıs 2020

Pakistan Uluslararası Havayolları'na ait Airbus A320 tipi yolcu uçağı Cuma günü Karaçi kentinde bir yerleşim alanına düştü. PK8303 sefer sayılı uçak 8'i mürettebat 99 kişi taşıyordu. Lahor'dan Karaçi'ye giden uçak ikinci iniş denemesinde düştü. 97 kişi hayatını kaybetti, 2 kişi sağ kurtuldu. Uçakta ölenlerin kimlik tespit çalışmaları devam ederken, yakınlarını kaybedenler ise yaralarını sarmaya çalışıyor. Kazanın nedeni henüz bilinmiyor.

02 Haziran 2020

George Floyd'un öldürülmesinin ardından ABD'de geniş çapta protestolar düzenlendi. Binlerce göstericiye polis biber gazı, plastik mermi ve ses bombalarıyla karşılık verdi. ABD'de Gözaltına Alınırken Hayatını Kaybeden George Floyd İçin 'Siyahileri Öldürmeye Son Verin' diyen halk Sokağa Döküldü.

14 Temmuz 2020

Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehri olan Yangtze Nehri'nde sular yükselerek sele neden oldu. Çin'deki sel felaketinde ikinci seviye alarma geçildi. Yetkililer can kaybının 140’ı geçtiğini açıkladı. Yangtze Nehri ve çevresinde son 50 yılın en şiddetli yağışlarının neden olduğu sel binlerce kişiyi evinden etti, maddi zararın ise yüzlerce milyon dolar olduğu ifade edildi. Yangtze Nehri'nin geçtiği Hubey eyaleti, selden en çok etkilenen bölgelerden oldu. Corona virüsünün merkezi Wuhan'ın da bulunduğu bölgeye yardım ve kurtarma çalışmaları için askerler sevk edildi.Sel suları birçok kentte evlerin çatısına kadar yükselirken, uzmanlar son yıllarda yapılan barajların nehir ve göllerin arasındaki bağlantıyı kestiğini ve selleri daha da kötü hale getirdiğini açıkladı.

5 Ağustos 2020

Beyrut'taki limanda 2 bin 700 ton amonyum nitratın patlamasıyla kent felaketi yaşadı. Patlamada 137 kişi yaşamını yitirirken, 5 bin kişi de yaralandı. Öte yandan kentte milyarlarca dolar maddi hasar meydana geldi. Bir binanın çatısından kaydedilen görüntülerde, patlama anı kameralara yansıdı. Patlamayla birlikte yayılan şok dalgasının yüksek apartman bloklarının camlarını havaya uçurduğu Yüksek Savunma Konseyi, başkentte 2 hafta olağanüstü hal (OHAL) ilan etti.

2020'deki gök olayları

2020 olağanüstü olayların peş peşe yaşandığı bir yıl oldu. Meteor yağmurları da bunlardan biri. Temmuz ortasından Ağustos ortasına kadar her gece izlenebildi. Dünya atmosferine çarpan meteorların sayısının artması ile oluşan olay, meteor yağmuru ya da yıldız kayması olarak adlandırılıyor.

Meteor yağmurunun doruğa çıktığı tarihse bugün, yani 12 Ağustos gecesi olacak. Parçalanan meteor sayısı saatte 80’i bulabiliyormuş.

Bu gece Ay’ın %47’si aydınlanmış durumda. Işık kirliliğinden uzak bir yerde ve berrak bir gökyüzünde maksimum 50-75 göktaşı görülebilirmiş. En ünlü meteor yağmuru işte bu 12-13 Ağustos’ta doruğa çıkan Perseid yağmuru. Perseid göktaşı yağmurunun kaynağı bir kuyrukluyıldız. Swift-Tuttle adı verilen bu kuyrukluyıldız güneş etrafındaki yörüngesini 133 yılda tamamlıyormuş.

Göktaşlarının gökyüzünde ortaya çıktığı noktaya saçılma noktası deniyor. İşte bu saçılma noktası 12 Ağustos akşamı güneş’in batışından sonra kuzeydoğu ufkunun üzerinde ortaya çıkacak. Ancak göktaşlarını izlemek için yine de en iyi zaman, saçılma noktasının ufkun üzerinde en yüksek noktaya ulaştığı şafak vakti öncesi.

2020 yılında gerçekleşen 8 göktaşı yağmurundan ilki Quadrantid (Dörtlük) Göktaşı Yağmuru, yılbaşının hemen ardından 2-3 Ocak tarihlerinde izlendi. Yapılan gözlemlere göre bu göktaşı yağmurunda saatte ortalama 40 göktaşı görülebildi. Lyrid (Çalgı) Göktaşı Yağmuru ismiyle bilinen bir başka göktaşı yağmuruna, 1861'de keşfedilen Thatcher Kuyruklu Yıldızı'nın geride bıraktığı parçaların sebep olduğu belirtiliyor. Ülkemizden de gözlemlenebilen Lyrid (Çalgı) Göktaşı Yağmuru'nda saatte ortalama 20 göktaşı görüldü.

Yine ülkemizden de izlenebilen bir göktaşı yağmuru olan Eta Aquarid (Eta Kova) Göktaşı Yağmuru, 5-6 Mayıs tarihlerinde gerçekleşti. Halley Kuyruklu Yıldızı'nın geride bıraktığı parçaların sebep olduğu belirtilen Eta Aquarid (Eta Kova) Göktaşı Yağmuru'nda saatte ortalama 60 göktaşı görülebiliyor. Bu göktaşı yağmuru en net Güney Yarımküre'de izlenebildi. 27-28 Temmuz tarihlerinde Ülkemizden de gözlemlenebilen Delta Aquarid (Delta Kova) Göktaşı Yağmuru 27 Temmuz gecesinde başlayarak 28 Temmuz sabahına doğru aktivitesini arttırdı ve aynı günün gecesinde son buldu. Delta Aquarid (Delta Kova) Göktaşı Yağmuru'nda saatte ortalama 20 göktaşı gözlemlenebildi.

2 Ekim'de başlayacak olan Orionid (Avcı)Göktaşı Yağmuru’nun aktivitesinin en yüksek olduğu tarihim 20 ve 21 Ekim olacağı öngörülüyor. Saatte ortalama 20 adet göktaşının geçişine sahne olacak göktaşı yağmuru, ülkemizden de izlenebilecek. 6-30 Kasım tarihleri arasında gerçekleşmesi beklenen Leonid (Aslan) Göktaşı Yağmurunun aktivitesi 17 Kasım tarihinde maksimum düzeye ulaşacak. Leonid Göktaşı Yağmuru'nda saatte ortalama 15 göktaşı gözlemi yapılabileceği tahmin ediliyor. 13 ve 14 Aralık tarihlerinde ülkemizden gözlemlenebilecek Geminid (İkizler) adlı son göktaşı yağmuru diğerleri arasında en çok göktaşını göreceğimiz bir gök olayı. Göktaşı Yağmuru'nda saatte ortalama 120 göktaşı gözlemi yapılabileceği belirtiliyor.

Yılın ilk Süper Ay’ı 9 Şubat’ta, diğerleri ise 9 Mart, 8 Nisan ve 7 Mayıs’ta gözlendi. Ay’ın normalde olduğundan çok daha büyük ve parlak görülmesi olayı “Süper Ay” olarak adlandırılıyor. Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi elips şeklinde olduğu için yerküreye mesafesi yıl içinde değişiyor. İşte ay Dünya’ya en yakın olduğu zaman dolunay durumunda veya ona yakınsa süper ay meydana geliyor.

5-6 Haziranda gerçekleşen ikinci Parçalı Ay Tutulması 2020'nin ilk Ay tutulması gibi ülkemizden gözlenebildi. Bu tutulmanın Türkiye dışında Avustralya, Antarktika, Asya, Afrika, Avrupa, Hint Okyanusu, Atlantik Okyanusu’nun güneyi ve Pasifik Okyanusu’nun batısından da izlendi. Tutulmanın en net görüleceği orta evre ise ülkemizde 22.25’te meydana geldi. 5 Temmuzda meydana gelen yılın üçüncü Parçalı Ay Tutulması ilk iki parçalı Ay tutulmasının aksine ülkemizden görülemedi. Bu tutulma ise; Afrika’nın büyük bölümü, Avrupa’nın batısı, Antarktika, Kuzey ve Güney Amerika ile Atlantik Okyanusu’ndan gözlenebildi. 2020 yılının dördüncü ve son parçalı Ay tutulmasının 30 Kasım akşamında gerçekleşeceği öngörülüyor. Ancak ülkemizden görülemeyecek.

2020 yılının ilk Parçalı Güneş Tutulması 21 Haziranda meydana geldi. Greenwich Zamanı'na göre 03.46 ve 09.34 saatleri arasında gerçekleşen bu tutulma ülkemizden de gözlenebildi. Ancak Güneş’in az bir kısmı Ay tarafından örtülmüştü. Yılın son gök olayı 14 Aralıkta gerçekleşecek Tam Güneş Tutulması. Oldukça önemli bir gök olayı olan tam Güneş tutulması, ne yazık ki bu sene ülkemizden görülemeyecek. Greenwich Zamanı'na göre 13.34 ile 18.53 saatleri arasında gerçekleşecek tutulma, Güney Amerika, Antarktika, Pasifik Okyanusu, Atlantik Okyanusu’nun güneyi ve Afrika’nın güneydoğusundan izlenebilecek.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/12-agustos-2020-carsamba-2330-corona.html>

14 Ağustos 2020 Cuma 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Isınan sular

Doğu Akdeniz sorunu

2020 yılı dünyada bir pandemi kasırgası estirirken Türkiye açısından gerek ekonomik alanda gerekse jeostratejik konularda peşpeşe yeni saldırılarla mücadele edilen bir yıl olarak geçiyor. Bunlardan biri de enerji alanında. Şu sıralarda Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin karşısında çok farklı bir sorun büyütülüyor.

Doğu Akdeniz'deki gerginliğin kökeni, 2000'li yılların başında zengin doğalgaz kaynaklarının yer aldığına ilişkin öngörülere dayanıyor. Kıbrıs Cumhuriyeti, 2002'den itibaren Doğu Akdeniz'de başta Mısır olmak üzere diğer kıyıdaş ülkeler Lübnan, Suriye ve İsrail ile Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşmaları yapmaya başladı.

Türkiye ise bu anlaşmaların Kıbrıs Türkleri ve Türkiye'nin haklarını çiğnediği gerekçesiyle konuyu BM'ye taşıdı ve kendi münhasır ekonomik bölge haritalarını BM nezdinde onaylattı. Türkiye'nin BM nezdinde itirazlarına rağmen Kıbrıs, 2007'nin başında 13 adet arama sahası ilan etti ve büyük petrol şirketlerine ruhsat verme aşamasına geçti. Buna karşılık olarak Türkiye, Doğu Akdeniz'de kendi ekonomik bölgesinde Kuzey Kıbrıs'ta adanın kuzeyi ve doğusunda belirlediği bölgelerde arama ruhsatları verdi. Kıbrıs'ın 13 parselinden 1, 4, 5, 6 ve 7 no'lu parsellerin bir bölümü, Türkiye'nin TPAO'ya ruhsat verdiği bloklarla kesişiyor. 3 no'lu parsel ise Kuzey Kıbrıs'ın TPAO'ya verdiği ayrıcalıklı alan ile çakışıyor.

Türkiye-Kıbrıs arasındaki gerginliğin boyutu, 2010'dan itibaren Doğu Akdeniz'de zengin hidrokarbon yataklarının keşfedilmesi ve uluslararası büyük enerji şirketlerinin bölgeye akın etmesiyle birlikte daha da arttı. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'nun araştırmalarına göre, Doğu Akdeniz’deki Levant bölgesi yaklaşık olarak 1,7 milyar varil petrol ve 3,45 trilyon metreküp doğal gaz potansiyeline sahip. Levant bölgesi İsrail, Lübnan ve Suriye’nin kıyıdaş olduğu 83 bin kilometrekarelik bir alanı kapsıyor. Bunun yanı sıra Doğu Akdeniz’de halihazırda bulunmuş doğal gaz yatakları da mevcut. Bunun en büyüğü Mısır’a ait Zohr doğal gaz sahası. Doğal gaz rezervinin 849 milyar metreküp büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor.

İsrail ise kendi münhasır ekonomik bölgesi içinde Tamar doğal gaz sahasına sahip. Bin 700 metre derinlikte bulunan rezervde 280 milyar metreküp doğal gaz olduğu tahmin ediliyor. Kıbrıs Rum Yönetiminin İsrail adına arama çalışmalarını yürüten Noble Energy'ye verdiği ihaleyle bulunan ilk doğal gaz rezervi olan Afrodit sahasının 129 milyar metreküp kapasiteli olduğu tahmin ediliyor. Bunun yanı sıra yine Kıbrıs Rum Yönetimi Glaucus-1 isimli sahada ilk tespitlere göre 142 ile 227 milyar metreküp aralığında büyüklüğe sahip bir doğal gaz rezervi tespit ettiklerini açıkladı.

ABD'nin Noble ve Exxon Mobil şirketlerinin yanı sıra İtalyan ENI ve Fransız Total şirketleri Kıbrıs ile yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde bölgede faaliyetlerini devam ettiriyorlar. Exxon Mobil'in 2018 sonunda Kıbrıs Adası'nın güney tarafında yer alan 10 numaralı parselde doğalgaz aramaya başlaması gerginliği daha da artıran bir adım oldu. Türkiye'nin Kıbrıs'ın bu hamlesine yanıtı gecikmedi. İlk sondaj gemisi Fatih'i Türk savaş gemilerinin korumasında Akdeniz'e çıkaran Türkiye, kendi kıta sahanlığında kalan bölgelerde doğalgaz arama faaliyetlerine başladı.Türk hükümeti, ikinci sondaj gemisi Yavuz'u da doğalgaz arama faaliyetleri için bölgeye gönderdi.

Kıbrıs, son 10 yılda bulunan doğalgaz kaynaklarını ekonomik zenginliğe çevirme arayışında. Türk tarafının da elde edilecek gelirden yararlanacağını, bunun için bir fon oluşturulacağını belirten Kıbrıs hükümeti, başta BM olmak üzere uluslararası toplumdan gelebilecek baskıyı hafifletmeyi amaçlıyor. Türkiye'yi uluslararası planda zor duruma düşürmeyi de hedefleyen Kıbrıs hükümeti, bu politikaya paralel olarak, BM gözetimindeki müzakere sürecini de ucu açık bir sürece yaymayı öngörüyor. Türkiye ise Kıbrıs'ın tek taraflı olarak gördüğü politikasına karşı hamlelerini sürdürüyor. Kendisini Doğu Akdeniz'de sadece Antalya Körfezi tarafına sıkıştıracak politikaları boşa çıkartmaya çalışan Türkiye, hem kendisinin hem de Kıbrıs Türklerinin haklarını korumak için imkanlarını seferber ediyor.

Bu arada 7 Temmuz'da erken seçime giden Yunanistan'da iktidar değişti, radikal sol koalisyon (SYRIZA) seçimi ikinci sırada bitirirken Yeni Demokrasi Partisi tek başına iktidara geldi. Doğu Akdeniz'de hidrokarbon rezerv yataklarının keşfedilmesi, kıyıdaş ülkeler arasında hem yeni işbirliği alanları hem de ittifaklar kurulmasına neden oldu.

İsrail'in Tamar ve Leviathan, Mısır'ın Zohr ve Kıbrıs'ın Afrodit yataklarında bulduğu doğalgaz rezervlerinin çıkartılıp boru hatları aracılığıyla Avrupa pazarına taşınması hedefinde birleşen bu ülkeler, Yunanistan'ın da katılımıyla yeni bölgesel işbirliği platformları oluşturmaya başladılar. Ocak ayında Kahire'de bir araya gelen Kıbrıs, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün, Filistin ve Mısır, Doğu Akdeniz Gaz Forumu'nu kurduklarını ilan ettiler. Forumun amacı bölgesel kaynakların üretimi, tüketimi ve pazarlanması süreçlerinde işbirliği yapmak ve Doğu Akdeniz'i yeni bir enerji üssüne dönüştürmek olarak açıklanıyor.

Bu sürece paralel olarak Kıbrıs, Yunanistan ile birlikte Mısır, İsrail ve Ürdün'le ayrı ayrı üçlü işbirliği oluşumları kurarken, hem ABD'nin hem de AB'nin güçlü desteğini de aldı. Bu gelişmeler, Doğu Akdeniz'in önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye ve Kıbrıs adasının bir parçası olan Kıbrıs Türkleri'nin izolasyonuna neden oldu. Kıbrıs'ı zaten egemen bir devlet olarak tanımayan, Mısır ve İsrail ile ilişkileri de son derece gergin olan Türkiye, ekonomik ve siyasi haklarını korumak için daha yüksek sesle görünür olma politikasına yöneldi.

Yunanistan, Kıbrıs ve İtalya'nın AB üyesi olması, Doğu Akdeniz'de ABD, Katar, Fransa gibi ülkelerin büyük şirketlerinin yer alması Türkiye'nin daha da yalnızlaşmasına neden oldu. Türkiye, bu nedenle, Kıbrıs sorunun çözümünde tek yetkili olan BM'nin bu süreçte daha çok ses çıkarmasını talep ediyor.

Akdenizdeki mavi vatan

Akdeniz'de birbirleriyle ihtilaf içinde olan çok sayıda kıyıdaş devlet var. Bu ülkeler şimdi yeni ittifaklarla farklı bir husumetin eşiğindeler. Gerginlik Akdeniz'deki enerji kaynaklarının kullanımı üzerine.

Mısır ve İsrail arasında yapılan doğal gaz anlaşması daha önce benzeri görülmemiş bir ittifak. Son günlerde Yunanistan da bu bu plana dahil oldu. Aynı şekilde Ürdün ve Mısır arasında da bir doğal gaz ticaret anlaşması var. Ülkeler arasında bu ve benzeri yapılan ikili anlaşmaların yanı sıra, bölgedeki enerji stratejisi kapsamında atılan en büyük adım, Akdeniz’e kıyısı olan yedi ülkenin, Kıbrıs, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün, Filistin ve Mısır’ın bu yılın başında oluşturduğu Doğu Akdeniz Gaz Forumu oldu.

Türkiye’nin bu ittifak içinde yer almaması, Ankara’nın bölgede dışlandığı şeklinde algılandı. Aslında bu bir nevi Ankara’nın bazı bölge ülkeleriyle ilgili politikalarına tepkiydi. Mesela Ankara’nın 2013 yılındaki askeri darbeden bu yana Mısırla diplomatik kriz yaşadığı biliniyor. Gaz Forum’un merkezi de Kahirede ve resmi olarak bütün ülkelere açık. Ancak eylül ayında Kahire’de yapılan toplantıda, Türkiye, Lübnan ve Suriye yer almadı. Peki, Türkiye bugüne kadar hangi adımları attı?

Türkiye 2019’un başından itibaren bölgede çalışıyor. İlk olarak Nisan 2017’de Barbaros Hayreddin Paşa sismik arama gemisi Doğu Akdeniz’e gitti. Türkiye'nin ilk sondaj gemisi Fatih de geçen mayıs ayı başında Kıbrısın batısında çalışmaya başladı. Doğu Akdeniz’deki bu kritik hamle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından “Kıbrıs Türk halkını yok sayan, siyasi eşitliği temelden yok sayan ve Kıbrıs Türk halkının iradesini yok sayan bir çözümü bizim kabul etmemiz mümkün değil” şeklinde duyuruldu.

Bu yıl ikinci hamle Haziran ayının sonunda Yavuz Sondaj gemisinin gönderilmesiyle gerçekleşti. AB’nin Türkiye'ye karşı yaptırım kararının ardından Oruç Reis sismik araştırma gemisi yola çıkarıldı. Çavuşoğlu bu kez de AB yaptırımlarıyla ilgili “Eğer Türkiye'ye yönelik böyle kararlar alırsanız, faaliyetlerimizi artıracağız, 4. gemiyi de en kısa zamanda göndereceğiz" diye konuştu.

Oruç Reis Araştırma Gemisi ülkemizin deniz etki alanları başta olmak üzere tüm denizlerde en etkin şekilde araştırma yapılabilmesi amacıyla yerli ve milli şekilde üretilen, yerli ve milli firmalarımızdan destek alınarak çalıştırılan bir sismik araştırma gemisi. Geçtiğimiz günlerde Antalya'dan demir alarak Doğu Akdeniz'de çalışma yapacağı alana ulaştı. Ülkemizin gururu olan Oruç Reis doğalgaz, petrol arama çalışmaları, kıta sahanlığı araştırmaları, deniz tabanının haritalanması, incelenmesi, ayrıntılı görüntülenmesi, bu kapsamda deniz üstü rüzgar santrallerinin kurulacağı yerlerin veya doğalgaz, petrol araştırma platformlarının deniz tabanında oturacağı yerler için mühendislik çalışmaları yapabilecek kapasiteye sahip.

Sismik araştırmaya Kıbrıs adasının batısından başlayan Oruç Reis, Yunanistan ile Mısır’ın korsan anlaşma imzaladığı bölgenin sınırı olan 28 derece doğu boylamında. Bölgedeki tehdit seviyesinin artması üzerine 6 savaş gemisi refakatinde göreve başlayan MTA Oruç Reis’i koruyan gemi sayısı, Navtex sahasının sözde korsan anlaşma sınırı olan en batı uca yaklaşıldığında ve Yunan fırkateyn tacizinin püskürtülmesi sonrası 8’e kadar çıkarıldı.

Halen bölgede, Oruç Reis’in yanı sıra toplam 11 gemi faaliyet yürütüyor. Öte yandan denizaltılar ve diğer donanma unsurlarıyla da bölge yakından izlenmekte. Türk donanması, geminin sismik faaliyetlerinin engellenmesine hiçbir şekilde izin vermeyerek kilometrelerce uzaktan önlem alıyor. Oruç Reis’in bölgedeki faaliyetleri, daha önce belirlenerek ilan edilen 23 Ağustos’a kadar devam edecek.

-------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/14-agustos-2020-cuma-2330-corona.html>

16 Ağustos 2020 Pazar 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Aynalar

Zaman aynaları

Bugün benim doğum günüm. Senesi de karışık, günü de. Aslında 1956 yılının harman zamanı doğmuşum. Günü bir tevatüre göre Ağustosun 2'si, bir başkasına göre 15'i. Dedem de beni altı ay sonra nüfusa yazdırmış. Köyde adetmiş, hem işler güçler hem de ne olur ne olmaz belki ölür boşuna yazdırmayalım diye. Kimse harman zamanı koştur koştur ilçeye gidip nüfus memurunun karşısına hemen çıkmazmış.

Bir tevatür askere geç gitsin düşünceleri de varmış o zamanlar köylüde. Bütün işler insan emeğiyle yapılıyor. Aileler için çocuk-genç ne kadar tarlada, ormanda, hayvan peşinde çalışırsa o kadar iyi yani. Uzun lafın kısası dedem nüfusa yazdırmaya gittiğinde şubat ayının sonuymuş. Nüfus kağıdına göre de olmuş doğum günüm 26 Şubat 1957.

Uzun süre rahmetli annem "yazın harman zamanıydı. Herhal 2 Ağustostu" dedi. Nedense son yirmi yıldır "15 Ağustostu" diye değiştirdi. Bu tarih çocuklarımın da işine geldi. Malum memur bir aileyiz: "15 Ağustos" olsun dediler. Böylece bizim ailede benim doğum günüm oy çokluğuyla 15 Ağustos olarak hatırlanır oldu. Ama yılı resmen 1957, gerçeği 1956. Eskiden doğum günü kutlama adeti bu kadar yoktu. Bankalar, telefon şirketleri mesaj atardı her 26 Şubatta. Bir de evrak üzerinde bu tarihi gören memurlarım kutlarlardı: "Müdürüm/Başkanım/Müsteşarım doğum günün kutlu olsun" diye.

Şimdi ailemde çocuklar torunlar, gelinler, damatlar kalabalığız. Onların doğum günü kutlamaları arasına bizimki de karıştı işte. İnsanın 60'ından sonra doğum gününün kutlanması biraz garip ve karışık bir durum. Üzüleyim mi sevineyim mi bilemiyorum. Zaten yaş almak, "amca, dayı, dede" olmak yeterince çarpıcı bir durum. Bir de doğum günlerimde telefon, mesaj bekliyor olmak çok garip. Yaşımı kabullenmiş, gidişe ayak uydurmuş biriyim. Bu noktada zaten pek çok şey anlamını kaybetmiş, ya da çok şey daha farklı anlamlar kazanmış oldu. Dünya işte, "yalan" denmiş ya, boşuna değil.

Doğum günleri özellikle çocuklar için ilgi odağı olduğu, pastalı harçlıklı hediyeli yıl dönümleri. Gençlerde bir noktadan sonra itici geliyor. Evlenildiğinde bir de çocuk sahibi olunca durum çok daha farklılaşıyor tabi. Ama kızların, kadınların her zaman önemsediği bir şey bu kutlamalar. Onlar için doğum günü, sevgililer günü, evlilik yıl dönümü, anneler günü, tanıştığımız gün vs. kutlanacak çok şey var hayatta. Bense kendi hesabıma böylesi yıl dönümlerini birer zaman aynası gibi görüyorum artık. Her seferinde gülerek baktığım, ama yüzümdeki çizgiler gibi kırılıp darılıverdiğim aynalardan.

Corona güncel

Her gün yüzüne umutla bakıp, sonra da hep yüzümüzü buruşturduğumuz bir başka ayna da "corona güncel verileri tablosu." Ne biz her gün onu beklemekten bakmaktan usandık, ne de o bize bir türlü "bitti" müjdesini verememekten bıktı. İşte öyle böyle ilk vakanın üzerinden tam 160 gün geçti. Ay sonunda neredeyse altı ay olacak bu corona musibetiyle tanışalı.

Mayısın sonunda tamam galiba derken yeni normalle birlikte süreç bir ay daha uzadı. Şimdi de bayram sonrası artçılarını yaşıyoruz. Maalesef dün yani 15 Ağustos itibariyle "Son 45 günün en yüksek pozitif sayısına, 1.256'ya ulaştık!" Vatana millete hayırlı olsun. Gerçi Ağustos ayının başından bu yana vaka sayısı 1000'in altına düşmedi. Ama böyle yukarı doğru da zıplamamıştı.

Corona virüsü salgınıyla ilgili Sağlık Bakanımızın açıkladığı güncel verilere göre 15 Ağustosta son 24 saatte 21 kişi hayatını kaybederken bin 256 yeni vaka tespit edilmiş. Bu hem vefat hem de vaka sayısında artış anlamına geliyor. Güncel verilere göre 67 bin 214 test ile toplam test sayısı 5 milyon 659 bin 286’ya ulaşmış. Vaka sayısı/Test sayısı oranı ise %1,9. Yani test yapılan her bin kişinin 19'u pozitif çıkıyor. Her ne kadar bu sayı 29 Mayısta31, 30 Mayısta 25, Haziranda 25-38 arası ve 19 Temmuzda da 22 idi ise de bugün 19'a düşmüş olması bizi yanıltmamalı. Çünkü artış eğilimi herkesi endişelendiriyor. Zira dün 1.226 vaka tespit edilmişti.

Muhtelif illerden çarpıcı bilgiler geliyor. Artışlar Anadoluya kaydı. Sanki yanımızda yöremizde daha fazla corona pozitif vaka haberleri duyar olduk. Herkes birbirine yeniden dikkatli olalım demeye başladı. Duyduğumuza göre bazı iller radikal tedbirler almaya başlamışlar. Kapalı salon düğünlerinin, toplu eğlencelerin, asker uğurlamalarının yasaklanması bunlardan bazıları. Karantina haberleri yeniden çoğaldı. Haberlere göre; corona virüs tedbirleri kapsamında çok sayıda kentte İl Hıfzıssıhha Kurulu'nda yeni kararlar alınmış. Kayseri, Siirt, Gaziantep, Şanlıurfa, Van, Yalova ve Bitlis'te alınan yeni kararları Valilik'ler duyurmuşlar.

Meselâ Siirt Valiliği, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamında 65 yaş ve üstü vatandaşlar ile 15 yaş ve altı çocukların nişan, kına ve düğün gibi etkinliklere katılımlarının yasaklandığını bildirmiş. Bu arada düğünlerde müzik yayınlarının en geç saat 23.00'te son bulması ve düğün sürelerinin kısıtlanmasına karar verilmiş. Ayrıca "Sokak ve köy düğünlerinde toplu yemek verilmesinin sınırlandırılmasına ve mahalle aralarında yapılan sokak düğünlerinin daha geniş alanlarda yapılabilmesi ve mesafe kurallarına uyumun daha kolay sağlanabilmesi için uygun ve mümkün olması halinde okul bahçelerinin tahsis edilmesine, Kovid-19 ile mücadele kapsamında vatandaşlarımızı korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile 15 yaş altı çocukların nişan, kına ve düğün gibi etkinliklere katılmalarının ikinci bir karara kadar yasaklanması" da alınan kararlar arasında.

Yine bir başka il Kayseri'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamında 65 yaş üstündekilerin toplu taşıma araçlarını kullanma saatleri, düğün, kına, mevlit gibi toplu etkinliklere katılmaları, pikniğe gitmeleri ve alışveriş merkezi, pazar gibi alışveriş mekanlarına girişleri kısıtlanmış. 65 yaş ve üzeri vatandaşlar, toplu taşıma araçlarını sadece 10.00-17.00 saatlerinde kullanabileceklermiş. Yine İl genelindeki düğün, kına, nişan, nikah, mevlit, sünnet merasimi gibi toplu etkinliklere, anne, baba, dede, nine, amca, dayı, teyze ve hala haricinde 65 yaş ve üzerindeki misafirler kabul edilmeyecekler. Ayrıca karar göre piknik ve mesire alanlarından sadece aynı hanede yaşayan aile mensupları yararlanabilecek. 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ise, sadece eşleri, çocukları ve torunları ile bir arada bulunmak kaydıyla bu tip alanları kullanabilecekmiş.

Bu arada hayat devam ediyor tabi. Okulların açılması zamanı yaklaştı. Geçenlerde 18 milyon öğrenci için Bilim Kurulu toplantısı sonrası 2020- 2021 Eğitim- Öğretim yılının 31 Ağustos tarihinde uzaktan eğitimle açılmasına, 21 Eylül'de ise yüz yüze eğitimin başlamasına karar verildi. Özel okullar ise 17 Ağustos itibarıyla uzaktan eğitim araçlarıyla eğitim faaliyetlerine başlayabilecekler. Yüz yüze eğitimin başlaması durumunda öğrencilere, Milli Eğitim Bakanlığı'nca maske temin edilecek. Üniversiteler için ise eğitim- öğretim takvimlerinin 1 Ekim sonrasında başlayacak şekilde planlaması istendi.

Bir Bilim Kurulu Üyesi "Her şey vaka artış hızımıza bağlı. Okulla ilgili karar, vaka artış hızı olduğunda değişebilir. O zaman sadece okullar için değil birçok alanda da kısıtlamalara gitme söz konusu olabilir. Ek önlem olarak daha az çocuğun okullarda olması, sosyal mesafenin korunmasının yanı sıra aynı zamanda daha iyi yönetilebilir olmaları açısından önemli. Çünkü böyle de bir zorunluluk var. Çalışma hayatı devam ediyor. Özellikle büyükşehirlerde çalışan ailelerin çocuklarını kreşlere vermesi gerekiyor. Dolayısıyla daha az sayıda, kontrol edilebilir düzeyde alınması gerektiğini söyleyebilirim"demiş. Yani bu sözler şu cümlede özetlenebilir: "Baktığımız ayna bizi üzmeye devam edecek. Her şey vaka artış hızına bağlı."

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/16-agustos-2020-pazar-2330-corona.html>

18 Ağustos 2020 Salı 23:30 CORONA GÜNLERİ..............................."Our boys"lar hareketlendi

Dikkat: 'Virüs' var!

Şu anda Corona virüsün ülkemizde yeniden kıpırdadığı günler yaşıyoruz. Bayramlar geçti, yaz tatili de artık bitti sayılır. Eylül ayı sonbahar. Şurda ne kaldı ki okul dönemi yaklaşıyor. Salgın olmasaydı normalde bir ay sonra açılırdı. Şimdi 21'ine ertelendi. Bir haftalık gecikme çok önemli sayılmaz. Ama okulların açılmasını küçüklerin okula başlaması, ana sınıfları ve kreşlerle birlikte düşündüğümüzde her yıl yeterince sancılı olur zaten. Bu sene üstümüzde salgın heyulasının gölgesi de olacak.

Öğretmenler için durum daha da belirsiz. Adeta "kırk katır mı kırk satır mı" ayırımındalar. Sağlık çalışanları için bu sonbahar kışta yeniden zorlu bir maraton görünüyor. Çalışan insanlarsa şu ara küçük çocuklarını ne yapacaklarını kara kara düşünüyorlar. Geçtiğimiz süreç onlar için epey meşakkatli geçti zaten.

Düşünecek o kadar çok şey var ki: Hasta olur muyum? Sonbahar demek grip demek, ne yapmalı? Yeni dönemde her şey nasıl yerine oturacak, işler nasıl eski düzenine girecek? Salgın ne zaman biter? Çocuklara ne olacak? vs. vs.. Bütün bunlar yetmiyormuş gibi etrafta "dedikoducu virüsler" de cirit atıyor. "Ya öyleymiş….Duydun mu….böyleymiş..., Ambulanslar vızır vızırmış….,Hastaneler coronayla dolmuş…,Açıklamıyorlarmış…Bütün o sayılar yalanmış…,Ben bu corona güncel tablosu verilerine inanmıyorum zaten…,Kurgulanmış olarak önceden belirlenmiş…,Testlerin güvenilirliği de zaten ayrı bir konuymuş…Yani öyle diyorlar...,Zannediyorum...,Gözlemlerime dayanarak çıkarımda bulundum..., mış mış ta mış mış..."

İnsanlar dedikoduyu severler bilirim. Ordan burdan cak cak konuşmayı, bol bol geyik muhabbetini anlayabilirim. Anlayamadığım, hatta kaldıramadığım şey; sağlık gibi ciddi ve herkesi ilgilendiren bir konuda bu kadar zanla, bilgisizlikle ve sorumsuzca uluorta konuşulabilmesi. Sosyal medya da bu dedikoducular için bir başka "mış mış…" alanı. Aslını faslını bilmeden, doğru olup olmadığı konusunda en ufak bir delili olmadan yapılan paylaşımlar adeta virüs saçıyorlar etrafa. En az Corona virüsü taşıyıp da sağa sola fütursuzca bulaştıranlar kadar düşüncesiz ve sorumsuz insanlar. Ne yaptıklarını azıcık düşünebilseler; zerre kadar faydalı olmadıkları gibi şerre alet olduklarını anlayabilirlerdi.

Düşünmüyorlar ki olağanüstü bir olay karşısında yapılacak en doğru şey "salim akılla" hareket edebilmektir. Sadece devlete, yetkili sorumlu kurum ve kişilere kulak vermektir. Biri bir haber getirdiğinde onu tahkik etmeden, doğrulatmadan sazana gelmemektir. Çünkü bu zamanda "fasık" da çok, "fitne fücur" da. Allah korusun ya bir savaş çıksa ne beklenir ki bunlardan. İçimizdeki beşinci kol "our boys"lar gibi çalışıyorlar. Bilerek yapıyorlarsa ülkesine, milletine hainlik ediyorlar, yok bilmeden yapıyorlarsa salgın gibi bir konuda şaibeli şeylere bulaşmış olmak kadar ahmaklık olur mu?

Kendini bilmezin biri çıkmış:"Bunlar yalancı!" diyor. Hem de bunu bir delile dayanmadan, doğrusunu bilmeden sadece zanna dayanarak yapıyor. "Etrafından gördüklerine ve bizzat korona acil servisinde yaşadıklarına bakarak böyle bir çıkarımda bulunmuş." Sen neyi gördün, neyi yaşadın ki ülke geneline dair pervasızca bir "çıkarımda" bulunabiliyorsun?

Birisine "yalancı" demenin son derece ciddi bir kul hakkı olduğunu çıkarımlayamıyor musun? " "Ramazan bayramında herkes evdeyken bile hasta sayısı hiç değişmemiş, ölenler de geçen sene normal grip sayılarıyla aynı" imiş. Kurduğu alakayı, mantığı görebiliyor musunuz? Sanırsın bütün veriler elinde, onları karşılaştırabiliyor ve doğruyu da şıppadanak çıkarımlayabiliyor(!). Bizim "Our boys" devletinin yalan söylediğine emin. O kadar emin ki "Neden yalan söyledikleri konusunda mutlaka devletin bir çıkarı vardır" diyor.

Ardından da ilave ediyor: "Ben devletçiyim. Maalesef bu adamlara güvenim kalmadı." Merak ediyorum sen ne zaman bu taraftaydın da, şimdi karşıya geçtin ki? Evvel de böyleydin, şimdi de. Fark şu; önceden gazetelerinle, televizyonlarınla, bilumum "our boys" larınla meydandaydın, şimdi deliğinden tıslayarak akıtıyorsun kalbindeki zehiri. Seni tanıyorum, ne yapsan nafile başarılı olamayacaksınız! Yolunuz bir defa yol değil. Hala da doğruyu anlamaya niyetiniz yok. Haydi git başımdan. İnançsızlık, haset ve odun taşıdığın fitne kazanlarının içinde kaynamaya devam et.

Ben bu devlette 35 yıl görev yaptım. Yalan söyleyen, hakikati farklı gösteren çok yetkili sorumlu gördüm. Ama devleti toptan yalancı hiç görmedim. Yalanı dolanı insanlar yapar, sorumluluğu da onlara aittir. Böyle toptancı komplo teorilerine de ben inanmıyorum. Arkasında ya bilmemezlik ya da kasıt var. Farz edelim ki Sağlık Bakanlığı sayılarla oynuyor, amaçlarına göre yayınlıyor. Olmaz ya oldu diyelim. Devlet dediğin yüzlerce binlerce insandan oluşuyor. İlla ki bir yerinden sızar, mızrak çuvala sığmaz ki. Ondan sonra onun doğru bile olsa hangi söylemine itibar edilecek. Böyle bir riski dünyanın hiç bir ülkesinde hiç bir siyaset adamı göze alamaz.

Devletin bazı konularda suskun kaldığı, farklı şeyleri gündemde tuttuğu ve işlediği doğrudur. Bu bile pek çok bakanlık ve kurullarda üzerinde konuşulmuş taktik ve politikalardır. Sağlık konusunda, hele de böyle bir salgın üzerinde yalan üzerine taktik, politika imkansız üzere imkansızdır. Böyleyken bu tezviratlar neden çıkıyor? Siyasi fikirlerimiz farklı olabilir, bunlar eleştirilir de ama devlet hepimizin devleti. Salgın gibi hayati konularda inançsızlık, uluorta ileri geri konuşmak, dedikodu etmek rakiplerimize değil hepimize zarar verir. Zaman fitne ateşine odun atmanın zamanı değil. Şayet inanıyorsak zannın çoğunun da günah olduğunu bilmemiz lazım. Bu "Our boys"lar bir an evvel kendilerini gözden geçirseler iyi olur. Sonra güvendikleri dağlara da kar yağabilir, üşürler.

Salgınla 'şaka' olmaz!

80 ihtilalinde o dönem ABD konsolosu olan Paul Henze darbeyi Başkan jimmy carter'a "our boys did it" (bizim çocuklar işi becerdi) diye bildirmiş. Bu itiraf bir vakitler CNN Türk televizyonu'ndaki manşet programında kendi sesinden yayınlanmıştı. 3 Kasım’da seçimlere gidecek olan ABD’de Donald Trump’a rakip olan Demokrat Parti adayı Joe Biden de, muhalefet partilerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yenilmesi için muhalif liderlerin desteklenmesi gerektiğini zırvaladı.

Dünyanın her yerinde keyfine göre parmak oynatan bu süper güç, başka ülkelerin yangın yerine dönmesine hep sesli sessiz güldü. Kendi ülkelerindeki siyahileri insan yerine koymayan, bir varil petrol için ülkeleri işgal etmekten geri durmayan ve seçilmiş iktidarları darbe yoluyla devirmekten çekinmeyen sözde demokrasi ülkesi ABD'nin "Bizimkiler" dediği adamların neler karıştırdığını çok yakından bilenlerdeniz. 15 Temmuz darbe girişimi ve arkasından yaşadıklarımız daha çok sıcak. Malumu ilana lüzum yok o "Bizimkilerden (our boys) biri" hala Pensilvanya'da bir malikanede yaşıyor.

Dikkat ediniz "Büyük şeytan"ın bütün ülkelerde tohumları var. Parayla elde edilmiş, güçle cezbedilmiş, localarla kafeslenmiş, algı operasyonlarıyla beyni ve kalbi mankurtlanmış pek çok insan onların emellerine hizmet ediyor. Sade siyaset alanında değil, ekonomide, sosyal hayatta hatta dini konularda bile cirit atıyorlar. Hangi konular gündemdeyse, ya da gündeme alınmışsa o alanda kuklacının iplerini oynatmasıyla birlikte harekete geçiyorlar.

En büyük silahları yalan ve fitne. Sürekli yalan haber yayarak insanların kafasını bulandırmak için uğraşıyorlar. Mesela şu aralar salgınla ilgili yalan rüzgarları üfürmekle meşguller. Aslında devletimiz elinden geleni yapıyor. Güncel verileri de her gün aksatmadan paylaşıyor. İyiyse iyi başarıyoruz diyor, kötüyse kötü durum vahim diyor. Sağlık sistemimiz pek çok ülkeden daha ilerde. Her şey ortada, hepimiz takip ediyoruz. Ama birileri sürekli felaket haberleri yaymakla meşgul. Bakıyorsunuz, aklı başında insanlar bile bunları paylaşarak yalana, tezgaha alet oluyorlar.

Salgın gibi ciddi bir konuda bile ortalığı velveleye verenler, bunu siyaset malzemesi yapmaktan da çekinmiyorlar. Oyunu görüyorsunuz tabi ki canınız sıkılıyor. Bir görmüyorsunuz, iki susuyorsunuz, üç duymuyorsunuz ama nereye kadar? Böyle zamanlarda apaçık asparagas olan bu tezviratlara cevap vermek bile fitneye alet olmak gibi geliyor insana. Ancak terslemedikçe de bu yüzsüzlük daha da azıyor. Ortalığı boş bulanlar meydanda at koşturuyorlar.

Bunların hangi yalanına inanalım ki? Hani "Coronayı getiren" umrecilerdi? Bu yalanı pervasızca dile dolayanlar akıllarınca dini hassasiyetleri de toplum nezdinde yaralamak istiyorlardı. Tuhaf olan şu ki, o söylemi kullananlar şimdi yazlıklarının balkonlarında başka masallar anlatmakla, "öcü geliyor" uydurmalarıyla meşguller. Hiç birinin vicdanına günümüzün "Korona sabıkalıları"nın şehirlerarası seyahat yasağı kalkınca büyük şehirlerinden memleketlerine virüs taşıyanlar, sahillerde bana bir şey olmaz diyerek vur patlasın çal oynasın diyenler dokunmuyor.

Halkı cahil bulan, maske takmıyor diye suçlayanlar acaba kendileri maske takıyorlar mı? Plajlarda, otellerde, barlarda sosyal mesafeye uyuyorlar mı? Hayır herkese akıl vermek onların hakkı ve yetkisidir. Zaten korona da alt tabaka içindir. Kendilerine yasak uygulanamaz. Koronanın ilk haftalarında "Nerede bu devlet... Maske bulamıyoruz" diye kıyamet koparanlar da bunlar değil miydi?

Suçüstü yakalanınca da "amma da ciddiye alıyorsun arkadaş!" öyle mi? Evet ben, ülkemin birlik beraberliği söz konusu ise ciddiyim. Hem de çok ciddiyim. 17-25 Aralıkta "hırsız" senaryosu yazanları, "ayakkabı kutusu" çığırtkanlığı yapanları şimdi de "Ay ben bu verilere katiyyen inanmıyorum, yalan söylüyorlar!" tezviratıyla izliyorum. 15 Temmuzda göz göre göre darbe teşebbüsünde bulunup ta yakalananların "valla billa benim bir şeyden haberim yok, geçiyordum uğradım" dediklerinin şahidiyim. Bunca olup bitene, bütün melanetleri ortaya dökülmesine rağmen hala "nedamet belirtisi" görmediğim "our boys"ları artık çok iyi tanıyorum. Bu yüzden ciddiyim, hem de çok ciddiyim.

Salgın can alıyor, günlerimize aylarımıza mal oluyor. Bu işin şakası olur mu? Sağlıkla ilgili konularda böyle çirkef bir siyaset yapılır mı? Kazanmayı bu yollarla mı düşünüyorsunuz? Aklınızı başınıza alın. Bu millet, ilelebet bir oldu, beraber oldu. Gelecekte de bir olarak, beraber olarak, bütün ihanetlere, fitnelere, fitnecilere, hainlere karşı sapa sağlam duracaktır. Bay Biden'in Our boyslarına tavsiyem: ekmeğini yediğiniz, suyunu içtiğiniz bu ülkeyi hiçbir zaman alt etmeyi "beceremeyeceksiniz!" Sözde demokratlara, aklını fikrini zikrini Başkan Erdoğan'ın indirilmesine takmış çenesi düşüklere rağmen yine de sandığa inanan ve başaran inşallah biz olacağız.

-------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/18-agustos-2020-sal-2330-corona.html>

20 Ağustos 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ...........................Süreç devam ediyor

Artış var ama yenilmedik

Vaka sayıları bir süredir yükselişte. Şu anda son 1,5 ayın en yüksek hasta sayısına ulaşıldı. 19 Ağustos itibariyle vaka sayısı 1.300’ün üzerine çıktı. Düne kıyasla, pozitif tanı 40 daha fazla. Dün 1.263 olan vaka sayısı bugün 1.303 olarak gerçekleşti. Evvelsi gün bu rakam 1.233 idi. Hatırlayalım ki; yeni normale geçildiği dönemde, meselâ 12 Haziran’da tespit edilen yeni hasta sayısı 1.592 idi ve bir ay içinde Temmuz ayında binin altına çekilebilmişti.

Aslında her günkü vaka sayıları aşağı yukarı 10 gün öncenin bulaşlarını gösteriyor. Sonuçlara göre tedbirlere uyulmayan ortamlar bu artışın baş nedeni. Bu yüzden tanı konulmuş kişi sayısı ve temaslı kişi sayısı artıyor. Hükümet zaman içinde salgınla bölgesel mücadele yöntemini seçmiş gibi görünüyor. İl hıfzıssıhha kurullarının adını daha sık duyuyoruz. İl Valileri bazı kararlar alıyorlar. Sağlık Bakanlığının verdiği bilgiye göre 10 ilde vaka sayıları düşmüş, 12 şehirde stabil halde, 7 ilde de mücadele sürüyor.

Bugün vefat edenlerin sayısı 23. Dün 20, evvelsi gün de 22 idi. Toplam ölüm vakası da 6 bini geçmiş (6.039) durumda. Bugün iyileşen hasta sayımız 1.002 olmuş. Dün 942, evvelsi gün de 1.002 olmuştu. Yani bu günlerde yine hasta sayısı iyileşenlerden fazla görünüyor. Ancak toplam iyileşenler de 233.915'i bulmuş. Bunun anlamı şu; toplam vaka sayısı 253.108 olduğuna göre iyileşme oranı hala %92'nin üzerinde. Yani her yüz kişiden 92 si iyileşiyor, 2 kişi ölüyor geriye kalan 6 kişi de tedavi görmekte.

Yeni hasta sayılarının tekrar binin üzerine çıkmasının ardından 40 binler civarında olan test sayısı 80 binlerin üzerinde gerçekleşmiş görünüyor. 19 Ağustos itibariyle yapılan test 87 bin 223 olmuş. Bu rakam dün 82.318, evvelsi gün de 74.846 idi. Muhtemelen önümüzdeki günlerde 100 binleri de görebileceğiz.

Bakan Koca'nın verdiği bilgiye göre; 11 Marttan bu yana, tanı konmuş toplam hasta sayısı 250 bini geçmiş bulunuyor. Ancak hastalığı yayma potansiyeline sahip, izole edilmiş aktif hasta sayısı ise sadece 12.575. Anlaşılan yeni hastaların büyük kısmı kolay iyileşebiliyor. Zatürre oranı yüzde 7,4 ve giderek azalmakta. Bunun en önemli sebebi son dönemde Türkiye’de üretilen bir antiviral ilaç. Diğer taraftan yayılımın artışına paralel olarak maalesef ağır hasta sayısı artıyor.

Bakan Koca şöyle diyor: "Artışın kontrol altına alınması, hep birlikte bize bağlı. Her artış uyarıcı olmalıdır, fakat yenilgi duygusuna yol açmamalıdır. Salgın bir süreçtir ve bu tür değişkenlikler tüm dünyada görülmektedir. Çeşitli sebeplerle zaman zaman artışlar bizi yıldırırsa zafer uzar ve alacağımız yara büyür. Bunun için sizleri dirayetli ve inançlı olmaya davet ediyorum, yarınlara bakmaya davet ediyorum. Maske, mesafe ve temizlik konusunda ödünsüz olun. Bu tabloyu, ihmallerin ve tedbirlerin belirlediğini unutmayın.Zayıflama işaretleri veren birlik ve beraberliğimizi, mücadele dostluğumuzu bozmayalım. Pandemi döneminde ne olursunuz, 83 milyon bir olalım. Siyaseti pandemiye bulaştırmayalım. Salgınla mücadelemiz başarıyla sürüyor, Türkiye’nin salgınla mücadelesine başarısızlık etiketi yapıştırmaya çalışanlar varsa ya bilmiyor ya da siyaseten unutmayı tercih ediyor. Tarihte düz çizgide seyreden salgın olmamıştır. Önemli olan mücadelede istikrardır.Virüsün etkisi devam ediyor. Yaz olması sebebiyle virülans değişikliği olmadı. Yazın bunun etkisini kaybedeceğini düşünmeyin. Kapalı ortamlarda kışın daha fazla olunduğu için kolay bulaşır, yazın açık havadan dolayı bulaşıcılık az olabilir. Ancak virüs yaz da kış da bulaşıcılığını devam ettirir."

Bizde var da dünyada yok mu?

Ocak ayının sonunda daha dünya çapında 10 bin koronavirüs vakası belirlenmişti ve henüz 200 dolayında insan ölmüştü. Bu açıklanan vakaların tümü de Çin'de idi. O günden bu yana 7 ay geçti. Corona tüm dünyada hayatlarımızı çok değiştirdi. Bugün 20 Ağustos itibarıyla Dünya genelinde Covid 19 tespit edilen toplam vaka sayısı 23 milyona doğru gidiyor. Corona Virüs Haritasına göre şu ana kadar toplam vaka sayısı 22.734.816. Koronavirüs nedeniyle ölenlerin sayısı ise 800 bine (793.950) yaklaşıyor. Bu fotoğraf hiç de iç açıcı değil.

2019 sonunda Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs, kısa bir sürede küresel salgına dönüştü. 2020'nin ilk 6 ayında 10 milyondan fazla insan koronavirüse yakalanmıştı. Şimdi 23 milyona ulaşmak üzere. Çin'den sonra salgın Nisan ayında ilk önce Avrupa ve Kuzey Amerika'ya sıçradı. Sokağa çıkma yasaklarıyla süren üç ayda Avrupa'da virüsün yayılımı yavaşlarken Latin Amerika'daki vaka sayıları ise hızla artmaya başladı. Haziran sonlarına doğru tedbirlerin gevşetilmesiyle birlikte ABD'nin güney ve doğu eyaletlerinde de rekor sayıda koronavirüs vakası tespit edildi.

Avrupa'da vaka sayıları artıyor, yeni önlemler gündemde. İspanya, son 14 günde her 100 bin kişi başına Kovid-19'da en fazla pozitif vakanın görüldüğü Avrupa ülkesi oldu. Almanya'nın Bavyera eyaletinin Schwandorf bölgesinde, Kovid-19 testi pozitif çıkan bir kişinin doğum günü eğlencesine katılması sonucu 120 kişinin karantinaya alınmış. Dünya Sağlık Örgütü Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, salgınla mücadelenin bitmediği uyarısı yapıp, "Bazı ülkeler ilerleme kaydetmiş olsa da salgın hızlanıyor" diyor.

Peki, Koronavirüs vakaları en çok nerelerde? Salgından en çok etkilenen ülke konumundaki ABD'de virüs bulaşan kişi sayısı 43 bin 837 artışla 5 milyon 721 bin 127'ye ulaşırken, hayatını kaybedenlerin sayısı da 176 bin 801'e çıkmış. Ülkede iyileşenlerin sayısı ise şu anda 3 milyonun (3.068.577) biraz üstünde. Latin Amerika'da salgının merkez üssü olarak nitelendirilen Brezilya'da can kaybı 111 bin 443’e, vaka sayısı 3,5 milyona (3.470.517) dayanmış durumda. İyileşen sayısı ise 2.615.254. Hindistan'da vaka sayısı 55 bin 79 artarak 2.904.329'a, can kaybı 54.975'e çıkmış. Ülkede virüse yakalanan 2.157.941 kişi ise iyileşmiş bulunuyor.

Afrika'nın koronavirüs salgınının neresinde olduğu belirsiz. Toplam vaka sayısı 1 milyonu geçerken, başarılı bir başlangıç yapan Güney Afrika'da durumun kötüleştiği ve şu an kıtada salgının en çok yayıldığı ülke olduğu anlaşılıyor. Fakat Afrika ülkelerinde koronavirüs testinin çok sınırlı yapılması gerçek tabloyu görmeyi zorlaştırıyor.

Şu anda altı adet aşının klinik denemelerinde üçüncü aşamaya geçildi. Bu aşama, aşıların gerçekten de işe yarayıp yaramayacağını belirleyecek en kritik dönem. Son sorun ise zamanlama. Sağlık uzmanları vurgunun aşının bulunup bulunmayacağı değil ne zaman erişime sunulabileceği olduğuna dikkat çekiyorlar.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/18-agustos-2020-sal-2330-corona_19.html>

22 Ağustos 2020 Cumartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ........................Müjde yüklü gemiler

Arayan bulurmuş

Müjde,corona günlerinin yeniden ağırlaşmaya başlayan ilaç kokulu havasına bir bahar esintisi gibi geldi. Hiçbir şey olmasa bu yıl için Ayasofyanın açılması ve bu müjde kalacak aklımda. Tamamen yerli ve milli imkanlarla Karadeniz'de keşfedilen 320 milyar metreküp doğalgaz müjdesi Türkiye'nin bu gününden ziyade geleceği için umut oldu hepimize.

Gençliğimizde hayalini kurduğumuz şeylerdi bunlar. Yeniden fethi yaşamak isteyen gönlümüz, kendi kaynaklarımıza sahip olacağımız bağımsızlık günlerini özlerdi. Allah hamd olsun ki şu kalan ömrümde bu iki kutlu adımın da atılmış olduğunu gördüm.

Ayasofya bizim için fethin sembolü bir cami ve Fatihin emanetiydi. Müze yapılmış olmasını onun zincirlere vurulması olarak gördük hep. Şiirler yazdık okuduk esaretten kurtuluşu ile ilgili. Yürüyüşler yaptık, mitingler tertip ettik onun için. Her 29 Mayıs bizim bu ülkümüzü yeniden kanatır, acıtırdı. Bizim ve bizden önceki birkaç neslin onun hakkındaki hüznünü yaşamayan, Ayasofyanın yeniden cami oluşunu anlayamaz, hissedemez. Yine bir 29 Mayısta yola çıkan "Fatih" adlı sondaj gemimizin tarihi bir başarıya imza atarak büyük bir doğal gaz rezervi keşfetmesi de benzer duyguları yaşattı.

Bugün küçük torunum Tuna 9'u bitirdi, 10 aylık oldu. Maşallah günden güne de büyüyüp serpiliyor. Karadenizin Sakarya havzasındaki Tuna-1 kuyusu da işte 9.ncu sondajda meyvesini verdi. Cumhuhurbaşkanı Erdoğan müjdeyi: "Türkiye tarihinin en büyük doğalgaz keşfini Karadeniz’de gerçekleştirdi. Fatih Sondaj Gemimiz 20 Temmuz 2020 tarihinde Tuna 1 sondajında 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfetmiş durumda. Kendisini boğazdan uğurladığım günü hatırlıyorum" diye verdi. Cumhurbaşkanımız bu rezervin ülkemizin 7 yıllık doğalgaz ihtiyacını karşılayabilecek miktarda olduğunu açıkladı. Hedef de verdi: "İnşallah Cumhuriyetimzizn 100.ncü yılında yani 2023'te Karadeniz gazı milletin hizmetinde olacak!"

Cumhurbaşkanımız ilaveten bu keşfin inşallah enerjide dışa bağımlılığımızı önemli ölçüde azaltacağını, cari açığımızı kapatacağını, hatta fazla veren bir ülke durumuna yükselteceğini anlattı. Devam edecek sondaj faaliyetleriyle başka keşiflerin de olabileceğini müjdeledi. "Her arayan bulamaz, ama bulanlar arayanlardır" meselini de vererek. Demek bu çocuk da büyüyecek, gelişecek.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ise: "Bugün ülkemizin milli enerji politikası için tarihi bir gün. Bugün gururluyuz. Türkiye olarak ülkemizin geleceği açısından önemli bir sürece şahit ediyoruz. Bugün enerji alanında ülkemizin makus talihini tarihe gömdüğümüz bir süreçteyiz. Bizim için bu çok önemli bir övünç kaynağı" dedi. Ayrıca Bakan Albayrak bu tarihi günde, "Ne doğu ne batı, yeni eksen Türkiye" vurgusu da yaptı. Bakan Albayrak: "Türkiye artık yeni bir döneme giriyor. Artık ne doğu ne batı, yeni eksen Türkiye söyleminde yeni bir sürece inşallah gidiyoruz" dedi.

Verilen bilgiye göre dünyada yüksek teknolojiye sahip ilk 5 gemi arasına giren Fatih sondaj gemisinin uzunluğu neredeyse Eyfel Kulesi kadar. 12 bin 200 metre derinlikte ve yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyetine sahip Fatih sondaj gemisinin sondaj kulesi uzunluğu 64 metre. İki kulesi toplamda 1750 ton yük kaldırma kapasitesine sahip gemi, 6 metre yükseklikteki dalga boyunda bile sabit kalabiliyor.

Barbaros, Oruç Reis, Fatih, Yavuz, Kanuni

Son yıllarda sondaj çalışmalarını yoğunlaştıran Türkiye Akdeniz ve Karadeniz'de tam donanımlı ve çok amaçlı araştırma gemilerini görevlendirdi. Doğu Akdeniz'de Barbaros Hayrettin Paşa, Fatih ve Yavuz gemileriyle hidrokarbon arayan Türkiye, Karadeniz ve Marmara'da arama yapan Oruç Reis sismik araştırma gemisini de Doğu Akdeniz'e indirmişti.

Türkiye'nin Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajını gerçekleştiren Fatih sondaj gemisi, Sakarya Gaz Sahası'nda 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfetti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "müjde" olarak açıkladığı Fatih sondaj gemisinin Türkiye tarihindeki en büyük doğal gaz keşfi, ülkenin son dönemde denizlerde yoğun bir şekilde yürüttüğü sismik arama ve sondaj faaliyetlerinin ilk somut meyvesi oldu.

Türkiye'nin Karadeniz'deki münhasır ekonomik bölgesinde, yaklaşık 170 kilometre açıkta gerçekleştirdiği ve ülkenin doğal gaz ithalatının önemli bir kısmını karşılayabilecek bu keşif, bundan sonra denizlerde yürütülecek arama ve üretim faaliyetleri açısından yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Türkiye'nin, enerji piyasasındaki gücünü artırmak ve enerji bağımsızlığı için 3 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma olmak üzere toplam 5 gemisi var. Türkiye, bu gemileriyle Doğu Akdeniz başta olmak üzere tüm uluslararası sularda bayrağımızı dalgalandırmaya devam ediyor.

Türkiye'nin deniz araştırma, arama ve işletme ruhsat alanlarında sismik veri toplama projeleri daha önce hizmet alımı şeklinde yürütülüyordu. Ancak bu faaliyet, 2012'nin sonunda TPAO envanterine katılan Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisi sayesinde artık ülke imkanlarıyla yürütülüyor. Türkiye’nin ilk sismik araştırma gemisi olan Barbaros Hayrettin Paşa Gemisi 2013'te doğal gaz ve petrol arama çalışmalarında kullanılmak üzere envantere girmiş. Bir sismografik araştırma gemisi olan Barbaros Hayreddin Paşa, önce Karadeniz'de sismik arama çalışmaları yaptı. Ardından 2017 yılında Akdeniz'e indi ve şu anda Doğu Akdeniz'de arama çalışmaları yapıyor.

31 Aralık 2012'de 130 milyon dolara satın alınan, iki ve üç boyutlu sismik araştırma yapabilme özelliğine sahip Barbaros Hayreddin Paşa gemisi denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebiliyor, iki ve üç boyutlu sismik veri toplayabiliyor. Brüt 4 bin 711 ton ağırlığındaki gemi, yön ve pozisyon tayinini uydu haberleşmesiyle otomatik olarak yapabiliyor. Uzunluğu 84, genişliği 21,6 metre olan gemide bir helikopter pisti bulunuyor. ICE-1A sınıfı notasyonu ve çevre dostu yüksek teknoloji ile donatılan gemi, yakıt tüketimini azaltan ve asgari emisyon az gelişmiş geçiş hızları sağlayan Norveç Ulstein SX133 X-bow yenilikçi gemi tasarımı kullanılarak inşa edildi. Geminin hızı, 17 knot/31 km/sa.

Faaliyete 15 Ağustos 2017'de başlayan ve yüzde 90 yerli tasarım, işçilik ve entegrasyonu olan Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor. MTA Oruç Reis sismik araştırma gemisinin inşasına ise 2012'de tamamen yerli imkanlarla başlandı. 23 Haziran 2017'de geçici kabulü yapılan gemi, 2017 yılı Ağustos ayı içinde operasyon test, eğitim ve tecrübe faaliyetlerine başladı.

Tam donanımlı ve çok amaçlı dünyadaki 5-6 araştırma gemisinden biri olan gemide, 2 ve 3 boyutlu sismik, gravite, manyetik olarak jeofizik araştırması yapılabiliyor. Gemi, 8 bin metre derinliğe kadar 3 boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları gerçekleştirebiliyor. Açık denizlerde iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılan Oruç Reis gemisi ile petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi bağlamında kıta sahanlığı gibi stratejik öneme sahip bilimsel araştırmalar da etkin bir şekilde icra edilebiliyor.

Türkiye’nin ilk yerli ve milli sismik araştırma gemisi 86 metre uzunluğunda genişliği 22 metre. Gemi modern sevk ve manevra sistemleriyle birlikte, jeofizik, 2 ve 3 boyutlu haritalama, derin sismik, gravite (petrol yoğunluğu), manyetik sistemler ve deniz tabanı ayrıntılı görüntüleme ve haritalama sistemleri, uzaktan kumandalı su altı aracının yanı sıra, su kolonu ve deniz tabanından jeolojik örnekleme yapabilecek ekipman ile donatılmış durumda. Oruç Reis ile deniz tabanından itibaren 15 bin metre derinlikteki jeolojik yapılar görüntülenebiliyor. Modern uzaktan kumandalı su altı aracı (ROV) ile 1500 metre su derinliğindeki deniz tabanı ayrıntılı olarak izlenebiliyor, deniz suyundan ve tabanından numune alınarak ölçüm ve analizler anında yapılabiliyor. Gemide alınan verilerin işlenmesi, analizi ve değerlendirmesine yönelik jeoloji, jeofizik, hidrografi, oşinografi ve biyoloji araştırma laboratuvarları yer alıyor. Gemide ayrıca uluslararası standartlarda bir helikopter pisti de bulunuyor.

Türkiye'nin petrol ve doğalgaz arayacak ilk milli sondaj gemisi 'Fatih' 2017'de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katıldı. Çeşitli bakım çalışmalarının ardından Basınç Kontrollü Sondaj sistemi ile donatılan Fatih, 29 Ekim 2018'de Alanya-1 derin deniz kuyusu sondajına başladı. Ardından ikinci sondaj için Finike- 1 alanına geçti, Buradaki hazırlık sürecinin ardından İstanbul'un fethinin 567. yıl dönümü 29 Mayıs'ta Karadeniz'deki ilk milli sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı'ndan uğurlandı. Fatih sondaj gemisinin kuleleri İstanbul Boğazı'ndan geçebilmesi için söküldü. Gemi, kuleleri yeniden monte edilmek üzere 6 Haziran'da Trabzon Limanı'na demir attı. 20 Temmuz'da Zonguldak açıklarındaki ilk olarak Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500 - 4 bin metre derinlik hedefiyle Karadeniz'deki ilk milli derin deniz sondajına başladı.

Fatih 229 metre boyunda ve 12 bin 200 metre derinlikte çok yüksek basınç altında deniz sondajı yapabilme becerisine sahip. Çift kuleli tasarımı sayesinde es zamanlı 2 sondaj operasyonunu daha hızlı ekonomik sürdürebilmekte, deniz tabanını gözetleyebilen ve gerektiğinde hidrotermik operasyonlar yapabilen uzaktan kumanda edilebilir iki su altı robotik denizaltı aracı bünyesinde bulunduruyor. 4 lojistik vinç ve 6 operasyon vinciyle daha hızlı sondaj operasyonu yürütebiliyor Gemide 2 helikopter ve 3 destek gemisi bulunuyor. Fatih sondaj gemisinin 20 Temmuz'da başladığı Sakarya Gaz Sahasındaki sondajında 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfettiğinin duyurulmasının ardından atılacak yeni adımlar bekleniyor

Türkiye'nin "Milli Enerji ve Maden Politikası" kapsamında, denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetlerinin artırılması amacıyla TPAO tarafından satın alınan Yavuz sondaj gemisi de 2018'de envantere katıldı.Yapımı 2011'de tamamlanan Yavuz, daha önce Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde görev almış. 'Milli Enerji ve Maden Politikası' kapsamında, denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetlerinin artırılması amacıyla TPAO'nın satın aldığı sondaj gemisi Yavuz, 20 Haziran'da Kocaeli Dilovası'ndan yola çıktı, Antalya ve Taşucu limanına uğrayarak son yüklemeleri yaptı. Daha sonra da Doğu Akdeniz'e ulaştı. Gemi, KKTC'den alınan ruhsat bölgesinde sondaj yapacak.

Fatih gibi 6. nesil ultra derin deniz sondaj gemisi. Yaklaşık 230 metre uzunluğa ve 36 metre genişliğe sahip, Sondaj kulesinin yüksekliği deniz seviyesinden yaklaşık 103 metre. Yani Galata Kulesi’nden yaklaşık 36 metre daha uzun. 12 bin 200 metre derinliğe kadar çok yüksek basınç altında dahi sondaj yapabiliyor. Dinamik Pozisyonlama sistemiyle 6 metreye ulaşan dalgalarda dahi sondaja devam edebiliyor. Yavuz çift kuleli tasarımla hem asıl hem yardımcı işlerin yapılabildiği eş zamanlı operasyona imkan sağlıyor. Her iki kule de sondaj ekipmanları ile donatıldı, böylece operasyon gücü ikiye katladı.Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz'da spor ve sinema salonu, dinlenme odaları bulunuyor. Gemide tam zamanlı bir doktorun görev aldığı 4 yataklı mini bir hastane de var.

Türkiye'nin hidrokarbon potansiyelini açığa çıkarmak için mavi vatanda çalışmalara devam edecek üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni, 2020 başında filoya katıldı. 2012 yılında Güney Kore’de üretimi tamamlanan ve daha sonra Türkiye’ye getirilen gemi 31 Ocak’ta teslim alınarak TPAO envanterine kaydedildi ve “Kanuni” ismi verildi. Bakım, tedarik ve test işlemleri İngilterede tamamlandıktan sonra Türkiye’ye doğru yola çıkan gemimiz 13 Mart 2020 günü Doğu Akdeniz’deki kara sularımıza giriş yapmış oldu.

Gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip. Toplam 11 bin 400 metre derinliğe ve 3 bin metre sondaj açabilme kapasitesi var. 2015’e kadar Brezilya’da enerji firması Petrobras tarafından kullanılmış. Kanuni, altıncı nesil ultra deniz sondaj gemisi olarak da biliniyor. Mersin Taşucu Limanı'nda geliştirme çalışmaları bittiğinde Karadenizdeki ultra derin deniz sondajlarına başlayacak.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/22-agustos-2020-cumartesi-2300-corona.html>

25 Ağustos 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ...................................Yaz bitti ama...

Gün döndü

Yaz bitti sayılır. Corona gulgulesi nedeniyle ne zaman geldi ne zaman bitti pek anlayamadık ama artık Eylül kapıda. Malum 23 Eylülde dünyanın bizim bulunduğumuz kısmında, yani kuzey yarım kürede gece ve gündüz eşit olacak. Bu olay sonbaharın başladığını gösterir. Okullar da zaten 21 eylülde açılacak.

Demek oluyor ki bizim gibi yazlıkçılar/ ya da yaylacılar için artık yavaş yavaş eve dönüş vaktidir. Yıllardır tekrarlanan bu özel dönence bana hep "bu yıl da bitti" algısını çağrıştırıyor. Yazın bitip sonbaharın başlaması, bir tür "yılsonu/yılbaşı" gibi geliyor bize. Bu yüzden ben bu döngüye "gün döndü" diyorum ısrarla. Çünkü bu yaşanan geri dönüş aynen bir kum saatini ters çevirmek gibi.

Aslında dönence veya gün dönümü denilen olay; yılda iki kez tekrarlanan ve Güneş'in yarımkürelerde en büyük açılarla düştüğü günler. Dönence (tropic) sözcüğü Yunanca dönmek kelimesinden türemiş. Kuzey yarım kürede en uzun günün oluştuğu yaz gün dönümü 21 haziran' da, en uzun gecenin oluştuğu kış gün dönümü ise 21 aralık' ta. Bu tarihlerden sonra bulunulan yarımküreye göre gündüzler/veya geceler kısalmaya başlıyor.

Yaz gündönümünde güneş ışınları Yengeç Dönencesi'ne dik açıyla düşer. 21 Haziran bu bağlamda, Kuzey Yarımküre için Yaz Gündönümü, Güney Yarım kürede ise Kış Gündönümü anlamına geliyor. Güneş’in gökte en tepede olduğu zamanı temsil eden yaz gündönümü, yazın da bir nevi başlangıcı. Bu tarihte Güney yarıkürede en kısa gün, Kuzey yarıkürede ise en kısa gece yaşanıyor. Yaz gündönümün ardından, günler Kış Gündönümü’nün başlayacağı 21 Aralık’a kadar kısalmaya başlıyor, o tarihten sonra da tekrar uzuyor.

Bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede 21 Mart gece ve gündüzün eşit olduğu ve ilkbaharın başladığı tarih. 21 Haziranda ise en uzun gündüz, en kısa gece yaşanıyor ve yaz mevsimi başlamış oluyor. 23 Eylülde yine gece ve gündüz eşit ancak bu kez yaz bitip, sonbahar başlıyor. 21 Aralıkta ise en uzun gece, en kısa gündüz gerçekleşiyor. Bu tarih aynı zamanda kış mevsiminin de başlangıcı demek.

Zor günler ufukta

Bu günleri "corona"yı dikkate almadan konuşmak, yazmak zor. 24 Ağustos Pazartesi itibariyle Türkiye Korona Günlüğü 1500'e (1.443) dayanmış gözüküyor. Halbuki bir ay önce 24 Temmuzda 937'ye kadar inmişti. Şimdi yeniden 24 Haziran seviyesine (1.492) çıkmış olması elbette endişe verici.

Her ne kadar vaka sayısı/test sayısı oranı %1,5 olsa da, yani test yapılan her 1000 kişiden sadece 15'i pozitif çıkmış diye sevinemeyiz. Son 24 saatte vefat edenlerin 18 kişi olması karşı karşıya olduğumuz sorunun azımsanmasına gerekçe olamaz. Kaldı ki vaka sayıları böyle artarak devam ederse 15 gün sonra bu artışı hem yoğun bakımlarda, hem ölümlerde göreceğiz demektir. Hiç kimse 6 bini aşan can kaybını (6.139) küçümseyemez. Ölüm şaka değildir, yakınlarını kaybeden insanların acısını anlayabilmek ve tehlikeyi ciddiye almak gerekir.

Haziran başında Anadoluya memleketlerine, sahillere akan kitleler şimdi yeniden büyük şehirlere dönecekler. İnsanların tatilleri bitti çalışmaları gerek. Çocuklar okullara gidecekler. Çalışan aileler kreş/bakıcı anne arayışında olacaklar. Dedeler, neneler vazife başına çağrılacak ısrarla. Bir taraftan normale dönmenin o kadar kolay olmadığını anlamış olduk, bir taraftan da önümüzdeki ilkbahara kadar yeniden evlerimize kapanma ihtimali olabileceğini. Çünkü aşı konusunda da bu günden yarına bir müjde almış değiliz.

Elbet hayatı tamamen durdurarak yapamayacağımızı da artık biliyoruz. 1 Haziran Yeni normal süreci boyunca hemen her gün Sağlık Bakanımız ve Bilim kurulu üyeleri bizi uyardılar. "Tedbir, tedbir, tedbir" diye ısrarla "maske, mesafe ve hijyen" konusu hep hatırlatıldı. Ama işte tatil dendi, bayram dendi, asker uğurlama, düğün, nişan taziye dendi kurallara uyulmadı. Şu anda bu gevşekliğin cezasını 83 milyon çekecek. En az iki ay geriye gittik. Binlerce insan virüse yakalandı, hasta oldu, hatta öldü.

İyi ki işleyen bir sağlık sistemimiz, alt yapımız ve fedakar sağlık çalışanlarımız var. Başta sağlık bakanımız ve bilim kurulu üyeleri olmak üzere sağlık ordumuz ellerinden geleni yapıyorlar. Ne olması lazım yani; sıkıyönetim ilan edilsin, tümden sokağa çıkma yasağı mı konulsun? Söylemesi kolay ama yapılması imkansıza yakın zor. Yapılacak şey; virüs kapmaktan kendimizi korumak, başkalarına da bulaştırmamak, bu kadar basit. Bu yol belki biraz uzun olabilir ama, virüse yaşam alanı açmamak hala en kolay, en etkili yol.

Yürürken düşünceler

Sabah yürüyüşünü severim. Özellikle de yazlıkta. Ankara'da da yürürüm eve yakın bir parkta. Ama kışın aksıyor, sürekli yapamıyorum maalesef. Yaşlılıktan olmalı, üşüyüp hasta olmaktan korkuyorum. Ilık ve güzel hava oldu mu kaçırmamaya çalışırım. Yine de baharda ve yazın olduğu kadar olmuyor tabi ki. Geçen yıl evimizin yakınında açılan yaşam merkezine devam ettim üç ay. Hem yürüyüş bantları, hem kondisyon salonu hem de havuzu var. Çok sevdim bu imkanı, biraz dikkat da ederek 13 kilo verdim bu sayede. Corona salgını başlayınca devam edemedik tabi, sonra da pandemi nedeniyle kapatıldılar zaten.

Bulunduğumuz sitenin etrafı yaklaşık 4200 adım, yarım saate yakın sürüyor. İki tur yapıyorum ondan sonra da deniz. Tabi o gün hava güzel, deniz de müsaitse. Sabah 08.30 gibi başlıyorum yürüyüşe. Müzik dinliyorum tur boyunca, genellikle türkü. Bazen nostalji takıntım tutuyor, 70'li, 80'li yılların şarkılarını dinliyorum. Arada bir "yeşilçam şarkıları" da dinlediğim oluyor. Dinlemek bende fon müziği gibidir, düşüncelerimi besler. Geri planda tıngırdar durur şarkılar. Bazılarının nakaratı takılır dilime bir süre, bazılarının sözleri düşündürür beni derin derin. Ama genel yorumum o şarkıların yerinin hala doldurulamadığı yönünde.

Müzik dinlemek eski yoğun çalışma günlerimden eser kaldı bana. O kadar zor işler yaptım, o kadar yoğun çalıştım ki kalabalıklar arasında sadık bir dost gibi oldular hep. Durup dinlenmeye bile vaktim olmazdı. O saatler arasında gizli ve müşfik birer arkadaştılar. Hesapsız, yalansız, yumuşacık. Önceleri radyodan dinlerdim, sonraları bilgisayarımdan, daha sonra da cep telefonumdan. Hala sabah kahvaltısı hazırlarken dinlemeden yapamam. Mümkün olsa kahvaltı sırasında da kulağıma "yurttan sesler" eşlik etsin isterim. Ya da yemekte Emel Sayın dinlemek. Ama artık eşim ve çocuklarımı dikkate almam gerekiyor. Onlar aynı şekil düşünmüyorlar. Dalarsam da "çat" diye kapatıyorlar, alıştım artık.

Dedim ya yürüyüş yapmayı da severim, müzik dinlemeyi de. İkisi bir arada olursa tadına doyum olmuyor. Ruhuma verdiği dinginlik kadar düşüncelerimi alabildiğince özgür bıraktığı için de iyi müziğe tutkunum. Yürürken kulağımda türkü, ayaklarım yolda, gözlerim etraftaki çiçekte, kuşta, yeşilliktedir. Sabahın temiz havasını ciğerlere çekmek, ufuktaki maviliklere, bulutlara, dağlara bakmak ne kadar güzeldir bir bilseniz. Ama en güzeli bütün o sahne içinde beynimin ordan oraya, şurdan buraya özgürce salınabilmesidir. Düşüncelerim peş peşe, birinden diğerine sürekli geçişler yaparak ürer durur yürürken.

Belli bir sınırı ya da alanı yoktur düşündüklerimin. Bazen bir şarkı sözünden kuşların cıvıltısına, oradan insanlar ve hayatlar üzerine, ardından torunlarımın tatlılığına…Dedim ya ne sınır tanır, ne de belli konulara takılır kalır düşüncelerim. Bugün ne yapacağımdan girer, gençliğimde yaşadığım bir anıdan ram alır, politikada dolaşır, gelecek hülyaları görebilirim. Tuhaf olan bir sürü şey düşünürüm ama pek azı kalır aklımda. Sanki bir sonrakiler hep öncekileri silerler birer silgi gibi. Aslında yürürken aklımdan geçenler mükemmel birer yazı konusu olurlardı eminim. Ama daha zihnimizden geçenleri yazıya döken otomatik bir dijital alet icat edilmedi.

Yine de onca resmi geçitten sonra aralarından hatırımda kalan biri ya da ikisini yazıya döktüğüm çok oldu. Hepsi de yazıp bitirdiğimde "Evvet işte bu!" duygusunu tattırdılar bana. Bu yüzden yürümek suyun üzerine atılan bir taşın üç, dört, hatta daha fazla sektirilmesi gibi bereketlidir inanın.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/24-agustos-2020-pazartesi-2330-corona.html>

28 Ağustos 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ...............................Zaferler ayı

Malazgirtten Akdeniz'e

26 Ağustos Çarşamba; coronavirüs musibeti tehdidi altında yaşadığımız 170.nci gün. Salgın yayılımı ile ilgili haberler pek iyi değil, bu yüzden hükümetin kına gecesi, sünnet, nişan ve düğünlerle ilgili kısıtlama kararını hiç kimse yadırgamadı. Olması gerekiyordu.

Nişanlanma arefesinde olan, evlenecek olan genç kardeşlerime üzülmüyor değilim. Evlatları için mürüvvet görmek, çocukları için sünnet merasimi yapmak isteyen ailelere de hak veriyorum. Onların hayal kırıklıklarını hissetmemek mümkün değil. Ama onlar da anlamalı ki bu tedbir onlar içindir.

Hadi kendilerini korudular diyelim, akrabalarının, arkadaşlarının, dostlarının vebalini elbette ömür boyu taşıyamazlardı. Bu günler de geçecek elbette, hayatımızda daha çok böyle güzel anlarımız olacak. Şimdi sabır, yani direnme, ayakta kalma zamanı.

Böyle zor zamanlar yaşayan sadece biz değiliz. Mesela bugün vatan olarak bildiğimiz, üzerinde gururla dolaştığımız Anadolu için de böyle çok bedeller ödenmişti geçmişte. Ama işte bütün acılara, saldırılara, fitne ve fesata rağmen buradayız ve ayaktayız. Yine de öyle olacağız inşallah.

26 Ağustos aynı zamanda hem Malazgirt zaferinin, hem de Büyük Taarruzun yapıldığı gün. Yani ilki bu milletin kendisine Anadolu kapılarını açışının 949.ncu yılı. Diğeri de Başkomutan M.Kemalin "Ordular ilk hedefiniz Akdenizdir, ileri!" emrini verdiği 26 Ağustos 1922'deydi. Onun da üzerinden neredeyse bir asır, yani 98 yıl geçti.

Neredeyse bin yıl önce Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan ile Bizans İmparatoru IV. Romen Diyojen arasında gerçekleşen Malazgirt Muharebesi Anadolu'nun kapılarının kesin olarak açılmasını sağladı. 26 Ağustos 1922'de Afyonkarahisar - Kocatepe'de başlayan ve 9 Eylülde sonuçlanan Büyük Taarruz ile de muzaffer ordumuz Akdeniz'e kadar işgalcileri süpürüp İzmir'den denize dökmüştü.

Ağustos Zaferler ayı

Yine kaşınıyorlar. Birileri geçmişlerini unutmuşa benziyor. Başkalarının ittirmesiyle zafer kazanılmayacağını öğrenememişler. Ya tarihten ders çıkaramıyorlar, ya da iradeleri başkalarının elinde.

Bu topraklar nice Haçlı sürülerine mezar oldu. Maraş, Antep bir avuç vatanseverle Fransızları söküp attı bağrından. Erzurum gelen düşmana karşı duvar oldu, tabya oldu. Nene hatunlarıyla geçit vermedi. Çanakkalede İngiltere, Fransa ve daha bilmem ne bela yedi düvel denizin dibini boylamamış mıydı? Öldü sandıkları millet küllerinden yeniden doğup "Ya İstiklal, ya ölüm!" diyerek birilerini Akdenize kadar kovalamamış mıydı?

Kıbrısı türlü katakulle ile elimizden alanlar hala doymamış görünüyor. Daha dün gibi Kıbrıs'ta 8 Ağustosta başlatılan II.Harekatla yedikleri tokadı ne çabuk unuttular. Bakıyorum da bazı fırıldaklar yine birilerinin üfürdüğü rüzgarla dönüyor. Ama yapamayacaklar, haklarımıza sahip çıkmamızı engelleyemeyecekler. Yavru vatan gibi Mavi vatan da yalnız değil. Atı alan üsküdarı geçti, Türkiye artık o bildikleri ülke değil. Bir kere daha bütün işbirlikçileri ile Akdenizin mavi sularında kaybolup gidecekler. Bu al bayrak orada şerefle dalgalanacak, yeni müjdeler taşıyacak hep milletine. Birileri de selam duracaklar önünde.

Unutanlara hatırlatalım. Ağustos ayı bizde zaferler ayı olarak bilinir. Malazgirt Meydan Muharebesi 26 Ağustos 1071'de, Otlukbeli Muharebesi, 11 Ağustos 1473'te, Çaldıran Meydan Muharebesi 23 Ağustos 1514'te, Mercidabık Zaferi 24 Ağustos 1516'da, Belgrad’ın Fethi 29 Ağustos 1521'de, Mohaç Zaferi 29 Ağustos 1526'da, Kıbrıs’ın Fethi 1 Ağustos 1571'de, Sakarya Meydan Savaşı 23 Ağustos 1921'de ve Büyük Taarruz da 26 Ağustos 1922'de başlamıştı.

Fitne fesat kazanları

Tarihten aldığımız en büyük derslerden biri; sefere çıkarken mutlaka içeride birliği sağlamak gerektiğidir. Bu hemen hemen tümü Türk kökenli beyliklerle dolu Anadolu coğrafyasında bile son derece hayati bir öneme sahipti. Hatta bu yüzden sefer sırasında içeriden bir ihanet görmeden savaşın akibeti belli olmazdı.

Buna açık bir örnek iki Türk Hakanı Timur ve Yıldırım Bayazıt'ın Ankara meydan savaşıdır. Bu savaş içeride birliğin tam sağlanamaması ve son anda saf değiştiren beyler sebebiyle kaybedilmiştir. Yıldırım Bayazıt'ın esir düşmesi ve sonra da vefatı Anadoluda tam 11 yıl süren bir fetret devrine yol açmıştı. 1413 yılında yeniden birliği sağlayan Sultan Mehmet Çelebi bu yüzden Osmanlı devletinin ikinci kurucusu sayılıyor.

Şimdilerde bize bu kadim dersi hatırlatan fitne fesat kazanları harlatıldığını görüyor, duyuyoruz. Ağustos ayı zaferleri arasında geçen Otlukbeli savaşının yine iki türk soyu arasında geçmiş olmasını diline dolayan birileri inanılmaz hezeyanlar savuruyorlar. Neymiş; "Otlukbeli savaşında ölenler Oğuz Türklerinden olan Akkoyunlular, onları öldüren de Türk düşmanı Fatih" imiş. Hainin, ihanetin soyu sopu mu olur? Bu milletin tarihinde devletinin hep kendi içinden yıkılmış olduğu bir gerçek. Dışarıdan sonuç alamayan düşman hep içeriden vurdu. Çünkü elde ettiği hainler vasıtasıyla kaleyi içten yıkmak daha kolaydı. Bu yüzden kazanılan zaferlere bakıldığında da önce hainlerin ve ihanetin cezasının kesildiği görülür.

Bir fitne fesat üfleyicisi vatandaş "Osmanlı benim atam değil" demiş, hızını alamamış kendince muhatap aldığı birilerine de "Osmanlı seviciler" yaftası asmış. Diyor ki: "Burası Türkiye cumhuriyeti, çok seviyorsanız defolup gidin bu ülkeden bize bu toprakları ecdadımız kanlarıyla canlarıyla bıraktı. Benim atalarım belli ve Allah atalarımdan razı olsun onların sayesinde bu cennet vatanda özgürce yaşıyoruz." Bu düşünce kin ve nefretin bir insanın ne kadar da gözünü karartabildiğini gösteriyor. O yüzden de kaynattığı kazanda fokurdayıp duruyor.

Boşuna uğraşıyor aslında. Çünkü, bizim ecdadımız Cumhuriyet sonrası Cumhuriyet öncesi diye ayrılamaz. Hatta sadece Türk soyuyla da sınırlamak diğer etnik kökenli Türkiye vatandaşlarına büyük haksızlık, belki de hakaret olur. Bu coğrafya tarihten süzülüp gelen Selçuklu, Osmanlı varisi, üç kıta bakiyesidir. Türkiye Cumhuriyeti bu anlamda asla soysuz, sopsuz ve köksüz değildir. Onun kökleri elbette Atatürk'e, Elbette Fatih'e, elbette Alparslana ve elbette daha derinlere uzanmaktadır.

İnsan doğrusu böyle hadsiz zırvaları görünce irkiliyor. Bu ne şimdi? Zaferler ayında habire deşilecek başka yara, kaşıyacak başka çıban arayanlar hangi elin düdüğünü çalmaktalar acaba? Bu yaptıklarının dış saldırılara karşı her alanda mücadele edilirken herhangi bir faydası var mı? Birliğimize, beraberliğimize bir dinamit de siz mi koymaya çalışıyorsunuz? Bu nasıl fitne fesat, nasıl bir hezeyan hali?

------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/30-agustos-2020-pazar-2300-corona.html>

30 Ağustos 2020 Pazar 23:00 CORONA GÜNLERİ.................................Büyük taarruz

30 Ağustosa doğru

Büyük Taarruz 5 Ağustos 1921'de Mustafa Kemal Paşa'ya Başkomutanlık yetkisi verilmesi ile başlamış, bir yıl sonra 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Başkomutanlık Meydan Savaşı'nda Yunan ordusunun yenilmesiyle birlikte 9 Eylül 1922'de İzmir'in kurtarılması ile sonuçlanmıştı.

Bu zafer Türk milletinin küllerinden doğduğu, milli birlik ve beraberlik ruhunun ne demek olduğunun tüm dünyaya gösterildiği unutulmaz bir şahlanıştır. Bu 30 Ağustos ruhu milletimizde hep vardı, bu gün de var, yarınlarımızda da olacak. Bu büyük zafer hiç unutulmadı, hiçbir zaman da unutulmayacak.

Büyük Taarruza giden süreci bir yıl öncesinden tekrar hatırlayacak olursak:

5 Ağustos 1921'de Mustafa Kemal Paşa'ya BMM'si tarafından-geniş yetkilere dayalı üç aylık süre ile Başkomutanlık yetkisi verildi.

23 Ağustos 1921'de 22 gün ve 22 gece süren Sakarya Meydan Savaşı başladı. Yunan ordusunun taarruza geçmesi ile birlikte, Başkomutan Mustafa Kemal ordularına o tarihi emri verdi: "Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunmaz." Sonuç zaferdi.

19 Eylül 1921'de Mustafa Kemal Paşa'ya 'gazi' unvanı ve 'mareşal' rütbesi verildi ve Türk ordusu, savunma durumundan taarruz durumuna geçmiş oldu. Artık büyük bir taarruzla düşmanı yok etmek için hazırlıklar başlamıştı. İstanbul'daki depolardan gizlice cephane getiriliyor, yeni silahlar satın alınıyordu.

20 Ekim 1921'de Fransa Ankara Hükümeti'ni tanıdı ve Ankara Antlaşması imzalandı.

5 Ocak 1922'de Fransızların çekilmesiyle Türk Ordusu Adana'ya girdi.

26 Ağustos 1922'de Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u, Kocatepe'den saat 05.30'da topçu ateşiyle başlattı. Taarruz için yapılan hazırlıklar 1 yılın sonunda ancak tamamlanabilmişti. Topçu ateşi ardından piyadeler hücuma geçti ve taarruz planlanan şekilde sürdü. Beklemediği bir saldırı ile karşılaşan düşman, bozguna uğrayarak ikiye ayrıldı. İngilizlerin "Üç ayda aşılamaz!" dediği istihkâmlar, üç saatte aşılmıştı.

27 Ağustos 1922'de Sabah gün ağarırken Türk ordusu tüm cephelerde tekrardan taarruza geçti. Saat 18:00 olduğunda Afyon kurtarılmıştı. Böylelikle Başkomutanlık karargahı ve Batı Cephesi komutanlığı Afyon'a taşındı.

28 ve 29 Ağustos 1922'de Başarılı geçen taarruz harekatları sonucu 29 Ağustos gecesi düşmanın çekilme yollarının kapatılarak onları teslim olmaya zorlama ve muharebenin sonlandırılması kararı alındı.

30 Ağustos 1922'de Düşman planlandığı şekilde çember içine alındı. Dumlupınar'da ise Yunan Ordusuna son darbe vurularak, muharebede kesin zafer kazanıldı. Böylece bu zafer, Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak adlandırıldı.

30/31 Ağustos 1922'de Kütahya kurtuldu. Belediyeye Türk Bayrağı çekildi.

1 Eylül 1922'de Zaferden sonra, kaçabilen Yunan birliklerinin takip edilmesi için Mustafa Kemal tarihi bir emir daha verdi: "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir! İleri!"

2 Eylül 1922'de Yunan askeri birlikleri komutanı General Trikopis ile Digenis esir alındı.

9 Eylül 1922 Sabah saatlerinde Türk birlikleri kilometrelerce yol kat ederek İzmir'e girdi ve İzmir düşmandan temizlendi. Kadife Kale'ye Türk Bayrağı çekildi.

30 Ağustos büyük zafer

30 Ağustos tarihe gömülmek istenen bir milletin, adeta küllerinden yeniden doğuşunun, özgürlüğünün ve bağımsızlığının sembolü büyük bir zaferdir.

Bu yüzden 30 Ağustos, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde, düşman işgalinden kurtuluş günü olarak her yıl resmi bayram olarak kutlanıyor.

Büyük Taarruz' un 98. Yıl dönümü vesilesiyle, Başkumandan Mustafa Kemal Atatürk ve kahraman Türk ordusunu saygı ve minnetle anıyoruz.

Zafer Bayramı, ilk olarak 1924 yılında Dumlupınar'da Atatürk'ün katılımıyla Başkumandan Zaferi olarak kutlanmış. Dumlupınar'ın Çal Köyü'nde gerçekleşen ilk törende Mustafa Kemal, milli ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamış ve ''Meçhul Asker Abidesi''nin temelini eşi Latife Hanım ile beraber atmışlar. Atatürk, burada yaptığı konuşmada milli mücadelenin bağımsızlık, milli egemenlik ve milli ekonomi amacıyla yapıldığını da açıklıyor.

1 Nisan 1926'da kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu ile de 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet ordu ve donanmasının Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde ordu tarafından kutlanacağı belirtilmiş.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün başkomutanlığında yapıldığı için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak da bilinen Büyük Taarruz, Sakarya Savaşı'ndan sonra Türk ordusunun işgalci güçlere kesin darbeyi vurmak için hazırlıkları 1 yıl kadar süren harekât sonrasında kazanılan büyük bir zaferdi.

Büyük Taarruz 26 Ağustos 1922'de başladı. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, muharebeyi yönetmek üzere Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile Afyon Kocatepe'ye geçti. Aslıhan civarında kuşatılan düşman birlikleri Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde imha edildi.

Zafer sadece vatanın düşman işgalinden tamamen kurtulmasını sağlamakla kalmamış 1920'de Meclis'in açılmasıyla fiilen kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilelebet payidar kalacağını da ispat etmiştir.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/30-agustos-2020-pazar-2300-corona_29.html>

EYLÜLLE GELEN

01 Eylül 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ..........................................Yazmaya dair

Yazar olmak

Bir taraftan artan vaka ve ölüm sayıları, öbür yanda Giresun'daki sel felaketi. Yetmiyormuş gibi durduk yerde Yunanistan'la artan gerilim. Sinir uçları o kadar oynanıyor ki "savaş" kelimesi sanki bir bilgisayar, ya da satranç oyunu gibi olağanlaşıyor.

Oğlumun son kitabı "Kuş lokumu sözlüğü" de nihayet çıktı. Çok uzun zamandır basılmasını bekliyorduk. Çok sevindik tabi ki. Artık üzüntü, umut, gerginlik, rehavet, sevinç ve korku duygularımız birbirine karışmış durumda.

Aslına bakarsak karmakarışık bir dünya var ortada. Kaos sadece bizlerin ruh dünyasında yok. Ülkeler de her biri başka sebepten birbirleriyle didişip duruyorlar. Savaşların, darbelerin, ülkeler üzerinde yürütülen operasyonların, savaş kışkırtan söylemlerin, felaketlerin arasında yaşıyoruz. Böylesi bir ortamda yarın "1 Eylül Dünya Barış Günü"ymüş! Nasıl? Şaka mı, hayır şaka yapmıyorum.

Epeydir dünya siyasetinin fırtınalı havasına kapılmamayı öğrendim. Dünyada gün geçmiyor ki bir felaket haberi almayalım. Her an bir kriz, her hafta bir gerginlik. Algılarımız üzerinden yürütülen acaip bir sanal mücadele var ortada. Üstüne ilave olarak bir de salgın afeti yaşıyoruz dünya olarak 8 aydır.

Durup derin bir nefes alıyorum kendime gelmek için. Doğru, son yıllarda böyle pek çok türbülans yaşadık. Biri bitti, ikisi üçü geldi üstümüze hep. Adeta dalgalı denizde yol alan gemi gibiyiz. Kendimizi bu havaya çok kaptırırsak başımızın dönüp midemizin bulanması kaçınılmaz. Oysa hayat devam ediyor ve siyaset bu iş için var.

Birilerinin de yazması lazım olup biteni. Bazısı siyasi, kimileri bilimsel, bir bölümü edebi hatta mizahi yönden ayna tutacaklar içinde yaşadıkları zamana. Bu anlamda yazar kısmının ne dolduruşa gelmesi, ne de gaza gelip birilerinin kayığına binmesi kabul edilemez. Hiç olmazsa onların düşündüklerini, algıladıklarını hür ve özgün biçimde ortaya koyması gerek. Bu olsa da olur olmasa da türünden bir şey değil. Yazar ve "yazı" hayatın rengi, tadı olduğu kadar devamı için de bir zorunluluk.

Yazmanın arka planı

Yazarlık bir meslek değil, yazmak da bir iş değil. Kendimden bahsetmiyorum, ben emekli yöneticiyim, mesleğim bu. İhtisasım da Kamu yönetimi. Bu konuda yüksek lisans uzmanlık diplomam var. 35 yıl kamuda görev yaptım. 7 müdürlük, dört daire başkanlığı kısa süreli olsa da müsteşar yardımcılığı yaptım. Şimdi yazıyorum diye kendimi asla bir yazar olarak görmedim, görmem de.

Gençken de yazardım; günlük, şiir, deneme, hatta makalelerim var. Memuriyette de aslında sürekli bir şeyler yazdım. Ama bunlar görevle ilgili şeylerdi. Resmi yazılar yazdım, bilanço ve mali tablolar düzenledim, brifing ve faaliyet raporları yazdım, denetçi olarak denetim raporları verdim vs.

Emeklilikten sonra yeniden sevdiğim şeyi yapıyorum. "Yazmak" benim için bir iş değil, ama ancak "varoluş" diye niteleyebileceğim doğal bir eylem. Hoş eşim için yazdıklarım zaten hiç bir zaman "çalışmak" olarak görülmedi. Ona göre çalışmak para kazanmaktır, bu kadar basit. Aslında bir yemeği yaptığında, evini temizlediğinde kendisini nasıl hissediyorsa ben de bir yazıyı bitirdiğimde kendimi öyle hissediyorum.

Bir eser ortaya koymak, yazarak hayata not düşmek kendimi iyi hissettiriyor. Bu duyguyu mesleğimde de hep yaşadım. Yılın sonunda çıkan bilançoyu, ya da kitap çapında bir raporu elime aldığımda evladı olan bir anne gibi mutlu olmuşumdur. Düşünsenize daha önce mevcut olmayan bir metin ya da şiir sizin kafanızdan, yüreğinizden ve elinizden doğmuş. Ne kadar hoş bir duygudur bu.

Oğlumu da bu nedenle çok iyi anladığımı sanıyorum. Aslında bir bakanlıkta çalışıyor. Ancak okuyamazsa, yazamazsa kendini kötü hissettiğini biliyorum. Her şeyden evvel çok iyi bir kitap okuyucusu. Şu ana kadar 3 romanı, 1 çocuk kitabı ve son olarak da "Kuş Lokumu Sözlüğü" basıldı. You tobe'da "Sesli hikayeleri yayınlanıyor. Zaman zaman dergilerde de haftalık aylık yazıları çıkıyor. Alanı mizah edebiyatı denilebilecek bir tarz. Yazarlık bir işse onun buna daha yakın olduğunu düşünüyorum. Ama, kitabının basılması ve satılmasından daha fazla "yazmaya" olan bir tutku görüyorum.O konular zaten biraz sancılı.

Ben kendi açımdan yazdıklarımın ticari olarak basılmasıyla ilgili değilim. Para kazanmak gibi bir amacım ya da kaygım yok. Yazdıklarım face'de ve blog'umda herkese açık vaziyette. Okuyan olursa tabi ki memnun oluyorum ama okuyanların sayısının azlığını da sorun etmiyorum. Şu ana kadar 4 kitap yaptım. Hazırda da üç kitaplık birikmiş var. Yazmayı kendime, kitaplarımı da evlatlarıma ve torunlarıma adıyorum. Onların okuması benim için yeterli.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/08/01-eylul-2020-sal-2300-corona.html>

03 Eylül 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ.............................Türkiye ve Dünya

Bu inat neden?

Türkiye'de 2 Eylül itibariyle son 24 saatte 107.927 test yapıldı, 1596 kişiye Kovid-19 tanısı konuldu, 45 kişi hayatını kaybetti, toplam vaka sayısı 273 bin 301, can kaybı 6 bin 462, İyileşen hasta sayısı ise 947 oldu. Dün bu sayılar 109.443, 1572, 47, 271 bin 705, 6 bin 417, 1.003 idi. Evvelsi gün ise aynı sayıların 110.102, 1587, 44, 270 bin 133, 6 bin 370, 1.087 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Zatürre oranı da son üç günde %7,5-7,6 seviyesinde. Vaka sayısı/Test sayısı oranına baktığımızda ise bugün %1,48 olmuş. Dün ve evvelsi gün bu oran %1,44 dolayında gerçekleşmişti.

Sayıların dilinden coronada vaziyet vaka sayısı itibariyle 15 Haziranı (1592) gösteriyor. Ancak o zaman Vaka sayısı/Test sayısı oranı %3,79 idi. Ayrıca o günlerde yayılım İstanbul başta olmak üzere üç-dört büyük şehirde idi bugün se Anadolunun bütün bölgelerine dağılmış gözüküyor. Sağlık Bakanlığı'nın geçtiği verilere göre dün İstanbul'da 181, Doğu Marmara'da 85, Batı Marmara'da 11, Doğu Karadeniz'de 38, Batı Karadeniz'de 90, Kuzeydoğu Anadolu'da 89, Orta Anadolu'da 219, Ortadoğu Anadolu'da 112, Güneydoğu Anadolu'da 161, Ege'de 89, Batı Anadolu'da 390, Akdeniz'de 107 yeni vaka görülmüş.

Bu illetin ilacı aşısı henüz yok. Sağlık Bakanı ve Bilim kurulu üyeleri şu anda en büyük gücümüzün tedbir olduğunu söylüyorlar. Fakat nedense maske takmayan, sosyal mesafe tanımayan, kendini korumadığı gibi başkalarına da kötülük yapan insanlar var. Bunlar canlı bomba gibi aramızda geziyorlar. Kendisi pozitif çıktığı halde otobüsle seyahat eden, düğünlerde hiçbir tedbire uymayan, evinde gözetim altında olması gerektiği halde toplu yerlerde gezen sohpet eden insanlar var. Sanki bir inatlaşma yaşanıyor.

Prof. Dr. Canan KARATAY 26 Ağustosta böyleleri için ilginç bir tweet atmış. Şöyle diyor: "Şimdi desem ki sumak covid bulaş riskini %50 azaltıyor; aktarlarda sumak kalmaz, desem ki limon bulaş riskini %40 azaltıyor; manavda limon kalmaz desem ki sarımsak bulaş riskini %60 azaltıyor; ortalık kokudan geçilmez. Herkes maske taksa bulaş %95 azalacak! Bu inat neden!!!" Tam ona gör bir söylem, ama çok çok haklı. Sizce de öyle değil mi?

Nereye gidiyoruz?

Dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında tespit edilen vaka sayısı, dünya genelinde 26 milyonu (26.072.551) aştı. 3 Eylül itibariyle dünyada her 1 milyon kişiden 3.353'ü enfekte olmuş durumda. İyileşenlerin sayısı ise 17 milyon 300 bine ulaşırken bugüne kadar 863 binden fazla (863.933) kişi de hayatını kaybetti. Dünyada halen tedavisi süren 6 milyon 820 bin 318 aktif vaka bulunuyor.

En fazla vaka ve ölümün kaydedildiği ABD'de 6 milyon 129 bin 599 kişide Kovid-19 tespit edildi. Ülkede her 1 milyon kişiden18.600'ü enfekte olmuş durumda. 3.287.782 kişi sağlığına kavuşurken 185.644 kişi de salgın nedeniyle yaşamını yitirmiş bulunuyor.

ABD'ye ek olarak vaka sayıları 250 bini geçen ülkeler şöyle; Brezilya (4 milyon 2 bin 6), Hindistan (3 milyon 853 bin 406), Rusya (1 milyon 9 bin 995), Peru (663 bin 437), Kolombiya (633 bin 437), Güney Afrika (630 bin 595),Meksika (610 bin 957), İspanya (479 bin 554), Arjantin (439 bin 159), Şili (416 bin 501), İran (380 bin 746), İngiltere (340 bin 411), Bangladeş (319 bin 686), Suudi Arabistan (318 bin 319), Pakistan (297 bin 14), Fransa (293 bin 24), Türkiye (273 bin301) ve İtalya (272 bin 912)." Bu sırayı Almanya (248 bin 116) ile 250 bin bantını geçmek üzere takip ediyor.Türkiye bu listede 273.301 vaka sayısı ile 18. sırada.

1 milyon kişi başına vaka sayılarına baktığımızda; Brezilyanın 18.937 ile 11.nci, Amerika Birleşik Devletlerinin 18.600 ile 12.nci, Kolombiyanın 12.822 ile 21.nci , Güney Afrikanın 10.729 ile 23.ncü, İspanyanın 10.182 ile 25.nci, Arjantinin 9.772 ile 27.nci, Suudi Arabistanın 9.303 ile 28.nci, Rusyanın 6.883 ile 43.ncü, İngilterenin 5.124 ile 55.nci, Meksikanın 4.827 ile 58.nci, İranın 4.569 ile 61.nci, İtalyanın 4.530 ile 62.nci, Fransanın 4.369 ile 65.nci olduğunu görüyoruz. Türkiye de bu listede 1 milyon kişi başına vaka sayısı bakımından 3.287 ile 79.ncu durumda. Ki bu sayı 3.353 olan tüm dünya sayısının da altında.

ABD'nin haricinde ölü sayısı 10 bini geçen ülkeler ise şu şekilde sıralanmış; Brezilya (123 bin 922), Hindistan (67 bin 376), Meksika (65 bin 816), İngiltere (41 bin 514), İtalya (35 bin 507), Fransa (30 bin 686), Peru (29 bin 259), İspanya (29 bin 194), İran (21 bin 926), Kolombiya (20 bin 348), Rusya (17 bin 528),Güney Afrika (14 bin 389) ve Şili (11 bin 422). Bu sırayı da yine Almanya (9 bin 395) ile 10 bin bantının hemen altında izliyor. Türkiye 6.462 ölüm ile bu listede 23. sırada görünüyor.

Bir de iyileşmeye göre duruma bakalım: Pakistan 94,9% ile 1.nci, Şili 93,5% ile 2.nci, Suudi Arabistan 92,3% ile 3.ncü, Türkiye 90,3% ile 4.ncü, Almanya 88,9% ile 5.nci, Güney Afrika 87,8% ile 6.nci, İran 86,3% ile 7.ncı, Rusya 81,9% ile 8.nci, Brezilya 80,2% ile 9.nci, Hindistan 77,1% ile 10.ncu, İtalya 76,4% ile 11.nci, Kolombiya 75,7% ile 12.ncu, Peru 72,4% ile 13.nci, Arjantin 71,8% ile 14.nci, Meksika 69,6% ile 15.ncü, Bangladeş 66,9% ile 16.ncı ve Amerika Birleşik Devletleri de 53,6% ile 17.nci sırada. Bu noktada tüm dünyada iyileşme oranının 66,5% olduğunu da belirtelim.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/03-eylul-2020-persembe-2300-corona.html>

05 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ.............................Eylülle gelen kurtuluş

Yeni dönem

Eylül ayı pek çok konuda yeni dönem anlamına gelir. Batı Anadolu'da pek çok şehir ve ilçe bu ayda kurtuluş günlerini kutlar. TV'ler yeni dizi ve programlarını Eylül ayında izleyicilerine sunarlar. Okullar bu ayda açılır. Üreticiler bu ayda taban fiyatları öğrenirler. Yazlık sebze meyve üretimi bu ayda zirveye varır.

Haziran-Ağustos dönemi bütçe hazırlık sürecidir. Eylülden itibaren kurum ve kuruluşların bütçeleri son rötuşlarla nihai şeklini alır. Açıklanan üçüncü çeyrek verileri ise ekonominin ne yöne gittiğini göstermesi bakımından önemlidir. Siyaset de yaz tatili etkisinden çıkıp bu ayda yeniden hareketlenir. Hatta uluslararası küresel pozisyonlar bile bu günlerde yeniden dizayn edilirler.

Yaz sonu sonbahar dönemi ülkemizde sünnet ve düğün mevsimidir. Neden? Çünkü mahsul kaldırılıp satılmış, cepler para görmüş, mürüvvet ve eğlence bekleyenler kışa girmeden muradına ermek istemiştir. Tatil dönemi bitip büyük şehirlere dönenler de yeni bir yıla girmiş gibi hissederler Eylülde. Tıpkı memleketlerinden kışlık hazırlıklarıyla geri dönen orta gelir sahibi vatandaşlarımız gibi. İlkbaharda yaylalara çıkan Anadolu insanımız da yükleriyle aşağıya inerken aynı duyguları yaşarlar yüzyıllardır.

Şimdi bütün bu dönencelere Corona verileri de katılmış oldu. Yeni normalde ortaya çıkan şehirlerarası hareketlilik, düğündü, taziyeydi, sohpet muhabbetti derken kaçınılmaz bir ikinci pike yol açmış görünüyor. Hoş dünya da farklı durumda değil, üstelik bizden çok daha kötü durumdalar. Bu konuda açıklanan her rakam, yayınlanan her haber yine sıkıntılı bir kışa girmekte olduğumuzu gösteriyor. Aksine yakın bir zamanda da aşı olabileceğimize dair açık bir belirti yok.

5 Eylül kurtuluşu

5 Eylül Susurluğun düşman işgalinden kurtuluş günü. 98 yıl önce kahraman ordumuz "Ordular ilk hedefiniz Akdenizdir, İleri!" emri uyarınca bir sel gibi İzmir'e doğru akmış, düşmanı süpürüp atmıştı yurdumuzdan. Böylece Susurluk da diğer batı Anadolu beldeleri gibi düşman çizmesi altında ezilmekten kurtarılmıştı.

30 Ağustos Dumlupınar Başkumandanlık meydan savaşının kazanılmasıyla Yunan ordusu perişan edilmiş, bir ay on gün içinde de ülkemizden tamamen kovulmuştu. Kurtuluş bu manada bizlere atalarımızdan kalan, daima minnet ve şükranla anılacak, gurur duyulacak kıymetli bir hatıra. Ebediyyen de böyle şerefle hatırlanacak.

Şimdi bir başka sinsi düşmanın tehdidi altındayız. Tam 6 ay oldu bu pandemi hayatımıza karışalı. Corona günlerinin 180.ncisindeyiz. İçinde bulunduğumuz şu anki süreç de bir hayli sıkıntılı, vaka sayılarında yeniden günlük 1500'leri hatta 1600'leri gördük. Uzmanlar birinci dalganın ikinci piki yaşanıyor diyorlar. Tıpkı İzmir'in, Kütahya'nın, Balıkesir'in işgali sonrasında Yunan ordusunun Bursa'dan Eskişehir'e kadar ilerlemesi gibi. Neredeyse Polatlı ve Ankara'ya girilecek. Artık top sesleri işitilebiliyor. Bu arada kimileri meclisin tedbiren Kayseri'ye naklini bile konuşmaya başlamış.

Böyle bir ortamda ne oluyor? Önce Sakarya Meydan savaşı kazanılıyor. Sonra da Meclis Mustafa Kemal Paşayı Müşir rütbesiyle Başkomutan yapıyor ve taarruz kararı alınıyor. Bir yıldan bu yana bütün bir milletin nesi var nesi yoksa katılarak gerçekleşen hazırlıklar Afyonda düşmana yöneliyor ve kararlı, dirayetli bir liderlikle kahraman mehmetçik kasırga olup Kütahya'ya doğru uçuyor. Ülkenin kalbine kadar sokulmuş düşman param parça edilip denize kadar kovalanıyor. Çoğu mehmetçiğin önünde imha edilirken, kurtulabilenler gemi, motor, kayık ne bulabildilerse arkalarına bakmadan kaçıyorlar.

Bütün imkansızlıklara rağmen düşmanı bozguna uğratıp ülkemizin kurtuluşunu sağlayan "Ya İstiklal, ya ölüm!" haykırışı bugün için de geçerli değil mi? Çevremize sarılan terör yılanı, Doğu Akdeniz'de karşımıza çıkarılan tezgahlar, Yunanistan'ın tıpkı 1919'da olduğu gibi sırtı sıvazlanıp Mavi vatanda üstümüze salınması, ardı arkası gelmeyen ekonomik ve siyasi saldırılar daha mı az tehlikeli? Bütün bunlar yetmiyormuş gibi Coronavirüs pandemisinin sağlığımızı tehdidi daha mı az zararlı?

Yeniden bir "kurtuluşa" ihtiyacımız var. Ancak bu kurtuluşun silahı, mermisi yok. Silahımız birlik beraberlik, mermimiz ise tedbir olacak. Allahın izniyle öyle bir kurtulacağız ki, hem ne kadar düşman varsa bertaraf edilecek, hem de sağlığımızı kazanacağız. Varsayın ki şu an Sakarya meydan savaşı arefesindeyiz. Daha bunun Kocatepesi, Dumlupınarı da var. Mesela coronadan kurtulmak istiyorsak aşı ve ilaç yapılıncaya kadar "maske, mesafe ve hijyen" tedbirleri ile savaşmak zorundayız. Tıpkı 98 yıl önceki kurtuluş ruhuyla yaptığımız gibi.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/05-eylul-2020-cumartesi-2300-corona.html>

08 Eylül 2020 Pazartesi 15:30 CORONA GÜNLERİ...............................Sayıların dili

Sayılar ne söylüyor?

Son bir hafta içinde test sayımız 100 bin seviyesine çıktı. Hatta 4 Eylül günü şimdiye kadar yapılmış en yüksek sayıya 117.113'e ulaşıldı. Bu sayı 1 Eylülde 109.443, 2 Eylülde 107.927, 3 Eylülde 110.225, 5 Eylülde 99.497 olmuştu. Bugün de 96.842 olarak açıklandı. Ayın ilk haftası vaka sayıları da yüksekti. Bu rakamlar 1 Eylülde 1.572, 2 Eylülde 1.596, 3 Eylülde 1.642, 4 Eylülde 1.612,5 Eylülde 1.673 idi. Bugün de 6 Eylül itibariyle 1.578 olarak duyuruldu.

Bana göre önemli bir gösterge olan vaka sayısı/Test sayısı oranlarına baktığımızda ise: 1 Eylülde %1,44, 2 Eylülde %1,48, 3 Eylülde %1,49, 4 Eylülde %1,38,5 Eylülde %1,68, bugün de %1,63 olarak gerçekleşmiş bulunuyor. Bu şu demek: bu günlerde test yapılan her 1000 kişiden 14 ila 17'si pozitif çıkmış. Hatırlayacaksınız Haziran ayında her gün 50 bin civarında test yapılıyordu. O günlerde 1400 vaka sayısı % 2,8, 1500 vaka sayısı %3,0 ve 1600 vaka sayısı ise %3,2 oranını işaret ediyordu. Yani üç ay önce test yapılan her 1000 kişinin yaklaşık 28 ila 32'si pozitif çıkmıştı.

Peki burada sayılar bize ne söylüyor: "Evet vakalar 1000 seviyesinin altından tekrar 1600'ün üzerine çıktı, bu doğru. Ancak test sayıları da iki kat artmış görünüyor. Dolayısıyla vaka sayısı/Test sayısı oranına bakacak olursak şu anda çok da kötü durumda sayılmayız. Ancak, artışın devam etmesi endişelenmemize ve tedbirlerin sıkılaştırılması beklentilerinin artmasına sebep oluyor.

Aktif hasta sayımız artmaya devam ediyor. Ağır hasta sayımız da öyle. İyileşen hasta sayımız ise maalesef yeni hasta sayımızın altında seyrediyor. Günlük hasta sayısı en çok artan illerimiz; Van, Karaman, Erzincan, Çankırı ve Kayseri. Ağır hasta sayısı en çok olan illerimiz ise; İstanbul, Ankara, Konya, Erzurum ve Yozgat. Bu hafta en çok hasta bulunan beş ilimizde pnömoni oranları da şöyleydi: Ankara: %4.7, İstanbul: %4.61, Konya: %8.78, Kayseri: %6.49 ve Diyarbakır: %8,37.

Sağlık bakanımızın bu hafta en fazla tekrarladığı uyarılar: "Sevdiklerimizi korumak için tedbirlere uymak zorundayız. Bu her birimiz için kimsenin bizi zorlamadan uymamız gereken bir ödevdir. Birlik olmalıyız. Ancak birlikte mücadele ederek virüsü yenebiliriz. Dönem mücadele ve tedbirde güç birliği dönemi. Güç tedbirde, gücümüz birlikte tedbirlere uymakta" oldu.

Aklım ne söylüyor?

Dünyanın diğer ülkeleriyle birlikte ülkemizde de yaşanan koronavirüs pandemisinde ilk vakadan bu yana geçen toplam 182 günde tam 6.730 vatandaşımızı yitirdik.

7 Eylül itibariyle yapılan 103.925 test sonucu 1.703 kişi pozitif çıkmış, 57 hasta vefat ederken 1.047 kişi de iyileşmiş. Böylece tedavisi tamamlanıp taburcu olanların sayısı da 252.152'ye çıkmış durumda. Toplam test sayısı 7.883.464, vaka sayısı da 281.509'a ulaşmış görünüyor. Bu arada aktif hasta sayısı 22.627, ağır hasta olanlar 1.118, zatürre olmuş hasta oranı ise yüzde 7,6 seviyesinde.

Bu rakamları analiz edersek: öncelikle test sayısının nüfusumuzun %9,5'na ulaştığını söylememiz gerekiyor. Şu ana kadar gerçekleşen vaka sayısı/Test sayısı oranı ise ortalama %3,6 olarak görünüyor. Yani testi yapılan her bin kişiden 36'sı pozitif çıkmış. Ya da ülke nüfusumuza oranlarsak her 1 milyon kişiden 3.392'si kovid olmuş durumda. Öte yandan vakaların ortalama %89,6'sı iyileşmiş, %2,4'ü vefat etmiş. Geriye kalan %8'i de halen tedavi görmekte.

Vaka sayıları yeniden tırmanışa geçti; doğru. 1500'leri geride bıraktık 1600'leri de aştık artık 1700'leri görmüş durumdayız; doğru. Yeniden her gün 50'nin üzerinde can kaybımız var; doğru. Ağır hasta sayımız yine 1000'in üzerinde; doğru. Zatürre oranı yavaş da olsa artık %7,5'ğun üstünü zorluyor. Maalesef bu da doğru.

7 Eylül itibariyle 1 milyon kişi başına vaka sayımız 3.392 olmuş. Bu rakam 6 Eylül itibariyle 3.371, 3 eylül itibariyle da 3.287 idi. Dünya genelinde ise 1 milyon kişi başına vaka sayısı bugün itibariyle 3.498, 3 Eylül itibariyle ise 3.353 idi. Bu rakamların karşılaştırılmasından da şu çıkıyor. 3 Eylülde 66 kişi olan 1 milyon kişi başına vaka sayısı farkı 7 Eylülde 106 kişiye çıkmış. Yani tüm dünyadaki vakalar nüfusa göre bizden daha fazla artıyor.

Bu küçük tahlil salgında bizim dünya ile değil kendi kendimizle yarıştığımızı gösteriyor. Cumhurbaşkanımızın son konuşmasında ortaya koyduğu hedefler de bunun açık örneği: En kısa sürede vaka sayısını 100'ün altına, vefat sayısını 0'a indirmek. Özellikle de soğuk algınlığı ve grip mevsimi yaklaşırken bu hedefin önemi büyük.

Hükümet ne yapıyor?

Bana öyle geliyor ki hükümet bizi sayılarla, uyarılarla, il bazında yapılan uygulamalarla yeniden yaşanması kuvvetle muhtemel zor günlere hazırlıyor. Salgın küresel, en az 80 önde gelen ülke bizden çok çok daha kötü bir durumda. Anlaşılıyor ki bu pandeminin aşısı ilacı gecikecek. En azından kitlesel üretim ve yaygın uygulama bir yıldan önce zor gibi.

Evet biz daha iyiyiz. Evet sosyal güvenlik ve sağlık sistemimiz sağlam. Evet tedavide başarılıyız. Ama bütün bunlar bile kişisel tedbirin gücüne ulaşamıyor. Üstelik çok daha ucuz, kolay ve etkili. Hükümet yetkilileri de asıl gücümüzün tedbirde olduğunu sürekli tekrarlıyorlar. Birlikte tedbirlere uyarsak inşallah sonunda yenilen virüs kazanan da biz olacağız. Tedbirlere birlikte uyarak ancak başarılı olabiliriz.

Sağlık ordumuz elinden gelenin en iyisini yapıyor. Sağlam bir sağlık sistemimiz ve altyapımız var. Bakan Koca'nın yaptığı açıklamaya göre; Türkiye genelinde yatak doluluk oranı yüzde 51, yoğun bakım doluluk oranı yüzde 68, solunum cihazı doluluk oranı yüzde 31. Bu dönemde 6 ile daha; Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman, Siirt, Şırnak ve Mardin’e yeni hastane açılacakmış. Bunlardan 3'ü şehir hastanesi statüsünde, diğer 3'ü de 500 yataklı hastaneler.

Bilgilenme konusunda da herhangi bir sorun yaşamıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı uzman ekibi tarafından her gün yeni vaka, ağır hasta, iyileşenler, günlük test ve vefat sayıları çıkarılıyor. Sağlık Bakanı Fahretttin Koca tarafından sosyal medya platformu Twitter'de ve Bilim Kurulu Toplantısı yapılan günlerde de televizyonlarda canlı yayınla güncel tablolar halinde duyuruluyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, son günlerdeki bir paylaşımında, "Günlük en çok hasta görülen ilimiz Ankara. Son haftada günlük hasta sayısı en çok artan illerimiz; Van, Karaman, Erzincan, Çankırı ve Kayseri. Ağır hasta sayısı en çok olan illerimiz ise; İstanbul, Ankara, Konya, Erzurum ve Yozgat. En çok hasta bulunan beş ilimizde pnömoni oranları; Ankara: %4.7, İstanbul: %4.61, Konya: %8.78, Kayseri: %6.49, Diyarbakır: %8.37. Türkiye genelinde son bir haftada zatürre oranı artan ilimiz olmadı. Ağır hasta sayısı ise halen yükselmeye devam ediyor" dedi. Bu bilgiler hükümetin tün yurda odaklandığını ve mücadelede daha yerel çalışacağını gösteriyor.

Toplamda 8 milyona yakın test yaptıklarını ifade eden bakan: "Bugün aktif hasta sayımıza 546 kişi daha eklendi. Kaybettiğimiz hasta sayımız toplamda 7.000’e yakın. Can kayıplarımızın üzüntüsünü sözcükler de rakamlar da ifade edemez. Aktif hasta ve ağır hasta sayımızda artış devam ediyor. Bu durum kaybettiğimiz canların sayısını da artırıyor. Kayıplarımızın ve ağır hastalarımızın sayısını azaltacak olan da bitirecek olan da tedbirlere tam uyumdur. Mücadeleyi ancak hep birlikte yürütürsek başarabiliriz.Tedbirlere uymada gevşek olamayız. Güç tedbirde. Sevdiklerimizi korumak için tedbirlere uymak zorundayız. Bu zorunluluk her birimiz için kimsenin bizi zorlamadan uymamız gereken bir ödevdir. Gücümüz tedbir almaya ve sevdiklerimizi korumaya yeter" dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuşmalarında sürekli uyarıyor. Salgında günlük vaka ve vefat sayılarındaki artışa dikkati çeken Erdoğan, koronavirüs ile mücadele kapsamında denetimlerin artırılacağını, toplu taşımada ayakta yolcu alınmasına kesinlikle müsaade edilmeyeceğini ve maske kullanımı başta olmak üzere kurallara uymayanlara kesilen cezaların da muhakkak tahsil edileceğini vurguluyor.

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Erdoğan, şunları söyledi: "Türkiye hem sağlık altyapısının gücü hem de aldığımız tedbirler sayesinde oldukça iyi bir noktada bulunuyor. Ancak mevcut durum bizim için kabul edilebilir değildir. Vaka ve vefat sayılarındaki kısmi yükselişten derin üzüntü duyuyoruz. Kafe ve restoranlar kurallara uygunluk bakımından çok daha sıkı şekilde denetlenecektir. Toplu taşımada tüm illerimizde ayakta yolcu alınmasına kesinlikle müsaade edilmeyecek. Riskli illerde il hıfzıssıhha kurulu kararıyla kapasite sınırlamasına gidilebilecek. Maske kullanımı başta olmak üzere kurallara uymayanlara kesilen cezalar muhakkak tahsil edilecek. Esnek ve kademeli mesai usullerinin yaygın şekilde tatbiki sağlanacaktır. Şeffaf şekilde yürüttüğümüz bu sürecin başarısı vatandaşlarımızın vereceği desteğe bağlıdır. Kalabalık etkinliklerden uzak durmadığımız, sokakta, işyerinde hatta evde belirlenen kurallara uymadığımız sürece ne açtığımız hastaneler ne cezai tedbirler tek başına bizi virüsten koruyabilir. Daha iyi bir çözüm bulunana kadar hayatımızı temizlik, maske, mesafe tedbirlerine göre yeniden düzenlemeliyiz. Sonbaharın yaklaşmasıyla birlikte soğuk algınlığı ve grip gibi mevsim hastalıklarının yükü üzerimize binmeden günlük vaka sayılarını yüzün altına, vefat sayılarını mümkünse sıfıra indirmeliyiz."

Öte yandan eğitim alanında ABD örneğinin endişe verici olduğunu belirten bazı uzmanlar, çocuklarda vaka artışı olabileceğine dikkat çekerek okulların açılmasının oluşturacağı riske dikkat çekiyorlar. Cumhurbaşkanı bu konuda da şunları söylüyor: "Uzaktan eğitim sistemimizi en iyi şekilde idame ettirdik. Yeni dönemde eğitim öğretime salgın şartlarını dikkate alarak hem yüz yüze hem uzaktan eğitimi birlikte gerçekleştireceğimiz bir sistemle devam edeceğiz. Ailelerin tercihine göre okul öncesi ve ilkokul birinci sınıf öğrencilerinden başlayarak okullarımızı eğitim öğretime açıyoruz. Bu uygulama salgının seyrine göre şehirlerimizde farklılık gösterebilecek. Çocuklarımızın eğitim öğretim hayatlarının aksamadan devam etmesi tek gayemizdir."

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/07-eylul-2020-pazartesi-2300-corona.html>

10 Eylül 2020 Perşembe 22:30 CORONA GÜNLERİ..............................İzmir, İzmir

İzmir'in kurtuluşu

Bugün Kurtuluş Savaşımızın başladığı ve bittiği yer olan İzmir’in düşman işgalinden kurtuluşunun 98. yıldönümü. Kentin 15 Mayıs 1919'da Yunan ordusu tarafından işgaliyle başlayan süreç 3 yıl 4 ay sürmüştü.

İzmir'in Kurtuluşu, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz sonucu Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e 9 Eylül 1922'de girmesiyle gerçekleşmişti. İşte bu tarihi olay her yıl olduğu gibi bu yıl da coşku içinde anıldı. Kutlu olsun.

26 Ağustos 1922'de başlatılan Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı'nın son aşaması idi. Beş gün içinde kesin sonuç elde edilmiş ve Yunan ordusu mağlup edilmişti. 30 Ağustos'ta Başkomutan Mustafa Kemal Paşa "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!" emrini vermesi üzerine 2 Eylül'de Uşak'a girildi. Ardından Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde Yunanistan Küçük Asya Ordusu'nun başkomutanlığına getirilmiş olan General Nikolaos Trikupis tutsak edilmiş oldu.

Yunan birlikleri ve Rum siviller Anadolu'dan çekilirken Türk birlikleri de İzmir'e doğru hızla ilerlediler. 9 Eylül 1922 sabahı 2.nci ve 1.nci Süvari Fırkaları İzmire girdi. Sonrasında 5. Süvari Kolordu Komutanı Mirliva Fahrettin Paşa da birlikleriyle saat 10.00'da İzmir'deydi. Yüzbaşı Şerafettin Bey, yaralanmış olmasına rağmen Konağa girip balkona Türk bayrağını dikti. Hükümet Konağı'na bayrağın dikilmesinin hemen ardından Sarıkışla'ya ve Kadifekale'ye bayrak çekildi. Böylece İzmir'in işgalden kurtuluşu ilan edilmiş oldu.

Mürsel Paşa bir Fransız harp gemisi telsizi vasıtasıyla, İzmir'e girildiğini Ankara'ya bildirmişti. Belkahve'den tarihi günü izleyen başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yanında Fevzi ve İsmet paşalar olduğu halde İzmir'e girdiler. Fahrettin Paşa ile doğruca Hükümet Konağı'na gittiler. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Konağın balkonundan, o meşhur; başarıyı millete mal eden kısa konuşmasını yaptı.

Bursa'nın kurtuluşu

Bugün corona günlerinin 185.nci günü. Artık evimize, Ankara'ya dönüyoruz. tobüsümüzde yalnızca 8 kişi var. Tedbirlere uygun seyahat ediyoruz. İki şoför bir muavin görevlerini en güzel şekilde yerine getiriyorlar. Keyfimiz yerinde, 3-4 numarada etrafı seyrede ede gidiyoruz.

Yalnız bugünlerde Ankara lafı geçince hemen herkes "Aman Ankara çok fenaymış" diyor. Bu da bizim moralimizi bozuyor tabi. Ne yapalım, evimiz orada torunlarımızı da özledik. Gidince bir hafta on gün kendimize karantina uygulayacağız. Sonrasında bile zorunlu olmadıkça çıkmayız, çıktığımızda da tedbirli oluruz inşallah.

Bu kış salgınla birlikte yaşayacağız. Kaçacak yerimiz yok. Büyütüp virüsten önce kendimizi hasta etmenin alemi yok. En iyisi başka şeyler düşünmek. Yolda giderken pandemiyle ilgili düşünceleri zihnimden atmaya çalışıyorum. Mesela bugün 10 Eylül büyük kızımızın doğum günü. O bizim ilk göz ağrımızdı. 12 Eylül ihtilalinden iki gün önce doğmuştu. Onu düşünüyorum, meziyetlerini, ahlakını, ailemize düşkünlüğünü. Güzel siması, torunlarım gözlerimin önünde, dua ediyorum sessizce.

Bu arada bakıyorum Bursa'dayız. Bursa da, 2 yıl, 2 ay 2 günlük işgalden sonra 10-11-12 Eylül 1922'de düşman elinden kurtarılmıştı. 9 Eylülde Orhaneli, 10 Eylülde Orhangazi, 11 Eylülde Bursa ve Gemlik, 12 Eylülde de Mudanya yeniden özgürlüğe kavuşmuştular. Anadolu içlerine ilerlemeye çalışan işgal güçleri, 20 Temmuz 1920 tarihinde Bursa’yı işgal etmişti. O gün Mustafa Kemal’in talimatıyla meclis kürsüsüne siyah bir örtü serildi. “Puşide-i Siyah” olarak bilinen bu örtü, Bursa düşman işgalinden kurtulana kadar orada kaldı. Bursa'da denetim aslında 10 Eylül gecesi sağlanmış ancak resmi tören sabah yapıldığı için kurtuluş günü olarak 11 Eylül biliniyor.

Araştırmacı Yazar Hacı Tonak'ın anlattıklarına göre: “Batı’dan ilerleyen Yunan kuvvetleri, 20 Temmuz 1920 tarihinde Bursa’yı işgal ederler. Ardından Mudanya, Gemlik, İznik ve Orhangazi gibi ilçeler işgal edilir. İznik’te halk direnç gösterir ve bölge birkaç kez el değiştirir. Bölgede geçmiş dönemde Osmanlı Ordusu’nda görev yapmış fakat daha sonra Mustafa Kemal ve Ankara’ya bağlılıklarını bildirmiş, genç subaylardan oluşan milisler de vardır. Gemlik ve Mudanya’da ise İngiliz varlığı mevcuttur. Gemlik’te bölgenin ünlü isimlerinden Dr. Ziya Kaya önderliğinde toplanan halk, sahil kısmına yerleştirdikleri patlayıcıları işgalcilere karşı tehdit olarak kullanırlar. Dr. Ziya Kaya İngilizlere, eğer işgal gerçekleşmeye başlarsa Gemlik’i teslim etmek yerine yakıp yıkacakalarını haber verir.

Sakarya Muharebesi’nin ardından işgal birlikleri daha fazla ilerleyemeyeceklerini anlamışlardır. Zaten 30 Ağustos 1920 tarihinde zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz’da da işgal kuvvetleri’nin askeri varlığı tamamıyla çökmüştür. Geri çekilmenin başlaması ile 3. Kolordu kuzeyden, Kocaeli grubu ise Güney Doğudan Bursa’ya ilerlemeye başlarlar. 3. Kolordu 6 Eylül’de Yenişehir ve İnegöl’ü kurtarır. Yunan ordusunun Bursa İnegöl arasındaki Kazancı Yokuşu’nda mevzileri vardır. O direnç de kırılır. Aksu köyü çatışma yerlerinden biridir. Hacivat Köprüsü civarında şehit olan askerlerimiz, bu gün Tophane’deki şehitlikte yatmaktalar.

3. Kolordu, 10 Eylül gecesi Bursa’da denetimi ele geçirir. Ancak bu arada Irgandı Köprüsü, düşman bombardımanı ile yıkılmış, Fransız görevlilerin çabasıyla Yunan askerlerinin kenti yakıp yıkması engellenmeye çalışılmıştır. Aynı gece, dağda fırsat kollayan milisler inerler. Yunan ordusu Mudanya, Karacabey yönünde çekilmiştir. Belediyede saat 23:00, 00:00 arası bir bayrak töreni düzenlenir. O saatlerde de 3. Kolordu Süvari Alayı’ndan Yüzbaşı Rüştü (Dinçer) Bey de şehre girer. Ortaya çıkabilecek asayiş sorununa karşı önlem alınır ve resmi tören 11 Eylül sabah 8:20’de belediye binasına bayrak çekilmesiyle yapılır.

Artık Bursa ile birlikte Gemlik de kurtulmuştur. İşgal kuvvetleri Mudanya istikametinde çekilirler. 11 Eylül gecesi Mudanya’da şiddetli çatışmalar yaşanır. Aslında o çatışmaların amacı Mudanya’ya çekilişi güvence altına almaktır. Ama bir defa düzen kaybedilmiştir. Türk ordusu bir an bile Yunan askerlerinin hat oluşturmasına fırsat vermez. Gece Mudanya’ya girilir ve 12 Eylül’de de kurtulur. 14 Eylül’de Mustafakemalpaşa ile yakılıp yıkılmış bir köy olarak Karacabey de kurtulur. Böylece 14 Eylül’de Bursa’nın kurtuluşu tamamlanmış olur.”

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/10-eylul-2020-persembe-1530-corona.html>

12 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ..............................Alarm ve darbe

Fırtına öncesi

Sağlık bakanımız bugün bizi tam can evimizden vurdu. Söyledikleri çok önemli ve yürekten. Adeta fırtına öncesi sessizliği yırtan bir feryattı: "Bugün 56 can sevdiklerini geride bırakıp aramızdan ayrıldı. Birbirimizi korumak için sevdiklerimizi korumak zorundayız."

Sayın bakan neden bunları, bu avazda söylüyor ? Çünkü gidişat iyi değil. Tedbir almazsak, tedbirlere uymazsak daha çok canımız yanacak.

11 Eylül Türkiye Günlük Korona Tablosu son 24 saatte 1.671 kişinin daha virüs kaptığını gösteriyor. Diğer taraftan 1.117 kişinin Kovid-19 tedavisi tamamlanarak iyileşmiş. Aradaki fark 554. Dün 10 eylülde bu fark (1.512 - 1.219) 293 idi. Farkın bu şekilde iyileşme değil de hastalanma yönünde büyümesi hayra alamet değil.

Bu durum Eylülün ilk haftasından beri böyle. Daha önceki günler de dalgalı bir seyir izlemekle birlikte zaman zaman neredeyse 700'e yaklaşmıştı. 9 Eylülde (1.673 - 1.219) 454, 8 Eylülde (1.761 - 1.093) 668, 7 Eylülde (1.703 - 1.047) 656 , 6 Eylülde (1.578 - 1.013) 565, 5 Eylülde (1.673 - 984) 684, 4 Eylülde (1.612 - 1.021) 591, 3 Eylülde (1.642 - 1.211) 431, 2 Eylülde (1.596 - 947) 649 ve 1 Eylülde (1.572 - 1.003) 569. Bu sayılar toplam vaka ile toplam iyileşenler arasındaki farkı her geçen gün biraz daha büyütüyor.

Oysa toplam vaka ile toplam iyileşenler oranı Temmuzda %93'lere kadar yükselmişti. Bu orana Nisan ayı sonunda, %40,7 (48.886 / 120.204), Mayıs ayı sonunda %78,1 (127.973 / 163.942) lerden gelerek, Haziran ayı sonunda %87,9 (173.111 / 196.906) ye ve nihayet Temmuz ayı sonunda da %92,9 (214.565 / 230.873) gelerek ulaşmıştık. Oranın yeniden aşağıya doğru inişi Ağustos ayı sonunda önce %90,7 (244.926 / 270.133) a düşerek başladı. Bugün yani 11 Eylül itibariyle de %89,1 (256.524 / 288.126 ) oldu.

Bakan koca bu konuda "pandeminin başladığı aylarda alınan sıkı önlemler sayesinde vaka sayısını azaltmaya başladıklarını, kısıtlamaların tamamını katı bir şekilde sürdürmenin hiçbir ülke için mümkün olmadığını, Türkiye'de de haziran ayında "Kontrollü Sosyal Hayat" diyerek toplumsal ve çalışma hayatının sürdürülmesine izin veren bir tedbir dönemi başlatıldığını, kaydetti. Ancak alışkanlıklarımız, geleneklerimiz ve sosyokültürel yapımız, toplumsal ilişki ve sorumluluklarımızın bizleri 'kontrollü olmayan' bir sosyal hayatla yüz yüze getirdi. Bunun yansımalarını da hemen gördük. Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimiz, sıkı aile bağları ve sosyal ilişkileriyle öne çıkarken, tedbirlerin göz ardı edildiği ve dolayısıyla vaka artışının yüksek seyretmeye başladığı bölgeler olarak öne çıktı" şeklinde konuşuyor.

Kuşkusuz Türkiye salgın sürecinde güçlü sağlık altyapısı, tecrübeli ve özverili sağlık çalışanlarıyla başarılı bir sınav verdi. Türkiye erken başlanan etkili ilaç tedavileri ve etkili hastane bakımları sayesinde tedavi açısından en başarılı ülkeler arasına girdi. Bu sayede iyileşme oranı %90'lara çıktı, vefat oranları da %2 gibi oldukça düşük bir seviyede tutulabildi. Ayrıca Türkiye yerli üretim kapasitesiyle, tüm dünyanın malzeme ve ilaca erişimde zorluklar yaşadığı bir dönemde, 150'den fazla ülkeye tıbbi malzeme, ilaç ve hatta solunum cihazı yardımında bulundu.

Elbette bütün bunlarla gurur duyduk, duyuyoruz. Ancak kontrollü hayat tarzı ile neticede ağır hastalık ve can kayıplarının asgari seviyede tutulması gerekiyor. Zira koronavirüsün yol açtığı hastalığın aşısı ve kesin tedavisi henüz yok. Bu arada 10 Eylül'de Bakan Koca kulak verilmesi gereken başka bir uyarı daha yaptı: "Aktif hastaların yaş ortalaması 42. Yoğun bakım hastalarının yaş ortalaması ise 65. Virüsün sevdiklerimizi bizden ayırmaması için birlikte tedbirlere uymakta ısrar edelim" dedi.

Peki bunu nasıl yapacağız? Bunu ancak birlikte mücadele ile başarabiliriz. Gerçekten de virüsle etkin mücadele ancak hep birlikte aynı tedbirlere uymakla mümkün. Özellikle de büyüklerimizi koruma konusunda daha fazla hassasiyet ve çaba sarf etmeliyiz.

On iki Eylül

Bugün yapılan yaklaşık 100 bin (98.326) testte 1.509 yeni hasta tespit edilmiş. 48 kişi Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybederken 1.207 kişi ise iyileşmiş. Vaka sayısı/Test sayısı oranı % 1,53 olmuş yani her 1000 kişide 15,3 kişi enfekte durumda.

Vaka sayısı ile iyileşen kişi sayısı arasındaki fark bugün 302'ye düşerken (11 Eylülde 554 idi) toplam iyileşme oranı da (257.731/289.635) %89 olarak düne göre değişmemiş.

Diğer taraftan 12 Eylül itibariyle ağır hasta sayısı 1.241 görünüyor. Dün bu rakam 1.223, evvelsi gün 1.209 idi. Ağır hasta sayısı 9 Eylülde 1.181, 8 Eylülde 1.159, 7 Eylülde 1.118, 6 Eylülde 1.102, 5 Eylülde 1.091, 4 Eylülde 1.076, 3 Eylülde 1.041, 2 Eylülde 1.017, 1 Eylülde ise 991 olmuştu. Görüldüğü üzere Eylül ayı başından bu yana ağır hasta sayımızdaki artış devam ediyor. Öyle ki 12 günlük artış şimdiden %25,2'yi buldu.

30 yıl önce bu gün ülkemiz çok farklı bir konuda, siyasi açıdan bir "darbe" yaşamıştı. 12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilaliydi yaşanan. Atlantik ötesinde birilerinin "bizim çocuklar başardı!" dediği bir müdahaleydi. 12 Eylül 1980 Bayrak Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin emir-komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği üçüncü ve son ihtilaldi.

O gün bizim için de unutulmazdı. Büyük kızımız Elif henüz yeni doğmuştu. Aile büyüklerimiz de bizdeydiler. Cuma günüydü ama sokağa çıkma yasağı olduğu için camiye bile gidememiştik. Ülke marşlarla dakka başı anonslarla bir karabasan altına girmiş gibiydi. Kenan Evren'in devlet başkanı olduğu bu dönemde, hükûmet görevden alınmış, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedilmiş, 1961 Anayasası kaldırılmış, Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı askerî bir dönem başlamıştı.

Yaklaşık dokuz yıl süren bu dönemde 650.000 kişi gözaltına alınmış, 230.000 kişi askeri mahkemelerce yargılanmış, cezaevlerinde işkence sonucu 171 olmak üzere, yaklaşık 300 kişi hayatını kaybetmiş, 50 kişi de idam edilmişti. Aradan 30 yıl geçti, unutulmadı ama Türkiye üzerinde gerek siyasette, gerek ekonomide ve gerekse sosyal hayatta çok derin izler bıraktı.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/12-eylul-2020-cumartesi-2330-corona.html>

14 Eylül 2020 Pazartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ.................................Bulanmadan durulmaz

Sorun denizi

Bu Yunanlılar oldukça garip. Hem haksızlar, hem bizimle boy ölçüşecek durumda değiller hem de boylarından büyük işlere kalkışıyorlar. Tarihten de ders almış değiller. Kendilerini gaza getiren Fransa gibi bazı ülkelerin daha önce de onları maşa olarak kullandıklarını sonra da cımcıslak ortada bıraktıklarını unutmuş gibiler. Hatta kaç haçlı ordusunun defalarca girdiği bu topraklarda per perişan ülkelerine döndüğünü, gelirken de dönerken de kendileri de dahil geçtikleri her yeri soyup harabeye çevirdiğinden de ders almamışlar.

Sismik araştırma gemilerimizden, sondaj gemilerimizden rahatsız olmaları anlaşılır bir şey? Uluslararası hukuk ve anlaşmalara dayalı olarak bu faaliyetler yapılıyor. Bunun karşı hamlesi hiç alakası olmayan Mısırla, İsraille, Fransayla Doğu akdenizde bize karşı hasmane bir ittifak içinde yer almak mıdır? Gırtlağına kadar borçlu iken Fransadan 18 tane savaş uçağı almak da neyin nesi oluyor? 6 millik karasularını tek taraflı 12 mile çıkarma işgüzarlığı akıl mantık işi mi? Üstelik bu hareketin bizim tarafımızdan savaş sebebi sayıldığını bile bile. Şimdi de bizim Kaş ilçemizin burnunun dibindeki Meis adasında bir "tiyatora" sahneye koydular. Bu iddiaya kargalar bile gülerken, onlar kendilerine nasıl bir "sufle" verildiğini anlayamayacak kadar panik içinde olmalılar.

Aklın yolu bir; ege denizinde bir çatışma herkesiz zararına olur ama Yunanistan böyle bir çılgınlıktan çok daha zararlı çıkar. O çok güvendikleri ülkeler yine onların felaketleri üzerinden silah satıp para kazanırlar. Muhtemel enerji kaynaklarına da kırk harami gibi çökerler. Doğru olan egede, doğu akdenizde, kıbrısta hakkaniyetli bir çözüm için çalışmak. Bak Türkiye görüşmeye konuşmaya hazırım diyor, sana neler oluyor ki çıkarını ve ülkenin geleceğini düşünemiyorsun. Biz tarihten bu yana buradayız, komşuyuz. Başkaları işi bitince çekip gider ama biz yine karşı karşıya, iç içe kalırız.

Zaten corona virüs bulutu dünyanın üzerine bütün dehşetiyle çökmüş durumda. Böyle bir zamanda savaş tamtamları çalmanın kime ne faydası var? Hatta salgına karşı küresel işbirliği çağrısı yapılmışken eski defterleri karıştırıp sorun üretmenin yeri de değil zamanı da. Egede halının altına süpürülmüş sorunların düz mantıkla halledilemeyeceğini anlamak için haritaya bakmak yeter. Pandoranın kutusunu açmak, sonuçlarına da katlanmak anlamına gelir. Yunanistan boş yere adaları silahlandırmaya kalkacağına, halkının sağlığını ve refahını düşünse ya. İşin ilginç tarafı dünya gırtlağına kadar corona batağına saplanmışken nasıl oluyor da silahlanma ve savaş dansına iştah bulabiliyor hayret doğrusu! Belki de hepimizi içine alan koronavirüs bulutu akıl sağlığımızı etkiledi.

Toz bulutu dedim de geçen gün Polatlı tarafında çıkan bir fırtına Ankara üzerine sarı kahverengi bir sis olarak çöktü. Böyle toz ve kum fırtınaları genellikle çöl memleketlerinde olur sık sık. Yüksek sıcaklık havayı ısıtır, hareketlenen hava fırtınaya dönüşür ve tozu toprağı da kaldırır yukarılara. Çöl kumu rüzgara karışır ve uzak mesafelere kadar taşınır. Zaman zaman bizim ülkemize kadar ulaşır. Havaya karışan toz zerreleri ani yaz yağmurlarıyla çamur gibi iner toprağa.

Tabiatıyla bizim gibi yeşil bitki örtüsüne sahip ülkelerde bu tür bir şey sıradan değil. Nitekim Afrika tozu her üstümüze çöktüğünde bize de ilginç gelmiştir bu tabiat olayı. Fakat bu kez Polatlı'dan kalkan toz bulutuydu gelen.

Habercinin biri bu enteresan haberi işin uzmanına soruyor: "Efendim bu yaşadığımız şey iklim değişikliği sebebiyle mi gerçekleşiyor?" Meteoroloji uzmanı cevap veriyor: "Hayır demek de doğru olmaz evet demek de. Küresel sıcaklık artışının elbette yaşadığımız tüm meteorolojik olaylara etkisi var. Kuraklıklar, fırtınalar, kasırgalar, şiddetli yağmurlar, sel taşkınları, toprak kaymaları, orman yangınları vs. hepsinde geçmişe göre artış var. Böyle kum fırtınaları yeni bir şey değil. Evvel de oluyordu, yine olacak. Duymuyor, görmüyorduk hatta haberimiz bile olmuyordu. Ancak, Polatlı'dan kalkıp Ankara gibi bir büyük kentimizi etkisi altına alan toz bulutu hepimize yakın ve gözlerimiz önündeydi. Kameralarla görüntülendi, fotoğraflar sosyal medyada paylaşıldı ve bütün kanalların haberlerinde de yer aldı. Bu yüzden şimdi bunu konuşuyoruz."

Şimdi egedeki sorun, coranavirüs pandemisi ve Polatlıda oluşan toz fırtınasının ne alakası var diyebilirsiniz. Diyeceğim o ki müslümana "feraset" denilen bir meziyet verilmiş. Bir meseleye baktığı zaman arka planını da görebilir. "Basiret" diye bir yetenek verilmiş geleceği görür ve en isabetli olanı yapar. "Dirayet" diye bir hal tarzı verilmiş hakta kararlı ve dirençlidir. "Şecaat" diye de bir güç verilmiş, yanlış yapana haddi bildirilsin diye. Anlayan anlamıştır onu.

Taşlar oynadı

Bir virüs bütün dünyayı avucuna aldı. Neredeyse 30 Milyon insana bulaştı, 1 milyona yakın can kaybı var. Adı süpere çıkmış koca koca devletler çaresiz. Aşısı yok, ilacı yok, görünmüyor ama hep aramızda dolaşmakta.

Sadece küçücük bir bez parçası hayatımızın hem güvencesi hem de değişmez aksesuarı oldu. Sağlık sistemleri allak bullak, ekonomiler geri viteste. Küçücük bir virüs dünyanın kibrini, cakasını yerle yeksan etti.

Belirsizlik had safhada, bir hafta ötesini göremiyoruz. Hiçbir şey eskisi gibi değil, kadrini bilmediğimiz her şey şimdi gözümüzde çok kıymetli oldu. Dünyada da, ülkelerde de, ruhlarımızda da daha önce yaşamadığımız sarsıntılar devam ediyor. Taşlar yerinden oynadı, mutlaka yeni yerlerine oturacak. Ama nasıl bir dünya, nasıl bir insanlık olacak, orası belli değil.

Afganistan, Irak, Mısır, Suriye, Yemen, Libya, sonrasında belki İran belki Türkiye. Dünyada egemen üst akıllar bu coğrafyada adeta satranç oynuyor. Ama bu oyun petrole bulaşmış silahla, kanla, ateşle, acı ve gözyaşıyla dönüyor. El attıkları her ülke sonu gelmez gailelerin içine batıyor. Sözde kurtarmaya geldikleri insanlar sinekler gibi ölüyor.

Mamur şehirler harabe oluyor, kadim kültürler yok ediliyor, insanlar kitleler halinde evlerinden yurtlarından oluyorlar. Yetmiyor uluslararası anlaşmalara rağmen sınırlarda vebalı muamelesi görüyorlar. "Düzensiz göçmen" olarak itilip kakılıyorlar. Konteynerlarda, şişme botlarda, akdenizin serin sularında ya da derme çatma kamplarda özgürlük yolunda ölüyorlar. Taşlar yerinden oynadı bir defa. Elbet yeni bir düzen alacak. Ama nasıl bir dünya, nasıl bir insanlık bu, orası belli değil.

Eskiden terör, terörist ve terörizm lanetle anılırdı. Şimdilerde kim devlet, kim vatansever, kim terörist iyice bir birine karıştı. Önceleri başka ülkelerde beşinci kol faaliyetleriyle çalışanlar günümüzde açık açık bunu konuşur oldular. Bugüne kadar kendi çıkarı için hep gizli gizli terörü kullananlar, şimdi aşikare bunu yapmaktalar. Terör bir virüs gibi dünyanın içini oyuyordu. Göya hep birlikte terörle mücadele ediliyordu. Nasıl oldu bilmem "benim teröristim iyidir" devri başladı sanki dünyada. Aynı "benim vatandaşım insan, diğerleri değil" noktasına gelindiği gibi. Yabancı düşmanlığı sözde uygar ülkelerde "yeni ırkçılık" rüzgarları estiriyor. Bu öyle bir virüs ki o devletlerin içini kemiriyor durmadan. Taşlar yerinden oynadı bir defa. Elbet bir yere varacak. Ama nasıl bir dünya, nasıl bir insanlık oluşacak, orası belli değil.

Akdeniz düne kadar sakin bir iç denizdi. Hele de ege "iki yakanın komşusu" durumundaydı. Ne oldu da birden bire sanki dünyanın nabzının, ilgili ilgisiz bir sürü ülkenin cirit attığı bir alana dönüştü. Sanki bir "yağmaya hücum" durumu var. Ne Nato, ne AB bu çılgınlığı durduramıyor. Nasıl bir Petrol ve doğalgaz kokusu bu ki; İsraille Mısırı, Yunanistanla Fransayı, BAE ile İsraili, Fransa ile Bahreyni, Mısırla Yunanistanı bir araya getirebiliyor.

Uluslararası Hukuk, Deniz Hukuku ve Batılı ülkelerin dünyaya dayattıkları bütün normlar orada bir bir çiğneniyor. Kendi putlarını yiyen cahiliye arapları gibi kendi kurdukları düzeni kendileri bozuyor. Bulanan sular nasıl durulacak? Durulması için kimler hangi bedelleri ödemek zorunda kalacaklar? Kimler kapışacak, kimler paylaşacak? Yani bu kaostan kimler yine kazançlı çıkacak? Akdenizde taşlar yerinden oynadı bir defa. Elbet sular durulacak. Ama nasıl bir dünya, nasıl bir düzen kurulacak, orası belli değil.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/14-eylul-2020-pazartesi-2300-corona.html>

17 Eylül 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Türkiye ve Dünya

Salgın 'Ligue'

Dünyanın yaşamakta olduğu corona virüs salgını 140’tan fazla ülkede etkisini devam ettiriyor. Tespit edilen vaka sayısı, dünya genelinde artık 30 milyona (29.365.289) doğru gidiyor.

"Worldometer" internet sitesine göre, bugün itibariyle dünya genelinde virüs nedeniyle 930 bin 311 kişi yaşamını yitirmiş durumda. 20 milyon kişi sağlığına kavuşurken halen tedavisi süren 8,5 milyondan fazla aktif hasta var.

Ülkemize bakarsak 15 Eylül itibariyle tespit edilmiş vaka sayısının 300 bine (294.620) yaklaştığını görüyoruz. Sağlık Bakanlığının açıkladığı verilere göre, bugün itibariyle virüs nedeniyle 7 bin civarında (7.186) insan ölmüş. Öte yandan 261 bin (261.260) kişi sağlığına kavuşurken halen tedavisi süren 26 binden (26.174) fazla hasta bulunuyor.

Şimdi ufak bir karşılaştırma yapalım: Dünyada 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.776 iken ülkemizde bu sayı 3.543. Yine dünyada 1 milyon kişi başına 120 kişi ölürken, Türkiye'de ise şu anda bu rakam 87 kişi dolayında. İyileşenler konusunda da dünyada iyileşme oranının %67,8 olduğu görünüyor. Bizde ise iyileşme/vaka sayısı %88,7 seviyesinde. Halen tedavi gören insan sayısı dünyada 8.522.862, aktif hasta /vaka sayısı oranı ise %29 iken ülkemizde bu oran 15 eylül itibariyle sadece %8,9.

Dünyada Temmuz ayından bu yana günlük vaka sayıları 170 bin ile 205 bin arasında zigzaglı bir seyir izlemiş. Bu sayıların haziran başında 122 bin iken ayın sonunda 190 bine tırmandığını belirtmek gerekiyor. Halbuki Mayıs ayı başında 85 binlerde idi. Rakamlar bir grafiğe yansıtıldığında salgının ilk dalgasının Nisanda olduğu, Mayıstan Temmuz sonuna kadar yeniden yükseldiği Ağustostan bu yana da yüksek vaka sayıları görülmesine rağmen zigzaglı ama genelde yatay bir seyir izlediği anlaşılıyor.

Ülkemizde ise Nisan ayında 5 bini görmüştük. Ama mayıs başında önce 2 binlere sonra da Haziran başında da 800'e kadar düşmüştü. 15 Haziranda 1600'e ulaşan küçük bir dalga yaşandı. Sonra Temmuz ayında neredeyse yatay bir çizgide 900 civarındaydı. 5 Ağustosta yeniden hafif bir yükseliş geldi. Eylül başında da yeniden 1700'leri gördük.

Türkiye rakamlar bir grafiğe döküldüğünde görünen şu: Salgının ilk ve büyük dalgası Nisan ayında gerçekleşmiş. Haziranın ikinci yarısında önemsiz bir kabarma dışında Ağustos başına kadar adeta stabil bir çizgide kalmış. O zaman başlayan hafif yükseliş içinde bulunduğumuz Eylül ortalarına kadar devam ediyor. Kısaca günlük vaka sayıları şu anda artıyor görülse bile Nisan ayındaki seviyelerin yarısı bile değil.

Dünyada en fazla vaka ABD’de. Son verilere göre toplamda 6,5 milyondan fazla (6.614.865) vaka bildirilmiş. İyileşenler 3.627.912, toplam can kaybı ise 195.683’e ulaşmış durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 20.070, iyileşenler %54,8, ölüm oranı ise %2,9 görünüyor.

Ülkeler kıyaslaması

Vaka sayısı bakımından ABD'ye yakın ikinci ülke Hindistan. Toplamda 5 milyondan fazla (5.020.359) vaka var. İyileşenler 3.942.360, toplam can kaybı ise 82.066. Çok büyük bir nüfusa sahip Hindistanda 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.690, iyileşenler %78,5, ölüm oranı ise %1,6.

ABD ve Hindistanı 4.384.860 vaka ile Brezilya takip ediyor. İyileşenler 3.671.128, toplam can kaybı ise 133.217 görünüyor. Ülkede 1 milyon kişi başına vaka sayısı 20.748, iyileşenler %83,7, ölüm oranı ise %3,0 seviyesinde.

Vaka sayıları 250 bini geçen diğer ülkeler şöyle:

Rusya (1 milyon 57 bin 362), Peru (722 bin 832), Kolombiya (708 bin 964), Meksika (663 bin 973), Güney Afrika (648 bin 214), İspanya (576 bin 697), Arjantin (546 bin 481), Şili (432 bin 666), İran (399 bin 940), Fransa (373 bin 911), İngiltere (365 bin 174), Bangladeş (336 bin 44), Suudi Arabistan (325 bin 50), Pakistan (301 bin 481), Türkiye (289 bin 635), Irak (286 bin 778), İtalya (286 bin 297), Almanya (260 bin 546) ve Filipinler (257 bin 863). Görüldüğü üzere Türkiye bu listede 18.nci sırada.

Vaka sayıları ülkelerin nüfuslarına göre değişiklik gösteriyor. Bu sebeple 1 milyon kişi başına vaka sayısı ölçütüne göre sıralama çok farklı bir sıralama ortaya çıkarıyor. Buna göre 6. sırada Şili var:(439.287) 22.991, 7.nci sırada Peru: (738.020) 22.969, 9.ncu Brezilya (4.384.860) 20.748, 10.ncu Amerika Birleşik Devletleri (6.614.112) 20.070, 16.ncı İspanya (614.360) 13.044, 17.nci Arjantin (577.325) 12.847, 20.nci Güney Afrika (651.521) 11.085, 23.ncü Suudi Arabistan (327.551) 9.572, 33.nü Rusya (1.079.519) 7.356, 40.ncı Fransa (404.888) 6.036, 41.nci Birleşik Krallık (378.219) 5.693, 44.ncü Meksika (676.487) 5.344, 47.nci İran (410.334) 4.924, 48.nci İtalya (291.442) 4.838, 60.ncı Hindistan (5.020.359) 3.690 ve 63.ncü sırada da (296.391) 3.564 ile Türkiye geliyor. Dünya ortalamasının 3.810 ile 58.nci sırada olduğunu da belirtmek gerek.

ABD, Brezilya ve Hindistan haricinde ölü sayısı 10 bini geçen ülkeler ise şu şekilde sıralanıyor:

Meksika (70 bin 604), İngiltere (41 bin 623), İtalya (35 bin 603), Fransa (30 bin 910), Peru (30 bin 593), İspanya (29 bin 747), İran (23 bin 29), Kolombiya (22 bin 734), Rusya (18 bin 484), Güney Afrika (15 bin 427), Şili (11 bin 895), Arjantin (11 bin 263) ve Ekvador (10 bin 864). Bu listede henüz Türkiye yok.

Bu liste de vaka sayılarına oranlanan ölüm rakamlarına göre farklı bir hale giriyor.

1nci sırada İtalya 12,23% (35.645), 2.nci Birleşik Krallık 11,02% (41.684), 3.ncü Meksika 10,60% (71.678), 5.nci Fransa 7,67% (31.045), 12.nci İran 5,76% (23.632), 16.ncı İspanya 4,92% (30.243), 18.nci Peru 4,19% (30.927), 3.ncu Kolombiya 3,20% (23.288), 34.ncü Brezilya 3,04% (133.217), 37.nci Amerika Birleşik Devletleri 2,96% (195.683), 42.nci Şili 2,74% (12.058). Tüm dünya ortalamasının 3,16% (936.313) ile 31.nci, Almanya'nın 3,55% (9.447) ile 28.nci ve Türkiye'nin de 2,45% (7.249) ile 46.ncı olduğunu kaydedelim.

Diğer ülkelerde neler oluyor?

6.653.328 vaka sayısıyla dünya birincisi olan ABD'de 16 Eylül itibariyle bildirilen günlük vaka sayısı 39.216 olmuş. 5.118.253 vakayla dünya ikinciliğine yükselen Hindistan'dan Eylül başından bu yana günlük verilerde üst üste rekor haberleri geliyor. En son haber bir gün içinde 94 bin 372 yeni Covid-19 vakası tespit edilmiş olduğuydu. Dün de virüs 90.123 kişiye bulaşmış. Nüfusu 211 milyonu aşan Brezilya, ABD ve Hindistan'ın ardından 4.430.227 kişi ile dünyada en fazla vakanın görüldüğü 3'üncü ülke. Dünya ikinciliğini Hindistan'a devreden Brezilya'da bir günlük vaka sayısı dün 36 bin 820 olmuş.

1.085.281 ile 4.ncü durumdaki Rusyada günlük vaka sayısı 5.670, İspanya'da 11.193 olarak gerçekleşmiş. Fransa'da da salgının başlangıcından bu yana en yüksek günlük vaka sayısı kaydedilmiş: son 24 saatte 10 bin 561. Bu rakam 16 Eylülde de 9.784 olmuş. Virüs şu sıralar Güney yarımkürede kol geziyor. Mesela Meksika'da, günlük Covid-19 vaka sayısının da 5 bin 674 olduğu bildirilmiş. Yine Güney Afrika Cumhuriyeti'nde son 24 saatte 1816 kişide yeni tip corona virüs (Covid-19) tespit edilmiş. Salgında son 24 saatte ABD'de 997, Hindistan'da 1.290, Brezilya'da 987 kişi hayatını kaybetmiş.

Çin ana karasında son 24 saatte tamamı yurt dışı kaynaklı 10 yeni Covid-19 vakası tespit edilmiş. Ülkede toplam vaka sayısı ise sadece 85 bin 184. Son 24 saatte herhangi bir can kaybı görülmezken bugüne kadar 4 bin 634 kişi virüs nedeniyle hayatını kaybetmiş.

Pakistan'da son 24 saatte 526 yeni Covid-19 vakası tespit edilirken toplam vaka sayısının 301 bin 481’e ulaştığı, bugüne kadar hayatını kaybedenlerin sayısının da 6 bin 379’e çıktığı bildirilmiş. Bangladeş'ten gelen açıklamaya göre ise son 24 saatte tespit edilen 1476 Covid-19 vakasıyla ülkedeki toplam vaka sayısının 337 bin 520’ye ulaşmış. Ülkede bu güne kadar virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 4 bin 733.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/16-eylul-2020-persembe-2300-corona.html>

20 Eylül 2020 Pazar 23:30 CORONA GÜNLERİ......................................Corona notları

Maske meselesi

Yüzyılın en önemli olaylarından birini yaşıyoruz. Koronavirüs pandemisi sadece dünyada, ülkeler düzeyinde değil şehirlerimizde mahallelerimizde hatta apartmanlarımızda bile birinci gündem maddesi. Etkisi, korkusu ve hayatımıza soktuğu değişiklikler evlerimizde de egemen. Ailemiz içinde ve ruh dünyamızda da tesirleri var.

Farkında mısınız maske artık hayatımızın değişmez bir aksesuarı oldu. O yoksa kendimizi eksikli hissediyoruz. Kapıdan çıktığımızda eğer unutmuşsak dönüp almak rutin bir durum. Evde kalmamışsa alışveriş listesine "bir paket maske" ilave etmek olağandışı bir şey değil. Evde herkes için ayrı bir yerlerde asılı maskeler görmek de öyle. Arabaların dikiz aynalarına takılmış maskeler görmek artık şaşırtmıyor. Ama sokakta orda burda atılmış maskelere hala alışamadım.

Kokusu ve yüzümdeki baskısı pek sevimli bir şey değil. Eve girdiğimde ya da gerekmediğinde çıkarabilmek, çöpe atabilmek bayağı hoş bir duygu. Çalışanların özellikle de sağlık personelinin kullandığı maskeler daha farklı tabi. Onların katlandığı sıkıntının yanında bizimkisi ne ki. Hele bazıları uzay ya da bilim kurgu filmlerinden çıkmış gibi. Bütün gün/gece astronot kıyafetlerine benzer koruma giysileriyle çalışmak zorunda olanlara Allah güç kuvvet versin.

Maske kullanmanın türlü biçimleri, renkleri ya da çeşitleri de türedi. Seyyar satıcılarda çıkartmalı, desenli, cicili bicili maskeler gördüğümde "Evet" dedim. "İşte! Maske artık hayatımızın her hücresine girmiş." Kola takılan maskeler, çene altında duranlar yine izah edilebilir de maskesiz yakalananların cebinden çıkarıp "benim maskem var işte burda" demeleri çok komik. Ya da "Neden maske takmıyorsunuz?" diye sorulan esnafın kontra "Siz zabıta mısınız?" diye sorması tam da bize has bir durum galiba.

Bir şey yer ya da içerken maske takmak mümkün değil. Hatta böyle yerlerde yanındakilerle konuşurken de maskeli olmak çok zor bir durum. Mesafe konusu zaten çok farklı bir olay. Peki o zaman dışarda yemek nasıl yiyeceğiz? Bir yerde oturup çay içerek sohpet edemeyecek miyiz? Mesela evlerimizin balkonlarında bir iki komşuyla kahve içip muhabbet edemeyecek miyiz? Oldukça paradoksal bir durum. Ya da "Rus ruleti" oynamak gibi bir şey. Ya çok cesuruz ya da ...

Mesafeli olmak

Maske-Mesafe-Hijyen kuralının esas olduğu salgının başından beri sürekli vurgulanıyor. Bu arada bütün dünya bir yandan salgının yeniden kabaran dalgasıyla, öbür yanda da gündelik hayatın kontrollü normalleşmesiyle uğraşıyor.

Özellikle ekonomik faaliyetlerin yediği ağır darbeden sonra bütün ülkelerde bir toparlanma çabası var. Ekonominin yeniden canlanabilmesi için birçok ülke peş peşe destek paketleri açıklıyor.Türkiye de Mart, Nisan ve Mayıs aylarında uyguladığı kısıtlamaları 1 Haziran itibarıyla gevşetmiş, ekonomik düzenlemelere ve destek paketlerine ağırlık verilmişti.

Tabii öngörülen yeni normalleşme için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardı. Yetkililer de bu noktaları; maske kullanılması, fiziki mesafenin korunması ve hijyen kurallarına riayet edilmesi olarak sürekli vurguladılar.

Bu arada Eylüle kadar iki bayram ve üç aylık bir yaz tatili geçirmiş olduk. İnsanlar bu süre içinde sahillere, yaylalara ve memleketlerine gittiler. Asker uğurlamaları, taziyeler, cemiyetler, nişan ve düğün kalabalıklarına karıştılar. Tabi tedbirlere de gereği kadar özen gösterilmedi. Bir de gördük ki salgın Anadolunun en ücra köşelerine kadar yayılmış. Şimdi dönenlerle birlikte tehdit büyük şehirlerde.

Peki, uyulması istenen sosyal mesafe kuralı corona virüsten gerçekten koruyor mu? Bu mesafe ne kadar olmalı? Mesela hangi ülkede sosyal mesafe kuralı kaç metre? DSÖ tarafından daha önce bir metrelik sosyal mesafe uygulaması tavsiye edilmişti. Fransa, İsveç, Singapur ve Avusturya bu öneriye uyuyor. Diğer taraftan Almanya, Avustralya ve Hollanda da sosyal mesafe 1,5 metre kabul edilmiş. İngiltere, İsviçre, İspanya ve İtalya'da ise 2 metre olarak uygulanıyor. Türk Sağlık Bakanlığı ise bu mesafeyi adım ölçüsüyle en az 3-4 adım şekliyle tavsiye ediyor.

Tıp dergisi The Lancet'te yayınlanan bir araştırmada, ülkelerin uyguladığı farklı sosyal mesafe uygulamalarının corona virüse yakalanma oranını ne ölçüde etkilediği incelenmiş. Bu araştırmayı tek cümleyle özetlemek gerekirse maske ve mesafeye dikkat edildiğinde virüs bulaşma riski azalıyor.

Bilim insanları yaptıkları çalışmanın sonucunda, DSÖ'nün tavsiyesi olan bir metrelik sosyal mesafenin virüse yakalanma riskini yüzde 80 oranında azalttığını bulmuşlar. Buna göre, "enfekte olmuş bir hastadan iki metre uzakta iken virüse yakalanma oranı yüzde 1,3; bir metre uzaklıkta ise yüzde 2,6 olduğu açıklanmış. Hiç sosyal mesafe uygulanmadığında ise risk yüzde 13'e çıkıyormuş. Yani bir metrelik sosyal mesafe uygulanan bir toplumda her yüz kişiden 2,6'sı, hiç önlem uygulamayan bir ülkede ise her 100 kişiden 13'ü virüse yakalanıyor. Sosyal mesafenin 2 metre olduğu ülkelerde ise risk her yüz kişiden biri olarak değerlendiriliyor.

1 metreden daha az fiziksel mesafede COVID-19 riskinin yüzde 12,8 olduğu ancak 2 metrelik mesafe ile bunun yüzde 2,6'ya kadar düştüğü belirlenmiş. Ağız ve burnu kapatan maskeler de keza hastalığın yayılmasını durdurmada büyük yardımcı. Dergide yer alan bilgilere göre, maske olmadan virüsün bulaşma şansı yüzde 17,4. Maske kullanıldığında ise bu oran yüzde 3,1'e iniyor. Gözlerimizi korumamız da enfeksiyon olasılığını yüzde 16'dan 5,5'e düşürebiliyor."

Araştırmacılar, bulgularından yola çıkarak normalleşme süreciyle, toplu taşıma araçlarında, restoranlarda, plajlarda, okul ve işyerlerinde sosyal mesafeye dikkat edilmesinin hayati önem taşıdığını belirtiyorlar. Sosyal mesafe uygulamalarının toplumda Covid-19 oranını yüzde 80 ile yüzde 90 oranında düşürdüğünü vurgulayan araştırmacılar, önlem alınmadığı takdirde vakalarda hızlı bir artış olabileceğini duyurmuşlar.

Hatta bu yazarlar, tüm bu önlemler birleştirildiğinde dahi salgından tam koruma sağlanamadığını, özellikle el hijyeni başta olmak üzere başka gerekli tedbirler de olduğunu söylüyorlar.

Hijyen/Temizlik

Sosyal izolasyon, maske kullanımı ve hijyen bu 7 aylık süreçte hepimizin hayatına girdi.Hijyen yada bizim dilimizle "Temizlik" virüsle mücadelede adeta bu "üç silahşörler"den birisi gibi. Birisi olmazsa diğerleri eksik kalır. Üstelik en kolay, ucuz ve zahmetsiz yol. İnanmayan bunun doğru olup olmadığını virüse yakalanıp da köşeden dönenlere sorabilir. Hani hastaneden çıkarken alkışlanarak çıkanlar var ya onlara. Dikkatle dinlemek lazım onları. Yaşadıkları ızdırap, sıkıntı ve korku nedeniyle bu tedbirlere uymayı nasıl da diğer insanlara içten tavsiye ettiklerini duymak lazım.

Koronavirüs esas olarak boğaz infeksiyonu ve akciğer hastalığı yaptığı için bulaşıcılığı doğal olarak solunumla ilşkilendiriliyor. Kovid-19 özellikle solunum damlacıkları ile bulaşıyor. Bu damlacıkların bulaştığı farklı yüzeylerde saatlerce ve hatta günlerce canlı kalabildiğini de unutmamak lazım. Ancak bu hijyen kuralları sadece Kovid-19’a karşı değil ki, İnsan sağlığını tehdit eden buna benzer pek çok bulaşıcı hastalık var. Bu açıdan hijyen kavramını hem kişisel temizliğimiz hem de yaşam alanlarımızın hijyeni açısından sürekli hatırlamamız gerekiyor.

Kişisel olarak ellerin sabunla en az 20 saniye boyunca iyice ovuşturularak yıkanması ve ardından durulanması, temiz ve kişiye ait bir havlu ile kurulanması gerekiyor. Bu el yıkama işleminin gün içerisinde sıklıkla tekrarlanması önemli. Sabun ve su yoksa alkol bazlı kolonya ya da dezenfektan gibi temizleyicilerle de el hijyeni sağlanabiliyor. Kural şu: eller temizlemeden asla ağız, burun, göz ve yüze dokunulmamalı.

El yıkama dışında cep telefonları, cüzdanlar, çanta vb. eşyalar da sık sık dezenfekte edilebilir. Tek kullanımlık mendiller ve maskeler kullanıldıktan sonra bir poşet içinde çöpe atılmalı. Öyle görünüyor ki bu süreçte herkesin yanında kolonya ve el dezenfektanı bulundurması yararlı olabilir.

Uzmanlara göre bu virüsü taşıyan biri öksürdüğünde veya hapşırdığında doğal olarak ağzından çıkan damlacıklar etrafa saçılıyor. Bu damlacıkların içindeki virüsler de ortamda 3 saate kadar canlı kalabiliyor. Araştırmalar plastik yüzeylerde virüsün kalma süresinin 5 güne kadar uzayabildiğini, cam ve tahta üzerinde 4 gün yaşayabildiğini göstermiş. Bu sebeple, özellikle evlerimizde de sık dokunduğumuz yüzeylerin her gün temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi ayrıca önemli.

Dünya Sağlık Örgütünün de önerdiği gibi klor, oldukça etkili bir dezenfektan. Bu nedenle evlerin temizliğinde hanımların iyi bildiği klorlu çamaşır suyu kullanımı,özellikle içerisinde bulunduğumuz dönemde artmış durumda. Böylelikle masalar, kapı kolları, elektrik düğmeleri, sehpa yüzeyleri, musluk başları, banyo–tuvaletler ve yaşam alanımızdaki diğer sık temas edilen yüzeyler klorlu çamaşır suyu suyu ile temizlenerek dezenfekte edilebiliyor. Bunun için 5 litre suya yarım çay bardağı ölçüsünde klorlu çamaşır suyu eklemek yeterli.

Evdeki halılar, kilimler, koltuk yüzeyleri özel temizlik ürünleri veya sabunlu suyla silinebilir. Bu süreçte dışarıdan gelenlerin ayakkabılarını kapıda bırakmalarının istenmesi yararlı olur. Yine dışarıda kullanılan giysiler yeniden kullanılmadan önce 12 saat havalandırılabilir.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/20-eylul-2020-pazar-2330-corona.html>

22 Eylül 2020 Salı 22:30 CORONA GÜNLERİ.........................................Pencere

Başkan ne dedi?

Bugünden yarına giden yollar vardır görebilene. Yarının resmi bugünden şekillenir sessiz ve derinden fark edebilene. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenen Başkan Erdoğan da koronavirüs salgını ile ilgili önümüzdeki günlere ışık tutan şeyler söyledi. Adeta bir pencere açtı önümüzdeki günlere. Evvela salgının tüm dünyada etkisini artırarak devam ettiğini belirtti. Özellikle de Avrupa'da yeniden tırmanışa geçtiğini, ülkemizde de etkisinin görüldüğünü söyledi. Bir de aşı ile ilgili bilgiler verdi birinci elden. Hatta tarih bile açıkladı "İnşallah önümüzdeki yılın ilk aylarında bu aşıları milletimizin hizmetine sunmayı planlıyoruz" dedi. Corona virüsü salgınında son durumun değerlendirildiği kabine toplantısında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da artan vaka sayılarına ilişkin il bazında bir sunum yapmış.

Toplantının ardından Başkanın yaptığı açıklamalardan şunları anlamış olduk:

· Koronavirüs salgını tüm dünyada tesirini artırarak hissettiriyor. Avrupa bölgesinde salgın yeniden tırmanışa geçmiş durumda. 1 yıla yaklaşan bu salgın Asya'dan Amerika'ya, Afrika'dan Avrupa'ya kadar dünyanın tamamına yayılmış bulunuyor. Salgın ilanihaye devam etmeyecek elbette. Tarihteki büyük salgınların da ortalama 2 yıl sürdüğü biliniyor.

· Türkiye salgınla mücadelesini tüm imkanlarıyla kararlılıkla sürdürüyor.Son dönemde vaka ve hasta sayılarında yaşanan artış üzücü. Virüsün henüz tedavisi olmadığı için salgına karşı elimizdeki en etkili tedbir temizlik, maske ve mesafe üçlüsü. Milletimiz temizliğe dikkat etme, maske kullanımı ve fiziki mesafe hususlarına riayet etmeli.

· Türkiye salgının en başından itibaren hem tedbirler hem hastalara verilen hizmetler bakımından küresel çapta örnek gösterilen ülkeler arasında yer aldı. Bunun arka planında geçtiğimiz 18 yılda hastane binasından yatak sayısına, teşhis ve tedavi cihazlarından insan gücüne kadar sağlık sisteminin her alanında gerçekleştirilen büyük dönüşümü var.

· Salgınla mücadele tüm imkanlarla ve kararlılıkla sürdürülüyor. İlçelerden büyükşehirlere kadar Türkiye'nin her köşesine ulaşan yatırımların önemi salgın döneminde çok daha iyi anlaşıldı. Başta şehir hastaneleri olmak üzere ülkemize kazandırılan yüksek kapasiteli sağlık kurumları sayesinde kriz rahatlıkla yönetilebildi.

· Salgına maruz kalan vatandaşlar sağlık görevlilerinin kendilerine tarif ettiği şekilde davranmalı. Virüs taşıdığını bildiği halde evinde izole halde kalmak yerine sokağa çıkan, işine giden, diğer insanlarla bir araya gelen herkes hem yasal olarak suç işliyor hem de büyük bir vebal altına giriyor.

· Maske ve mekan denetimlerinde uygulanan cezalar bazı kamu kurumlarında yapılacak işlemler öncesi ödenmiş olması mecburiyeti getiriliyor. İl Hıfzıssıhha Kurulları gerektiğinde özel tedbirler alıp bunları kararlılıkla uygulayabilecekler. Kafe ve restoranların denetimi sıklaştırılacak. İzolasyonda olan kişilerin kurallara uyup uymadıkları daha yakından takip edilecek. İl bazında 65 yaş üstü vatandaşların ulaşım saatlerinde sınırlama yapılabilecek.

· Bütün bu tedbirler günlük hayatımızın zora sokulması için alınmıyor. Tam tersine amaç en başta bu virüsü taşıyanlar olmak üzere tüm insanlarımızın sağlığının korunması. Tedbirlere uymadığı için virüsü bir yakınına veya başkalarına bulaştırıp ölümüne sebep olan kişinin vicdan yükü çok ağır olur.

· Tedbir bizden takdir Allah'tan. Hiçbir tedbir almadan takdire teslim olmak dinimizle de kültürümüzle de insanlıkla da bağdaşmayan bir cehalettir. Bizim inancımızda tedbirsiz tevekkül olmaz. Yerli aşımızı üretmek için de hızlı bir çalışma var.

· Çeşitli ülkeler tarafından geliştirilen ve son aşamaya gelen aşıların Türkiye'deki çalışmaları yakından takip ediliyor. Bunun yanında kendi aşımızı üretme yolunda da hızla ilerleniyor. Halen süren 8 aşı geliştirme çalışmasından 2'sinde hayvan deneyleri başarıyla tamamlanmış durumda. Özel sektöre ait bir firmanın altyapısı aşının üretimine uygun hale getiriliyor. Yerli aşıda da insan üzerinde deneme çalışmaları önümüzdeki aylarda başlayacak. İnşallah önümüzdeki yılın ilk aylarında bu aşılar milletimizin hizmetine sunulabilecek.

· Ancak unutulmamalı ki bu krizin üstesinden ancak hem devletin hem vatandaşın üzerine düşeni yapması halinde gelebiliriz. Başta sağlık çalışanları olmak üzere fedakarca görev yapan insanların hakkı ancak sorumlu davranarak ödenebilir. Devletimiz her bakımdan güçlü. Vatandaşlarımız da bireysel sorumluluklarını yerine getirdikleri müddetçe Allah'ın izniyle bu işin üstesinden gelebiliriz. Tarih boyunca nice büyük mücadeleleri zaferle neticelendiren bu millet bu sağlık krizini de yenebilir.

Bilim insanları ne diyor?

Corona Virüs pandemisi bizim hayatımıza isabet etti ama bu ne ilk ne de son hastalık. Bilim insanları, corona virüs salgınının son pandemi olmayacağını üstüne basa basa söylüyorlar. Bunu, yeni hastalıkların nerede ve nasıl ortaya çıktığını araştıran, küresel sağlık uzmanları söylüyor. Bunun nedeni insanların doğal dünyaya taşmasıymış. Bu yüzden bilim insanları vahşi yaşamdaki hastalıklara daha yakından bakılmasını istiyor ve uyarıyorlar: "Corona virüs son salgın olmayacak!"

Bazı bilim insanları vahşi yaşamdaki hangi hastalıkların insanlara geçme riski taşıdığını tahmin etmeye çalışan bir dağılım tanımlama sistemi geliştirmiş. Bu yaklaşımın öncülüğünü de, İngiltere'deki Liverpool Üniversitesi'nden bir gurup bilim insanı yapıyor. Bu çalışma gelecekteki salgınlara daha iyi hazırlanmak için girişilen küresel uğraşların bir parçası.

Liverpool Üniversitesi'nden Profesör Matthew Baylis BBC'ye yaptığı açıklamada: "Hastalıkların vahşi yaşamdan insanlara geçeceği ve çabucak tüm dünyaya yayılabileceği mükemmel bir ortam yarattık. Bu yüzden son 20 yılda 6 ciddi tehdit yaşadık. Bunların beşini Sars, Mers, Ebola, kuş gribi ve domuz gribini atlattık ama altıncısına vurulduk. Ve bu da karşılaşacağımız son pandemi olmayacak. Dolayısıyla vahşi yaşamdaki hastalıklara daha yakından bakmalıyız" diye konuşmuş.

Birçok uzman, davranışlarımızın, özellikle de ormansızlaştırma ve çeşitlilik arz eden vahşi yaşam alanlarına taşmamızın, hastalıkların hayvanlardan insanlara geçişini daha sıklaştırdığında hemfikir. Mesela University College London'dan Profesör Kate Jones: "kanıtların genel anlamda, tarım arazileri gibi insanların dönüştürdüğü, daha az biyolojik çeşitlilik barındıran ekosistemlerin, sıklıkla insanların enfekte olma riskiyle ilişkili olduğunu gösterdiğini" söylemiş. Jones, "Bütün hastalıklarda durum bu değil. Ama belirli kemirgen tipleri gibi, insan müdahalesine en dayanıklı vahşi yaşam türleri, patojenlere ev sahipliği yapmak ve bulaştırmakta daha etkili görünüyor" diye de ilave etmiş.

Bu güne kadar dünyada insan faaliyetleri ve vahşi yaşamın "karşılaştığı" yerlerdeki riski, yıkıcı bir netlikle gösteren çeşitli salgınlar yaşandı. Malezya'da, 1999'da meyve yarasalarının taşıdığı Nipah virüsü salgını, bir ormanın kıyısına inşa edilen domuz çiftliğine bulaşmıştı. Vahşi meyve yarasaları, meyve ağaçlarından besleniyor, domuzlar da ağaçlardan düşen, yarı yenmiş, yarasa salyasıyla kaplı meyveleri yiyordu. Enfekte domuzlarla yakın çalışan 250'den fazla kişi virüse yakalandı. 100'den fazla kişi öldü. Bu yüzde 40 oranında öldürücülük ifade ediyor.

Liverpool Üniversitesi'nden Profesör Eric Fevre de, araştırmacıların salgın riski olan yerleri sürekli gözlem altında tutmaları gerektiğini söylemiş. Ormanların kıyılarındaki çiftlikler, vahşi hayvanların alınıp satıldığı pazarlar, bunların hepsi insanlar ve vahşi yaşam arasındaki sınırların belirsizleştiği ve hastalıkların başlama ihtimalinin daha yüksek olduğu yerler. Eric Fevre "Bu etkileşimlerin olduğu yerleri sürekli gözlemlemeli ve sıradışı bir şey görüldüğünde müdahale edecek sistemleri devreye sokmalıyız." diyor.

Fevre, insan nüfusunda muhtemelen yılda üç ila dört yeni hastalığın ortaya çıktığını belirtimiş ve sadece Asya ve Afrika'da değil, Avrupa ve ABD'de de şeklinde konuşmuş. Baylis de yeni hastalıkların sürekli gözlemlenmesinin öneminin giderek arttığına işaret etmiş. Fevre de bu görüşe katılıyor ve bu tür olayların, büyük ihtimalle tekrar tekrar yaşanacağını söylüyor: Fevre'ye göre şu an içinde bulunduğumuz kriz, birçoğumuz için doğal dünyaya etkilerimiz konusunda bir ders.

Bir Sağlık Bakan Yardımcısı "Virüsün dolaşımı artacak, bu inkar edilemez. Enfeksiyonlar da artmaya devam edecek ama bu kontrol ve gözlem altında olacak." demiş. Önümüzdeki aylarda salgında yeni merkez üslerin çoğalacağı ve griple örtüşen yanları nedeniyle karıştırılabileceği anlaşılıyor. Ama endişelenmek de doğru değil. Zira her ikinci dalga muhabbeti salgınla ilgili paniği tetikliyor. Bilim insanları dünyanın her yerinde yaşayacağımız ikinci dalganın şubat,mart ve nisandaki gibi olması zor diyor. Çünkü artık büyük ölçüde maske takıyor, ellerimizi yıkıyor ve birbirimize yakın durmuyoruz.

Ayrıca bugün testler, filyasyon yöntemi, elektronik izleme mekanizmaları ve uygulanmış tedavi tecrübeleri var. Ülkemizde çok şükür güçlü bir sosyal güvenlik ve sağlık alt yapısına sahibiz. Kaldı ki aşı çalışmalarında yolun yarısı geçilmiş gibi de görünüyor. Muhtemelen kış aylarında ve ilk baharda yaygın bir aşılama mümkün olabilecek.

İşte baktığımız pencereden 2021'in nasıl olabileceğini böyle tahmin ediyor, hatta gelecek on yıllarda neler olabileceğini de hesap edebiliyoruz.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/22-eylul-2020-sal-2330-corona.html>

24 Eylül 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Corona fırtınası

Dünya dalgalanıyor

Bugün itibariyle Dünya genelindeki teyitli vakalar 31.673.086'yi aşmış durumda. Salgın sebebiyle ölenler ise 972.372 olmuş. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 4.073, ölüm oranı ise yüzde 3,07 olarak gerçekleşmiş.

2 ay önce 20 Temmuzda Dünya genelindeki teyitli vakalar 14.507.491 idi. Salgın sebebiyle ölenler 606.173, ölüm oranı ise yüzde 4,2 olarak gerçekleşmişti.

Bu verilere göre iki ay içinde vaka sayıları katlanmış (+%118). Vefat sayısının artışı ise %60,4 seviyesinde görünüyor.

18 Mart'ta ajanslar Corona Virüsü vaka sayısının tüm dünyada 200 bini aştığını bildiriyorlardı. Can kaybı ise 8 binin (%4) üzerine çıkmıştı. 2 Nisanda haberlerde Corona virüsünün dünya genelinde 1 milyondan fazla kişiye bulaştığı açıklanmış. Can kaybı sayısı ise 50 bini (%5) geçtiği bilgisi paylaşıldı. O günlerde salgından ölenlerin vaka sayısına göre oranı %1 ile %13 aralığında değişiyor, ortalaması ise %5,2 görünüyordu.

Nisan ayı sonlarında Dünya genelinde hayatı adeta durma noktasına getiren yeni tip Corona Virüste hayatını kaybedenlerin ve tanı konulanların sayısı her geçen gün artmaya devam ediyordu. Yeni tip corona virüsün (Covid-19) dünya genelinde bulaştığı kişi sayısı 28 Nisan itibariyle itibariyle 3 milyonu, can kaybı ise 210 bini (%7) aşmış durumdaydı. Bir ay önceye göre vaka sayısı 2 misli ölüm sayısı ise 3 mislinden fazla artış göstermişti.

Bir ay sonra 28 Mayıs itibariyle tüm dünyada vaka sayısının 5.591.067'a, ölenlerin ise 350.458'e ulaştığı (%6,3) görüldü. 29 Haziranda onaylanmış vaka sayısı 10 milyonu (10.039.286) aşarken, can kaybı %5 ölüm oranıyla 500 bini (499.664) buldu. Bir ay önceye göre vaka sayısı %86, ölüm sayısı ise 1,3 misli artmıştı.

20 Temmuzda Dünya genelindeki teyitli vakalar artık 15 milyona (14.507.491) doğru gidiyordu. Salgın sebebiyle ölenler de 600 bini (606.173) aşmıştı. Gerçekleşen ölüm oranı ise % 4,2 olarak gerçekleşmişti. Bir ay önceye göre vaka sayısı %45, ölüm sayısı ise %21 artmıştı.

Bir ay sonra Ağustos sonu Eylül başı gibi vaka sayıları 26 milyonu geçti. Salgında ölenlerin sayısı ise 860 binden fazlaydı. 3 Eylül itibariyle koronavirüs (Kovid-19) salgınında dünya genelinde tespit edilen vaka sayısı 26.072.551, o güne kadar hayatını kaybedenlerin sayısı ise 863.933 kişi (%3,3) olmuştu. Bir ay önceye göre vaka sayısı %80, ölüm sayısı ise %43 artmıştı.

23 eylül itibariyle dünya genelindeki teyitli vakalar 31.673.086'yi aşmış durumda. Salgın sebebiyle ölenler ise 972.372 olmuş(%3,1). Bu gün de salgının başlangıç günlerinde olduğu gibi ülkeden ülkeye değişmekle birlikte ölüm oranı %1 ile %12 aralığında değişiyor. Bir ay önceye göre vaka sayısı %21, ölüm sayısı ise %12,5 artmıştı.

Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere ülkeler gerek vaka sayısı, gerek ölümler konusunda birbirlerinden farklı dalgalanmalar yaşıyor. Nüfuslar dikkate alınmadan yüksek vaka ve ölüm sayılarını karşılaştırmak çok anlamlı değil. Bu yüzden durumu daha iyi anlamak üzere ölüm oranı, 1 milyon kişi başına vaka ve ölüm gibi ölçütler kullanmak gerekiyor.

23 Eylül itibariyle vaka sayısı sıralamasında 1.nci durumdaki ABD'de onaylanmış vakalar 6.917.928’i, ölümler de 200.731’i aşmış (1.nci) durumda. Ölüm oranı %2,9 (23.nci) görünüyor. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 20.992 (8.nci), ölüm sayısı ise 609 (8.nci) olarak gerçekleşmiş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 3.834.208 (1.ncı), 139931 (1.nci), %3,6 (16.nci), 11.634 (3.ncü), ve 428 kişi (8.nci) imiş.

ABD'yi 5.646.010 (2.nci) vaka ile Hindistan takip ediyor. Hindistan 90.020 ölüm ile ABD’nin ardından 2.ncü durumda. Ölüm oranı %1,6 (40.nci). Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 4.150 (36.nci), ölüm sayısı ise 66 (38.nci) olmuş. 20 Temmuzda Vaka sayısı 1.118.043 (3.ncü), ölenler 26.816 (8.nci), ölüm oranı %2,4 (20.nci) idi. Yine 1 milyon kişi başına vaka sayısı 822 (25.ncü) ve ölüm sayısı ise 20 (33.ncü) olmuştu.

Hindistanı 4.591.604 (3.ncü) vaka ile Brezilya takip ediyor. Vefat sayısı 138.108 (2.nci) olmuş. Ölüm oranı %3,0 (22.nci) görünüyor. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 21.726 (6.ncu), ölüm sayısı ise 653 (5.nci) olmuş. 20 temmuzda bu rakamlar 2.099.896 (2.nci), 78772 (2.nci), %3,8 (14.nci), 9.936 (5.nci), 376 (10.ncu) idi

Rusya vaka sıralamasında 1.122.241 ile 4.ncü ülke. Ancak 19.799 ölümle 12.sırada, ölüm oranı ise %1,8 (37.nci) olmuş. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 7.648 (23.ncı), ölüm sayısı 135 (29.ncı) olarak gerçekleşmiş. 20 temmuzda bu rakamlar 777.486 (4.nci), 12323 (11.nci), %1,6 (23.nci), 5.298 (10.ncu), 85 (25.ncu) idi.

Ülkeler mukayesesi

Vaka sayısı itibariyle 777.537 (5.nci) kişiyle dünyada beşinci ülke bir Güney Amerika ülkesi Kolombiya. Şu ana kadar 24570 kişi (11.nci) ölmüş. Ölüm oranı %3,2 (20.nci). Orada da 1 milyon kişi başına vaka sayısı 15741 (10.nci), ölüm sayısı ise 497 (13.ncü) olmuş. 20 temmuzda bu rakamlar 197.278 (18.nci), 6516 (16.nci), %3,3 (17.nci), 3.994 (13.ncu), 131 (20.ncu) idi

Vaka sayısı itibariyle 776.546 kişiyle dünyada altıncı ülke yine bir Güney Amerika ülkesi olan Peru. Orada da şu ana kadar 31586 (7.nci) kişi ölmüş. Ölüm oranı ise %4,07 (18.nci). 1 milyon kişi başına vaka sayısı 24168 (6.ncı), ölüm sayısında ise 983 ile 1.nci durumda. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 353.590 (6.ncı), 12.998 (10.ncu), 11.005 (4.ncü), %3,7 (15.nci) ve 405 kişi (8.nci) imiş.

705.263 kişi ile vaka sayısında dünya yedincisi yine Güney Amerika’dan Meksika. Meksika'da vefat sayısı 74.348 (4.ncü). Ölüm oranı %10,54 (2.nci), Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 5.572 (46.ncı), ölüm sayısı ise 587. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 344.224 (7.nci), 38.888 (4.ncü), %11,3(4.ncü) ve 308 kişi (14.ncü) imiş.

Dünyada 8.nci ülke salgının başlangıcında Avrupa’da önde olan İspanya. Vaka sayısı 682.267, ölüm sayısı ise 30.904 (9.ncu). Ölüm oranı %4,53 (16.ncı). Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 14.485 (17.nci), ölüm sayısı ise 656 (4.ncü) seviyesinde. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 260.255 (12.nci), 28.420 (7.nci), %10,9 (5.nci), 5526 (9.ncu) ve 609 kişi (3.ncü) imiş.

663.282 kişi ile vaka sayısı bakımından dünyada 9.ncu sırada bir Afrika ülkesi var. Güney Afrika’da bugüne kadarki vefat sayısı 16.118 (13.ncü). Ölüm oranı %2,43 (47.nci), Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 11.285 (22.ncı), ölüm sayısı ise 274 (24.ncü). Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 364.328 (5.nci), 4.848 (22.ncü), %1,4, 6.199 kişi (8.nci) ve 86 (24.ncü) imiş.

10. sırada yine bir Güney Amerika ülkesi Arjantin var. Vaka sayısı 652.161. Bu güne kadarki ölüm 13.952 (14.ncü), ölüm oranı %2,1 (30.ncu) olarak gerçekleşmiş. Diğer yandan 1 milyon kişi başına vaka sayısı 14.512 (11.nci), ölüm sayısı ise 310 (17.nci) olmuş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 126.755 (20.nci), 2220 (29.ncu), %1,8 (22.nci), 2.821 (16.ncı), 50 (28.nci).

Fransa salgında 468.069 vaka sayısı 11. Ülke. Ölüm sayısı 31.416 (8.nci), ölüm oranı %6,7 (5.nci) olarak gerçekleşmiş. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 6.978 (26.ncı), ölüm sayısı ise 468 (14.ncü)olmuş. . Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 174.674 (19.ncu), 30152 (6.ncı), %17,3 (1.nci), 2.604 (19.ncu), 464 (6.ncı).

Güney Amerikanın bir diğer ülkesi Şili 449.903 vaka ile dünyada 12.ncisi. Ölenlerin sayısı bakımından 12.345 ile 15.ncü sırada. Ölüm oranı %2,7 (25.nci). Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı oldukça fazla; 23.545 (4.nci), ölüm sayısı ise 646 (6.ncı) görünüyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 330.930 (8.nci), 8.445 (15.ncü), %2,6 (18.nci), 17.320 (2.nci) ve 451kişi (7.nci) imiş.

Çinden sonra ikinci atlama taşı İran şu an itibariyle vaka sayısı olarak 432.798 (13.ncü) görünüyor. Ölenlerin sayısında 24.840 ile 10.ncu, ölüm oranı ise %5,7 (11.nci) durumda. İran'da nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 5.194 (33.ncü), ölüm sayısı ise 298 (18.nci) gözüküyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 273.788 (10.ncu), 13979 (9.ncu), %5,1 (9.ncu), 3.286 (14.ncü) ve 171 kişi (18.nci) imiş.

14.ncü sırada 409.729 onaylanmış vaka ile İngiltere var. Ölüm sayısı itibariyle 41.862 kişiyle dünyada 5.inci ülke. Ölüm oranı ise %10,2 (3.ncü) durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 6.167 (28.nci), ölüm sayısı ise 630 (7.nci) olmuş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 295.372 (9.ncu), 45273 (3.ncü), %15,3 (2.nci), 4.446 (11.nci) ve 674 kişi (2.nci) imiş.

Bangladeş 353.844 vaka sayısı ile 15.ncü sırada. Ölüm sayısı itibariyle 5.044 (29.ncu), ölüm oranı ise %1,4 (42.nci) durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 2.102 (44.ncü), ölüm sayısı ise 30 (45.nci) olmuş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 204.525 (16.ncı), 2618 (27.nci), %1,3 (25.nci), 1.215 (22.nci) ve 16 kişi (35.nci) imiş.

Suudi Arabistan 330.798 vaka sayısı ile 16.ncü sırada. Ölüm sayısı itibariyle 4.542 (32.ncu), ölüm oranı ise %1,4 (43.ncü) durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 9.667 (16.ncı), ölüm sayısı ise 133 (31.nci) olmuş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 253.349 (13.ncı), 2447 (28.nci), %1,0 (26.ncı), 7.404 (7.nci) ve 73 kişi (26.ncı) imiş.

17.nci sırada 327.580 onaylanmış vaka ile Irak var. Ölüm sayısı itibariyle 48.682 (20.nci), ölüm oranı ise %2,7 (27.ncü) durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 8.372 (20.ncı), ölüm sayısı ise 222 (23.nci) olmuş. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 90.220 (23.ncı), 3691 (26.nci), %4,1 (13.ncü), 2.306 (21.nci) ve 96 kişi (23.ncü) imiş.

Türkiye’de 308.069 vaka sayısı itibariyle 18. Sırada. Salgın ölümleri sıralamasında da 7.711 kişi ile 21.nci durumda. Ölüm oranı ise %2,5 (28.ncü) seviyesinde. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.705 (38.nci), ölüm sayısı ise 93 (34.ncü) gözüküyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 220.572 (15.ncı), 5475 (20.nci), %2,5 (19.ncu), 2.653 (18.nci) ve 66kişi (27.nci) imiş.

307.418 Vaka sayısıyla dostumuz Pakistan dünya 19.ncusu. Ölenlerin sayısında 6.432 ile 24.ncü, ölüm oranı ise %2,1 (32.nci) durumda. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 1.403 (45.nci), ölüm sayısı ise 29 (46.ncü) gözüküyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 265.083 (11.ncı), 5568 (19.nci), %2,1 (21.nci), 1.210 (23.nci) ve 26 kişi (32.nci) imiş

Salgının ilk döneminde perişan olan İtalya şu anda 302.537 vaka sayısı itibariyle 20.nciliğe gerilemiş gözüküyor. Ancak ölenlerin sayısında 35.758 ile 6.ncı, ölüm oranı ise %11,8 (1.nci) durumda. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 15.022 (34.nci), ölüm sayısı ise 594 (9.ncü) gözüküyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 244.434 (14.ncı), 35042 (5.nci), %14,3 (3.nci), 4.057 (12.nci) ve 578 kişi (4.nci) imiş

Avrupanın devi Almanya 275.927 vaka sayısıyla dünyada 22.nci geliyor. Ölüm sayısı 9.409 (18.nci), ölüm oranı ise %3,4 (19.nci) durumda. Nüfusuna göre 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.318 (39.nci), ölüm sayısı ise 113 (32.ncü) gözüküyor. Bu rakamlar 20 temmuz itibariyle 202.845 (17.ncı), 9091 (13.nci), %4,5 (12.nci), 2.440 (20.nci) ve 109 kişi (21.nci) seviyesinde.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/dunya-dalgalanyor-bugun-itibariyle.html>

26 Eylül 2020 Cumartesi 23:00 CORONA GÜNLERİ...............................Corona ile 200 gün

200 günü doldurduk

11 Marttan bu yana 200 gün geçti. Bu süre zarfında ülkemiz corona ile mücadelede adeta kendisiyle yarışmakta. Örneğin 1 milyon kişi başına vaka sayısı dünyada 4.161, ölen kişi sayısı ise 127 görünürken bizde bu rakamlar 25 Eylül itibariyle 3.752 ve 95 seviyesinde. Yine ölüm/vaka sayısı oranı dünya genelinde %3,0 iken Türkiye’de bu oran uzun süredir %2,5. Öte yandan vakalar aylık olarak son üç aydır %17-15, ölümler ise %15-10 artıyor. Dünyada ise aylık vaka artışı ortalama %57-42, ölümlerdeki aylık artış ise %31-24 aralığında seyrediyor.

Türkiyede vaka sayılarının pik yaptığı günler 11 Nisan 5.138, 16 Nisan 4.801 ve 20 Nisan 4.674 idi. Sonraki günler 2 Hazirandaki 786 seviyesine kadar düştü. Sonra Haziranın sonuna kadar küçük bir dalgalanma yaşandı. Bu süreçte en yüksek vaka sayısı 15 Haziranda 1.592 olmuştu. Ardından 22 Temmuzdaki 902 seviyesine kadar yine bir alçalma görüldü. 4 Ağustosta yeniden binin üzerine çıktı (1.083) ve 16 Eylüldeki 1.771’e kadar ulaştı. Şu anda 10 gündür yatay bir seyir izliyor. En son 23 Eylülde 1.767 yeni vaka görüldü.

Öte yandan dünya sürecin pik noktasını 27 temmuzda 328.808 vakayla yaşadı. 19 Mayıstaki 112.637 vakayla başlayan Haziran ve Temmuzda devam eden kabarmanın en üst noktasıydı bu. O noktadan bu yana çok zigzaglı ama yatay bir seviyede ilerliyor. Mesela en son 19 Eylülde 318.738’i gördü ama 22 Eylülde yine 200 binler seviyesinde 222.256 rakamındaydı.

30 Mart itibariyle Türkiye'de; 1600'ün üstünde (1610) kişiye yeni tip corona virüs (Covid-19) tanısı konulduğu, toplam vakanın 11 bine (10827) ve can kaybının da 170'e yaklaştığı (168) açıklanmıştı. Türkiye Günlük Korona virüs Tablosunun güncel verilerine göre bugün test sayısı 11 bin 500'ün üzerinde (11535), toplam test sayısı da 77 bine yakın (76981) gerçekleşmiş bulunuyor. Toplam vakalar yapılan testlerin %13,3’sı, ölüm oranı ise %1,5 seviyesinde. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 725, toplam entübe hasta sayısının 523, toplam iyileşen hasta sayısının da 162 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %1,5 olarak gerçekleşmiş.

30 Nisan itibariyle 42.004 testten 2.615’i pozitif çıkmış. Vefat sayısı ise 93 olmuş. Toplam vakalar 120.204 (aylık artış %36,4), can kayıpları ise 3.174’e ulaşmış. Toplam test sayısı 1 milyonu geçmiş (1.033.617) bulunuyor. Toplam vakalar yapılan testlerin %11,6’sı, ölüm oranı ise %2,6 seviyesinde. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 1448, ölen kişi sayısı ise 45 görünüyor. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 1.514, toplam entübe hasta sayısının 803, toplam iyileşen hasta sayısının da 4.846 artışla 48.886 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %40,7 olarak gerçekleşmiş.

31 Mayıs itibariyle ülkemizde inişe geçmekle birlikte günlük 839 artışla 164 bine (163.942) dayanan bir vaka sayısına (aylık artış %15,5) ulaştı. Vefat sayısı ise 25 artışla 4.540 (aylık artış %43,0)olmuş. Vakalar toplam 2 milyon 39 bin 194 test sayısının % 8,0'ü oluyor ki bu oran Martın sonu Nisan başlarında %15'leri geçmişti. Ölüm oranı ise çok az bir artışla %2,7 seviyesinde. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 1975, ölüm sayısı ise 55 olmuş görünüyor. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 648, toplam entübe hasta sayısının 287, toplam iyileşen hasta sayısının da 989 artışla 127.973 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %78,1 olarak gerçekleşmiş.

30 Haziran itibariyle günlük 1.293 artışla 200 bine (199.906) dayanan bir vaka sayısına (aylık artış %15,5) ulaştı. Vefat sayısı ise 16 artışla 5.131 (aylık artış %13,0)olmuş. Vakalar toplam 3 milyon 381 bin 650 test sayısının % 5,9'u oluyor ki bu oran Martın sonunda %13,3, Nisan sonunda %11,6, Mayıs sonunda ise %8,0'iydi. Ölüm oranı ise hala %2,6 seviyesinde. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 2.409, ölüm sayısı ise 62 olmuş görünüyor. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 1.026, toplam entübe hasta sayısının 368, toplam iyileşen hasta sayısının da 1.302 artışla 173.111 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %86,6 olarak gerçekleşmiş.

31 Temmuz itibariyle günlük 982 artışla 231 bine (230.873) dayanan bir vaka sayısına (aylık artış %17,0) ulaştı. Vefat sayısı ise 17 artışla 5.691 (aylık artış %10,9)olmuş. Vakalar toplam 4 milyon 800 bin 823 test sayısının % 4,8'i oluyor ki bu oran Martın sonunda %13,3, Nisan sonunda %11,6, Mayıs sonunda ise %8,0 ve Haziran sonunda %5,9'uydu. Ölüm oranı ise hala %2,5 seviyesine inmiş. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 2.782, ölüm sayısı ise 69 olmuş görünüyor. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 582, zatürre oranının %8,8 ve toplam iyileşen hasta sayısının da 996 artışla 214.535 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %92,9 olarak gerçekleşmiş.

31 Ağustos itibariyle günlük 1.587 artışla 270 bini (270.133) geçen bir vaka sayısına (aylık artış %17,0) ulaştı. Vefat sayısı ise 44 artışla 6.370 (aylık artış %11,90)olmuş. Vakalar toplam 7 milyon 138 bin 492 test sayısının % 3,8'i oluyor ki bu oran Martın sonunda %13,3, Nisan sonunda %11,6, Mayıs sonunda ise %8,0 ve Haziran sonunda %5,9, Temmuz sonunda %4,8'iydi. Ölüm oranı ise %2,4 seviyesine inmiş. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.255, ölüm sayısı ise 77 olmuş görünüyor. Öte yandan toplam yoğun bakım hasta sayısının 961, zatürre oranının %7,5 ve toplam iyileşen hasta sayısının da 1.087 artışla 244.926 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %90,1 olarak gerçekleşmiş.

25 Eylül itibariyle günlük 1.665 artışla 311 bini (311.455) geçen bir vaka sayısına (aylık artış %15,3) ulaştı. Vefat sayısı ise 73 artışla 7.358 (aylık artış %15,5)olmuş. Vakalar toplam 9 milyon 834 bin 572 test sayısının % 3,2'si oluyor ki bu oran Martın sonunda %13,3, Nisan sonunda %11,6, Mayıs sonunda ise %8,0 ve Haziran sonunda %5,9, Temmuz sonunda %4,8, Ağustos sonunda %3,8'iydi. Ölüm oranı ise %2,5 seviyesinde. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 3.752, ölüm sayısı ise 95 olmuş görünüyor. Öte yandan toplam ağır hasta sayısının 1.601, zatürre oranının %6,6 ve toplam iyileşen hasta sayısının da 1.318 artışla 273.282 olduğu açıklanmış. Buna göre iyileşme oranı da %87,7 olarak gerçekleşmiş.

Süreç ölçme değerlendirme

Ülkemizde yapılan testler 200 gün sonra 10 milyona (9.834.572) yaklaştı. Bugün artık ortalama günlük 100 bin test yapılıyor. "Vaka sayılarının toplam test sayısına oranı" 30 Martta %13,3 iken, 11 Nisanda %15,3 olmuştu.

Bu noktadan itibaren düşüş başladı ve 17 Nisanda %14,2, 30 Nisanda %11,6, 2 Mayısta %11,2, 7 Mayısta %10,6, 14 Mayısta %9,3 26 Mayısta %8,4 ve en nihayet 31 Mayısta %8,0'a kadar geriledi. 30 Haziranda %5,9 olan oran, 31 Temmuzda %4,8'e, 31 Ağustosta % 3,8'e, son olarak 25 Eylülde de % 3,2'ye kadar düştü.

"Ölüm oranları" virüse yakalanan her bin kişiden kaçının kurtarılamadığını gösteriyor. Bu ölçüt 30 Martta 15 iken, 30 Nisanda 26 ve 31 Mayısta 27 ile en yüksek seviyeyi bulmuştu. Daha sonra önce 30 Haziranda 26'ya, 31 Temmuzda 25'e, 31 Ağustosta da 24'e kadar düştü. Son olarak 25 Eylülde de 25 olduğu görülüyor. Ki bu rakam dünya ortalaması olan 42’nin epey altında.

"İyileşme oranları"na da bakacak olursak bu ölçüt de virüse yakalanan her bin kişiden kaçının sağlığına kavuştuğunu gösteriyor. 30 Martta sadece 15 kişi iyileşmişken, 30 Nisanda 407, 31 Mayısta 781, 30 Haziranda 866 ve 31 Temmuzda da 929 kişi iyileşti. Bu süreç içindeki en yüksek seviyeydi. Daha sonraki süreçte önce 31 Ağustosta 901'e kadar son olarak 25 Eylülde 877'ye kadar düştü. Öte yandan 25 Eylül itibariyle hastanede tedavi gören 1.601 yoğun bakım ağır hastanın 31 bin (30.805) aktif hastaya oranının %5,2 olduğunu kaydetmek gerekiyor.

Dünya ile kıyaslama açısından bir diğer ölçüt "1 milyon kişi başına vaka sayısı" oluyor. Ülkemizde 1 milyon kişi başına vaka sayısı 30 Nisanda 1448, 31 Mayısta 1.975, 30 Haziranda 2.409, 31 Temmuzda 2.782, 31 Ağustosta 3.255 ve son olarak da 25 Eylülde 3.752'ye kadar çıkmış oldu. Ancak bu rakam bile dünya ortalaması olan 4.073’ün altında.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/26-eylul-2020-cumartesi-2330-corona.html>

28 Eylül 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Coronayla yaşamak

Hayat devam ediyor

Coronavirüs kasırgası dünyada etkisini sürdürüyor. Tabi bizim ülkemizde de yürütülen etkin mücadeleye rağmen yeni vakalar ve ölümler sıfırlanamıyor. Kuşkusuz bu hastalığa yakalananlar zor günler yaşıyor. Elbette onların ve ölenlerin yakınları da öyle. 65 yaş üstü insanlar endişeli. Her gün işe gitmek durumunda olanlar tedirgin. Esnaf bu şartlarda kepengini kapatmamaya çalışıyor.

Her gün yapılan 100 binin üstünde test, yeni vakalar ve filyasyon takip ve kontrolleri sağlık bakanlığının yoğun çalıştığı bir alan. Öte yandan hastaneler ve sağlık personeli halen 20-30 bin civarında aktif hastanın tedavisiyle de uğraşıyor. Bilim kurulu süreci izliyor ve hükümete sürekli güncel tavsiyelerde bulunuyor. Hemen herkes aşı çalışmaları yapan bilim insanlarının vereceği müjdelere kulak kesilmiş durumda.

Güvenlik güçleri normal görevlerinin yanında sürekli değişen corona tedbirleriyle de meşguller. Okullar sözde açıldı ama yüzyüze eğitim henüz tam olarak uygulanamıyor. Corona ile birlikte hayatımıza "görüntülü iletişim", "uzaktan eğitim", "evden çalışma" ve "video konferans görüşmeler" gibi sosyo-teknolojik farklılıklar girdi. Çalışan evlatların "kreş sorunu" bakıcı kadın bulma, dede-nene yardımına sığınma derdine dönüştü.

Pandemi çalışan kadına ilave yükler de getirdi. Evdeki yoğunluk bezdirdi, bir an evvel işine, normal düzenine dönmek istiyor. Ev hanımlarının işi daha zor, onların kaçacak nefes alacak yerleri yok. Bir tarafta korunması gereken büyükler öbür yanda tepesinden inmeyen küçükler. Bir karışlık evde bunaldıkça bunalıyorlar. Dolmuş, otobüs şoförü daralıyor. Kazancı üçte bire düşmüş durumda. İşveren stres içinde; Bu teker nasıl dönecek? Nasıl yatırım yapılacak? İşler ne zaman düzelir ki?

Misaller o kadar çok ki. Yolun yarısı geçildi/mi? Peki ya öbür yarısı nasıl geçecek? Her şeye rağmen ayakta kalmak, hayata tutunmak lazım. Sabretmek, direnmek gerekiyor. Bunu hep biliyoruz. Ama nasılını yaşamadan anlayamayacağız. Bunu da hissediyoruz.

Madalyonun arka yüzü

Bu dünya neler gördü neler. Ne savaşlar, ne hastalıklar gördü bu güne kadar. Ne kıyımlar, ne zulümler yaşadı insanlık. Kan oluk oluk aktı, göz yaşı sel olup taştı. Kuraklıklar oldu zaman zaman, kavruldu tarlalar aç kaldı hep mahlukat. Ağaç kabuğu kemirdi insanlar, fakirlikten taş kaynattı tencerede analar. Bir avuç topraktan yine bir avuç mahsul çıkarırdı el gücüyle insanlar. Orakla hasat yapar döğenle harman döverlerdi. At çok nadirdi, zenginlerde bulunurdu. Eşek vardı eskiden fakirin binek aracı. Öküz arabası zamanın kamyonuydu.

Rahmetli annem çok çekmişti. O yüzden eski zamanları hiç sevmezdi. "Bugün her şey var, biz neler çektik" derdi hep. Yeni doğum yapmış gelinlerin sırtında bebesi tarlaya harmana gitmesinin nasıl bir şey olduğunu anlayamayacağımızı söylerdi sık sık. Suyun evlere gelmesini bir milat gibi anlatırdı. "Su duvardan akmadan önce, sonra" diye bölerdi zamanı ikiye. Sıtmayı duymuş, veremi yaşamış, bitlenmenin ne demek olduğunu yaşamıştı.

Şimdi bir corona salgını yaşıyoruz ya. Arada bir deprem, sel gibi afetlerle sarsılıyoruz ya. Bazen ekonomik, bazen de siyasi krizlerle dalgalanıyoruz ya. Sanıyoruz ki çok kötü bir zamandayız. Gittikçe de fena oluyor hayatımız. Ben kendimi bildim bileli hayat pahalılığından şikayet eder çevremdekiler. "İşler kesat, bozuk" demeyen esnaf görmedim ben hiç. Siyasiler hep eleştirilir, sağlığında hakkı teslim edilen devlet adamı duymadım. "Kör ölünce badem gözlü olur" demişler ya ardından methiyeler düzeriz nedense hayattayken kızdıklarımıza.

Coronavirüs hastalığı şu anda bizi sıkıntıya sokuyor, zahmet veriyor. Ama, 70'li yıllarda gençler birbirini öldürürken sıkıntıda değil miydik? Pandemi dünya ekonomilerini de zorluyor, doğru. Ama biz ne devalüasyonlar ne krizler gördük öyle değil mi? Amerikanın Çinle, Ukrayna'nın Rusya'yla, Pakistan'ın Hindistan'la, İran'ın Suudi Arabistan'la, İsrail'in Filistin'le, Küba'nın ABD ile ve daha bir çok ülkenin bir çok ülkeyle didişip durması yeni bir şey mi? Ermenistan'dan, Yunanistan'dan, Suriye'den, Fransa'dan ve daha pek çok ülkeden yönelen açık gizli saldırılar ilk defa mı oluyor bize karşı?

Mesela terör belası ilk defa musallat olmuyor bize. Ermeni terörü bugün unutulmuş olabilir ama bu ülkenin geçmişinde çok daha derin izler bırakmıştır. Adı ne olursa olsun; ister PKK, ister YPG, ister DEAŞ, ister El Kaide, ister DKKP-c olsun hepsinin bu ülkede kanlı izleri var. Batılı ülkeler ilk defa mı bize karşı bir tür şer ittifakı içindeler? Bunu düşünenler Kıbrıs'ı, Kurtuluş savaşını neden yaptığımızı, Çanakkaleyi, Sevr'i, Balkan savaşlarını, Osmanlı Rus savaşını ve daha pek çok tarihi olayı unutmuş olamazlar. Bazen şöyle düşünüyor olabiliriz: "herkes bize saldırıyor, herkes bize düşman, başımızdan hiç bela eksik olmuyor". Üzerinde yaşadığımız kadim topraklar binlerce yıldır bu acılara sahne olmuş. Sadece bize, bu güne has değil olup bitenler.

Evet, corona virüs salgını çok ciddi bir durum. İnsan yaşamı söz konusu ise her hastalık ciddidir ve endişe verir. Bu daha önce kolera salgınında, çiçek, kızamık, çocuk felci vb. bir çok hastalıkta da yaşanmıştı. Günümüzde iç içe yaşadığımız kalp krizleri ve kanser hastalıkları da en az diğerleri ve corona kadar ciddi. Dünyayı sadece kendi penceremizden bakarak doğru anlayamayız. En azından her olayın geçmişi, nedenleri, benzerleri ve bir arka planı olduğunu dikkate almamız gerekiyor. Madalyonun arka yüzü her şeye rağmen hayatın devam ettiğini gösteriyor.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/28-eylul-2020-pazartesi-2330-corona.html>

30 Eylül 2020 Pazartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ...............................Tünelin sonu göründü mü?

İyice haberler

Sağlık Bakanımızdan birkaç gündür iyi haberler var. Bugün: "Ağır hasta sayımız durağan seyrediyor. Bugün tespit edilmiş 1.427 yeni hastamız var. Buna karşılık iyileşenler 1.452 oldu" dedi. Dün de şöyle demişti: "Uzun bir aradan sonra ilk defa günlük iyileşen hasta sayımız yeni hasta sayımızdan fazla. Bugün tespit edilen 1.412 yeni hastaya karşılık iyileşen hastalarımızın sayısı 1.422 oldu". Önceki gün 26 Eylülde; "Uzun bir aradan sonra ağır hasta sayımız azaldı. Bugün 1.583 ağır hastamız var. Zatürre oranı da düşmeye devam ediyor. Yeni hasta sayısı azalma eğiliminde" müjdesi vermişti. Sayın bakan 5 gün önce de 25 Eylülde: "Bölgesel çalışmalarımızın neticesini görmeye başladık. Önümüzdeki günlerde yeni hasta sayılarının salgını kontrol altına aldığımızı göstereceğine inanıyorum" demişti.

Oysa sadece beş gün önce 24 Eylülde ağır hasta sayımız 1.573'e ulaşmış ancak hastalarda zatürre oranı %7,5'lardan %6,6'ya düşmüştü. 25 Eylülde ağır hasta sayımız 1.601 olmuş, zatürre oranı aynı kalmıştı. Yine 26 Eylülde ağır hasta sayısı 1.615'e ulaşmış zatürre oranı da %6,6 olarak değişmemişti. Ancak, 27 Eylülde ağır hasta sayımız 1583'e, zatürre oranı ise %6,5'a geriledi. 28 Eylülde ağır hasta sayısı 1.596, zatürre oranı %6,5 olarak gerçekleşti. Son olarak bugün 29 Eylül itibariyle ağır hasta sayısı tekrar 1.583'e düştü. Zatürre oranı ise %6,5 olarak devam etti.

Bu birkaç günlük gelişme sadece ağır hasta sayısında ve zatürre oranı konusunda artışın durduğu, hatta bir gerileme durumu yaşandığını ortaya koyuyor. Aynı durum yeni vakalarda da görülüyor. Son bir hafta içinde vaka sayıları 1.721'den önce 1.665'e, sonra 1.511'e, bilahare 1.467'ye ve en son 1.427'ye kadar düştü. İlaveten iyileşme sayılarında da artışlar oldu. Yine son bir hafta içinde tedavi olup sağlığına kavuşanlar 1.241'den önce 1.318'e, sonra 1.422'ye, bilahare 1.452'ye kadar yükseldi. Böylece son iki gündür iyileşenler yeni vakaları geçmiş oldu.

Bakan Koca birkaç gündür şu uyarıları tekrarlıyor: "Virüs ile mücadele birlikte yapıldığında netice veriyor. Hasta sayısındaki düşüş işareti bizi tedbirlere daha sıkı tutunmaya davet ediyor. Ağır hasta sayımızda da artış hızı azalma eğiliminde. Tedbirlerin netice verdiğinden eminiz. Netice verdiği tartışmasız bir gerçek. Sağlıkçılarımız son derece özverili. Tedbirlere uyarak sağlık çalışanlarımızın yanında olalım. Birlikte tedbirlere uyarak virüsü yenelim. Birlikte mücadele ancak tedbirlere birlikte uyarak mümkün. Başarının devamı ve sürekliliği için mücadeleye destek verin. Virüsü yenene kadar birlikte mücadele edelim, tedbirlere birlikte uyalım."

Son haftanın tomografisi

Son bir haftalık corona güncel verilerine baktığımızda vaka artışlarının düştüğünü, günlük vaka sayısının 1700’lerden 1.400’lere indiğini gördük. Ölüm sayıları da 74’ten 65’e düşmüştü. Bu arada 28 Eylülde iyileşen 1.422 kişiye karşılık 1.412 yeni vaka tespit edilmişti. Yine 24 Eylülde 1.573 olan ağır hasta sayısı günden güne azalarak en son bu gün 1.516’ya düşmüş bulunuyor. Öte yandan sevindirici bir gelişme olarak zatürre oranının %7,5’tan %6,4’e kadar gerilediğini de kaydedelim.

30 eylül itibariyle vaka sayısı/Yapılan test sayısı oranı (1.391/112.098) %1,2’ye kadar düştü. Ölüm oranına baktığımızda o hala (8.195/318.663) %2,6 seviyesinde gidiyor. İyileşme oranı ise (279.749/318.663) %87,8 olarak görünüyor. 24 Eylülde bu oranlar %1,5; %2,5; %87,8 idi. Görüldüğü gibi veriler ya düşme eğilimi içinde ya da durağanlaşmış vaziyette.

Şimdi tek tek bu haftanın günce korona tablosu verilerini sıralayalım. Sıralayalım ki iyileşme süreci anlaşılabilsin. İnşallah gördüğümüz ışık günden güne büyür de bu belayı hep birlikte yenmiş oluruz.

30 eylül itibariyle son 24 saatte 112.098 Kovid-19 testi yapılmış. Hasta sayısı 1.391, vefat sayısı 65, iyileşen sayısı ise 1.245 olmuş. Böylece toplam vaka 318.663'e, can kaybı ise 8.195'e yükselmiş oluyor. Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşenlerin sayısı da 279.749'a yükselirken ağır hasta sayısı 1.516, zatürre oranı ise %6,4’e düşmüş.

Dün 29 Eylülde 114.940 test yapılmış, 1.427 kişiye hastalık tanısı konulmuştu. Toplam vaka sayısı 317.272 a ulaşırken 68 artışla toplam 8.130 kişi hayatını kaybetmişti. Ağır hasta sayısı 1.583, zatürre oranı ise %6,5 idi. Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasıyla 1.452 artışla iyileşenlerin sayısı 278 bin 504 olmuştu.

Bir önceki gün 28 Eylülde 105.523 test yapılmış, 1.412 kişiye hastalık tanısı konulmuştu. Toplam vaka sayısı 315.845 a ulaşırken vefat sayıları 65 artışla toplam 8.062 kişiyi bulmuştu. Ağır hasta sayısı 1.596, zatürre oranı %6,5 görünüyordu. O gün 1.422 artışla iyileşenlerin sayısı da 277.052'ye yükselmişti.

Daha önceki gün 27 Eylülde 101.119 testte 1.467 kişiye hastalık tanısı konulmuştu. Böylece toplam vaka sayısı 314.433 a ulaşmış, hayatını kaybedenlerin sayısı 68 artışla toplam 7.997 olmuştu. Bu arada ağır hasta sayısı 1.583, zatürre oranı ise %6,5 idi. İyileşenler ise 1.116 artışla toplam 275.630'a ulaşmıştı.

Dört gün önce 26 Eylülde 102.009 test yapılmıştı. 1.511 kişiye virüs bulaştığı anlaşılmış, toplam vaka sayısı böylece 312.996’a ulaşmıştı. 71 artışla toplam 7.929 kişi hayatını kaybederken ağır hasta sayısı 1.615, zatürre oranı ise %6,6 görünüyordu. Buna karşılık tedavisi tamamlanan 1.232 kişiyle toplam iyileşenlerin sayısı 274.514'ye yükselmiş bulunuyordu.

25 Eylülde 112.885 test yapılmış, 1.665 yeni hastayla toplam vaka sayısı 311.455’a ulaşmıştı. Ancak can kayıpları 73 artışla toplam 7.858 kişiyi bulmuştu. Aynı gün ağır hasta sayısı 1.601, zatürre oranı %6,6 idi. Tedavisi tamamlanan 1.318 kişiyle birlikte tüm iyileşenlerin sayısı ise 273.282'ye yükselmiş bulunuyordu.

Hafta başı 24 Eylülde 113.317 test yapılmıştı. 1.721 kişiyle birlikte hastalık tanısı konulanlar toplam 309.790’a olmuştu. Öte yandan 74 artışla toplam 7.785 kişi hayatını kaybetmiş bulunuyordu. Ağır hasta sayısı 1.573, zatürre oranı %6,6 görünüyordu. Kovid-19 tedavisinin tamamlanmasıyla 1.241 artışla iyileşenlerin sayısı 271.964'e yükselmişti.

Salgının ülkemizde görüldüğü günden bu yana 204 gün geçti. Bu süreç içinde bir kaç pik noktası yaşandı. İlki ve en yüksek noktası 11 Nisanda 5.138 vaka idi. Bir sonraki 16 Nisanda 4.801 olmuştu. Üçüncüsü de aynı aydaydı; 20 Nisanda 4.674 olmuştu.

İkinci dalga daha düşük bir irtifada; 29 Nisanda 2.936, 6 Mayısta 2.253, 15 Mayısta 1.708, 15 Haziranda 1.592, 24 Haziranda 1.492 olarak gerçekleşmişti.

Üçüncü kabarma ise 20 Ağustosta 1.412 ile başlayıp, 25 Ağustosta 1.592'ye, 8 Eylülde 1.761'e, 18 Eylülde 1.771'e, 23 Eylülde 1.767'ye ulaştı. Yukarda açıklandığı üzere 24 Eylülden bu yana son hafta içinde de yine bir düşme eğilimine girdi ve 1.391'e kadar indi.

Hiç kuşkusuz (0) vaka (0) ölüm hedefleniyor. Ancak kışa girdiğimiz bir aşamada vakaların hiç değilse 1.000 seviyesinde tutulması gerekiyor. Ağır hasta sayılarının da öyle. Bu da sayın bakanın dediği gibi hep birlikte tedbirlere uyarak bilinçli bir korunmaya bağlı. Temennimiz tünelin sonunu bir an evvel görmek.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/09/30-eylul-2020-pazartesi-2330-corona.html>

02 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Pandorra'nın kutusu

2020'nin savaş tamtamları

2020'nin dörtte üçü bitti. Ekimle birlikte son çeyreğe girdik. Marttan bu yana bir "Covid-19 felaketi" içinde yaşıyoruz. Dünya bizden iki ay önce, geçen yılın son günlerinde bu salgınla tanıştı. Hala da onun pençesinde. Görünen o ki 2020 yılının baş olayı bu hastalık. Ancak 2020 yılı başka dertlerle de dolu dolu geçiyor. Ekonomik ve siyasi krizler, depremler, büyük yangınlar, kasırgalar, sel baskınları, toprak kaymaları, çığ ve uçak düşmelerinin ardı arkası kesilmedi.

Bizler medyanın "gör" dediği şeyleri görüyor, "böyledir" dediği şeyleri anlıyoruz. Öyle bir algı sarmalı içindeyiz ki değme "Hacker saldırıları" eline su dökemez. Gözümüzü açmaya çalışıp, önümüzdeki sis perdesini aralamaya çalıştıkça "Pandoranın kutusu"nu açmış gibi oluyor, hemen kapatıveriyoruz. Hani bir "Jumanji" filmi vardı ya, oyun gibiydi ama her hamlede olağanüstü olaylar fırlıyordu içinden. Aynen onun benzeri şeyler yaşanıyor, bizim algımızın ötesindeki dünyada.

O dünyada kimin eli kimin cebinde belli olmayan terör çeteleri var. Adeta topyekûn insanlığın boğazlandığı acımasız savaşlar var. Ülkeleri yangın yerine çeviren, şehirleri birer harabe haline getiren, masum insanları karıncalar gibi çiğneyen modern "Callut"lar var. Tarihi ve medeniyetleri yok eden, enerji kaynaklarını yağma eden küresel eşkıyalıklar var. Ekonomik ambargolar, yaptırımlar, tehditlerin silah gibi kullanıldığı ardı arkası kesilmeyen gerginlikler var. Biri bitse üçü beşi başlayan siyasi krizler, çekişmeler var.

"Çağdaş uygarlık(!)" mümessilleri adeta bir satranç tahtası gibi ülkeler, sınırlar ve halklar üzerinde oyun oynuyorlar. Zihnimizi şöyle bir zorlayalım. Sadece bizim ülkemizin başına bu yıl neler geldi? Irağı, Yemen'i saymıyorum, dibimizdeki bir ülke; Suriye yangın yerine döndü. Şehirleri harap oldu, yüzbinlerce insan öldü. Milyonlarcası yerlerinden yurtlarından oldu.

Sınırımızın hemen ötesinde gözümüze baka baka terörist bir devlet kurmaya kalktılar. Tabi Türkiye de Suriye’ye girmek zorunda kaldı. Kendi güvenliğimizi sağlamak için neredeyse bütün güney sınırımızda, başka bir ülkenin topraklarında askerlerimiz görev yapıyor. Üstelik bu ek yük tam da içerde terörün kökünü kazımak üzere olduğumuz bir yılda üzerimize yıkıldı. Hala dünyanın bu bölgesi 24 saat savaş tamtamlarıyla yaşıyor.

Türkiye Libya'daki meşru hükümete yardım ettiği, onunla uluslararası hukuk çerçevesinde yasal anlaşmalar yapınca bir yerlerden karşı hamleler gelmeye başladı. Kıbrıs’la bağımızı, Doğu Akdeniz’deki haklarımızı bal gibi bildikleri halde orada bin türlü fırıldak çevirmeye başladılar. Bir baktık ki kel alaka herkes sahneye çıkmış. Yunanistan’ı önümüze ittirerek sözde bizi engelleyecekler. Böylece Libya cephesine bir de Yunanistan cephesi eklendi karşımıza. Navtex'ler birbirini izledi. Donanmalar burun buruna geldiler. Adeta savaş tamtamları çalınmaya başlamıştı. Doğu Akdeniz ve Ege o günden bu yana hala sıcak.

Tam Yunanistan’la görüşmelere geçildi, kriz soğutuluyor derken doğumuzdan bir ateş daha yükseldi. Ermenistan zaten işgalci olduğu Dağlık Karabağ bölgesinden Azerbaycan'a saldırdı. Tabi ki bu defa karşılığını da anında aldı. İki devlet tek millet olarak elbette Azeri kardeşlerimizin yanında olacaktık, olduk da. Azerbaycan şu anda 30 senedir işgal altındaki topraklanın kurtarma harekâtı yürütüyor. Yani kendi topraklarındaki işgalcileri süpürüp atıyor.

Peki, ama Ermeniler bu karşılığı göreceklerini bilmiyorlar mıydı? Bizim terörle savaşımızı bile bile onların kalıntılarını himayelerine alıp Karabağ'da kullanmaya kalkmak nasıl bir cinnet? Böyle bir stratejik akılsızlığı neden yaptılar? Onu aynen Yunanistan gibi önümüze atan, yangını körükleyenler kim?

Perdelenen sorunlar

Bana sorarsanız 2020 yılının parlayan yıldızı "altın" oldu. Biz coronaya odaklanmışken arka planda döviz kurlarında ve altında bir takım dolapların döndüğü kesin. Pandorranın kutusu bu konuda çok sisli, puslu ve fırtınalı duruyor. Zira özellikle altın bizim halkımız için özel önemi olan bir tasarruf ve hediye aracı. Eskiden düğünlere giderken çeyrek altın takmak adettendi. Şimdi gram takmak bile her babayiğidin harcı değil.

Salgının uç verdiği günlerde, 24 Şubatta altında tarihi bir rekordan bahsediliyordu. Neden olarak da Koronavirüs nedeniyle artan risk algısı gösterilmişti. O gün altının gram fiyatı 334 TL ile tüm zamanların zirvesindeydi. O günden bu yana altın sürekli kendi rekorunu kırıyor. 31 Martta 340 TL'di, 30 Nisanda ve 31 Mayısta 380 TL seviyesine ulaşmıştı. Orada da durmadı 30 Haziranda 390 TL, 31 Temmuzda 440 TL, 31 Ağustosta 460 TL ve 30 Eylülde de 470 TL'ye fırladı. Böylece altının gram fiyatı Corona günlerinde Şubattan bu yana 7 ayda tam %41 artmış oldu. Halen de dolar kuru ve ons altın fiyatına bağlı olarak değişkenlik göstermeye devam ediyor. Halen 22 Ayar Bilezik gram fiyatı 435 TL, Çeyrek 780 TL, Cumhuriyet ise 3.200 TL'yi gösteriyor.

Corona salgınının perdelediği bir başka sorun Mülteci sorunu. Nedenleri farklı olsa da mülteci konusu, aslında hemen her dönemde gündemde. Özellikle savaşlar nedeniyle uluslararası mekanizmaların çözüm konusunda beklenen iradeyi ortaya koyamaması veya farklı güç odaklarının çakışan çıkar ilişkileri; bu sorunu adeta çözümsüz hale getirmiş durumda. Her şeyini kaybeden insanların, hayata tutunmak için her türlü riski göze alarak güvenli bölgelere hatta başka ülkelere iltica etmek zorunda kaldıkları görülüyor. Ancak buna karşılık özellikle Avrupa ülkelerinin tutumları insan hakları ve uygarlık iddiaları açısından tam bir çifte standart. Bu durum bazen trajikomik olaylara da sebep oluyor. Mesela İngiltere Başbakanı Boris Johnson'un mülteciler için eski feribotların kullanılmasıyla ilgili önerisi böyle bir maskaralık. Görünen o ki mülteciler Pandorranın kutusundan bile taşıyorlar.

25 Mayısta ABD’de siyahi George Floyd’un polis şiddetiyle öldürülmesi sonrasında küresel çapta meydana gelen ırkçılık protestoları dünyanın geleceği için bir başka sorun yumağı. Siyahilere yönelik şiddet aslında "beyaz adam" ın kendilerinden olmayan her yabancıya gösterdiği çok eski bir alışkanlık. Bu davranış sözde medeni dünyanın sanal olarak pompaladığı algıya karşılık içinde büyüttüğü bir kanser. Dünyanın bugününü etkilediği gibi geleceğini de olumsuz etkileyeceği çok açık. O yüzden uygar dünya sürekli olarak pandorranın kutusunu kitli tutmaya çalışıyor. Ama bir gün kendi içinde büyüttüğü bu canavarın elinde kalacak.

Biliyorsunuz 21 Ağustos'ta Fatih Sondaj Gemimiz Karadeniz’de doğalgaz buldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan o gün yaptığı müjde açıklamasında doğal gazın 320 milyar metreküp olduğunu ve kalitesi yüksek, maliyeti düşük olduğunu belirtti. Anlaşılan o ki bulunan doğal gaz 2023 yılında ekonomiye kazandırılacak. Gerisinin de geleceği söyleniyor. Diyeceksiniz ki "e bu güzel bir haber, ne var bunda". Elbette bizim için harika bir haber ama belki bazı "başkaları" için böyle olmayabilir.

Mesela; 27 Eylül günü durduk yerde Ermenistan’ın Azerbaycan’a saldırması hiç iyiye alamet değil. Saldırıda sivillerin de aralarında bulunduğu birçok kişi hayatını kaybetti. Ardından Dağlık Karabağ’da Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Karabağ'ın kurtarılması için büyük bir harekât başlattı. Elbette biz de kardeş ülke Azerbaycan'ın yanındayız. Ben bu konuda da birilerinin bir şeyleri harekete geçirdiğini düşünüyorum. Türkiye’de, Kuzey Irakta ve Suriye’de bitme noktasına gelen terör çoğumuzun unuttuğu "Asala" ismiyle yeniden mi pişirilip önümüze çıkarılacak? Umarım öyle olmaz, ama Pandorranın kutusunda hayırlı bir şey de yok ki.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/02-ekim-2020-pazartesi-2300-corona.html>

04 Ekim 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ......................................Aşı çalışmaları

Bir müjde daha

Bugün Sağlık Bakanımızdan bir müjde daha aldık: "Önümüzdeki hafta itibarıyla çalışmaları yürütülen 3 yerli aşıda insan üzerinde deneme aşamasına geçilmiş olacak." Covid-19 ile ilgili bir yerli aşı çalışmasının yürütüldüğü Tekirdağ'daki laboratuvarda incelemede bulunan Sağlık Bakanı Koca müjdeyi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a telefonla verdi. Bu arada Erdoğan'a, aşıların enjektöre çekilmiş hali de gösterildi.

Bakanın verdiği bilgiye göre salgının sebebi virüsle ilgili Türkiye'de 13 aşı çalışması yapılıyor. Bu aşılardan Erciyes Üniversitesinde yürütülen ve Bakanlık tarafından desteklenen birinde dün itibariyle hayvan çalışması başarıyla tamamlanmış ve İnsan çalışması safhasına gelinmiş. Yine Prof. Dr. Aykut Özdarendeli'nin çalıştığı ikinci aşının da preklinik çalışmaları tamamlanarak hayvan çalışması safhasına geçilmiş.

Öte yandan Ankara Üniversitesinde yapılan bir başka aşı klinik çalışma aşamasındaymış. Bakanlık o çalışmayı da destekleme kararı almış. Beşinci aşı olarak Selçuk Üniversitesinde geliştirilen aşının da çalışmaları devam ediyormuş. Özetle, üç tane aşının insan deneyi faz çalışmasına önümüzdeki bir hafta on gün içerisinde geçilmiş olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Sağlık Bakanı Koca'nın müjdesi üzerine, şunları söylemiş: "Tebrik ediyoruz, bütün arkadaşlarıma şahsım, milletim adına şükranlarımı özellikle ifade etmek istiyorum. Temennim odur ki hemen kısa zamanda bunları üretime sokar, bu üretimle beraber insana da aşıyı yapma sürecini başlatırız. Bundan böyle de hastalarımızın sayısını ciddi manada düşürür ve şifa kaynağı olacağına inandığımız bu aşılarla da geleceğimizi teminat altına almış oluruz."

Sağlık Bakanı Koca ayrıca şunları da söylemiş: "…üretim için de hazırlıklar tamamlandı. Önümüzdeki faz çalışmasından sonra erken dönemde üretimin de yapılacağını, yeterli olduğunu, bu anlamda bizim Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan (TİTCK) yeterlilik aldığını da söylemek istiyorum. Ayrıca Bakanlığımızın, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun verdiği ruhsatın uluslararası düzeyde de dünyada geçerli olduğunu özellikle ifade etmek istiyorum. Çünkü uluslararası kurulda TİTCK üye olduğu için verilecek ruhsatın dünyada da geçerli olduğu son derece önemli bir nokta olacak."

Sayın Bakan ayrıca görüşmede; Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, suçiçeği, kuduz ve verem aşıları için de hayvan çalışmalarının bittiğini, 1-2 hafta içinde insan üzerinde deneme çalışmalarına başlayacaklarını, bu aşıları da özellikle müjdelemek istediğini sözlerine eklemiş. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Sağlık Bakanı Koca'yı dinledikten sonra "Hayırlı olsun. İnşallah hayırlısıyla bu neticeye kavuşuruz" demiş.

Aşılar yarışı

Aşılar temelde virüs gibi enjekte edilerek vücudun bir savunma mekanizması (antikor) geliştirmesini, dolayısıyla da bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesini sağlıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre Corona virüsü ile küresel mücadele kapsamında 170'den fazla aşı geliştiriliyor. Henüz onay alan yok. Buna karşılık Çin ve Rusya'da "acil durum" izni çıkan 5 aşı bulunuyor. Bunların da üçüncü faz deneme sonuçları henüz netleşmemiş durumda.

Bilim insanları aşı üretim sürecinin 12 ile 18 ay sürdüğünü söylüyorlar. Şu anda 142 aşı klinik öncesi süreçte. Yani henüz insanlar üzerinde deneme aşamasında değiller. Çok az sayıda insan üzerinde denenen 1’inci fazdaki aşıların sayısı 29. 18 tanesi ise biraz daha geniş bir denek ve gönüllü kitlesi üzerinde denenen 2’nci fazdaki aşılar. Çok sayıda insan üzerinde denenen üçüncü faz aşıların sayısı ise sadece 9. İşte bunlardan 5’ine acil durum kullanım onayı verilmiş.

ABD merkezli ilaç şirketi Moderna’nın geliştirdiği aşı üçüncü fazda. Moderna, yeterli sayıdaki gönüllünün Covid-19 olmasını bekleyerek, bunlardan kaçının aşı olduğunu belirleyerek etkisini ve güvenliğini netleştirmeyi planlıyor. Yani bu süreç 2020’nin sonu ya da 2021’in başına kadar sürebilir. Almanya merkezli biyoteknoloji şirketi ile BioNTech ile ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer’ın Çinli ilaç üreticisi Fosun Pharma ile geliştirdiği aşı da üçüncü fazda. Bu aşının da ABD, Arjantin, Brezilya ve Almanya’da gönüllüler üzerindeki denemeleri sürüyor. Pfizer, aşının işe yarayıp yaramayacağına dair net sonucun Ekim ayında belli olacağını duyudu. Eğer aşı onay alırsa Pfizer 1.3 milyar dozu 2021’nin sonuna kadar hazırlayabilecek.

AstraZeneca ile Oxford Üniversitesi’nin geliştirdiği aşıya büyük umutlar bağlanmıştı. Ancak insanlar üzerinde denenmesine rağmen gönüllülerden birinde çok ciddi yan etkileri görülünce çalışma durdurulmuştu. Sonrasında testler İngiltere ve Brezilya’da 12 Eylül’de tekrar başladı ancak diğer ülkelerdeki çalışmalar halen askıda. Avustralya’daki Murdoch Children’s Research Institute de etkili bir aşı için kolları sıvayan kurumlardan biri. Avustralya’da üçüncü faz denemeleri devam ediyor. Esasta 1900’lerin başında geliştirilen BCG aşısını deniyorlar. Sonuç umut mu verecek yoksa hüsran mı olacak göreceğiz.

Çin ve Rusya’da “acil durumlarda kullanım” için onay almış 5 aşıdan Çin şirketi CanSino Biologics’in geliştirdiği aşıya Çin ordusu da gerekli durumlarda kullanılmak üzere onay verdi. Halen denemeleri farklı ülkelerde devam ediyor. Rusya’daki Gamaleya Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen aşıya henüz denemeleri tamamlanmadan Rusya tescil verdi. Aşı genetiğiyle oynanmış corona virüsleri kullanıyor. Çinli Sinovac Biotech şirketi de geliştirdiği bir aşıya Temmuz ayında onay aldı. Halen test süreci devam ediyor. Aynı şekilde Wuhan Biyolojik Ürünler Enstitüsü ve Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü’nün geliştirdiği aşılar da onay alan ama halen testleri devam eden çalışmalar.

Çin merkezli Sinovac firması tarafından üretilen Covid-19 aşısının Türkiye'deki deneme çalışmaları 20 Eylülde önce Hacettepe'de, daha sonra da Kocaeli Üniversitesinde başladı. Firma aşının 2021 başında kullanıma hazır hale gelmesini ve ABD dahil tüm dünyaya dağıtmayı bekliyor. Bir Sinovac Üst Yöneticisi ise aşının dağıtımında deneylere katılan ülkelere öncelik vereceklerini söyledi.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/04-ekim-2020-pazar-2300-corona.html>

06 Ekim 2020 Salı 23:00 CORONA GÜNLERİ.........................................Salgın ve hayat

Küçük/Büyük Şeyler

Corona günleri sade salgın konusunda değil neredeyse her alanda olağandışı gelişmelerle dolu dolu geçiyor. Gönlüm kendime dair, günlük hayata dair önemsiz, küçük şeyleri yazmak istiyor. Aklımsa ortada dönüp duran bu devasa olaylarla meşgul.

Mesela ayrılmaz bir parçamız haline gelen maskeyle ilgili bir sürü küçük şeyler var hayatımızda. 65 yaş üstü insanların korkuyla infial arasında sıkışan hayatları gözümüzün önünde. Ömürleri tükenip gidiyor, çaresiziz. Okula gidemeyen çocukların evde baş edilememesi gibi daha bir sürü küçük şeyle uğraşıyoruz günboyu. Torunlar ışık oluyor sıkışan dünyamıza. Çalışan çocuklarımızın sorunlarına ise deva olamıyor, üzülüyoruz.

Dünyaya bakıyorum orada da büyük şeyler var. Bir taraftan İspanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkeler günlük 10 bini aşan vakalarla sarsılıyor, öbür yanda ABD, Hindistan, Brezilya ve Rusya dünyada ölüm sayılarıyla birbirleriyle yarışıyor. Bir yanda ölüm kol geziyor, öbür yanda küresel devler, ilaç şirketleri aşı geliştirme mücadelesindeler. Salgın sebebiyle ekonomiler bocalarken, normalleşme çabaları da salgının hararetini arttırıyor.

Biz neticede insanız; yerine göre küçük, yerine göre "dev" olabilen. Dünyanın dalgalanmalarına meydan okuyup, sahili selamete çıkabilen. Bugün galiba madalyonun yazı tarafındayım, tura tarafıyla yüzleşmeye gücüm yok. 209 gündür corona bahanesiyle her akşam yazıyorum. Yazdıklarım bir ordan bir burdan şeyler. Adeta Corona iniş çıkışları gibi. Ama kendime göre yaşanan sürecin izlerini kelimelere, satırlara döküyorum işte. İyisiyle, kötüsüyle, küçüğüyle büyüğüyle.

2020 yılı başlı başına çok farklı bir yıl oldu. Bir tarafıyla "kayıp yıl" denecek kadar ezildi bu pandemi altında. Onca felakete, krize, soruna sahne oldu. Ülkeler sarsıldı, ekonomiler eridi, insan hayatları bir cendere altına girdi bu 270 gün içinde. Aile hayatımıza, iş yaşamımıza, sosyal ilişkilerimize dek etki etti. Cebimizdeki paraya da ruhumuzdaki bin kilitli goncaya da dokundu. Halen düşüncelerimiz ve duygularımız üzerindeki ipoteğini sürdürmekte. Ne zamana kadar böyle? Bilmiyoruz. Sonrasında hayatımız nasıl olacak ona dair de bir fikrimiz yok.

3 Y formülü: "Yap, Ye, Yıka!"

Bugün Corona günlerinin 210.ncusu. Tam yedi aydır üstümüze çöken bu puslu havada yaşıyoruz. İnsanlar sade virüsle değil bu puslu havada başka başka hastalıklarla da içli dışlılar. Öyle saçma sapan tartışmalar görüyor duyuyorum ki, böyle bir salgın ortamında bunların ne yeri ne zamanı.

Neredeyse dakka başı yapılan uyarılara, afişlere, kamu spotlarına rağmen bazı insanların herkesi tehlikeye atan tedbirsizlikleri akıllı işi midir yoksa cahil cesareti mi? Bu işin okumuşu okumamışı da yok. Bugün dünyada 30 milyonu aşan vaka, 1 milyona ulaşan ölüm yalnızca “bir kişinin tedbirsizliğinden”, o “bir kişilerin” taşıyıcılıklarından çıkmadı mı?

Bir zaman şöyle bir kıssa okumuştum: Geçmiş bir zamanda alim bir zat kavmine demiş ki; "Filan zamanda bir yağmur yağacak. Sakın ola ki o sudan içmeyin. İçerseniz zehirlenir, aklı şuurunuzu kaybedersiniz. Sabredin geçecektir." Gerçekten de söylenen vakitte o yağmur yağmış. İnsanlar daha önceden uyarıldıkları halde tedbirsizlik yapıp o sudan içmişler. Tabi ki söylenen olmuş, akıl sağlıkları bozulmuş. O hale gelmişler ki kendilerine; "İçmeyin, yapmayın, etmeyin!" diye mani olmaya çalışan adama "Deli!" demeye başlamışlar.

Şimdi böyle bir manzarayı bir an için dondurup düşünelim. Sizce komik bir fıkra mı anlattım. Ya da gülümseyip geçilecek küçük bir olay mı yaşananlar. Sizce kim deli, kim akıllı acaba? Bakıyorum da işin vahametini bir yana bırakıp; "vaka-hasta" tartışması yapanlar var.

Sırası mı bu iddialaşmanın? Diyelim ki büyük bir yangın çıkmış sokağımızda; yangın sönmezse belki biraz sonra bizim de evimiz yanacak. Biz ne yapıyoruz: "İtfaiye ile tartışıyoruz", "Nerde bu devlet?" yaygarası yapıyoruz ya da "Yangın şu sebeple çıktı, yok hayır o sebeple değil bundan çıktı" münakaşasına dalmışız.

Ortada bir gerçek var: Koronavirüs bir salgın ve öldürüyor. Sayıların üzerinde tartışmanın ne yararı olabilir ki? Vaka ya da hastalarımız var, hastanede yoğun bakımda olanlar var, ölenler var yahu! Oturup "Melekler dişi mi yoksa erkek mi" benzeri münazaralara girmek saçmalıktan başka bir şey değil. Tıpkı "Kıyamet ne zaman kopar?" sorunsalı(!) üzerinde uzun uzun bilimsel fikirler beyan etmeye benziyor.

Oysa ölen her kişinin zaten kıyameti kopmuş oluyor. Onu bir sayı zannedenlerin hariçten gazel okuması ne kadar "küçülmüş" bir durum. İnsan için ölmekten daha gerçek, daha ciddi, daha "büyük" ne olabilir ki? Öyleyse ölümcül bir virüsle mücadeleye odaklanmak, güç birliği yapmak yerine, birbirimize "Deli deli, deli! Kulakları küpeli" demenin ne anlamı olabilir ki, anlamıyorum.

Bugün eşimden bir söz duydum. Kadınların bu salgın sırasındaki bozulan psikolojilerini tarif etmek için dedi ki: "…Yap, Ye, Yıka! İşte Coronanın bize getirdiği bu…" Basitleştirecek olursak "3Y" diye özetleyebiliriz kadınların başına geleni. Hele de o kadın hem çalışıyor hem de birden fazla çocuk sahibi ise. Eşim tüm kadınları genelleyerek kendi penceresinden Corona günlerini üç kelimeye indirivermişti.

Düşünerek, kurgulayarak sarf ettiği bir söz değildi aslında bu. Hesapsız, makyajsız yalın bir dert yanmaydı. Anladım ki "Hayat eve sığar" davetiyle yaşadığımız yoğun ev bereberliğinin onlardaki karşılığı işte böyle bir şey. "Büyük" büyük konuşan-yazanların hayatın içindeki böyle "küçük"dersleri göremediklerini düşünüyorum şimdi. Hele de insanların ruh dünyalarındaki dalgalanmaları hiç kaale almadıklarını da.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/06-ekim-2020-sal-2230-corona.html>

08 Ekim 2020 Perşembe 23:00 CORONA GÜNLERİ................................Yaptığımız, yapamadığımız şeyler

Ne yapmıyorum?

Corona günlerinde bilhassa yaptığımız şeyler gibi yapmadığımız, yapmamaya çalıştığımız şeyler de var. Mesela maskesiz dışarıya çıkmıyorum. Zorunlu olmadıkça keyfi olarak gezmeye gitmiyorum. Kalabalık ortamlara girmiyorum, bahardan bu yana hiç AVM'ye gitmedim. Mümkün olduğunca diğer insanlara bir metre mesafeden daha yakın olmuyorum. Karşılaştığım dostlarımla el sıkışmıyorum, musafaha etmiyorum. El öpmüyorum, evlatlarıma ve torunlarıma dahi elimi vermiyorum.

Altı aydır hiçbir düğüne gitmedim. Çok istediğim halde davetlerine icabet edemedim. Sevdiğim değer verdiğim arkadaşlarım üst makamlara geldi hayırlı olsuna bile gidemedim. Her hafta meclise gider eski mesai arkadaşlarımla görüşür, hiç değilse birkaç ziyaret yapardım uzun zamandır bunu da unuttum. Bazı sorunlarım oldu meclis hastanesine bile gitmek içimden gelmedi. Birkaç dostum, çok kıymetli bazı büyüklerim virüs kaptı ancak kuru bir "geçmiş olsun" mesajı çekebildim. Hasta ziyaretleri benim için çok önemliydi, gidemedim yapamadım.

Bu arada annem vefat etti cenazesine kimseyi çağıramadım. İzinle cenazesine gittik. Duyanlar telefon etti, başsağlığı mesajı gönderdiler. Haberleri olmadığını söylediler, "durum meydanda kimseye haber vermedik" dedik üzülerek. Çocuklarım ve bir elin parmaklarını geçmeyen sevenlerimizle alel acele toprağa verip aynı gün içinde de döndük. Oysa bizim oralarda en az bir hafta kur'an okunur cenazenin ardından, okuma yeri yapılır eş dost akraba ile. Yapamadık, herkes kendisi okudu dua etti ardından. İnternet üzerinden infak ettik elimizden geldiğince.

Çok şükür cami yakın, gidiyorum. Ancak maskesiz seccadesiz girmiyorum. Yere işaret koymuşlar, birer buçuk metre mesafe ile seccademizi serip namaza duruyoruz. Eskiden namazdan önce, sonra üç beş cümle de olsa muhabbet ederdik. Şimdi olmuyor, ezan okununca camiye giriyor, namaz bitince dağılıyoruz. Cuma namazları semtimizdeki boş bir Pazar yerinde kılınıyor. Eskinin namazgahları gibi bir uygulama, değişik bir duygu. Şimdi hava müsait, açık havada Cuma hutbesi dinlemek, namaz kılmak güzel. Sonra hava soğuyacak, yağmur yaşlık olacak ilerde nasıl olur bilmem.

Dolmuşa otobüse bindiğimde dip dibe olmamaya çalışıyorum. Zorunlu alışveriş için markete girdiğimde etrafın sakin olan kısımlarında dolaşıyorum. Böyle durumlarda kullandığım maskeyi eve döndükten sonra bir daha kullanmıyorum. Maske takınca aksi gibi burnum, gözüm, yanağım kaşınıyor. Sabrediyor hemen elimi atmıyorum. Özellikle maskenin ağzıma gelen kısmına değmemeye çalışıyorum.

Ne yapıyorum?

Tabi ki virüsle mücadele için söylenen tedbirlere uyuyorum. Maske-Mesafe-Temizlik üçlüsü kendimizi korumanın en basit yolu. Biraz zahmetli, alışkanlıklarımızı zorlayan şeyler. Özellikle de maske ve mesafe işi. Hijyen ya da bizim bildiğimiz şekliyle temizlikte sorun yok. Zaten alışkınız. Daha sık elimizi yıkar olduk, araya dezenfektanlar girdi filan. Bu konuda esas hanımların iş yükü arttı. Hatta bu işi biraz abartanlar da onlar. Eve giren her poşetin temizlenmesi, havalandırılması onlara bakıyor. İşi abartıp her malzemenin çamaşır suyuyla silinmesi ne kadar doğrudur bilemem.

Evet, elimi yüzümü yıkamaktan, abdest almaktan başka ellerimi de sık sık sabunluyorum. Bu özenime rağmen dışardan her eve girişimde eşimin "Ellerini yıka!" uyarısına da alıştım artık. Lavaboya her yönelişimde sanki virüs elimdeymiş de onu yıkayıp atıyormuş gibi düşünüyorum.Neden? Çünkü kendimi ve ailemi korumak zorundayım. Maske takmak, mesafeye dikkat etmek korunmak için bilinen en etkili yol. Virüsle mücadele etmenin yolu, hastanelere düşüp tedavi olmak değil ondan korunabilmek.

Maske almak, epey zamandır evin ihtiyaç listeleri arasına girdi. Sadece eczanelerde değil, bakkalda, markette hatta seyyar satıcılarda bile var. Çeşit çeşit maske olduğu gibi. Rekabetten dolayı 60 kuruşa bile maske bulunuyor piyasada. Henüz yıkanabilen maske kullanmadık. Merak edip nasıl bir şeydir aramadım da. Normal olanı nasıl olsa ucuz ve lazım olduğunda bulunabiliyor. Kullanıp atmak daha zahmetsiz.

Aslında mesafe konusu en kolay ama en zor olanı. Nasıl oluyor yani hem kolay hem zor? Şöyle; insanlarla araya mesafe koymak kolay, zor olan araya giren görünmez duvarlar. Yakınlaşmamak, dokunmamak, şöyle candan kucaklaşamamak zor olan. Daha az konuşmak insanların daha az sosyalleşmesi demek. Yalnızlıklarımızın daha da artması demek. İşte bütün bunlar öte yana, tedbirdir diye riayet etmek bu yana. Ne yapalım, geçecek bu günler.

Corona günlerinin benim için epey bereketli geçtiğini söylesem de dersiniz? Hayır, şaka yapmıyorum bu dönemde yazdıklarımı daha önce hiç yazmamıştım. Evde kalmanın, çok dışarı çıkmamanın bana böyle bir faydası oldu. Bir defa her gün "CORONA GÜNLERİ" üzerine yazdım. Genellikle de gecenin bu saatlerinde. İşte bugün 212.nci yazımı yazıyorum. İki ya da üç günde bir blogumda birleştiriyorum yazdıklarımı. Bu yüzden konu bütünlüğüne dikkat ediyorum günlüklerimde.

Susurluk REİS gazetesi için yazdığım haftalık yazılar da devam ediyor. Bu hafta 172.sini gönderdim. 3,5 sene doldu, dörde doğru gidiyorum. Yalnız, corona günleriyle eş zamanlı olarak son yedi aydır sadece Susurluk için yazıyorum.Üstelik oldukça iddialı bir yazı dizisi bu. Susurluğun geleceği için bir stratejik plan önerisi yapıyorum. Şu anda yarısına gelmiş durumdayım, muhtemelen bahara kadar da sürecek. Yani salgın gibi olağanüstü bir süreçte belki de memleketim için rehber olabilecek bir eser ortaya çıkacak sonunda. Normal bir zamanda böyle bir işe girişebilir miydim, bilemiyorum.

Bu çalışmamın dışında kitaplık çapta üç birikmişim daha var. Biri '70'li yıllar' başlığıyla toparlanacak. Bir diğeri 'Türkü ve Şiir' üzerine. 2013'ten beri bu konuda yazdıklarımı içerecek. Üçüncüsü yine bir şiir kitabı: 'Yüreğimin sesi II'. İlk şiir kitabımın devamı niteliğinde. Facebook şimdilik yazdıklarımı paylaştığım bir araç. Oradan Bloguma link vererek yazdıklarımın okunmasını sağlamaya çalışıyorum. Ancak herkese açık olmasına rağmen okuyan sayısı 20'yi geçmiyor. Gariptir profil değiştirdiğimde en az 70-80 kişi ifade bırakıyor. Bu hal okuma sıkıntımızdan mı yoksa yazdıklarımın okunabilir olmamasından mı, doğrusu onu da bilemiyorum.

Corona günlerinde en çok yaptığım şeylerden biri Türkiye'deki ve Dünya'daki salgınla ilgili istatistikleri takip etmek. Rakamlarla 40 yıllık bir birlikteliğim oldu. Veriler, oranlar ve grafikler mesleğimde en çok severek meşgul olduğum araçlardı. Bu konuda zengin bir birikimim var onun da farkındayım. Herkes baktığı şeyi kendi penceresinden görür. Ben de salgın sürecini izlerken onun bu tarafıyla ilgilenmeyi sürdürüyorum.

Yapmayı sürdürdüğüm bir başka şey de "sabah yürüyüşleri". Corona günlerinde bazen aksasa da bırakmadım bu alışkanlığımı. Nisan Mayıs aylarında pek evden çıkamadık zaten. Hem corona, hem ramazan hem de annemin hastalığı bize göz açtırmadı. 2 Haziranda seyahat yasağı kalkınca yazlığa gittik. Oradaki sabah yürüyüşlerime bir de denize girme eklendi. Sonra günümüz genellikle evde, balkonda geçiyordu. Eylül başında Ankaraya dönünce yine bir on gün evden çıkmadık. Sonrasında yine yürüyüşe devam. En azından haftada 4-5 gün böyle. İnşallah da sağlığım elverdikçe vazgeçmeyeceğim.

Salgın elbette ki yaşamımızdaki pek çok şeyi etkiledi, bazı şeyleri de tetikledi diye düşünüyorum. Çalışma hayatını etkiledi, eğitim öğretimi etkiledi, hatta siyaset yapma biçimini de etkiledi. "Evden çalışma" fantazi olmaktan çıktı sadece özel sektörde değil kamu çalışanlarında da yaygınlaştı. Yüz yüze eğitim yapılamayınca "uzaktan eğitim" uygulamaya girdi. Siyaset adamları "video konferans" yöntemiyle çalışır oldular. Evlerine kapanan aileler de akılllı telefonların "görüntülü görüşme" imkanını keşfedip bol bol kullandılar. Tabi bütün bu alternatif alanların hayatımıza girmesi internet ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi sayesinde oldu.Biz de aile olarak bu dönemde bol bol görüntülü görüşme yaptık. Küçük torunlarımız bile bu tür sanal bir araya gelişleri bekler ve ister oldular.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/08-ekim-2020-persembe-2300-corona.html>

10 Ekim 2020 Cumartesi 22:00 CORONA GÜNLERİ...............................Dünyada salgının seyri

Dördüncü dalga

Dünya salgında 4.ncü dalgayı yaşıyor. İlk kabarma 15 Martta sadece günlük 10.983 vaka ile başlayıp 11 Nisanda 89.657 kişiye ulaşmıştı. İkinci hareket 25 Nisandan 27 Temmuza kadar üç ay içinde 93.576'dan adeta merdiven şeklinde zigzaglarla inip çıkarak 328.808 zirvesine kadar ulaştı. Bu noktadan sonra 3 Ekimde 342.013 günlük vaka sayısı ile salgının o güne kadarki en yüksek rekor seviyesi görüldü.

Görünüşe bakılırsa Ağustos Eylül ayları en az 200 bin ile en çok 342 bin arasında yatay istikamette büyük yarıklar çizerek seyretmiş. Özellikle 5 Eylülde görülen 298.727 vaka sayısından itibaren yukarıya doğru bir eğilim var. Görünen o ki şu anda 4.ncü dalga hafif yükselerek halen devam ediyor.

9 Ekim itibariyle dünyada vaka sayısı 36,5 milyonu aşmış (36.542.723) durumda. 23 Eylülden bu yana son ondört gün içinde artış 4.172.777 olmuş. Bu da %12,9’a denk geliyor. Yani salgının başından bu yana toplam 1000 vakanın 129’u bu son 14 gün içinde gerçekleşmiş.

Öte yandan şu anda bütün dünyada can kaybı toplam 1 milyonu aşmış (1.062.360) durumda. Salgın sürecinde 17 Martta günlük 820 ölüm ile başlayan yükseliş 30 Nisanda 9.796 ile ilk zirvesini görmüştü. Ardından 24 Temmuza kadar 2 bin ile 7 bin arasında değişen derin yarıklar halinde yatay bir seyir izlemiş. Fakat 24 Temmuzda 9.753 ile ikinci zirve yaşanmış. Daha sonra 4 bin ile 7 bin arasında inip çıkan yeni bir yatay hareket izleniyor. Bu dönemin zirvesi de 8 Eylülde 9.566 kişinin ölümü oluyor. Son aşamada dünyada günlük ölüm sayıları yine 3 bin ile 6 bin arasında değişen yatay bir seyir izlemekte. Bu safhanın zirvesi de 3 Ekimde 8.756 olmuş.Anlaşılan o ki salgının günlük ölüm grafiği bazen büyük zirveler görse de ortalama 2 bin ile 7 bin arasında devam ediyor.

Ölüm oranına bakacak olursak tüm dünyada yaşanan can kayıplarının toplam vaka sayısına bölünmesiyle %2,9 gibi bir değer bulunuyor. Bu şu demek: virüs bulaştığı her 1000 kişinin 29'unu öldürüyor. Dünya genelinde bu değer 26 Eylülde 30, 20 Ağustosta 35, 20 Temmuzda 42 idi. Türkiye’de ise bu oran uzun süredir %2,5 yani 1000 vakada 25 ölüm olarak devam ediyor.

Dünya sarsılıyor

Biliyor musunuz dün 9 Ekim itibariyle dünya genelinde günlük vaka sayısı tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı. Son 24 saat içinde virüsün tam 350.766 kişiye bulaştığı açıklandı. Böylece Kovid-19 olduğu tespit edilenlerin toplam sayısı 36 milyon 954 bine, salgında hayatını kaybedenlerin sayısı ise 1 milyon 69 bine yükseldi.

Bu arada iyileşenlerin sayısı da 27 milyon 783 bini geçmiş durumda. Bu bilgiler ölüm oranının %2,9 olarak devam ettiğini, iyileşme oranının ise %75,2 olduğunu gösteriyor. Bu rakamlardan vakalardan geriye kalan %21,9’unun halen tedavi görmekte olduğunu anlıyoruz. Bu da aşağı yukarı 8 milyon 92 bin kişiye tekabül ediyor.

Son dalgayla dünya adeta tepeden tırnağa sarsılıyor. Özellikle Amerika, Hindistan ve Rusya rekor üstüne rekor kırmaktalar. Dünyada ilk üç sıra bu ülkelerde. Vaka sayıları ABD'de 7 milyon 861 bine, Hindistan'da 6 milyon 957 bine, Brezilya'da 5 milyon 35 bine, Rusya'da 1 milyon 272 bine ulaştı. Ayrıca Güney Amerika ve Avrupa kıtası adeta virüsün gemi azıya aldığı coğrafyalar.

Virüs bulaştığı kişinin zengin fakir, zayıf güçlü olduğuna bakmıyor. Hatta mazlum zalim bile ayırd etmiyor. Örnek ABD Başkanı Donald Trump da virüs mağduru oldu. Hem de tam da seçimlere şurda 20 gün kalmışken.Trump kendisini iyi hissettiğini belirterek, yarım kalan mitinglerine devam etmek istediğini söylemiş. Eh, kolay gelsin. Zaten ülkesi Amerika da aynen böyle kovboyluk yaparak bu noktaya geldi zaten.

Sıkı tedbirler sonucu kısmen kontrol altına alınan Covid-19 salgını yaz aylarındaki normalleşme adımlarıyla birlikte Avrupa'da yeniden hız kazandı. Yeni vaka sayısında görülen artış bazı ülkeler için ikinci dalga olarak niteleniyor. Pandeminin bahar aylarında en fazla vurduğu ülkelerden İtalya'da görülen yeni vaka sayısındaki artış henüz ilk dalgadan daha az düzeyde (9 Ekim itibariyle günlük vaka: 4.458) seyretse de Belçika (6 Ekim itibariyle günlük vaka: 4.601) ve İngiltere'de (9 Ekim itibariyle günlük vaka: 17.540) vakalarda rekor artışlar görüldü. Özellikle yüksek can kaybıyla dünya sıralamasında en üst sıralarda yer alan İngiltere'de 5 Ekimde 22.961 vaka ile tüm salgın sürecinin en yüksek noktasına ulaşıldı.

Fransa, Polonya, Hollanda ve İspanya'da ise çok korkulan ikinci dalga ile mücadele için kısıtlama tedbirleri uygulanmaya başladı. Fransa'da 9 Ekim cuma günü 18 bin 129 yeni vaka tespit edildi. Fransada 13 Eylülden (10.561) bu yana günlük vakalar sık sık 10 binin üzerine çıkmaya başladı. Son olarak 8 Ekimde salgın sürecinin en zirve noktası olan 18.746 görüldü.

İspanya'da 20 Temmuzdan bu yana vaka sayıları istikrarlı olarak her hafta bir iki bin artarak 8 binler seviyesine yerleşmiş görünüyor. Şu farkla ki çok ilginç bir şekilde her hafta birer kere zirve yaparak. Örneğin 17 Ağustosta 16.269, 24 Ağustosta 19.382, 31 Ağustosta 23.572, 7 Eylülde 26.560, 14 Eylülde 27.540, 21 Eylülde 31.428 ve 28 Eylülde 31.785 olmuştu. Son olarak 5 Ekimde de 23.480 di. Hükümet, Kovid-19 vakalarındaki yüksek artıştan dolayı yaklaşık 6 milyon kişinin yaşadığı Madrid özerk yönetiminde olağanüstü hal ilan etmiş bulunuyor.

Almanya’da da 6 Ağustostan (1.740) bu yana vakalar düzenli olarak artıyor. 21 Ağustosta 2.327 olan günlük vaka sayısı bir ay sonra 26 Eylülde 2.507 oldu. Son olarak 2 Ekimde 2.673, 7 Ekimde 2.828, 8 Ekimde 4.058 ve 9 Ekimde de 4.516 zirvesini görmüş durumda. Bunun üzerine artış görülen büyükşehirlerde, salgının yayılmasını önlemek için tedbirler sıkılaştırılacak. Almanya Başbakanı Angela Merkel, bu şehirlerde, sosyal mesafeye uyulması mümkün olmayan kamusal alanlarda maske takma zorunluğunun getirilmesi, restoran ve lokantaların belirli saatlerde kapatılması ve alkol satışının kısıtlanması gibi tedbirlerin alınacağını söylemiş.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/10-ekim-2020-cumartesi-2300-corona.html>

TORUNLARLA ZAMAN

12 Ekim 2020 Pazartesi 21:00 CORONA GÜNLERİ...............................Torunlarla zaman

Dünya tatlıları

Bir zamanlar bir mesel duymuştum, hala hatırımda ve dilimdedir: “Evlat sermaye ise torun kârmış”. Henüz çocuklarım evli bile değilken duymuştum bu sözü. Gülmüştüm ilkin, bir Kayserili fıkrası gibi gelmişti. Hani her şeyi kazanca ve paraya dönüştürüveren o meşhur Kayserili ticari zekasına.

İlk torunum Nazlı doğduğunda bir kez daha duymuştum aynı sözü. Bu defa düşündürmüştü beni. Büyük kızımızı çok seviyorduk ve Nazlı da, ilk göz ağrımızdı. Sevmek ne kelime ailenin prensesi gibiydi. O zaman fizik olarak evlat/torun ile Sermaye/Kâr ilişkisinin birbirine çok benzediğini fark etmiştim.

İkinci torunum bir oğlandı. Adını Yağız koyduk, inanılmaz bir sevgi yumağı oluşmuştu etrafında. O da sevimliliğiyle bu sevgimizi sürekli çoğaltıyordu. Bir iken iki olmuşlardı. Sanki evlatlarımızla hayata yatırım yapmış, karşılığında bu iki torun bize kâr olarak verilmişti. İşte o vakitten beri o sözün çok doğru olduğunu düşünüyorum. Sadece düşünmekle kalmıyor bu tecrübeyi yaşamış bir olgunlukla, başkalarına da misal veriyorum.

Derken ikinci prensesimiz de doğdu. Adını Ece mercan koyduk. "Ece" sözcüğünün eski Türklerde baş hatun (kraliçe) gibi bir manaya geldiğini öğrendik."Mercan" da zaten denizlerde yetişen sonra da taşlaşan renkli bir bitki türü. Mücevher gibi kıymetli taşlardan. Şu anda 2,5 yaşında. Gerçekten de bir prenses, adına uygun bir Ece gibi. Büyümüş de küçülmüş bir akıllılık, zerafet ve güzelliğe sahip. Tıpkı denizlerin derinliklerinden çıkarılan renkli, kıymetli bir mücevher gibi. Onu da çok sevdik. Sevgimiz torunlarımız arasında bölünüyor ama azalmıyor aksine çoğalıyordu.

Tuna bebek Corona salgınından üç ay önce doğdu. Şu anda bir yaşına girmek üzere. O da bir oğlan, hem de sevimli mi sevimli tatlı mı tatlı bir çocuk. Allaha hamd olsun dört evladımız var. Üçünü evlendirdik, son numara da hazır aday. İkisi kız, ikisi erkek. Rabbim bize aynen evlatlarımız gibi ikisi kız, ikisi oğlan dört torun nasip etti. Şükürler olsun. Tuna bebek doğduğundan 10 aylık oluncaya kadar bizde büyüdü. Kızımıza yardımcı ve destek olduk. Ama asıl o bize bebeğiyle bir tür hayat aşısı yaptı.

Tuna şu anda bütün ailenin Tuna bebeği. Her günü her davranışı Whatsapp'tan aile içinde paylaşılıyor. İnanılmaz bir sevgi halesi içinde. Corona günlerinde evimizi şenlendirdi, renklendirdi. Yazlığa da birlikte gittik. Üç ay da orada birlikte geçti. Tuna da diğer üç torunumuz gibi daha bebekliğinde oranın havasını teneffüs etmiş, suyunu içmiş oldu. Onlar üçüncü nesil Orjanlı oldular. Şimdi annesi yeniden çalışmaya başladı. Hafta sonları bize geliyorlar. Bazen cumartesi günleri Ece Mercan da gelmiş oluyor. Onlarla geçirdiğimiz zaman bize yorgunluk vermiyor, adeta kârlarımızın tadına varıyoruz.

Dedeler ve torunlar

Ömrümün artık geride kalan yıllarında hep toplumumuzda bir kalıp halinde kullanılan “Naber, ne var ne yok?” sorusuna muhatap oldum. Genellikle “Hamd olsun”, “Ne olsun işte”, “İyiyim, iyiyim demek adet olmuş” formatında cevaplar verdim. Ama aklım işimle ilgili olan biten şeylerle meşgul olurdu. İkinci bir “Daha daha ne var ne yok?” sorusu gelse emin olun o günlerin kısa bir özeti yapılıverirdi ayaküstü. Hiç mi başka konu yoktu, vardı elbette. Geçim derdi, siyaset, o ne demiş bu ne demiş vs. Ama dilime geliverenler hep işle alakalı olurdu.

Emekli olalı beri bu sorular karşısında bocalıyorum. “İyiyim” demek eskisi kadar yetmiyor. “Ne olsun iş güç” demek de artık çok gerilerde kaldı. Bu yüzden galiba “Nasılsın, neler yapıyorsun?” diyenlere “Çocuklarımla, torunlarımla meşgulüm” demek en kolayı. Çok da yanlış değil. “Unumuzu elemiş, eleğimizi duvara asmışız”. Ömrümüzün geri kalanında bizim için en önemli konu ailemiz, çocuklarımız ve torunlarımız. Hele de torunlarımız. Onlar cennet meyvesi gibiler, kokuları bile onu hatırlatıyor.

“Yazmak” bir iş değil ki. Bu meşguliyet bir tür hobi gibi kendime özel bir şey. Canım ne isterse onu yazıyorum, kafama ne takılmışsa onu araştırıyorum. Ne amirim var ne memurum. Makam da benim, çalışan da. Gönül dünyam neyle dolmuşsa parmaklarımın ucundan da onlar dökülüyor. “Yazıyorum” dediğimde insanların hemen ardından “Ne yazıyorsun, hangi konuda?” demesi de canımı sıkıyor. İki cümleye sığacak şey değil ki cevap. Tek bir konuya da sığmış değilim; ayrıca yerine göre şiir de yazıyorum, anı da, yönetsel yazılar da. Çoğu bana has denemeler. Zaten okuma alışkanlığı olmayan insanların “deneme” dediğimde “nasıl yani?” demesi durumu daha da can sıkıcı hale getiriyor inanın.

Fidan dikmeyi eskiden beri severim. Toprakla meşgul olmayı, sebze çiçek yetiştirmeyi hep arzu etmişimdir. Ama bu konuda pek becerikli olduğum söylenemez. Eşimin ifadesiyle "oyalanıyorum" diyelim. Yine de diktiğim fidanlar çocuklarım gibidir. Hatta torunlarımın her biri için dikilmiş fidanlarım var. Yazlık bahçemdeki zeytin 17 yaşındaki ilk torunum Nazlı için dikildi. Artık meyve vermeye başladı. 9 yaşındaki ikinci torunum Yağız için Ankara'daki evimizin karşısına ıhlamur ekmiştim. O da hafiften ıhlamur çiçeği dökmeye başladı. Üçüncü torunum 2 buçuk yaşındaki Ece Mercanın da pencereden görebileceğimiz bir iğdesi var. Birlikte büyüyorlar. Mayıs ayında mis gibi kokacak burnumuza. 10 gün sonra henüz bir yaşına girecek Tuna torunum için de meşe palamudu ektim karşımızdaki sağlık ocağının bahçesine. Yeşerdi bile, inşallah o da görkemli bir ağaç olacak Tuna ile birlikte.

Emeklilik garip bir dünya. Emekli olup ayrıldığımda biri bana "Kulübe hoş geldin!" demişti. Etrafımdaki yüzlerce insan bir anda "puff" diye kayboluverdi. 10-15 kadar takım elbisem, onlarca gravatım dolapta giyilmeyi bekliyor ama giyen yok. Sade spor giysiler daha uygun bu dünyaya. Her gün iç içe olduğum onca amirim, memurum yok. Mesai arkadaşlarım yerine camide beraber namaza durduğumuz yeni dostlar edindim. Ben kolay uyum sağladım ya eşimin hala bütün gün evde olan bir adama alışabildiğini söyleyemem. Çocuklarımızla birlikte olmak, torunlarımızı sevmek bu hayatın rengi, kokusu oldu adeta. Etrafımdaki insanların çoğu torun bakan, çocuklarının yanına torun bakmak için gelen "dede"lerle dolu.

Corona pandemisi bugün 216.ncı gününde. Ece Mercan torunum kreşe gidiyordu, gidemedi. Annesi doktor, hastaneler malum. Çocuklarına da pek düşkünler. Salgın sürecinde yardımcı olmaya çalıştık ama onların sıkıntısının yanında bizimkinin lafı bile edilmez. Bakıcı kadın tutuldu. Lazım olduğumuzda bazen biz gittik, bazen onlar getirdi. Öyle idare etmeye çalıştık. Haziran başında yazlığa gittiğimizde biliyorum sorunları daha da büyüdü. Bereket pandemi nedeniyle oğlum bazı günler evden çalışma biçiminden yararlandı. Ama bu da başka bazı sorunlara yol açtı. O yüzden bu yıl Eylül başında yazlıktan döndük. Şimdi hafta içi bakıcı kadın var, cumartesileri de bizde oluyor. Bazı hafta sonları hem Ece Mercan hem de Tuna bizde oluyorlar. Hafta içi yine bir "Karagöz Hacivat" durumu var evimizde.

Ece Mercan cümleler kuruyor artık. Çok tatlı bir edası var. Sevmeye doyamıyoruz, ama hareketli de bir yandan. 4 +1 evde sürekli peşinden gitmek gerekiyor. Tuna bebek daha yeni yeni "tay tay" durmaya başladı. Sıralıyor ama daha çok elimizden tutup yürümek istiyor. Ev ortamında bile onun için de enerji gerek. Havalar henüz güzelken parka götürüp yeşil çimenlere bırakıyoruz. Günlerimiz böyle geçiyor şimdilik. Tuhafıma da gitmiyor değil. Bu ortamda iki dede karşılaştığında ne yapar? Torun muhabbeti tabi ki. Birbirimize bakıp; "dedeler ne işe yarar başka" deyiveriyoruz ayrılırken.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/12-ekim-2020-pazartesi-2300-corona.html>

14 Ekim 2020 Çarşamba 22:00 CORONA GÜNLERİ.............................Karışık düşünceler

Corona yalnız değil

Sadece Corona değil hayatımızı tehdit eden. Bir sürü şey yaşamımızı olumsuz etkiliyor. Bazıları toplumsal olarak öne çıkıyor, bazıları da küresel düzeyde. Ailemiz içinde yaşananlar çoğunlukla dar bir çerçevede sıkışıp kalıyor. Hani derler ya “Kol kırılır yen içinde kalır” misali. “Ayıptır” diyoruz, “korkuyoruz”, “incitmekten incinmekten” sakınıyoruz. Sonuçta ya bir yerlerden patlıyor, saçılıyor ortalık yere. Ya da içimizde dert olup birer kanser hücresine dönüşüyor üzüntülerimiz.

Ya bireysel kafa karışıklıklarımız, içine girdiğimiz girdaplar, onlar ne olacak? Yaptığımız hatalar, yanlışlıklar hatta suçlar değil mi ruh dünyamızı daraltıp bize de dünyayı dar eden? Pişmanlıklarımızın silemediği kirler, lekeler az mı tehdit vicdanlarımıza? Bazen inandığımız şeyler elimizde kalıyor. Ne doğru ne yanlış karıştırıyoruz. Neye inanacağını şaşırıp, patinaj yapıyor kalbimiz.

Kitap diyoruz, bilgi diyoruz okudukça sarpa sarıyor düşünce dünyamız. Aklımız yeni tabirle “kafayı yiyor” dengemizi yitiriyoruz. Bazen de güvendiğimiz insanlar sahtekar çıkıyor, yıkılıyor bir şeyler içimizde. Sevdiklerimiz, peşinden gittiklerimiz kaybediyor biz de onlarla birlikte yeniliyoruz. Yeniden ayağa kalkmak, kendimizi onarmak bir hayli zor oluyor. Kişisel gelişim teknikleri öğreniyoruz, uygulamaya çalışıyoruz hayatımıza. Bir de bakıyoruz ki duvarlara toslamışız, üstünde şu yazıyor: “Başarmanın şablonu yoktur!”

İçimizde bir “enerji” varmış bulmalıymışız. Toplum içinde “birey” olmalıymışız. Bu öğüte kapılıp kendimizle o kadar çok meşgul oluyoruz ki; bir de bakıyoruz etrafımızda kimse kalmamış. Sonuçta yalnız bir “birey” olmak hiç hoşumuza gitmiyor bu defa. Ama olan olmuş, hiçbir şey olmamış gibi devam edemiyoruz.

Hamd olsun “Allah vardır, birdir” inanıyoruz. “Muhammed de onun kulu ve resulüdür” biliyoruz. Ama bu apaçık yolda bile o kadar farklı görüş, yorum ve bilgi var ki. Acizliğimiz ruhumuzu eziyor, yüzümüzü semaya kaldırıp “Ya rabbim, sana sığındım” demekten başka çare bırakmıyor bize.

Corona ne ki?

Keyfimiz yerindeyken küçücük bir sivrisinek bile canımızı sıkar. Bir de üçü beşi dadanır kolumuzu bacağımızı ısırırlarsa canımız yanar ki hem nasıl? Bir karasineğin asla soframıza konmasını istemeyiz. Ufacık bir şeydirler ama midemizi kaldırırlar. İlaçlarız, öldürürüz ama tamamen de kurtulamayız onlardan. Toplu ilaçlamaların başka neleri zehirlediğini aklımıza bile getirmek istemeyiz.

Sadece onlar mı? Sayacağım mahlukatın (!) yanında onlar çok masum kalır. Öyle bir dünyanın içindeyiz ki dört bir yanımız akreplerle, yılanlarla dolu. Hayır, bildiğiniz yılan çıyandan bahsetmiyorum. Bunlar da senin benim gibi insan. Varlıklarına alıştığımız için genelde farkında bile değiliz.

Çoğumuz için onlar birer TV haberi, 3.ncü 4.ncü sayfa dolgusu. "Şok! Şok! Şok!...Az sonra..." diye izlediğimiz birer hayal kahramanı sanki. Ne zaman ısırıyorlar, canımız yanıyor. O zaman basıyoruz yaygarayı: "Nerde polis, nerde bu devlet!"

Yaşadığımız toplum hep iyilerle, kendi halinde işinde gücünde insanlarla dolu değil. Elbet hırsızı da var, yankesicisi de. Sahtekarı da var, dolandırıcısı da. Banka soyguncusu da var, kendi şirketinin içini boşaltan da. Katili, sapığı, mafyası, hatta tanımadığı masum insanların canına kıyacak kadar gözü dönmüş belki yüzlerce terörist yaşıyor aramızda.

Şu köşebaşında gördüğümüz otçu, yolumuza çıkan tinerci, dipsiz kuyularda titreyen eroinmanlar da bizim insanımız. Yalpalayarak düşe kalka giden o sarhoş da. Kaçakçısı, sahte içki imalatçısı, marka sahtekarı hepsi bu ülkenin birer karanlık köşesini mesken tutmuş icra i sanat ediyorlar.Telefonunuza gelen her çağrıya cevap veriyor musunuz? Ahizenin öbür ucunda size dijital bir tuzak kurulmadığından ne kadar emin olabilirsiniz ki?

Şimdi böyle anlatınca itici geliyor değil mi? Peki o halde, seyrettiğimiz filmlerde, bağımlısı olduğumuz dizilerde onlarca insanın öldürülmesini nasıl keyifle seyredebiliyoruz? Toplumumuzun dibine kibrit suyu döken magazin programlarına, aile birliğimizi berhava eden ahlaksız ilişki haberlerine nasıl oluyor da tepkisiz kalabiliyoruz? Yollara çıkıp "Susma! Sustukça sıra sana gelecek!" diye bağırabiliyoruz da, çıkarımıza geldiği, bizden yana olduğu zaman torpile, suistimale, yolsuzluk ve usulsüzlüklere karşı nasıl oluyor da sessiz kalabiliyoruz?

Evet Corona ölümcül bir salgın. Şu anda küresel çapta at koşturuyor. Hepimizi korkuttu, maske takmaya, birbirimize mesafeli durmaya hatta evlerimizde hapsolmaya razı olduk. Düşündükçe gülesim geliyor; "Bir zaman gelecek herkes peçe takacak" deselerdi katiyyen inanmazdım. Ama şimdi neredeyse bütün dünya peçeli. Özgürlüklerini en önde tutanlar, can korkusuyla o özgürlüklerden bir anda vazgeçiverdiler.

Peki sırf Corana mı ölümcül? Kanser illetine ne oldu? Kanserden ölenler daha hafif bir sebeple mi ölmüş oluyorlar yani? Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) paylaştığı verilere göre, sadece 2018 yılında, 18,1 milyon insana kanser teşhisi konulurken, 9,9 milyon kişi kanserden hayatını kaybetmiş. Aynı WHO'nun 2014'te paylaştığı rapora göre ise, Türkiye'de erkeklerde kansere bağlı ölümlerin sayısı 58 bin 400, kadınlarda ise 32 bin 500 olmuş. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs 2017 verileri Türkiye'de her 5 can kaybından 1'inin kanserden öldüğünü gösteriyor. Sağlık Bakanlığı ise, Türkiye'de her yıl ortalama 163 bin kanser vakası olduğunu açıklamış.

Ya kalp krizinden ölenler? Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, dünyadaki ölümlerde ilk sıra kalp damar hastalıklarında. Yılda en az 17,9 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu rakam tüm ölümlerin yüzde 31'i demek. Dahası dünya genelinde kalp ve buna bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 2030 yılında 23 milyona ulaşacağı tahmin edilmekte. Türk Kardiyoloji Derneği, Türkiye’de her yıl 300 bin kalp krizinin görüldüğünü bunun da 100-125 bin kişinin ölümüne yol açtığını açıklamış. Bu da şu anlama geliyor; kalp krizi geçirenlerin 3'te 1'i maalesef hayatını kaybediyor.

Rabbimiz Kuran ı Kerimde bir sivrisineği bile misal vermekten çekinmemiş. Allah tanımaz bir zalim Nemrut'un burnundan beynine giden bir sinek sebebiyle başını duvarlara vura vura öldüğünü bilmeyen yoktur. Bence Koronavirüs de böyle bir misal. İnsanlara ne olunca neler olabileceğini gösterdi. Daha da başımıza neler gelebileceğini bilmiyoruz. Kolumuzu ısıran bir sivrisineğin stma gibi ölümcül bir virüs taşıdığını bir düşünün. Ya da kara sineklerin veba gibi mikroplar bulaştırdığını. Rabbim korusun, düşüncesi bile dehşet verici. Bir zaman gelecek belki "Corona da neymiş ki?" diyeceğiz.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/14-ekim-2020-carsamba-2300-corona.html>

16 Ekim 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ.............................Dünya ve Türkiye

Sayılarla pandemi

Tüm dünyada 13 Ekim itibariyle vaka sayısı 38.599.508’a ulaşmış vaziyette. Sadece son 24 saatte günlük vaka sayısı 269.975 olmuş. Bu rakam 12 Ekimde 311.764, 11 Ekimde 352.372, 10 Ekimde ise 408.988 idi. O günkü vaka şimdiye kadar görülmüş en fazla vaka sayısı olarak kayıtlara geçti. Vakaların dünya nüfusuna kıyasen 1 milyon kişiye düşen vaka sayısı 4.964 olarak hesaplanmış.

Dünya genelinde ölümler ise 1 milyonu geçmiş (1.093.548) durumda. Ölüm oranı şu anda %2,8 görünüyor. Bunun anlamı ise hastalığa yakalanan her 1 milyon kişiden 28.000’i ölüyor demek. Buna karşılık dünya nüfusunun genelini hesaba katarsak bugüne kadar ölenler her 1 milyon başına 141 kişi olarak hesaplanıyor.

Ülkemizde 14 Ekim itibariyle vaka sayısı 340.450 olmuştu. O gün son 24 saatte günlük vaka sayısı ise 1.671 idi. Bu rakam 10 Ekimde 1.649, 11 Ekimde 1.502, 12 Ekimde ise 1.614, 13 Ekimde 1.612 idi. Bugün, yani 15 Ekim itibariyle vaka sayısı 1.693 oldu. Bu tablo 25 Ağustostan (1.512) bu yana 1500-1600 bandında seyrediyor. Sadece 23 Eylülde 1.767 olmuştu. Türkiyenin en yüksek sayıları Nisan ayında (4 Nisan 3.013, 7 Nisan 3.892, 11 Nisan 5.138, 16 Nisan 4.801, 20 Nisan 4.674, 21 Nisan 4.611) görülmüştü. Hatta 11 Nisandaki 5.138 vaka sayısı şu ana kadar geçilmiş değil.

Türkiyede nüfusumuza göre 1 milyon kişiye düşen vaka sayısı 4.094 olarak (98.nci sırada) hesaplanıyor. Bu rakam dünya ortalamasından sadece 870 daha az. Yine ülkemizde toplam ölümler 9 bini (9.014) geçmiş (bu konuda da 22.sırada) durumda. Ancak ölüm oranı şu anda %2,6 (63.ncü sırada) görünüyor. Yani dünya ortalamasının (%2,8) %0,2 puan altında. Bunun anlamı da ülkemizde hastalığa yakalanan 1 milyon kişiden 26.000’i ölüyor (Dünya ortalaması 28.000) demek. Öte yandan nüfusumuza göre bugüne kadar vefat edenler her 1 milyon başına 108 kişi (69.ncu sırada). Bu rakam da dünya ortalamasının 33 eksiği oluyor.

Dünyada 7.954.745 vakayla 1.nci sırada Amerika var. Hindistan 7.307.097 vakayla 2.nci sırada onu takip ediyor. 5.140.863 vakayla dünya 3.ncüsü Brezilya. Rusya 1.332.824 vakayla 4.ncü sırada. 5.nci sırada 931.967 vakayla Arjantin geliyor.

930.159 vakayla 6.ncı sırada yine bir Güney Amerika ülkesi Kolombiya var. Onu 908.056 vakayla 7.nci sırada bir Avrupa ülkesi olan İspanya takip ediyor. Güney Amerikanın bir başka ülkesi Peru 853.974 vakayla 8.nci durumda. Ardından 829.396 vakayla 9.ncu sırada Meksika var. Araya 788.117 vakayla 10.ncu sıraya Fransa girmiş vaziyette.

11.nci sırada 696.414 vakayla Güney Afrika var. İngiltere 654.644 vaka ile 12.nci sırada onu takip ediyor. İran 513.219 vakayla 13.ncü sırada. Onun ardından da 485.372 vakayla 14.ncü sırada Şili geliyor. Ardından 413.215 vakayla 15.ncü sırada Irak var.

16.ncı sırada 382.959 vakayla Bangladeş geliyor. İtalya 372.799 vakayla 17.nci durumda. Onu 346.536 vakayla 18.nci sırada Filipinler izliyor. 19.ncu sırada 344.749 vakayla Endonezya var. Almanya 344.487 vakayla 20.nci durumda.

340.590 vakayla 21.nci Suudi Arabistan görünüyor. Türkiye 340.450 vakayla bu listede 22.nci durumda. Bizi 23.ncü sırada 321.218 vakayla kardeş Pakistan geliyor. Onu 298.500 vakayla 24.ncü sırada İsrail takip ediyor. 25.nci sırada 283.762 vakayla Ukrayna var.

26.ncı sırada 196.163 vakayla Hollanda geliyor. 191.137 vakayla 27.nci sırada Kanada var. Belçika 181.511 vakayla 28.nci sırada.

Türkiye nerede?

Dünyada bugüne kadar Korona virüs salgınında ölenlerin sayıları aşağıdaki cetvelde büyükten küçüğe sıralanmış durumda. Bu cetvele göre ilk beş ülke; ABD (1), Brezilya(2), Hindistan(3), Meksika(4) ve İngiltere(5) oluyor. Onların ardında İtalya(6), Peru(7), İspanya(8), Fransa(9) ve İran(10) var. Daha sonra da Kolombiya(11), Arjantin(12), Rusya(13), Güney Afrika(14) ve Şili(15)geliyor. Ekvador(16), Endonezya(17), Belçika(18), Irak(19) ve Almanya(20) onları takip ediyor.

İçlerinde Türkiye’nin de bulunduğu 5.nci grup ise şöyle sıralanıyor: Kanada(21), Türkiye(22), Bolivya(23), Hollanda(24) ve Pakistan(25).

Listemizin ilk 50 içindeki son grubu da şöyle: Filipinler(26), Mısır(27), İsveç(28), Romanya(29), Bangladeş(30), Ukrayna(31), Suudi Arabistan(32), Guatemala(33), Polonya(34), Fas(35), Honduras(36), Panama(37), Dominik Cumhuriyeti(38), Portekiz(39), İsviçre(40), İsrail(41), İrlanda(42), Cezayir(43), Kazakistan(44), Japonya(45 ), Moldova(46), Afganistan(47), Etiyopya(48), Çekya(49)ve Kosta Rika(50).

Aynı cetvelde yer alan ülkelerde gerçekleşen ölüm oranlarına (Ölenler/Vaka sayıları) baktığımızda durumun şöyle olduğu anlaşılıyor.

ABD(59-%2,7), Brezilya(123-%1,5), Hindistan(51-%3,0), Meksika(110-%1,7) ve İngiltere(62-%2,7) oluyor. Onların ardında İtalya(46-%3,0), Peru(31-%3,7), İspanya(28-%3,9), Fransa(2-%10,2) ve İran(23-%4,2) var. Daha sonra da Kolombiya (64-%2,6), Arjantin(8-%6,6), Rusya(17-%5,7), Güney Afrika(56-%2,8) ve Şili(71-%2,4)geliyor. Ekvador(129-%1,5), Endonezya(4-%9,7), Belçika(99-%1,9), Irak(32-%3,5) ve Almanya(55-%2,8) onları takip ediyor

İçlerinde Türkiye’nin de bulunduğu 5.nci grup ise şöyle sıralanıyor: Kanada(126-%1,5), Türkiye(63-%2,6), Bolivya(87-%2,1), Hollanda(166-%0,7) ve Pakistan(96-%1,9).

Listemizin ilk 50 içindeki son grubu da şöyle: Filipinler(37-%3,4), Mısır(20-%5,1), İsveç(19-%5,7), Romanya(36-%3,4), Bangladeş(113-%3,4), Ukrayna(5-%8,2), Suudi Arabistan(76-%2,3), Guatemala(157-%0,8), Polonya(12-%6,0), Fas(188-%0,2), Honduras(85-%2,1), Panama(102-%1,8), Dominik Cumhuriyeti(176-%0,6), Portekiz(173-%0,6), İsviçre(179-%0,4), İsrail(117-%1,6), İrlanda(152-%1,0), Cezayir(15-%5,8), Kazakistan(14-%5,8), Japonya(34-%3,5), Moldova(142-%1,2), Afganistan(74-%2,3), Etiyopya(103-%1,8), Çekya(124-%1,5)ve Kosta Rika(142-%1,2).

Anlaşılıyor ki bu defa ilk beş şöyle sıralanmış: Yemen (1-%29,0), Meksika(2-%10,2), Batı Sahra(3-%10,0), İtalya(4-%9,7), Ekvador(5-%8,2).

İlgi çekici olan husus bu listede İngilterenin %6,6 ile 8.nci, İranın %5,7 ile 17.nci, Belçikanın %5,7 ile 19.ncu, Kanadanın %5,1ile 20.nci, Fransanın %4,2 ile 23.ncü, Perunun %3,9 ile 28.nci, İspanyanın %3,7 ile 31.nci, Hollandanın %3,4 ile 37.nci, İsviçrenin %3,1 ile 45.nci, Brezilyanın %3,0 ile 51.nci, ABD’nin %2,7 ile 59.ncu, Arjantinin %2,7 ile 62.nci, Türkiyenin %2,6 ile 63.ncü, Güney Afrikanın %2,6 ile 64.ncü, Rusyanın %1,7 ile 110.ncu, Hindistanın %1,5 ile 123.ncü olması.

Virüsten ölenlerin sayılarına ülkelerin nüfusları dikkate alınarak bakılmasının o ülkelerin durumu hakkında daha net fikir verebileceğini düşünüyorum. Nitekim yandaki liste gerek vaka sayıları gerek ölüm rakamlarından çok daha farklı bir tablo çiziyor.

Buna göre 1 milyon kişi başına düşen ölüm sayısı bakımından 1.nci sırada San Marino isimli küçük bir ülke var. Diğer sıralamalarda ilk 50 içinde olan önemli ülkeler bu kez şöyle sıralanıyor:

Belçika (3-892kişi), Brezilya (6-718), İspanya (7-709), Şili(9-702), Meksika (10-671), ABD (11-658), İngiltere (12-650), İtalya (13-602), İsveç (16-572), Arjantin (18-555), Fransa (20-489), Hollanda (22-382), Güney Afrika (28-309), Kanada (37-255), İsviçre (38-246), İsrail(41-229), Portekiz (48-206), Rusya (54-157), Suudi Arabistan (57-149), Ukrayna (64-128), Almanya (65-117), Türkiye (69-108), Hindistan (83-82), Mısır (94-61), Bangladeş (114-33), Pakistan (116-30), Japonya (148-13).

Bu bilgiler Türkiyenin vaka (340.450) ve ölüm (9.014) sayıları sıralamasında 22.nci, günlük vaka sayısında (1.671) 33.ncü, Ölüm oranında (%2,6) 63.ncü olduğunu gösteriyor.

Öte yandan 1 milyon kişi başına düşen vaka sayısı (4.094) kriterine göre 98.nci, yine 1 milyon kişi başına düşen ölüm sayısında ise (108) dünyada 69.ncu durumda.

Bu bakış açısıyla bir de ülkemizle aynı nüfusa sahip iki ülke ile karşılaştırmasını yapalım. Türkiye'nin 2020 güncel nüfusu 83.154.997. İran’ınki 83.415.638, Almanya’nın da 83.149.300.

Bu bağlamda ilk veri vaka sayıları. Vaka sayılarında İran 513.219 vaka ile 13 .ncü sırada. Almanya ise 344.487 vaka ile 20.nci durumda. Türkiye bu alanda 340.450 vaka ile 22.nci görünüyor. Günlük vaka sayıları itibariyle İran 4.810 vaka ile bu defa 17.nci sırada. Almanya ise 7,173 vaka ile 13.ncülüğe çıkmış. Türkiye bu konuda da 1.671 vaka ile daha gerilere 33.ncü sıraya konumlanmış. 1 milyon kişi başına vaka sıralamasına bakacak olursak: İran 6.159 vaka ile 72.nci, Almanya 4.143 vaka ile 97.nci ve Türkiye 4.094 vaka ile 98.nci sırada yer alıyor.

İkinci veri ölüm sayıları. Öncelikle ölüm sayılarında İran 29.349 ölüm ile 10.ncu sırada duruyor. Almanya 9.716 ölüm ile 20.nci, Türkiye ise 9.014 ölüm ile 22.nci görünüyor. Ölüm oranı itibariyle bakacak olursak bu kez İran'ın %5,7 ile 17.nci, Almanya'nın %2,8 ile 55.nci, Türkiye'nin ise %2,6 ile 63.nci sırada bulunduğunu görüyoruz. 1 milyon kişi başına düşen ölüm sıralamasında ise İran 352 ölüm ile 25.nci sırada. Almanya ise 117 ölüm ile 65.ncü sırada duruyor. Türkiye de 108 ölüm ile 69.nci sırada görünüyor.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/16-ekim-2020-cuma-2300-corona.html>

18 Ekim 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ......................................Dertli şiir, şarkı ve türküler

Şiirlere/Türkülere girmiş dertler

Kültürümüzde derdin, hastalığın önemli bir yeri vardır. Verem, sıtma gibi hastalıklar çok derin izler bırakmıştır insanımızda. Özellikle de verem. Halk arasında “ince hastalık” olarak bilinen, tıp dilinde tüberküloz olarak adlandırılan bu hastalık, bir dönem oldukça yaygındı. Sevdayla, aşkla karışık yaşandı genellikle bu ince hastalık. Çok çektirdi bu derde düşenlere. Şiirlere, şarkılara, türkülere girdi, romanlar yazıldı üstüne,filmlere konu oldu.

Mesela Faruk Nafiz Çamlıbel’in o meşhur şiiri “Han Duvarları”nı bilirsiniz. Uzun ve muhteşem bir şiirdir. Hastalığını han duvarlarına kazıyan Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış’tan söz eder o şiirinde. "Garibim namıma Kerem diyorlar/Aslı'mı el almış haram diyorlar/Hastayım derdime verem diyorlar/Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış'ım ben" dörtlüğü hem hastalığın hem de şiirin zirvesini yaşatır okuyanlara.

Şiirin kahramanı zamanın yaylı at arabasıyla “Ulukışla yolundan Orta Anadolu'ya” gitmektedir. Hem de 'gurbeti gönlünde duya duya'. Geceyi bir handa geçirir. Sonrasını şöyle anlatır dizeler:

“Uykuya varmak için bu hazin günde, erken /Kapanmayan gözlerim duvarlarda gezerken/Birdenbire kıpkızıl birkaç satırla yandı/ Bu dört mısra değil, sanki dört damla kandı/ Ben garip çizgilere uğraşırken başbaşa/Raslamıştım duvarda bir şair arkadaşa;

”On yıl var ayrıyım Kınadağı'ndan/Baba ocağından yar kucağından/Bir çiçek dermeden sevgi bağından/Huduttan hududa atılmışım ben." Altında sadece bir tarih vardır; Sekiz mart otuz yedi. Ancak adı sanı belli değildir yazanın.

Ertesi gün yolculuk devam eder. Akşam çökünce Araplıbeli’nde yine bir hana sığınırlar. Kaldığı odada yine o meçhul şairin bir başka dörtlüğü kazınmıştır duvara:

“Gönlümü çekse de yârin hayali/Aşmaya kudretim yetmez cibali/Yolcuyum bir kuru yaprak misali/Rüzgârın önüne katılmışım ben". Ertesi gün: “Uzun bir yolculuktan sonra İncesu'daydık/Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykudaydık/Gün doğarken bir ölüm rüyasıyla uyandım/Başucumda gördüğüm şu satırlarla yandım!” der yazarımız.

Çünkü duvarda yine o meçhul şairin kazıdığı satırlar vardır. Ama bu defa hem derdini hem de namını yazmıştır şair: "Garibim namıma Kerem diyorlar/Aslı'mı el almış haram diyorlar/Hastayım derdime verem diyorlar/Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış'ım ben".

Sabahleyin araba Erciyes'in yolunu tutarken arabacıya sorar bu Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış'ı yazar. “..Hancı dedim, bildin mi Maraşlı Şeyhoğlu'nu?" Arabacının gözleri uzun uzun burkulur, şöyle der: "Hana sağ indi, ölü çıktı geçende!" Gözler yaşarmış yazarın gönlünü Maraşlı'nın kara haberi yakmıştır. Şöyle der şiirin sonuna doğru: “..Aradan yıllar geçti işte o günden beri/Ne zaman yolda bir han rastlasam irkilirim/Çünkü sizde gizlenen dertleri ben bilirim..”

Bilhassa ‘60’lı yılların ortalarından itibaren veremden söz eden plaklar çok çıkmış. Başlangıcı 1966 yılında piyasada çok satan bir plağa dayanıyor. Adanalı şarkıcı Cahit Seyhanlı’nın “Veremli Kız” şarkısı adeta bir furyayı başlatmış. Seyhanlı, fonda meşhur “Makber”in müziği eşliğinde “gazelli” şarkısını içli içli okurken ona hıçkırıklarıyla Nedret Güvenç eşlik ediyor. Ağlatan plağın ön kapağına baktığımızda, siyah beyaz bir fotoğraf görüyoruz. Seyhanlı, bir yatağın başında, ince hastalıktan mustarip sevdiceğine şarkısını okuyor: “Her gün doktor gelir gider / Bunu herkes merak eder / Zavallı kız verem olmuş / Yaprak dökümünü bekler…”

Aslında bu hıçkırıklar yıllar öncesi sinema dünyasında görülmüştü. Bu gözyaşı ve hıçkırıklar Kerime Nadir’in 1930’lardaki bir romanından verem hastası Nalan’dan ödünçtü. ‘Hıçkırık’ 1953’te, çiçeği burnunda yönetmen Atıf Yılmaz tarafından sinemaya uyarlanmış, yıllarca afişlerden inmeyen filmde Nalan rolünü yine Nedret Güvenç canlandırmıştı;

"Ben çok talihsiz bir kadınım yavrum. Gönlümün arzularından ziyade bağlı olduğum hüküm ve nizamların çerçevesi içinde yaşadım. Saadet ve refah içinde kan ağladım, kan tükürdüm. Sen bana benzeme. Her şeyden önce gönlüne tabi ol. Ancak hakikaten sevdiğin, ölesiye arzuladığın adamla evlen…’ Şehir Tiyatroları’ndan Nedret Güvenç’in canlandırdığı ‘Ağlayan sanatçı’ karakteri aslında Cahit Seyhanlı’nın yıllar önce bıraktığı izlerdi.

Hüzün verici, dinleyenleri hıçkırıklara boğan ve en katı yüreklileri dahi ağlatan plaklar modası da “Veremli Kız”ı takip eden bir plak, Bu kez Şükran Ay tarafından yorumlanan “Hıçkırık” ve yine “Ağlayan sanatçı” Nedret Güvenç. Sanatçının “Hıçkırık” dışında bir Şükran Ay plağı daha var. Adı da “Ağlatan Plak”. Şükran Ay okuyor, ara nağmesinde Nedret Güvenç ağlıyor, hıçkırıyor ve bu işi öylesine içten yapıyor ki, solist Şükran Ay bile tesirinde kaldığı için üç defa plak bozuluyor.

Olmaz İlaç Sine-i Sâd Pareme

Hacı Arif Bey’in o meşhur “Olmaz İlaç Sine-i Sâd Pareme”.şarkısını bilirsiniz. Ancak bu şarkıyı karısının verem olması üzerine yazdığı pek bilinmez. Sözleri şöyledir: “Olmaz ilâç sîne-i sâd-pâreme/ Çâre bulunmaz bilirim yâreme/ Baksa tabîbân-ı cihân çâreme/ Çâre bulunmaz bilirim yâreme/Kastediyor tîr-i müjen cânıma/Gözleri en son girecek kanıma/ Şerh edemem hâlimi cânânıma/ Çâre bulunmaz bilirim yâreme”. (Yüz parça olmuş kalbime ilâç yoktur. Yarama çare bulunmayacağını bilirim. Dünyanın bütün hekimleri yarama baksalar da. Yarama çare bulunmayacağını bilirim. Sevgilinin kirpiklerinin okları canıma kastediyor. Sonunda o gözler kanıma girecek. Hâlimi sevgilime açıklayamam. Yarama çare bulunmayacağını bilirim.)

Neşet Ertaş da bir türküsünde vereme yer veren ozanlardan: “Aradım derdime çare mi buldun / Bu sevda elinden sararıp soldum / Sefil Mecnun gibi Leyla’dan oldum / Derdimi ellere diye mi bildim / Ağladı gözlerim güle mi bildim / Tutuldum vereme bu genç yaşımda…” Ferdi Gürses’ten “Verem Oldum”, Cevdet Bağca’dan “Derdinden Verem Olsam”, Leyla Ertaş’tan “Tutuldum Vereme”, Garibim Ahmet’ten “Veremli Gelin” de bu tür eserler. Arif Sağ’ın eşlik ettiği Türkân Kaya plağı “Doktorlar Verem Dediler” de öyle.

Verem, gurbet sancısıyla da vurmuş insanımızı. Bu anlamda Avrupa’ya çalışmaya giden işçilerin yaşadıkları gurbet/verem acıları kültür hayatımıza yansımış bütün yanıklığıyla. Verem özellikle de Almanya’da çıkan kimi plaklarda gurbetin ve hasretin eseri bir hastalık olarak karşımıza çıkıyor: “Köln Bülbülü” lakabıyla tanınan Yüksel Özkasap tarafından yorumlanan “Verem Oldum Hasta Düştüm Köln’de”, Erzincanlı Korkmaz Gül’ün sesinden bize ulaşan “Almanya’da Verem Olan Ölür mü?” ve Âşık Hasan Turan işi “Gurbetin Sonu Derttir Veremdir” bunlara örnek.

Cem Karaca'nın 1977 tarihli “Yoksulluk Kader Olamaz” albümüne adını veren şarkı da veremden bahseder: “Radyolarda şarkılar boş ver diyorlar / Açlıktan verem olana bal ye diyorlar…”

“Hastane önünde incir ağacı” türküsünde de acıklı bir verem hikayesi var: “Hastane önünde incir ağacı/Annem ağacı/Doktor bulamadı bana ilacı/Annem ilacı/Baştabip geliyor zehirden acı/Annem oy acı/Garip kaldım yüreğime dert oldu/Annem dert oldu/Ellerin vatanı bana yurt oldu/Annem yurt oldu/Mezarımı kazın bayıra, düze/Annem oy düze/Yönünü çevirin sıladan yüze/Annem oy yüze”. Verem yüzünden sözlüsünü göremeyen bir gencin yaktığı türkü bu. Hikayesi şöyle: Komşu kızıyla beşik kertmesi olan bir genç askerde vereme yakalanır. Hava değişimi olarak Yozgat’ın Akdağmadeni’ne gelir. Sözlüsünün ailesi kızlarını göstermek istemez. Genç tedavi için İstanbul’da hastaneye yatar. Pencereden gördüğü incir ağacından ilham alarak bu türküyü söyler. Yakalandığı amansız hastalıktan kurtulamayan genç, hastanede ölür ve İstanbul’da defnedilir.

Böyle bir başka türkü de “Kırmızı gül demet demet” adıyla biliniyor. Revan’da iken veba hastalığına yakalanıp ölen bir “Memet”in ardından yakılmış. “Kırmızı gül demet demet/Sevda değil bir alamet/Gitti gelmez o muhannet/Şol revanda balam kaldı/Kırmızı gül her dem olsa/Yaralara merhem olsa/Ol tabipten derman gelse/Şol revanda balam kaldı/Kırmızı gülün hazanı/Ağaçlar döker gazeli/Kara yağızın güzeli/Şol revanda balam kaldı”. Hikayeye göre, annesinin tek oğlu olan Memet, Erzurum yöresinde yetiştirdikleri ürünleri, bugünkü Ermenistan’ın başkenti, o dönemler önemli bir ticaret merkezi olan Revan’a kervan ile götürüp satıyor. Karayağız, güçlü kuvvetli Memet, alışkanlığı üzere her akşam tarla dönüşü, bahçelerinden derlediği gül demetini getiriyor annesine. Bu gül demetleri ana-oğul arasında sevginin, saygının bir simgesi gibi adeta. Anne de, duvara asıp kurutuyor onları. Baktıkça oğlunu görür gibi oluyor.

Kar, ayaz bir de Veba hastalığı kırıp geçiriyor insanları o günlerde. Revan’da hastalanan Memet ölüyor ve bir çalı dibine gömüyorlar. Kervanın çoğu da kurtulamıyor vebadan. Mehmet’in anası öğrenince durumu, deli divane olup dağlara vuruyor. Onu görenler, elinde bir demet kırmızı gül, dilinde “Kırmızı gül demet demet. Sevda değil bir alamet. Şol Revan’da balam kaldı. Yavrum kaldı...” diye haykırdığını söylüyorlar. Bu türkü de hikayesi de işte böyle nesiller boyu dilden dile bize kadar ulaşıyor.

Kültürümüzde hastalık izleri taşıyan şarkı/türkü çok. Ama verem gibi ölümcül hastalıklara dair şarkı ve türkülerin yeri oldukça özel. Artık böyle şiir/şarkı/türkü yoksa kuşkusuz o hastalıkların ortadan kalkmış olmasından. Şimdi bir başka dert var başımızda. Şu an corona zamanı. Bugün ülkemizdeki corona günlerinin 222.ncisiydi.

Yaşadığımız pandemi de en az verem kadar ölümcül. Onun kadar “ince” bir dert olmasa da çok daha “sinsi” bir hastalık. İkisi de sonuçta ciğerlerde yerleşip ocaklar söndürüyor. Corona salgını çok muhtemeldir ki hem şiire, hem şarkı ve türkülerimize yansıyacaktır. Edebiyatımızda izleri görülecektir. İnşallah verem, veba, sıtma, kolera ve corona gibi hastalıklar bir daha yaşanmasın. Böyle “ince”, “sinsi” ve "ölümcül" hastalıklara sadece eski şarkılarda/türkülerde rastlayalım.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/18-ekim-2020-pazar-2330-corona.html>

20 Ekim 2020 Pazar 12:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Tartışmalı mevzular

Salgında tartışmalar

Tarihin çok ilginç bir dönemini yaşıyoruz. Bilim kurgu romanlarında okuduğumuz, filmlerde gördüğümüz, ‘olmaz’ dediğimiz birçok şey oluyor. Gözle görülemeyen bir virüs adeta tüm insanlığı tehdit ediyor. Dünya çapında milyonlarca insan evde kalmaya zorlanıyor, dışarıda herkes maskeli.

İşyerleri sıkıntıda, üretim aksamış, pek çok insan işlerini kaybetmiş, kalanların önemli bir kısmı evden çalışmak zorunda. Yüzyüze eğitim tam yapılamıyor, siyaset bile toplantı alışkanlıklarını değiştirmiş durumda. Güvenlik kuvvetleri ilaveten salgınla ilgili olağanüstü tedbirlerle uğraşıyor. Bütün sağlık sistemi, görevliler canla başla virüs bulaşmış kişileri kurtarmaya çalışıyor.

Corona'nın ilk çıktığı Çin’den artık ses soluk duyulmuyor. Sanki salgının yayılmasını kontrol almışa benzeyen dünyadaki tek ülke orası. Ocak ayından itibaren aldığı radikal önlemlerle epey tartışma da yarattı ama. Bu tedbirlerin bir kısmı da halen sürüyor. Diğer yandan Hindistan, Avrupa, Rusya, ABD ve Güney Amerika ülkelerinde "ikinci dalga" olarak tabir edilen bir patlama hali daha yaşanmakta.

Dünya bu salgınla uğraşırken kamuoyu da çıkan tartışmalarla sarsılıyor. Önce pek ciddiye alınmadı, sonra komplo teorileri çıktı bol bol. Birileri Çin’i suçladı, başka birileri Amerika ve küresel güçleri. Yetmedi Dünya sağlık örgütü de ABD ile Çin arasındaki kapışmanın tam ortasında kaldı. Yaşlıların korunamadığı, hatta ölüme terkedildiği iddiaları ortaya atıldı. Batılı gelişmiş ülkelerin sağlık sistemlerinin yetersizliği konuşuldu bir süre. Hazirana doğru normalleşme çabaları tartışılır oldu. Ekonominin büyük yara alması bütün dünyada belki salgından da öne çıkan bir sorun oldu. Son olarak virüsün ne olup olmadığı, aşı ve ilaç geliştirme çalışmaları gibi bilimsel konular da alabildiğince tartışılıyor. Pek biteceğe de benzemiyor.

Koronavirüs ilk çıktığında ne Çinliler, ne de dünya onu pek ciddiye almadı. Çinlilerin salgını başta gizlemeye çalıştığı söylense de tablonun giderek vahimleşmesi saklanacak bir taraf bırakmadı. Aslında işin ciddiyeti Çinliler, apar topar sahra hastaneleri yapmaya başladığında kendini belli etmeye başlamıştı. Sonra yol üstünde nefessiz kalıp düşen insan görüntüleri... Batı’nın düştüğü yanılgı ise Covid-19’un da 2003 yılındaki SARS salgını gibi Asya’da sınırlı kalacağını sanmaktı.

Ancak bu virüs Batı’yı komple ters köşeye yatırdı. Sars’tan deneyimli olan Asya ülkeleri Çin’den yayılmaya başlayan vakaları kontrol altına almak için tedbirlerini arttırırken salgının Avrupa’daki merkez üssü, her memleketten insanın gelip geçtiği İtalya’nın turistik Bergamo kenti oldu. Virüsü nereden aldığı hâlâ bilinmeyen 38 yaşındaki bir İtalyan hastadan salgın hızla dallanıp budaklandı. Sonrasında neredeyse tüm ülkeyi karantinaya alan İtalya’nın nasıl olup da hastalığı kontrol altına alamadığı ise hala merak konusu.

Salgında neredeyse 10 ay tamamlanmak üzere. Ancak üzerindeki bu gibi tartışmalar hala sona ermedi. Önce bir sürü komplo teorisi atıldı ortaya. Sonra da bahar aylarındaki dalga söner gibi olduğunda "normal hayata geçiş" tartışmaları yaşandı. Maske, izolasyon, karantina ve genel kısıtlamalar sürekli tartışıldı. Bilim adamları da bu ortamda alabildiğince farklı görüşler savundular. O kadar ki bazıları bilimsel anlamda tam tersi şeyler söylediler. Şu anda konudan konuya atlamakla birlikte çeşitli kesimlerce sürdürülen tartışmalar halen devam ediyor.

Korona salgını tüm dünyayı kasıp kavururken perde arkasında da büyük bir kapışma yaşanıyor. Salgın ABD’de hızla yayılırken Trump yönetimi, Çin’i ‘salgını geç haber vermekle’ suçladı. Pekin yönetimi ise ihtiyaç sahibi ülkelere tıbbi malzeme temin ederek koronavirüs krizi nedeniyle bozulan imajını düzeltmeye çalıştı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) yönelik mali yardımı askıya alma kararının ardında da aslında ABD ile Çin arasındaki bu kapışma yatıyor. Düne kadar ticaret savaşı yaşayan bu iki ülke, bu kez salgın yüzünden dalaşıyorlar.

Haziran başında Avrupa’da birçok ülke ağır bir ekonomik faturanın çıkabileceği endişesiyle tedbirleri gevşetme yolunda adımlar atmaya başladı. Danimarka, Norveç’te ilkokullar açıldı. Almanya’da 800 m2’den küçük dükkanlar iş başı yaptı. Çekya’da az katılımlı düğünlere izin çıktı. Avusturya, AVM, güzellik salonu ve kuaförleri açtı. ABD’de ise Başkan Donald Trump, eyalet valilerine tedbirlerin esnetilmesi için baskı yapıyordu.

Salgın tam olarak kontrol altına alınmamışken önlemleri gevşetme kararları pek çok riski de gündeme getirdi. Çünkü mücadelede en başa dönme ihtimali var. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ‘Henüz tehlike geçmedi. Dikkatli ve disiplinli olalım. Alınan bu kararların neticesi iki hafta sonra belli olacak’ diye uyarması da bundan. Nitekim DSÖ yetkilileri de sık sık krizin geçmediği konusunda ikazda bulunuyor.

Son günlerde dünyada korona ile tartışmalarda iki konu öne çıkıyor. Biri tabi ki maske zorunluğu. İkincisi hastalığı taşıyan ama semptom göstermeyen insanlar. Maske sorunu üzerinde tartışmalar zaten başından beri hiç bitmedi. Maskeye karşı çıkanlar, maskenin güvenirliğini tartışanlar, maske takıyormuş gibi yapanlar vs. Ancak orada bile şöyle bir risk var. Maske, insanda ‘güvende olduğuna dair yanlış bir hissiyat’ yaratarak diğer tedbirleri ihmal etmesine neden olabiliyor.

Bir yandan da maske takılması halinde virüs taşıyan, ama virüs taşıdığını bilmeyen insanların tükürük damlacıkları aracılığıyla hastalığı bulaştırma oranının azalacağı söyleniyor. Zira hastalığı belirtisiz geçiren, ya da hastalık semptomlarını henüz göstermeyen kişiler de virüsü yayabiliyor. 5 milyon nüfuslu Singapur’da yapılan ve Amerikan Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından yayımlanan bir çalışmaya göre, koronavirüs vakalarının yüzde 10’u hiç belirti göstermeyen kişiler aracılığıyla yayılmış. Önemli bir Amerikalı tıp yetkilisi, koronavirüs bulaşan insanların yüzde 25’inin öksürük ya da ateş gibi herhangi bir semptom vermediğini söylüyor. Bunlar salgına katkıda bulunan ama semptom göstermeyen insanlar.

Hastalığın ilk çıktığı ve salgının kontrol edildiği Vuhan’da insanların akıllı telefonlarına bir aplikasyon yüklenerek ‘sağlık kodu’ veriliyor. ‘Yeşil’ sağlıklı anlamına geliyor. Metro kullanabiliyor, kent merkezine girebiliyor. Kodu ‘sarı’ ya da ‘kırmızı’ olanlara ise seyahat kısıtlaması uygulanıyor. ‘Sarı’, enfekte bir kişiyle teması olduğu, hastane ya da karantinada olması gerektiği anlamına geliyor. ‘Kırmızı’ ise enfekte olan ya da teşhis bekleyen kişilere veriliyor.

ÇİN bu takip yöntemiyle anti-demokratik olmakla eleştirilirken benzer uygulamalar bizde de, başka ülkelerde de yapılıyor. Ülkemizde HES kodu bu sebeple uygulamada. Moskova’da koronavirüs karantinasında olan kişiler akıllı telefonlarına gelen barkodlarla takip ediliyor. Buna göre kişi çöp atmaya çıksa bile aplikasyon üzerinden onay alması gerekiyor. Bu sayede kişinin virüsü başka kişilere bulaştırmasının önüne geçilmesi hedeflenmiş. Salgının klasik yöntemlerle kontrol altına alınamaması halinde yapay zekanın devreye girdiği bu tür aplikasyonların takip teknolojilerinin giderek hayatımıza daha fazla girmesi muhtemel.

Korona ile mücadelede en kritik noktalardan biri hastalığı taşıyan kişilerin izole edilmesi gibi duruyor. Aksi halde ne kadar önlem alınsa da virüsü taşıdığını bilmeyen birileri hastalığı yaymayı sürdürmekte. Bu yüzden de salgın bir türlü kırılamıyor. Çin belki de bunu oldukça radikal ve tartışmalı da olsa başarmışa benziyor.

Metrolarda ateş ölçülmesi, maske takma zorunluluğu, testlerin yaygınlaşması gibi uygulamalar mücadeleyi etkinleştirebilir. Özellikle de virüs taşıyanlara katı bir izolasyon politikası uygulanması ise en az hastalara gerekli sağlık hizmetinin sağlanması kadar kritik bir unsur.

Dünyada şu günlerde en önemli konulardan biri Covid-19’a rağmen sınıflarda dersbaşı yapmak. Salgınının devam etmesine rağmen birçok ülke sınıf eğitimine geçmeyi deniyor. Almanya’nın başkenti Berlinde Ağustos ayından bu yana daha hijyenik, sosyal mesafeli, maskeli eğitimi deniyor. Okulların toptan kapatılması yerine koronavirüsün tespit edildiği okul ya da sınıflardaki öğretmen ve öğrencilerin karantinaya alınması tercih ediliyor.

Belçika’da sarı, turuncu, kırmızı diye planlar yapılmış. Hali hazırda sarı seviye geçerli. Hem öğrenci, hem de öğretmenlerin okul koridor ve sınıflarında ders saatlerinde de maske takmaları zorunlu. Hastalığın yayılma eğilimi göstermesi halinde alarm seviyesinin daha da arttırılıp yeni tedbirlerin gelmesi söz konusu. Fransa da 1 Eylül’den itibaren sınıflar küçültülüp, havalandırma ve hijyen kuralları arttırılarak eğitime devam etme denemesi yapılıyor. Çocukları okula yollamak zorunlu. Okullarda 11 yaş üzeri öğrenci ve öğretmenlerin maske takması da zorunlu. Maske, sınıfta da okul bahçesinde de çıkarılmayacak.

Türkiye’de EBA TV üzerinden uzaktan eğitim, özel okullarda ise yine sanal telafi eğitimi başladı. Ardından 21 Eylülde de kademeli olarak yüz yüze eğitim başladı. Belki de önümüzdeki haftalarda bu uygulamanın kapsamı genişleyecek.

Salgın artçıları

Dünya genelinde can kaybı 1 milyonu aşarken, bilim insanları neredeyse bir yıla yaklaşan salgının farklı etkilerini açığa çıkarmaya devam ediyor. İsrail’de yapılan bir araştırmada, corona virüsün testislere saldırdığı ve sperm hücrelerini enfekte edebildiği ileri sürülmüş. İddiaya göre, erkekler yeni tip corona virüsü (Covid-19) hafif semptomlarla atlatsalar bile kısırlık problemi yaşayabileceklermiş. Araştırma hastaların Covid-19 teşhisi konulduktan 30 gün sonra sperm sayılarının yarı yarıya azaldığını ortaya koymuş.

Ancak bu iddia başka bilim adamlarınca doğrulanmamış durumda. Mesela İngiltere'den gelen bir açıklamada gribin bile geçici olarak sperm sayısında düşüşe neden olduğu ifade edilmiş. Kaldı ki corona virüse yakalanan kişiler muhtemelen başka rahatsızlıkları sebebiyle bağışıklığı zayıf hastalar. Temel sorun, durumun kalıcı olup olmadığı. Bunu anlamak için de yıllar gerekiyor.

Türkiye'de tartışılan bir başka konu da açıklanan resmi vaka sayılarının doğru olup olmadığı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın “Her vaka hasta değildir, pozitif çıkıp semptom göstermeyenler var” sözleri Uluslararası basında geniş yer buldu. Dünyada en fazla vakanın ve can kaybının görüldüğü ABD kesin tanıların yanı sıra muhtemel vakaları da verilerine ekliyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi teyit edilmiş kesin vaka ya da ölümü, “Covid-19 için doğrulayıcı laboratuvar olgusu kriterinin karşılanması” olarak tanımlıyor. Hindistan, Dünyada en fazla vaka sayısına sahip ikinci, can kaybı görülen üçüncü ülke. Ülkede Covid-19 teşhisi için PCR’ın yanı sıra TrueNat ve CBNAAT gibi farklı tanı kitleri de kullanılıyor. Ayrıca, hızlı antikor testleri de yapılıyor. Hindistan da test sonucu pozitif çıkan vakaları kesin tanı olarak açıklıyor.

Brezilya Dünyada en fazla vakanın görüldüğü üçüncü ülke.Brezilya’da açıklanan günlük vaka sayılarına klinik teşhis konulan, tomografi sonucunda bulgu tespit edilen ve PCR testi pozitif çıkan hastalar ekleniyor. Antikor testi pozitif çıkanlar da toplam vaka sayısına dahil ediliyor.Brezilya hükümeti, Haziran ayında toplam ölüm ve vaka sayısını duyurmayı bıraktı ancak Yüksek Mahkeme kararı sonrası sayılar yeniden açıklanmaya başladı. Rusya vaka sayısını yapılan PCR testi sonucunun pozitif olması kriterine göre belirliyor. Veriler günlük olarak ve bölgelere göre, hükümetin kurduğu Covid-19 bilgilendirme sitesinden yayımlanıyor. Ancak Rusya’da esas tartışma yaratan konu vaka sayıları değil, can kayıpları oldu. Rusya, test sonucu pozitif olan Covid-19 hastalarının tedavi sırasında bir başka sağlık sorunundan dolayı hayatını kaybetmesi halinde, bu kişileri corona virüsü kaynaklı ölüm verisine eklemiyor.

Corona virüsünün ortaya çıktığı Çin, vaka tanımlamasını salgının başlangıcından bu yana yedi kez değiştirmiş. Her değişiklikle birlikte vaka tanımının da kapsamı genişletilmiş. Çin, Mart ayına kadar, Türkiye’deki gibi test sonucu pozitif çıksa da asemptomatik olan kişileri vaka sayısının içine dahil etmiyordu. Artık test sonucunun yanı sıra klinik bulguları ve asemptomatik kişileri de vaka sayılarına ekliyor.

İtalyada Mayıs ayından bu yana vakalar Sağlık Bakanlığı tarafından internet sitesinde yayımlanıyor. Test sonucu pozitif çıkan hastalara ilişkin veriler ise “hastanede tedavi gören semptomlu kişiler”, “yoğun bakımdakiler” ve “evde karantinada tutulanlar” alt başlıklarıyla ayrı ayrı veriliyor. Günlük tabloda salgının başından bu yana tespit edilen toplam vaka sayısı ve günlük vaka artışı bilgileri de yer alıyor. İngilterede günlük açıklanan verilerde, en az bir kez laboratuvar analizinde PCR test sonucu pozitif çıkmış kişiler vaka olarak kabul ediliyor. Hükümetin konuyla ilgili resmi sitesinde, test sonucu pozitif çıkan kişilerin ya örnek alındığı tarihte ya da sonucun bildirildiği tarihteki verilere eklendiği belirtiliyor.

Türkiye’nin şüpheli Covid-19 vakalarını bildirmemesi konusunda Bakan Fahrettin Koca, PCR testi yapan ülkelerde buna ihtiyaç olmadığını savunuyor. TTB Başkanı ise en son şüpheli vakaları da ekleyerek vaka sayısını bir günde ikiye katlayan ABD’yi örnek gösteriyor. DSÖ Covid-19 hastalığı için iki uluslararası kod (U07.1 ve U07.2) önermiş. İlk kod (U07.1) testlerle tanısı konulmuş kesin pozitif vakalar için, ikinci kod (U07.2) ise testi negatif çıksa da klinik-epidemiyolojik açıdan kuşkulu/olası vakalar için kullanılıyor. Bu vakalar ‘Covid-19 virüs tanımlanmamış’ kodu olarak bildiriliyor. İşte bu ikinci kod Türkiye tarafından kullanılmıyor. Bazı ölümler kayıtlara “bulaşıcı hastalık ya da doğal ölüm” olarak geçmeye devam ediyor. Tartışmanın odak noktası bu.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bu konudaki bir soruya DSÖ’nün “şüpheli” kodunu PCR testi yapılmayan ülkeler için önerdiğini, PCR testi yapabilen Türkiye içinse “doğrulanmış vaka” şeklinde kod verdiğini söylüyor. Bakan Koca ayrıca Türkiye’de vaka sayısıyla ilgili şeffaflığa dikkat çekiyor ve DSÖ’nün de bildirimleri 'takdirle andığını' da ilave ediyor.

Koronavirüs salgınında gerçek vaka sayılarına ilişkin şüphe ve tartışmalar, ortaya atılan yeni bir iddia ile sürüyor. İddiaya göre açıklanan ‘günlük hasta sayısı’, sadece hastaneye yatırılan vakaları ifade ediyor. Sağlık Bakanlığı 29 Temmuz’da koronavirüs tablosunda değişikliğe gitti. Tablonun sol tarafındaki bölümde yer alan “Toplam Yoğun Bakım Hasta Sayısı” ile “Entübe Hasta Sayısı” çıkarıldı, onların yerine “Hastalarda Zatürre Oranı” ve “Ağır Hasta Sayısı” paylaşılmaya başlandı. Tablonun sağ tarafında yer alan bölümde ise, “Bugünkü Vaka Sayısı” ifadesinin yerini “Bugünkü Hasta Sayısı” aldı. ‘Günlük hasta sayısı’ ifadesi “günlük olarak hastanede tedavi altına alınanların sayısını yansıtıyor. 29 Temmuz’dan beri testi pozitif çıkıp da tedavisi evde yapılanların sayısı ise açıklanmıyor, o veriler günlük korona verilerine yansıtılmıyor.

Pozitif tanısı konup da tedavisi evde yapılanlar için artık ‘vaka’ yerine ‘taşıyıcı’ ifadesi kullanılıyor. Herkesin farkında olduğu gibi salgın yayılmasına rağmen rakamların küçük gözükmesinin nedeni bu. Muhtemelen bu tabloda bir değişiklik daha yapılacak. Özellikle filyasyon çalışmalarının sonuçlarına dair veriler paylaşılacak. Sayıları 11 bini geçen filyasyon ekiplerin neler yaptığı, nerelere ulaşabildikleri aktarılacak. Ayrıca, o değişiklikten sonra sağlık kuruluşlarının hasta yükünün biraz daha detaylandırıldığı bilgiler paylaşılacak.

Covid-19 salgını gelecekle ilgili tartışmaları tetiklerken, kapitalizmin yeniden düzenlenerek sürdürülmesiyle ilgili tartışmalar da oldukça yoğun. Bunlardan bir bölümü, şirket batmalarının önlenmesi, işsizliği telafi edecek önlemler getirilmesi, uluslararası koordinasyonun güçlenmesi gibi önerilerle temelde talebin ve küresel piyasanın sürdürülmesine odaklı. Buna karşın kapitalizmin devamını ciddi anlamda dönüşümüne bağlayanlar da var ki, bu gurup içinde vergi politikalarında radikal değişiklikler, sosyo-ekonomik haklara dayalı sosyal devlet anlayışı, Keynesyen politikalara dönüşün gerekliliği gibi konular öne çıkmakta.

Aslında ‘corona’ öncesinde de küresel kapitalizmin ve neoliberal politikaların geleceği tartışma konusuydu. Bir yandan büyüme krizi yaşanıyor, öte yandan küresel ve ulusal düzeyde artan sosyo-ekonomik eşitsizlikler yalnız ahlaki değil sistemin geleceği açısından da kaygı yaratıyordu.

Şu anda dünyada herkesin aklından geçen sorular aynı. Salgın ne zaman bitecek? Dünya ne zaman normale dönecek? Aslında kimsenin bu konuda net bir cevabı yok. Öngörüler ise oldukça muğlak. Ancak bir yandan da salgın sonrası için hazırlıklar başladı bile. Çünkü Türkiye’nin de ticaret ortağı olduğu ABD ve Avrupa’dan gelen ekonomik veriler hiç iç açıcı değil. Mesela Almanya ekonomisinde rekor küçülme öngörülüyor. Keza Fransa resesyona girdiğini açıkladı. Bu nedenle Avrupa Birliği, pandemiye rağmen salgını kontrol etmek için getirilen kısıtlamaları kademeleri olarak kaldırmanın çarelerini arıyor.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/20-ekim-2020-pazar-2330-corona.html>

22 Ekim 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Tuna bebek (I)

Tuna bebek bir yaşında

Tuna bebek 21 Ekimde dünyaya geldi. Bugün bir yaşında. O doğum telaşındayken dünya da corona virüse hamileymiş. Bugün artık corona günlerinin de 225.nci günü.

Çok garip bir durum ama birlikte geliştiler sanki. Biri serpilip büyürken, diğeri bütün dünyaya yayılıp ejderhalaştı. Biri bütün sevimliliğiyle etrafına renk ve canlılık katarken, öbürü ürkütücü boyutlarla dünyaya kol budak sardı.

Oysa Coronanın Çinde doğduğu Aralık ayının meş'umluğuna karşılık, ondan bir ay önce Kasım ayı bizim için büyük mutluluktu. İlk bir ayı sabah akşam değişen bebek halleriyle geçti. Gözlerini açıp bocuk boncuk etrafına bakması, uyuması, uyanması, doyması, acıkması hep güzellikti bizim için.

Doğumdan sonra kızımızı bırakmamıştık. Dört artı bir evimiz 24 saat renkli ve canlıydı. O küçücük canlı kımıldadıkça, ağzını açıp gözlerini yumdukça hepimiz başındaydık. İlk başlarda ana kucağı denilen küçük bir beşikte uyudu. Göbeği düşünce 1 Kasımda ilk banyosunu yaptırmıştık. Tören gibiydi.

Halden hale giriyordu, görüyorduk. O kadar tatlıydı ki neredeyse kucaktan kucağa geziyordu gün boyu. Ağzı burnu kulakları küçücük, gözleri boncuk boncuktu. Saçları hafif kızıla kaçtığı için benim "kınalı kuzum"du o. Annesinin babasının bir tanesi, nenesinin de can paresiydi.

Doğduğundan beri hiç kundak görmedi. Zıbınlar filan da vardı ama hep ona göre giysileri vardı. Göğüslerimize yaslanıp bakınmayı seviyordu. Babasının avuçlarına yatabilecek kadar küçücüktü. Onun göğsünde bir tırtıl gibi duruyordu.

Kasımın 16'sında sallanan beşiğe yatırdık. E-bebekten almıştım. Kızak gibi eğri ayakları olan portatif ahşap bir şeydi. İpi vardı, sallanabiliyordu. Aynı gün 4.ncü kitabım "Kelimeler"i annesi Hilal'e hediye etmiştim. Bir aylık olduğunda da onun için evimizin karşısına meşe palamutları ekmiştim onun için. Birlikte büyüsünler, ulu olup yücelsinler diye.

Kasımın son günü anne ve babasıyla çok güzel resimler çektim. O akşam ilk "atta"sına Ece ablasına gitti. 1 Aralık eskilerin "40'ı çıktı" dedikleri gündü. Adet üzere nenesi iki yumurta verdi, ilk para hediyesini o gün aldı.

O günlerde sabahları dedesiyle nenesinin arasına gelmeye başladı. Günaydınnn! dedik birbirimize. Hafiften gülümsemeleri de o günlerde başlamıştı.

Aralık ayı hem Tuna için, hem benim için, hem de Corona için önemliydi. Tuna artık iki aylık olmuştu ve cicili bicili giysiler giymeye başlamıştı. Haymanaya bir termal otele gitmiştik o gün hep birlikte.

Hareketlenmişti, etrafına gülücükler atıyordu ve sesler çıkarıyordu bebekçe. Yattığı yerden yukardan sarkıtılan renkli yumuşak oyuncaklara ellerini uzatıyordu. Solak mı acaba diye merak etmemiz o günlerden.

Bizim yaklaşan fırtınadan haberimiz yoktu ama Çin'in Wuhan kentinde ilk koronavirüs vakaları görülmeye başlamıştı. Henüz dünya nasıl bir salgının pençesine düşeceğini bilmiyordu. Ben de o günlerde "Susurluk için ne yapılabilir?" sorusuna haftalık gazete yazılarımla cevap aramakla meşguldüm.

Ardından bir "stratejik plan" önerisi yapmaya karar vermiş, REİS gazetesinde yazdıklarım sadece Susurluk üzerine olmaya başlamıştı. Henüz o günlerde bu çabamın memleketim için neredeyse bir baş eser iddiasında olabileceğini bilemezdim.

Tuna'nın seyir defteri

2020’nin Ocak ayına girdiğimizde Tuna bebek ilk defa kendi evine gitti. Kızım, alışmamız lazım arada gitmemiz iyi olur demişti. Evlerinde Suzi isminde dişi bir kedileri var. Galiba kıskanmış Tuna’yı. Önce görmezden gelmiş biraz da huysuzluk yapmış. Tabi fazla duramayıp geldiler. Zaten kızımın kışı bizde geçirmesini istiyorduk. Onlara alışmıştık, Tuna da bize.

12 Ocakta Balder Balıkesirliler derneğinin Hakimevindeki kahvaltısına gittik hep birlikte. Böylece Tuna en genç Balıkesirli olarak ilk sosyalleşmesini yaşamış oldu. Evde yeni alınmış sallanan ana kucağında artık iyiden serpilen bir Tuna görüyorduk. 17 Ocakta Oğuzhan bize sürpriz yaparak hafta sonu için İstanbul’dan çıka geldi. Elifler de sömestr tatili fırsatıyla Adapazarı’ndan geldiler. Birlikte güzel bir hafta sonu geçirdik. Pazar günü Ankara’ya kar yağmıştı. Salı günü de Tuna üç aylık olmuştu. Salonun penceresinden birlikte dışarıya baktık. Ümit’le Yağız karşımızdaki tümsekte kızak kayıyorlardı. Tuna’nın bembeyaz olmuş manzaraya bakması ise görülecek şeydi.

Bu arada ben üç ay süreyle semtimizdeki yaşam merkezine gitmeye başlamıştım. Haftada üç gün bazen cumartesi de dahil dört gün orada spor yapıp havuza giriyordum. Tuna ise evimizde tam bir canlılık kaynağı olmuştu. Bazen hafta sonu cumartesi günleri Ece için İncek’e gidiyorduk. O da artık iki yaşına yaklaşıyordu. Ocağın 26 sında bu defa hep birlikte Ece’lerdeydik. Sadece Oğuzhan yoktu aramızda. Cüneyt’in doğum gününü gecikmeli olarak kutladık. Tuna’yla Ece’nin birbirine ilgisi görülecek şeydi.

27 Ocakta ben, eşim ve Elif’le Susurluğa gittik. O sırada annem İzmir’de kızkardeşimin yanındaydı. Henüz hastalığı ağırlaşmamıştı. Üç gün sonra da Oğuzhan’ın yanına İstanbul’a gittik.1 Şubatta Aydın’lar da Adapazarı’ndan geldiler. Vefa bozası içtik, Süleymaniye’de namaz kılıp kuru fasulye yedik. Ertesi gün Üsküdar’a öğretmenimin evine ziyarete gittik. Elif’ler Adapazarı’na biz de Ankara’ya döndük. Ankara’da yine kar vardı. Evimiz sıcak, Tuna da kucağımızdaydı.

22 Şubatta bu kez Yağızın doğum günü için Adapazarı’ndaydık. Cüneyt’ler de gelmişti. Her yıl bu gün sömestr tatilinde Cüneyt’inkisiyle birlikte Ankara’da kutlanıyordu. Bu sefer Elif gününde ve bizde olsun deyince onu kıramamıştık. Hafta sonunu değerlendirerek doğum gününü yaptık ve döndük.

Mart ayı kapımıza dayanmış, kazma kürek yakmak için değil ama zor günleri dayatmak için gelmişti.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/22-ekim-2020-pazar-2230-corona.html>

24 Ekim 2020 Cumartesi 22:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek (II)

Coronalı/Acılı Mart Nisan

Mart ayı bizim için kötü başladı. 3 Martta annemi mide kanamasından Ege Üniversitesi aciline yatırmışlar. Haberi alınca Özgürle bizim arabayla İzmir’e gittik. Vardığımızda saat sabahın 2’sine geliyordu. Dört gün sonra gastroloji servisinde özel bir odaya geçtik. Mide kanseri olduğu söylendi. Patoloji sonuçları bekleniyordu.

Bu arada güzel haberlerle kötü gelişmeler birbirine karıştı. Martın 7’sinde Cüneytin son kitabı çıktı. “Serüvengiller” bir çocuk kitabıydı. Annem verilen ilaçlar ve bakım sayesinde kendine gelmişti. 9 Martta arabayı onlar için Özgürle bırakıp Orjana gittim. Ertesi sabah bir baktım, Panda balkondaydı. Çok sevindim. Hem ayakta kaldığına hem evi unutmadığına. O gün eve aldım onu hasret giderdik.

Takip eden günler bir kulağım Ankara’da, öbürü İzmir’de bahçeleri temizledim, meyva ağaçlarını budattım. Bu arada Boncuk da geldi. Ama boğazında bir yara vardı. Birkaç gün gördüm sonra birden yok oldu. Tam da o günlerde Türkiye’de ilk korona haberleri duyulmaya başladı. Daha çok Çin ve İran kaynaklıydılar. Bizde ise 11 Martta ilk vaka görülmüştü. 15 Marta kadar 18’e çıkmıştı hasta sayısı. Henüz vefat eden yoktu. Doğrusu çok önemli gibi gelmemişti bu olay o zaman.

Ayın 16’sında yeniden İzmire döndüm. Annem artık evdeydi. İyi görünüyordu. Ama doktor ne isterse verin, mutlu edin demişti. İki ay kadar bir süresi vardı artık annemin. Bize bol bol eski günlerden anlatıyordu. Üzülüyordum ama sözünü kesmek olmazdı. 23 Martta patoloji sonuçlarını aldık. Teşhis doğruydu: kanser. Yapılacak bir şey yoktu. Gitmek için Oğuzhan’ı çağırdım İzmir’e.

25 Martta akşam üzeri Orjana vardık. Kediler yine geldi. Mamalarını suyunu verdik ve yeniden İstanbul’a doğru yola çıktık. O günkü yapılan test sayısı 5.035, vaka sayısı 561 ve toplam vefat sayısı ise henüz 59 idi. Ayın 17’sinde ilk vefat gerçekleşmiş, o günde sonra vakalar artmaya başlamış, toplam vaka sayısı 2 bin 433’e yükselmişti.

İstanbul’da tam anlamıyla ev hapsindeydik. Bir yandan corona haberlerini izlerken, öbür yanda kulağım annemden gelen haberlerdeydi. Tabi ki diğeri de Ankara’da. Küçük torunum Tuna 21 Martta 5 aylık olmuştu. Ece ise bir ay sonra iki yaşına girecekti. Akıllı telefonun görüntülü görüşmeleri bu dönemde oldukça işe yaradı diyebilirim.

1 Nisan corona tablosu artık herkesi endişelendirmeye başlamıştı. O güne kadar yapılan toplam test sayısı 106.799, toplam Vaka Sayısı 15.679 ve toplam Vefat Sayısı ise 277 olmuştu. İyileşenlerin sayısı ise sadece 333 idi. Şehirlerarası seyahat yasğından söz ediliyordu. O gün akşam üstü yasağa yakalanmamak için Oğuzhan’la Ankara’ya yola çıktık.

Evde izalasyonu Ankara’da da devam ettirdik. Bu arada seyahat kısıtlaması da başlamıştı. Günlerimizin neşesi eğlencesi küçük Tuna’ydı. Kalabalıkta sevgi halesi içinde olmak onun da hoşuna gidiyordu. 16 Nisanda Ece’nin ikinci yaş gününü kutladık. 21 Nisanda da Tuna artık 6 aylık olmuştu.Fena halde dişleri kaşınıyor, kendine göre sesler çıkarıyordu. 24 Nisanda Ramazan başlamak üzereydi. Ama annemden gelen haberler hiç iyi değildi. İyi olmayan corona haberleriydi öte yandan.

Oruçlu olduğumuz Ramazanın ilk günü Türkiye günlük koronavirüs tablosuna göre vaka sayısı 104 bin 912'ye, Koronavirüs sebebiyle vefat edenlerse 2.600’e ulaşmıştı. Günlük vaka 3 binin, ölenler de 100’ün üzerindeydi. Ama o gece acı haber İzmir’den geldi: annem ölmüştü. Beklediğimiz yine de vurgun yemiş gibi etkileyen bir haberdi.

25 Nisan gecesi Cüneyt’in arabasıyla yola çıktık. Kimseye özel olarak haber vermedik, sadece sosyal medyada yayınladık cenaze duyurusunu. Sabah Susurluğa ulaştık. Kardeşlerim de geldiler. Cenaze Büyükşehir’in bir ambulansıyla öğleyin geldi. Çok garib bir cenaze oldu. Bir elin parmakları kadar insan namazını kılıp daha önceden belli olan yerine defnettik annemi. İzinli gittiğimiz için de herkes akşam geldiği yere döndü. Adet olan şeyler yerine annemin hayrı için Susurluk aşevi vakfına 1000 lira bağışlamayı seçtik.

Ankara'da Ramazan ayı bir haftasını doldurmuştu. Camiye gidemiyor evden de çıkmıyorduk. 30 Nisan akşamı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 'Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu'nu paylaşmış, 42 bin 4 test yapıldığı, 2 bin 615 yeni tanı konulduğu, Vefat eden kişi sayısının 93 olduğu açıklanmıştı. Böylece toplam vaka sayıları 120.204, toplam vefat 3.174 olmuştu. Durum gittikçe daha kötüye gidiyordu.

Tuna'yla corona yokuşu

Bugün gecikmeli olarak Tuna’nın doğum gününü kutladık. Oğuzhan’la bir haftadır birlikteydik. Dün büyük kızım Elif de, eşi Aydın ve torunum Yağız’la birlikte Adapazarı’ndan geldiler. Nazlı üniversite sınavına hazırlandığı için gelemedi. Hilal’ler de gelmişti akşamdan. Bugün sabah annesi babası Ece Mercan’ı da bize bıraktı. Hep birlikte güzel bir kahvaltı yaptık. Selma hanım böyle çocuklarıyla beraber olunca çok mutlu oluyor zaten.

Öğleden sonra Gölbaşı şehir parkı sosyal tesisine gittik. Hava da çok güzeldi şansımıza. Özgürle birlikte kızkardeşlerim de geldi. Büyük bir aile olarak Tuna’nın doğum günü pastasını kestik. Çocuklarla ilgilenme, sohpet, muhabbet, fotoğraf derken saat 5’i buldu. Daha fazla serine kalmadan 6’ya kadar eve döndük. Canlı, renkli bir akşam yemeği yedik yine hep birlikte. Çay faslından sonra yine fotoğraflar çekildi. Saat dokuz buçuk gibi Cüneyt’ler gitti. Tuna da uyudu. Ben bu yazıyı yazmaya oturunca evimiz bayağı sakinlemişti.

Evet, bugün Tuna artık bir yaşında ama corona da 228.nci gününü doldurdu. İlk başta Çin ve çevresini etkileyen bölgesel bir "epidemi" olarak algılanan salgının sonraki günlerde Asya sınırlarını aşıp halk sağlığını küresel çapta tehdit etmeye başlamasıyla, dünya virüsle ilgili gelişmelere kilitlendi, salgının kontrol altına alınması ve önlenmesine yönelik tedbirler tüm ülkelerin ana gündemi haline geldi.

7 Ocak'ta Dünya Sağlık Örgütü, hastalığın SARS olmadığını fakat yeni tip bir koronavirüsten kaynaklandığını açıkladı. Yarasalardaki bir betakoronavirüsün insana geçerken mutasyona uğramış hali olan yeni tip koronavirüse "2019-nCov" adı verildi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), koronavirüsün (Covid-19), pandemi (salgın) olarak nitelendirildiğini duyurdu. Örgüt koronavirüs salgınında dünya çapında 11 Mart'a kadar 4 bin 291 can kaybı yaşandığını duyurdu.

Bu arada salgının merkez üstü önce Avrupa'ya kaydı, daha sonraysa Amerika Birleşik Devletleri vaka sayısında dünyada ilk sıraya yerleşti. Bu arada dünya genelinde 123 ülke ve bölgeden 132 bin Covid-19 vakasının bildirilirken 5 bin kişinin hayatını kaybetmesi bir dönüm noktası olarak açıklandı.

28 Nisan'a gelindiğinde Covid-19 salgınında vaka sayısı 3 milyonu, can kaybı ise 211 bini geçmişti. Ancak artış hızının düşmesiyle birlikte Avrupa ve dünyada birçok ülke Covid-19 tedbirlerini gevşetmeye başladı. Ancak Türkiye'de Covid-19'la mücadele kapsamında 30 büyükşehir ve Zonguldak'ta 4 Mayıs saat 00.00'a kadar sürecek sokağa çıkma kısıtlaması 1 Mayıs gecesi 00:00'da başladı.

Zaten uzun bir süredir evden çıkmıyorduk. Belki çok zarurri ihtiyaçlar için markete. Ekmek ve pide bile fırınlar tarafından sokaklara kadar getiriliyordu. Tuna'yla Ece bir araya geldiklerinde hoş görüntüler yaşanıyordu. Ece abla olduğunun farkındaydı, Tuna da bir kardeş olduğunun. Evimizin salonu oyuncak çeşitleriyle kreş görüntüsü veriyordu. 1 Mayıs'ta Oğuzhan'ın 25.nci doğum gününü evimizde kutladık. Ayın 14'ünde yine iki küçük torunumuzla birlikteydik. Bir dizimde Ece diğerinde de Tuna vardı. Ecenin böyle kucağımdalarken kardeşi Tunayı öperken çekilen resmi çok güzel bir hatıra oldu.

Mayıs ayı bizim için Ramazandı. Ama Corona Virüs salgını dünya genelinde yayılmaya devam ediyordu. Tuna’nın 7 aylık olmasına bir gün kala 20 Mayısta toplam 4.867.515 vaka sayısına ulaşılmış, 321.459 kişi ölmüştü. Amerika ve Rusya'da kritik günler yaşanmaya devam ediyordu. Amerika'da 1.508.957 vaka bulunurken, Rusya'da vaka sayısı 299.941 olmuştu. ABD'de toplamda 90.369 kişi hayatını kaybederken, Rusya'da bu rakam henüz 2.837 idi.

Türkiyede ise 11 Marttan bu yana zirve yapan vaka sayıları tam bir ay sonra 11 Nisanda günlük 5.138 ile pik noktasına ulaşmıştı. O tarihten sonra kademeli olarak 16 Nisanda 4.801’e, 21 Nisanda 4.611’e, 24 Nisanda 3.122’ye, 29 Nisanda 2.936’ya, 5 Mayısta 2.253’e, 15 Mayısta 1.708’e ve 28 Mayısta da 1182’ye kadar düşmüştü.

Ramazan bayramı 24 Mayısta oldukça garip geçti. Ne bayram namazına gidebildik ne de yoğun bayramlaşmalar yaşadık. Şükür ki Oğuzhan da bizimleydi, kendi kendimize kutladık bayramı. Çocuklarımızla görüntülü görüştük telefonla. Ama 27 Mayısta Cüneytler Ece'yi getirdi de hasret giderdik ailece.

3 haziranda seyahat yasağının kalkmasıyla hemen toparlanıp körfeze gittik. İki aylık evde hapislikten sonra bize iyi gelecekti. Orjanda hava çok güzel, bahçeler yemyeşildi. Hem evimize kavuşmuş hem de kedimiz Panda'yı yine orada bulmuştuk. Bu beni nihayetsiz sevindirmişti. Hilaller de Tunayla ardımızdan gelmişlerdi. Artık Tuna'nın dişleri iyiden belli olmuştu. Sevimli halleriyle de kucaktan kucağa geziyordu.

6 Haziranda ilk defa denize girdi. O orjana gelen üçüncü kuşaktı. Daha önce Oğuzhan da, Nazlı, Yağız ve Ece de bebekliklerinde gelmişlerdi. Yazlığımızın olduğu körfezin havası, suyu, yeşilliği güzeldir. Etrafta da gezilecek görülecek yer çoktur. Ama bu kez bir kaç istisna hariç öyle çok gezemedik. Corona her alışkanlığımızı olumsuz etkiliyordu. Bu arada Oğuzhan'da İstanbul'a döndü. Evden çalışacaktı.

9 Haziranda da Elifler geldi yanımızda. Nazlı ve Yağız'da vardı. Sabah yürüyüşlerinden sonra Yağızla birlikte denize giriyordum. Bazen saat 10 gibi Hilal Tuna'yla birlikte iskeleye geliyorlardı. 12 Haziranda böyle havanın denizin enfes olduğu bir günde simitle denizde çok mutlu olan Tuna'nın çok güzel fotoğraflarını çektim. Yağız sabah deniz akşam üstü de futbola gidiyordu. Ertesi günü onun da sahada oynarken epey bi fotoğrafladım.

Yazlığımızın klasiği sabah arka balkonda kahvaltı, akşam üstü de ön tarafta çay muhabbetidir. Elif gelince bazen sahilde iğdeler altında kahvaltı yaparız. 16 Haziranda böyle bir gündü. Akşama kadar sahide kaldık. O gün de çok güzel fotoğraflar çektim.

Büyük kızım Elif te bizim gibi gezmeyi sever. 17 Haziranda bir kaçamak yapıp Ayvalık Küçükköy'e gittik. Boşnak böreği ve ev yapımı limonata enfesti. Dönüşte Gömeçten sonra Karaağaç'ta güzel bir yeme içme yeri keşfettik. "Madradan" da akşam yemeği güzeldi. Oradan "Yine geliriz inşallah" temennisiyle ayrıldık. Ertesi günü çocuklarım bana bir sürpriz yapmışlar. Hepsi birleşip bana spor ayakkabı, şort ve tişort almışlar. Kaliteli şeyler, çok hoşuma gitti tabi.

19 Haziranda tapu işlemleri için Selma hanımla Susurluğa gittik. Evin işlemlerini hallettik. Ancak tarlalar daha sonraya kaldı. Bu arada Selma'nın eski ev yerinde bahçeye de uğradık. Ihlamur varmış topladık. Parka gittik, Susurluk tostu ve kokoreç yedik. 25 Haziranda Oğuzhanla birlikte Orjan'a döndük. Vişne topladık ağaçlarımızdan. Selma hanım reçel yaptı. 29'unda küçük bir Kazdağları gezmesi daha yaptık. Güre, Dedepınarı, Küçükkuyu Sabunhane ve Adatepe Çınaraltı'na gittik hep birlikte.

Bu arada Tuna 8 aylık olmuş, Corona da hafif bir kabarma yaşanmıştı. Mayısta düşüşe geçen vaka sayıları 2 Haziranda 786 ile en düşük seviyesini görmüştü. Ancak daha sonra 4 Haziranda 988, 9 Haziranda 993 olmuş, ardından 13 Haziranda 1.459 ve 15 Haziranda 1.592 ile yeniden 1000’in üzerine çıkmıştı. 30 Haziranda hafif bir düşüşle 1.374 olarak gerçekleşmişti. Bu kabarma 1 Haziran normalleşme kapısının bir bedeli olacağını gösteriyordu.

Türkiye'nin 30 Haziran koronavirüs tablosuna göre vaka sayısı 198.613'e yükselmiş, vefat edenlerin toplam sayısı 5.115 olmuştu. O gün 51 bin 14 test yapılırken, 1374 kişiye Kovid-19 tanısı konulmuş, 18 hasta ise vefat etmişti.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/24-ekim-2020-cumartesi-2330-corona.html>

26 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek(III)

Tuna'nın yazlık güncesi

Dünyada ilk corona dalgası 15 Mart ile (günlük vaka 10.983) 10 Mayıs (61.578) arasında yaşanmış. 10 Mayıstan 27 Temmuzdaki (328.808) zirve yaptığı noktaya kadar da sürekli yükselmiş.

İlk on gün 1 Temmuz (172.288) ile 10 Temmuz (228.102) arasındaki vaka artışı %32’den fazla. Fakat asıl yükselme Temmuzun ikinci on gününde yaşanmış ve 20 Temmuzda günlük vaka sayısı 10 Temmuza göre %34, 1 Temmuza göre ise %77,5 artışla 305.682 olarak gerçekleşmiş.

Dünya genelinde aynı dönemde günlük vefat sayılarına baktığımızda 15 Martta 343 olan günlük vefat sayısının 30 Nisanda 9.796 ile ilk zirveyi gördüğü anlaşılıyor. 17 Nisandan (8.493), 1 Mayısta 6.403 ve 10 Mayısta 8.499 ile nispeten yatay bir seyir izlemiş. Bu süreç 1 Temmuza (4.193) kadar da böyle gitmiş. Ancak 10 Temmuzda 5.565 ile başlayan yükseliş 20 Temmuzda 6.108, daha sonra da 24 Temmuzda 9.753 ile ikinci bir zirve daha yapmış. Bu pik noktasının 1 Temmuza göre artış oranı ise %132.

Oysa Türkiye'de Haziran ayındaki ikinci kabarma Nisan ayına nazaran çok daha düşük. (4 Haziranda 988, 9 haziranda 993, 15 Haziranda 1.592, 24 Haziranda 1.492, 29 Haziranda 1.374) Hatta Temmuz ayının ilk 10 günü de (1 Temmuzda 1192, 5 Temmuzda 1.148, 8 Temmuzda 1.041 ve 10 Temmuzda da 1.003) bin dolayında seyretmiş. Bu bir anlamda düşüş eğilimini gösteriyor.

Aynı dönemde günlük vefat sayılarına baktığımızda (1 Haziranda 23, 4 Haziranda 21, 9 haziranda 18, 15 Haziranda 18, 24 Haziranda 24, 29 Haziranda 18) en yüksek noktanın 23 Haziranda 27 kişi şeklinde olduğu anlaşılıyor. Daha sonra 1 Temmuzda 19 ile başlayan trend 10 Temmuzda ancak 23 olmuş. Ardından da stabil bir şekilde 26 Ağustos kadar (20) devam etmiş.

Temmuzun ilk 10 günü biz yazlıktayız. Küçük torunumuz Tuna'nın dişleri belli oldu. Salonda cıbıl cıbıl oynuyor. Sabah yürüyüşlerim ve deniz devam. Arada küçük gezmeler yapıyoruz. Gülsüm anaya, Örene, kız kardeşim haticelere gittik hep birlikte. 8 Temmuz büyük torunumuz Nazlı'nın doğum günü. Bu yıl 17 yaşına girdi. Artık üniversiteye hazırlanıyor.

9 Temmuzda kalan tarla işlemlerini halletmek üzere Susurluğa gittik. Aydınlar bizi bırakıp Adapazarı'na geçtiler. Ertesi günü hem Selma'nın tarlasına hem de Günaydın köyüne gittik. Orada doğduğum evi, sökün ve muselim çeşmeleri ile sarıyer tarlasını gördük. 11 temmuzda Fahrettin başkanın misafiri olarak kayıkçı köyündeydik. Ertesi gün bu defa Dereköy'deki eski dostları görmeye gittik. Misafirperverlikleri bizi çok memnun etti.

15 Temmuzda Hilaller bizi almak üzere Susurluğa geldiler. Tuna rahmetli büyük nenesinin evini de görmüş oldu. Küçük adam oldu maşallah. Panda kedimiz de bir yaşına girdi. Geçen sene bu günlerde doğmuş, Elif onu ölmekten kurtarmıştı. Ömrü varmış maşallah bütün sevimliliği ve sıcaklığı ile balkonlarımızdan eksik olmuyor. Tuna ile de iyi anlaşıyorlar. Yalnız biraz nezle gibi, hasta.

Ayın son günü iskele mahallesinin karşısındaki Taylıeli köyüne gittik. Güzel, ferah, manzaralı bir çay bahçesi yapmışlar. Tuna da gördü oraları. Birlikte fotoğraflar çektirdik. Günbatımını seyrettik.

Tuna’sız günler

Ağustosun 2'sinde Hilal'ler Ankara'ya döndü. Pazartesi günü mesaiye çağırmışlar. O güne kadar Tuna 9 ay 10 gündür bizimle birlikteydi. Ayrıldıkları gün coronavirüsün pandemi olarak nitelendirildiği ve ülkemizde görüldüğü tarihten itibaren tam 146 gün geçmişti.

Kızımı kışı bizimle geçirmesi için tutmuşken, üzerine gelen salgın bu süreyi daha da uzatmıştı. Böylelikle biz de Tuna'yla dokuz ay boyunca ayrılmadık. Bebekliğinden emeklediği, dişlerinin çıktığı günlere kadar her halini görmüş yaşamış olduk. Üstelik hem kışlık hem de yazlık günlerinde doya doya.

Annesinin önce doğum izni, ardından ücretsiz izin ardından da salgından dolayı kısa çalışma ödeneği uygulamasından yararlanması onun için bir talih sayılırdı. Ama artık veda vakti gelmişti. Ayrıldıkları gün kucağımdaki fotoğraflarına bakıyorum da çocuğun bile bakışlarında o hüzün görülebiliyor.

Tuna gitmişti ama corona hala başımızdaydı. Üstelik sakin geçen yaz günlerinden sonra yeniden tırmanış eğilimine girmişti. Temmuzun 27’sinde 328.808 ile dünya genelinde o güne kadar görülen en yüksek günlük vaka sayısına ulaşılmıştı. Ağustos’un ilk günü 290.936, 8 Ağustosta 285.208, 15 Ağustosta 296.302 ve 29 Ağustosta da 288.728 idi. Yani Temmuzun sonunda ulaşılan zirve takip eden ay boyunca aşağı yukarı 300 bin’in biraz altında plato olarak devam etmiş. Yine dünyada vefatlar konusunda Temmuz ayının zirve noktası ayın 24’ünde 9.753 idi. 31 Temmuzda 6.815 olan sayı, 7 Ağustosta 6.869, 13 Ağustosta 6.968, 21 Ağustosta 6.659 ve 27 Ağustosta da 6.424 olmuş. Yani bu konuda da Ağustos ayı boyunca 6 ila 7 bin arasında bir plato söz konusu.

Ağustos ayında Türkiyede günlük vaka sayıları açısından 1.000’den 1.500’e doğru hafif bir yükselme görülüyor. 1 Ağustosta 996, 5 Ağustosta 1.178, 10 Ağustosta 1.193, 20 Ağustosta 1.412, 25 Ağustosta 1.502 ve 31 Ağustosta da 1.587’ye ulaşmış. Ölüm sayılarında ise ayın son haftasına kadar 19 ila 24 arasında kalmışken, 27 Ağustostan (26) itibaren birdenbire bir kabarma görülüyor. (28 Ağustosta 36, 29 Ağustosta 39, 30 Ağustosta 42 ve 31 Ağustosta da 44 olmuş) Bu kabarma 55’ten aşağı düşmemek ve 75’i aşmamak kaydıyla Eylül ve Ekim aylarında da halen devam ediyor.

Pandemi elbette bir çok sıkıntıya yol açtı ama bir çok konuda da farklı alanlara açılım yaptırdı. Bunlardan biri de görüntülü görüşmeyi keşfetmemiz. Bu dönemde bol bol bu güzellikten yararlandık. En azından çocuklarımızla torunlarımızla neredeyse her gün görüşebildik. Ece kızımız, hatta Tuna bebek bile bu görüşmelere artık alıştı. Önceleri eline alıp ısırmaya çalıştıkları şeyi artık öpmeye başladılar. Çünkü dedeyi neneyi artık sık sık orada görebiliyorlar.

Hilaller ayrılıp, Oğuzhanın da İstanbula gitme vakti gelince eşim kötü olmuştu. Bu yüzden onu da oyalayacak bir fikir geldi aklıma. Oğuzhan'a Çanakkele Tekirdağ tarafından İstanbula gider misin diye sordum. Olur dedi. Biz de ona takıldık 4 Ağustosta önce Tekirdağ Marmara Ereğlisinde yazlığında olan öğretmenime uğradık. Ne zamandır istediğimiz bir şeydi. Üstelik geçen sene de Şahap amcayı kaybetmişti. Çok memnun oldu tabi. Biz de mutlu olduk onu ziyaret etmiş olmaktan.

Oğuzhan'la Çorlu'da ayrıldık. O İstanbula gitti biz de Lüleburgaz'a. Orada Selmanın amcasının torunu vardı. O akşam neredeyse mini bir susurluklular buluşması yaptık. Gece bizi Kırklareli Öğretmenevine getirip bıraktılar. Ertesi gün 35 sene önce çalıştığımız fabrikayı, eski dostları ve bazı mesai arkadaşlarımızı gördük. 1986'nın Mayısında ayrılmıştık. Kızımız Hilal de 7 ay önce burada doğmuştu. Bir daha vakit bulup gidememiştik işte. 5 Ağustos gününü dolu dolu Kırklarelinde geçirdik. Akşam üstü bir minibüsle Edirne'ye gittik.

Edirnede Trakya Üniversitesi Uygulama otelinde yer ayırtmıştık. Ertesi sabah önce kahvaltı, sonra eski çarşılar daha sonra da Selimiye camii oldu gittiğimiz duraklar. İkindi gibi Meriç kıyısında belediye çay evinde oturduk bir süre. Ardından meşhur ciğer tavasını yedik Edirne'nin. Ulu camiinin karşısında bir çay bahçesinde oturduk bir süre.Akşam olmuştu, bir belediye otobüsüyle kaldığımız yere döndük. Ertesi sabah da Körfeze doğru yola çıkmıştık. Edirne günümüz de mutlu etmişti bizi.

Yeniden sabah yürüyüşlerine başladım. Panda kedimizle yalnız kalmıştık. Fotoğraf paylaşımı ve görüntülü görüşmelerle çocuklarımızdan haberdar oluyoruz. Bu arada bir iki sefer kızkardeşlerimle görüştük. Eve dönüş vakti yaklaşıyordu.Bu yüzden ara ara sahile günbatımını seyretmeye gittik. Çok da güzel fotoğraf veriyor manzara.

Elmamız bu yıl pek az vermişti ama siyah şeftalimiz olgunlaşmak üzereydi. Selma hanım son günlerde arka bahçedeki fıstık çamını kestirelim diye tutturmuştu. Gerçekten de çok büyümüştü ve altında bir şey yetişmiyordu. Ancak sürekli fidan dikip büyütmek sonra da kesmek de içimi acıtıyordu.

22 Ağustosta oğlumuz Oğuzhan İstanbuldan geldi, sevindik. Ertesi gün onunla Çamlıbel köyüne gittik. Şarlak isminde güzel bir işletme var orada akşam yemeği yedik. Ama hafta sonu çabucacık bitti. 24'ünde o da yesin diye şeftaliyi elmayı topladık. Saat 16'da Oğuzhan'ı yolcu ettik.

Panda'ya arkada içine girip yatabileceği bir yer yaptım. Son denize gitmeleri yaptık. Aksine hava ve deniz de o kadar güzeldi ki. 29'unda elveda mahiyetinde günbatımını da seyrettik. Artık Eylülün 2'sinde Ankara'ya dönecektik. Gitmek zorundaydık torunlarımız bizi bekliyordu ama yine de bir hüzün vardı gönlümüzde. Ayın son günü aldığımız bir haber hüznümüzü dağıtıverdi. Oğlumuz Cüneyt'in son kitabı "Kuş Lokumu" çıkmıştı. O kitabın onun için ne kadar önemli olduğunu bildiğim için çok sevinmiştim.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/26-ekim-2020-pazartesi-2330-corona.html>

28 Ekim 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ...............................Tuna bebek(IV)

Tuna’yla Ankara

Dönüş planımız şöyleydi. Eylülün dördüne kadar yazlıktaki işlerimizi halledecektik. Oğuzhan İstanbula geçerken bizi de Susurluğa bırakacaktı. Böylelikle acil olmayan eşyaların önemli bir kısmı arabayla gönderilmiş olacaktı.

5 Eylül Susurluğun kurtuluşudur. Çarşamba günü de pazarı. 5 Eylülde Susurlukta olacak, pazarda kışlık peynirimizi aldıktan sonra 10 Eylülde de otobüsle Ankara'ya gidecektik.

Yazlığın en sıkıcı günleri açarken ve kapatırken geçer. Yapılması gereken işler vardır. Bahçe işleri, temizlik ve onarım bakım vs. gibi. Bu defa da benzer şeyler vardı önümüzde. İlk iki gün hava da güzeldi yürüyüş, deniz ve sahilde dolaşmak gibi Orjan'la vedalaştık. 17 yıllık fıstık çamımızı kestirdik. Kerestesini ilerde çatı onarımımızda kullanmak üzere bir kenara istif ettik.

Zeytinimizi topladık, iki kilo kadar oldu maşallah. Bu sefer kırma zeytin olarak bir bidona koydum. Kalan şeftalilerimizi ve elmalarımızı da topladım. Panda için hem ön hem arka tarafa epey idare edecek kedi maması koydum. Mamanın geri kalan 10-15 kilosunu arka komşuya bıraktım. Onlar kışın da orada kalıyorlar.

Eylülün 4'ünde sabah 11'e kadar evi toplayıp kapattık. Eşyalarımızı peyderpey göndermemize rağmen yine de 4-5 parça eşyamız oldu. Alıştık artık, senelerdir bu böyle. Oğuzhan bizi Susurlukta rahmetli annemin evine bıraktığında saat 14.30 sularıydı. Evi açtık, biraz toz aldık ve dinlendik.

Ertesi gün 5 Eylül kurtuluş şenliklerinin pandemi nedeniyle olmayacağını öğrenince öğleden sonra Demirkapı köyüne gittik eski bir arkadaşımızın evine. Rahmetli teyzeden kalan bahçeli köy evini çok güzel bir yere dönüştürmüşler. Çiçek bahçesine dönmüş her köşesi. Meyva ağaçları, bir yanda da sebze bahçesi. Evin hayat denilen verandasında oturduk çay içip sohpet ettik. Arkadaşlıklarımız çok eski. Neredeyse elli yıllık. Rahmetli teyzeyi de annem gibi bilirdim. Onlar da benim gibi emekli olmuşlar artık. Aynen bizim gibi çocukları ve torunlarıyla meşguller.

Bir sonraki gün de Buzağılık köyünde bir bahçedeydik. Selma hanımın yengesinin. Kardeşinin kocası ve damadı ilgileniyorlarmış. Yazlık iki odası, mutfağı ve tuvaleti de var. Akşam yemeği ve çayda hep birlikteydik. 7 Eylülde rahmetli babamla annemin kabirlerini ziyaret ettim. Annem babamın hemen ayak ucunda yatıyor. Birbirlerini çok severlerdi, orada da ayrı değiller.

Çarşambaya kadar susurluğun köfteci niyazisini, kokoreççi şakirine gittik. Salçalı tostunu yedik köpüklü ayranını içtik. Selma hanımın bahçesi yıllardır temizlik görmemiş, adeta orman olmuş. Temizlik bakım yaptırmak istedik ancak anlaştığımız adam sözünde durmadı, yapamadık. Çarşamba güzü pazara gidip yıllardır alışveriş yaptığımız peynirciden ihtiyacımız peynir ve loru aldık.

Otobüsümüz ertesi gün yani perşembe saat 13'teydi. Çünkü eşim gece yolculuk yapmak istemez. 10 Eylülde koltuklarımıza oturduğumuzda Artık Ankara'yı düşünüyorduk. Haberlere göre Ankara'da corona vakaları beşe katlanmış. Çok kötü diyorlar. Gidince kendimizi en az bir hafta izole etmeyi kararlaştırdık. Evimizi, çocuklarımızı, torunlarımızı bayağı özlemişiz.

Ayın 16'sında yeni oturma odamızdaydık. Televizyonu da duvara monte ettirmiştim. 19'unda Ece'yi bize bıraktı anne babası. Onun için de bizim için de güzel bir gündü. Üç aydan sonra işte güzel prensesimize de kavuşmuştuk. Ertesi gün Tuna bizdeydi. Kınalı kuzucuğumuz daha bir büyümüş, hareketlenmişti sanki. Anneannesiyle hasret giderdi, dedesinin kucağında uyudu yavrucak. Teyzesi ile görüntülü görüşürken telefonu öptüğünü bizzat biz de gördük yaşadık.

Ertesi hafta sonu bu defa ikisi de bizdeydi. O akşam Tuna'nın ilk tay tayını gördük. Fotoğrafını da çektim o anda. Belli ki artık hafta sonları bizim ev kreşe dönecekti. Cumartesi günü birlikte, pazar günü de Tunayla geçecekti. 27 Eylül Pazar günü Tuna şehir parkına götürüldü. Çimlerde emeklemesi, köpeklerle oynaması görülecek şeydi.

29'unda kış için domates konservesi yaptık Selma hanımla. Corona morana ama hayat da devam ediyordu bir taraftan. Aldığımız haberler Ankara'da salgının ateşinin düştüğünü gösteriyordu. Yine de tedbiri elden bırakmamak lazımdı.

Tuna nöbetleri

Bugün mevlid kandili. Mevlid, doğum zamanı demek. Miladi takvime göre 571 yılı Nisan ayının yirmisi Peygamber efendimizin (sav) doğduğu Rebiul'evvel ayının 12 sine denk geliyor. Bu gece islam dünyasında doğum günü anlamında Veladet-i Nebi ya da Mevlid en-nebi olarak biliniyor. Ancak bu tarih Hicri takvime göre her yıl 10 gün kadar geriye kayar.

Âlemlere rahmet olarak gönderilen Allah Resulünün doğumu insanlık için bir müjde. O kıyamete kadar sönmeyecek bir ışıktır bizim için. Rehberliği İslam alemi kadar insanlık için de bir kurtuluş yoludur. Ona selatü selam olsun. Rabbim bizi daima onun izinde yürüyen, o'nun önderliğini kabul etmiş, mahşer gününde de onun sancağı şerifi etrafında toplanacak mü'min-müslüman kullarından eylesin.

Kandil geceleri İslam'ın ilk zamanlarında var olan bir âdet değil. Hicrî 3. asırdan itibaren kutlanmaya başlanmış. İlk defa hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Şii Fâtimî Devleti döneminde kutlandığı biliniyor. Türkiye'de ise Osmanlı Devleti padişahı II. Selim'den itibaren bu gecelerde, minarelerde kandil yakıldığı için kandil adını almışlar.

Bugün aynı zamanda corona günlerinin de 232.ncisi. Yaklaşık 8 aydır bu salgınla yatıp kalkıyoruz. Herşeyi olduğu gibi manevi hayatımızı da olumsuz etkiledi. Bu akşam camide önceki yıllara göre daha sönük ve kısa bir süre geçirdik. Namaz öncesinde Yasin i şerif okundu ve kısa bir dua yapıldı. Yatsı namazımızı 50 kişi kadar bir cemaatle kıldık. Diğer vakitlerde olduğu gibi maskemiz ve seccademiz yanımızdaydı. Kıldık ve çıktık. Ne özel bir program ne de cıvıl cıvıl bir ortam vardı.

Şu anda can sıkıcı haberler alıyoruz. Vakalar Ankara'da düşerken İstanbul onu beşe katlamış durumda. Ülkemizde Coronavirüs vakaları Ağustosun sonlarından (27 Ağustosta 1.491) itibaren yine artmaya başlamıştı. Özellikle 18 Ekimden (1.815) sonra bu artış daha da hızlandı. Nisan ayı ile kıyas edilemez ama bu güne kadar 1000’in altına indirilemediği (En düşük 30 Eylülde 1.391) gibi 2000’lerin de üstüne çıkmış (27 Ekimde 2.209) görünüyor. Grafiklere göre ülkemizde Nisanda, Haziranda, Ağustos ve Eylül kabarmalarından sonra şimdi de bir Ekim yükseltisi yaşanmakta.

Vefat sayılarına baktığımızda Eylül ve Ekim kabarması daha bariz görülebiliyor. Zira 27 Ağustosta 26 ile başlayan bu süreç, 5 Eylülde 56, 15 Eylülde 67, 24 Eylülde 74, 1 Ekimde 67, 16 Ekimde 73,20 Ekimde 74, 23 Ekimde 74 ve 27 Ekimde de 76’yı göstermiş durumda.

Dünya genelinde ise 27 Ekim itibariyle toplam vaka sayısı 44 milyona dayanmış (43.979.777) bulunuyor. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 5.656. Şu ana kadar ölenlerse 1.167.124’e ulaşmış durumda. Dünyada vakalarda 1 Hazirandan itibaren (122.917) sürekli bir artış var. (18 Haziranda 181.449, 4 Temmuzda 212.319, 12 Temmuzda 230.370, 20 Temmuzda 305.682, 27 Temmuzda 328.808, 26 Eylülde 338.811, 10 Ekimde 408.988, 17 Ekimde 432.009 ve 24 Ekimde 526.893) Bu dönemde günlük vaka sayılarında zaman zaman yüksek zirveler de var. Örneğin 20 Temmuzda 305.682, 27 Temmuzda 328.808, 10 Ekimde 408.988, 17 Ekimde 432.009 ve 24 Ekimde 526.893 rakamları görülmüş.

Günlük Vefat sayıları ise aynı dönemde zaman zaman zirveler görse de hafif bir artışla stabil düzeyde seyrediyor. (18 Haziranda 5.245, 4 Temmuzda 5.134, 12 Temmuzda 5.282, 20 Temmuzda 6.108, 27 Temmuzda 6.625, 26 Eylülde 5.864, 10 Ekimde 8.680, 17 Ekimde 6.237 ve 24 Ekimde 6.794) Bu rakamlar vefat sayısının 5.000 ile 10.000 arasında kaldığını gösteriyor. Ancak yine bu dönemde zaman zaman yüksek zirveler de görülmüş. Mesela 24 Temmuzda 9.753, 8 Eylülde 9.566, 3 Ekimde 8.756 ve 10 Ekimde 8.680 gibi.

Ekim ayı torunlarımız için nöbet hizmeti verdiğimiz bir ay oldu. Önce Ece için cumartesi, Tuna için de Pazar günü demiştik. Ancak Hilal cumadan gelip Pazar gecesi gidince cumartesi duble olmak üzere hafta sonlarımız full geçmeye başladı. Son hafta da Eceyi hafta içi de getirmeye başladılar. Haklı ve zaruri sebeplerden dolayı tabi ki. Oğuzhan da yanımızdaydı epey yorulduk. Camiye namaza bile gidemedim bu sürede.

Tuna'yı sık sık şehir parkına götürdük. Ece de zaten parka götürülecek kadar büyüdü. 16 Ekimde 2,5 yaşına girdi. Onları parka götürmek bizim için de değişiklik oldu sayılır. Tuna ise bu ay hem bir yaşına girdiği hem de yürüme denemeleri yaptığı için artık ele avuca sığmaz oldu. Ama o kadar sevimli, güleç yüzlü ki maşallah olmadığı zaman eksikli gibiyiz. Artık ağzında yedi dişi var. Anne, baba, dede, anneanne, gangi ganga (?!), aaba (araba), hav (köpek), kuu (kuş) ve daha bir çok kelime söyleyebiliyor.

Ekimin 21’i Tuna’nın bir yaşına bastığı gün. Bu yüzden aile bir araya gelsin istedik. Elifler Adapazarından, Oğuzhan da İstanbuldan gelecekti. Ayın 17 sinde Oğuzhan gelmişti. 23’ü akşamı da Elifler geldi. Yanlarında sadece Yağız gelmişti. Nazlı kursu olduğu için ve kedileri Pati nedeniyle gelememişti. Ertesi gün hava da çok güzeldi. Doğum gününü Gölbaşı Şehir parkında açık havada yaptık. Kız kardeşlerim de bizimleydi. Akşam da evde devam ettik birlikte olmanın keyfini çıkarmaya.

Ekim ayı bizim için kışın kapısı sayılır. Bu kış ta her bakımdan zorlu geçeceğe benzer. Torunlarımız sık sık bizde olacaklar. Özellikle de hafta sonları. Selma hanım hem mutlu oluyor hem de yoruluyor. Çocuklarından uzak kalmak, onları görmemek onun için çok daha zor. Tümden bakamam, ama onlarsız da yapamam havasında. Şimdilik torun bakma işini nöbete bağlamış gibi duruyoruz. Neler olacak bilemeyiz. Rabbim neylerse güzel eyler.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/28-ekim-2020-pazartesi-2330-corona.html>

30 Ekim 2020 Cuma 21:30 CORONA GÜNLERİ....................................Pandemik düşünceler

Pandemide Cumhuriyet Bayramı

Bugün Cumhuriyetimizin 97.nci yılı. “Coşkuyla kutlandı” demek isterdim. Ancak bu yıl salgın sebebiyle aramıza “maske-mesafe” girdi kaynaşamadık. “Evde kal Türkiye” mani oldu gidemedik. Sağlık Bakanlığının “HES” Programı “yüksek risk” gösteriyor coşamadık.

Dalya demeye şurada üç yıl kaldı. 2023’te 100.ncü yılını inşallah böyle corona morana olmadan, savaş gölgeleri düşmeden, terör acıları yaşanmadan doya doya kutlarız.

Şimdilik binalarımıza, balkon ve pencerelerimize al bayrağımızı asarak sessizce katılalım bayram burukluğuna. Halksız törenleri, resmi geçit ve etkinlikleri televizyonlardan izleyelim. Sosyal medyadan kutlama mesajları paylaşalım bolca. Önce can sonra canan denmiş. Ne yapalım ki koronavirüs belasında elimizdeki tek etkili silah hasta olmamak. Tedbirlere uyup milletçe yürütülen mücadeleye destek vermek.

Sadece Cumhuriyet bayramı değil bu yıl diğer dini ve milli bayramlarda da aynı mani vardı:"Pandemi!" Önce 23 Nisan yaşadı bu kederi. O günler salgının en agresif dönemiydi. 11 Nisanda günlük vaka sayısı 5.138’le hala kırılamayan bir rekora ulaşılmıştı. Ardından 16 Nisanda 4.801 ve 20 Nisanda 4.674 ile peş peşe üç pik noktası da yaşandı. 23 Nisanda kısmen düşse de 3.083’ü görmüştük ki bu rakamlar bugünkü 1500-2000’li sayılara göre oldukça yüksekti. Zaten bu yüzden o günler üretim durmuş, kepenkler inmiş ve hep birlikte evlere kapanmıştık.

İkinci kader 19 Mayıs Gençlik ve spor bayramında, 24 Mayıs Ramazan bayramında da yaşandı. O günler normalleşmenin konuşulduğu ama kısıtlamaların devam ettiği bir zamandı. Gençlik ve spor etkinlikleri yapılamadı. Sadece bayram namazına değil camilere bile gidemedik o dönem. 31 Temmuzda Kurban bayramı geldi, kısıtlamaların önemli bir bölümü kalkmıştı ancak yine de tedbir çağrıları devam ediyordu. Kurbanlarımız kesilirken bile başında duramadık. Akrabalarımıza bayram ziyareti için gidemedik.

30 Ağustos Zafer bayramı da alıştığımız görkemde geçmedi. Bu sefer mani vakaların yeniden artışa geçmesiydi. Nihayet 23 Eylülde bazı küçük sınıflar ders başı yapabildiler. Lise ve üniversiteler hala kapalı. Uzaktan eğitim ana öğretim faaliyeti gibi oldu maalesef. Daha bir gün önce Mevlid kandiliydi. Eskiden böyle geceler manevi bir coşku içinde geçerdi. Ama öyle olmadı bu sefer. İşte böyle geldik 29 Ekim Cumhuriyet bayramına. Diğerlerinde olduğu gibi görsel, dijital ve uzaktan "mış gibi" bir bayram daha arkada bıraktık. İnşallah bir daha da böyle buruk bayramlar yaşamayız.

Cumhuriyet düşünceleri

Cumhuriyet bayramı asli unsur olan cumhurun yani milletin; ülkesine, demokrasisine, bayrağına, yönetimine sahip çıktığı günün adıdır. Bu sebeple Cumhuriyet hepimizindir. Aynen bu kutlu ülkenin ve bu şanlı bayrağın hepimize ait olduğu gibi.

Farklı fikirlere, inançlara ve yaşam biçimlerine sahip olabiliriz. Ancak ister farkında olalım ister olmayalım, bizi ayakta tutan, ortak paydamız bazı temel değerlere sahibiz.

Sosyal hayatta, ticarette, siyasette, politikada, iş yaşamında sıkı birer rakipsek ne olmuş yani? Bu bizim “hasım” olmamızı, içimizde kin ve haset tohumları büyütmemizi gerektirmiyor. Rekabetimizi bu ülke uğruna, milletimiz yoluna, cumhuriyetimizin yüceltilmesi adına yarıştıramaz mıyız?

Sevgi diyoruz, barış diyoruz. O halde sevgi nefretle, saygı küfürle, kavga barışla bir araya gelebilir mi? Gelirse de bu nasıl bir ruh hali olur? İster sosyal medyada, ister yaşamın her alanında yazılı ya da sözlü rekabet edebiliriz. Yarışmak için mücadele etmekten daha doğal ne olabilir? Ancak, düşmanlık ve nifak sebebi davranışlar hepimizin içinde olduğu gemiyi delmek gibidir. Cumhuriyetimizin manasına aykırı, önemini idrak etmemektir.

Her şeye rağmen böyle şeyler oluyor, olabiliyorsa üzülme kardeşim. Vakit meyus olma ve duraklama vakti değil, vakit kazanma ve ilerleme vaktidir. Varsın birilerinin feraseti gölgelenmiş, basireti bağlanmış olsun. Güneş balçıkla sıvanmaz denilmiş. Bet sesler gerçeği, doğruyu, hakkı ve hakikatı örtebilir mi ? Biz cumhuriyeti herkesten fazla sahiplenerek sevgiyle, saygıyla ve hoşgörüyle yürümemize devam edelim. Kervan yürüyor kardeşim. Ağzından tükürük, yoluna diken saçanlara aldırma. Allah ıslah etsin, selam deyip geçiverelim.

Geçen gün bir reklam seyrettim, hayran oldum inceliğine. Şöyle diyor hatırlayabildiğim kadar: "Cumhuriyet kazanan her sporcumuzda bir daha doğuyor. Bilim insanlarımızın sağladığı her keşif, her ilerleme bir kez daha ilan eder cumhuriyetimizi. Sanayimizin her üretimi, ihracatçımızın her kazancı, zanaatkarımızın her el emeği, çiftçimizin her mahsulü cumhuriyetimizin bir kere daha yüceltilmesi demektir. Geliştirdiğimiz her silah, yaptığımız her gemi, kazandığımız her zafer cumhuriyetimizin eseri, onun yenilenmesidir..."

Dün Cumhuriyetimizin 97.nci yaşını gördük. Elbette devletimizin kuruluşunu, Cumhuriyetimizin her yıldönümünü coşkuyla kutlamalıyız. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere dava arkadaşlarını anmak, onlara şükran hislerimizi ifade edip hatıralarını yâd etmekten daha doğal ne olabilir ki?

Bizim için 'Millî Mücadeleye' katılmış yediden yetmişe herkes azizdir, anılmaya layıktır. Bu uğurda gayret gösteren, can veren isimsiz kahramanları unutamayız. Şehitlerimiz ve gazilerimizi her daim şükranla anacağız. Aynı şekilde vatanı, dini imanı ve istiklâli uğruna her türlü fedakârlıkta bulunan Aziz Milletimizi de. Özellikle de onlara bu ruhu veren millî ve manevî değerlerimizi daima hatırda tutmak ve yaşatmak bizim için hayati önemde olduğu kadar onlara da vefa borcumuzdur.

Atalarımızdan bize emanet kalan bu değerlerin bizden sonraki nesillere de aynı tazelik ve dirilikte miras kalması kuru bayram kutlamalarından çok daha önemlidir. Cumhuriyetimiz; binlerce yıldır var olan, zengin bir kültür ve medeniyet sahibi, tarihte çok sayıda devlet kurmuş büyük bir milletin en son eseridir.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/30-ekim-2020-cuma-2330-corona.html>

01 Kasım 2020 pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ....................................Karabasan yılı

Deprem gerçeği

2020 yılı ne yazık ki felaketlerle devam ediyor. Sel taşkınları, toprak kaymaları, çığ düşmesi, büyük yangınlar ve depremler. Bütün bunlara Marttan bu yana üstümüze çöken coronavirüs belasını da ekleyecek olursak gerçekten çok zor bir yıl geçiriyoruz.

Terörle mücadele, Kuzey Irak, Suriye ve Libya'daki varlığımız devam ediyor. Doğu Akdenizdeki hak ve hukukumuzu müdafaa çabamız bizi Yunanistan ve Fransa'yla karşı karşıya getirmiş durumda. Yetmedi Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırması kuzey doğuda bir mesele daha açtı başımıza. Uluslararası ekonomik ve siyasi saldırıları saymıyorum bile.

Dün İzmir’de meydana gelen deprem bu yıl ülkemizdeki büyüklüğü 5’in üzerindeki 11.nci sarsıntı. Türkiye özellikle 17 Ağustos 1999’daki depremden sonra bu konuya oldukça hassas. Her sarsıntı beklenen Marmara depremini hatırlatıp yürekleri hoplatıyor. Gerçekten de Türkiye o anı hiç unutamadı. O zaman merkez üssü Gölcük olan 7,4 büyüklüğündeki bir depremle sarsılmış büyük bir yıkım yaşamıştık.

Aradan 21 yıl geçti. Türkiye o gün yüzleştiği deprem gerçeğini neredeyse her ay bir kere daha hatırlıyor. Aslında topraklarının yüzde 92’si fay hatları üzerinde bulunan Türkiye’de, her yıl irili ufaklı binlerce sarsıntı yaşanıyor. Sadece 2019’da 23 bin 481 deprem meydana gelmiş. 2020’de bu güne kadar kaydedilen deprem sayısı ise neredeyse 22 bin civarında.

Hatırlayalım ilk büyük deprem yılın ilk ayında meydana gelmişti. 24 Ocak’ta 6,8 büyüklüğünde Merkez üssü Elazığ-Sivrice olan, Elazığ’ın yanı sıra Malatya’yı da etkileyen bir depremdi. O gün 41 kişiyi yitirmiştik.

Şubat’ın 18’inde Manisa-Kırkağaç’ta meydana gelen 5,2’lik depremde korkulan olmadı ama 23 Şubat’ta İran’ın Hoy kentinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki deprem Van’ın Başkale ilçesi köylerinde yıkıma yol açmıştı. O depremde de 10 kişi can vermişti.

Mart ayı daha sakindi. En önemli sarsıntı 19 Mart’ta Elazığ-Sivrice’de meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremdi. Nisan ayında kaydedilen en önemli deprem ise Van’ın Tuşba ilçesinde 4,7 büyüklüğünde gerçekleşti.

2 Mayıs’ta Akdeniz’de meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki deprem korku yarattı. Merkez üssü Girit açıkları olan depreme en yakın yerleşim yeri Datça’ydı. Neyse ki Datça ve civarında deprem nedeniyle herhangi bir hasar oluşmadı.

28 Haziran’da Akdeniz’de, Muğla civarında meydana gelen depremin büyüklüğü 5,2 olarak ölçüldü. Ancak bu depremde de herhangi bir can veya mal kaybı olmadı. 16 Temmuz’da İzmir Körfezi civarında meydana gelen depremin büyüklüğü ise 4,5 olarak açıklandı. Can ve mal kaybına sebep olmayan deprem İzmir’in yanı sıra çevre illerde de hissedilmişti.

Malatya-Pütürge’de 4 Ağustos’ta meydana gelen 5,2 büyüklüğündeki deprem korkuya neden oldu. Ancak depremde can kaybı olmaması herkesi rahatlattı. Takip eden ayda İstanbul 26 Eylülde Silivri açıklarında meydana gelen 5,7 büyüklüğünde bir depremin şokunu yaşadı.

Bu kez 30 Ekim itibariyle Ege Denizi'nde Seferihisar açıklarında meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki bir deprem İzmir'i vurdu. Şimdiye kadar açıklanan rakamlara göre İzmir'de 17 binada yıkıma neden olan depremde 37 kişi öldü ve 885 kişi yaralandı. Daha enkaz altında 100 civarında insan olduğu belirtiliyor. İnşallah sağ kurtulurlar. Ölenlere Allahtan rahmet, yaralılara da acil şifa diliyorum.

Yüreklerdeki deprem

Bu ülke bir deprem coğrafyası. Yılda 20 binin üstünde yer hareketleri oluyor. Topraklarımızda döneminin en parlak şehirleri iken deprem nedeniyle yıkılmış, harap olmuş, terk edilmiş onlarca antik kent kalıntısı var. Arkeoloji sayesinde tarihin en görkemli eserleri toprağa gömülmüş vaziyette bulunup gün ışığına çıkarılıyor.

Bazen onları gezerken geçmiş zamanda olmuş bir deprem anını, canhıraş feryatları, devrinin en yüksek medeniyetine ulaşmış şehirlerin ağır taş bloklar altına gömülüşünü görür gibi oluyorum.

İnsan her zaman insandı. Gençti, çocuktu, yaşlıydı, kadındı ve senin benim gibi can taşıyordu. Çocukları taş duvarlar altında kalan annelerin, annelerini babalarını depremde kaybeden çocukların, ailesini taş toprak altından cansız çıkaran babaların da acısı şimdikinden farklı değildi. Ölüm ister bir apartman katında, ister bir duvar dibinde, ister yarılan toprak ya da yükselen dalgalarla gelsin, hepsi aynı.

depremi fark ederek yaşadığımda henüz 7-8 yaşındaydım. Deprem 6 Ekim 1964 tarihinde, saat 16:35 sıralarında olmuş. Ben o anda bir çocuk parkında oynuyordum. Salıncaktan düştüğümde hatırladığım şey o salıncağın demir ayaklarının gözlerimin önünde gidip geldiğiydi. Ellerim ve dizlerimin üzerine kapaklanmış çalkalanan bir dünyada bayılır gibi olmuştum. Henüz deprem diye bir şeyi ne duymuş ne yaşamıştım.

Çok sonraları o depremin 7.0 büyüklüğünde olduğunu öğrendim. Manyas, Mustafakemalpaşa, Gönen, Susurluk, Karacabey ve Bandırma ilçelerini etkilemiş. Manyas Gölü'nün güneyinde ve Marmara Denizi’nin güney kıyılarında alüvyal düzlüklerde kurulmuş olan yerleşim yerlerini içine alan oldukça geniş bir alanda hasar yapmış. Yıkıcı bir depremmiş, ancak ana şoktan 1 dakika 23 saniye önce meydana gelen şiddetli bir öncü deprem nedeniyle halk dışarı çıkmış ve can kaybı az olmuş.

Sarsıntı geçtiğinde korku içinde eve koşmuştum. Evde gördüğüm manzara beni daha da korkutmuştu. Herkes bahçeye çıkmış, sakinleştirilemeyen halamın başındaydılar. Öğrendim ki halam sarsıntı sırasında kapıya koşarken babaannemin arkada takılıp düştüğünü görüp öldü sanmış. Korku ve panikten herkes başında olduğu halde ağlama nöbetinden çıkamıyormuş. İşte o zaman çocuk aklımla depremin en başta bir korku ve ölüm sebebi olduğunu anlamıştım.

O günden bu yana ne zaman bir deprem olsa herkes yıkılan binalar, mahvolan eşyalar, hasar gören evleri konuşurken ben depremi yaşamış insanların iç dünyalarındaki fay kırılmalarını düşünürüm. Hiç hesap etmediği anda bir kaç saniyelik kıyamette ölüp gidenlerin, sağ kurtulsa da yitirdiklerinin acısını yüreğinde hissedenlerin, o korkuyu paniği aynel yakin yaşayanların yerine koyarım kendimi. Yüreğim boydan boya yırtılır, yanar da yanar.

Son İzmir depremi de öyle oldu. Televizyonlar yıkılmış binalardaki kurtarma çalışmalarından ilginç hikayeler çıkarmaya çalışıyor. Bilim adamları, deprem bilimciler, yer bilimciler vs. konuşuyorlar da konuşuyorlar. Kurtarma ekipleri cansiperhane acaba bir kişiyi daha canlı kurtarabilir miyiz diye uğraşıyor. Yetkililer "yaraları saracağız" gayretindeler. Yine ölümler, yaralılar, kurtarılanlar, ulaşılmaya çalışılanlar ve o tonlarca enkazın altından canlı çıkabilenler sayılarla ifade ediliyor. Bu arada "Mucize" kelimesi hadsizce, bol bol ve tüketilircesine kullanılıyor.

Kurtarma çalışmalarını yakından görmek için toplanmış kalabalıkları anlamaya çalışıyorum. Bir deprem anında yolların açık olması hayati önemde olmasına rağmen araçlarıyla trafiği tıkayan insanların amaçlarını çözmek benim için çok zor. Şöyle düşünmeye çalışıyorum: Bu insanlar o enkazın altında yakınları olanlar. Gayrı ihtiyari haberi duyduğunda oraya ulaşmaya çalışan, yakınlarını merak eden onlar için endişe edenler olmalı.

Elbet böyle felaketlerde devletin çalışır durumda olması gerekiyor. Yardım bekleyen insanlara bir an önce ve lüzumunca el uzatılmasından daha tabi ne olabilir? Herkesin, her kurumun görevini ifa ettiğinden kuşkum yok. Ancak hiç birisi deprem anının korkusunu, bıraktığı acı ve travmayı silemiyor. Yüreklerdeki deprem binaların yıkılmasından, malın eşyanın hasar görmesinden çok daha derin ve iz bırakıcı.

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/10/01-kasm-2020-pazar-2130-corona.html>

03 Kasım 2020 Salı 20:00 CORONA GÜNLERİ....................................Her şeye rağmen

41 kere maşallah

Hep kötü, olumsuz ve iç karartıcı şeylerden bahsetmeyeceğiz ya. Her şeye rağmen hayat devam ediyor. Bütün nimetleri ve güzellikleriyle. İşte bu gün de öyle bir gün. Bugün bizim evliliğimizin 41.nci yıl dönümü. Neredeyse yarım asra yakın bir hikayenin sevgiyle ayakta kalış öyküsü.

Evet, tam 41 yıl önce bugün, 1-2 Kasım 1979’da bir Kurban Bayramında evlenmiştik. Her dönemin zorlukları, sıkıntıları, acıları var. O günlerde de ülkede anarşi, kavga, kan, kaos, acı ve gözyaşı vardı. Her gün onlarca insan ideolojik kamplaşmaların sonucu birbirleriyle vuruşuyor, ölüyor, öldürüyorlardı.

Aynen bugün corona salgını nedeniyle nasıl her gün vaka ve ölüm sayıları yayınlanıyorsa; o günlerde de olay ve cinayet haberleri olurdu gazetelerde çarşaf çarşaf. Sanırdık ki dünyanın sonu geldi, bu nasıl bir hayat nasıl bir zaman. Hatırlarsınız Orhan Gencebay o günler için bir şarkı bestelemişti, herkes bilir: "Batsın bu dünya!" Orada şöyle feveran eder yaşadıklarına:

Yazıklar olsun, yazıklar olsun / Kaderin böylesine, yazıklar olsun / Herşey karanlık, nerde insanlık / Kula kulluk edene yazıklar olsun / Batsın bu dünya, bitsin bu rüya / Ağlatıp da gülene, yazıklar olsun / Dolmamış çileler, yaşanmamış dertler / Hasret çeken gönül, benim mi olsun

Öyle bir dert verdin ki, kendime gelemedim / Çıkmaz bir sokaktayım, yolumu bulamadım / Ben mi yarattım, ben mi yarattım / Derdi ızdırabı, ben mi yarattım / Günah zevk olmuşsa, vefa yoğrulmuşsa / Düzen bozulmuşsa, ben mi yarattım / Batsın bu dünya, bitsin bu rüya

Gencebay bu ülkenin hassas yürekli bir ozanı olarak "Barış için, insanlık için daha güzel bir dünya için böyle olacaksa Batsın bu dünya!" demişti ama batmadı tabi. Kötünün de kötüsü varmış, şu kırk yıl içinde neler neler yaşamadık ki? Darbeler mi görmedik, depremler mi yaşamadık, teröre onbinlerce canlar mı vermedik.

Siyasi krizler bir birini kovaladı. Ekonomik krizlerin kara delikleri yuttu bu ülkeyi kaç kere. Neredeyse şehidi olmayan hiçbir mahalle, kaza haberi işitmediğimiz hiçbir bayram, ciğeri yanmayan hiçbir ana, sıkıntımız olmayan hiçbir yılımız geçmedi. İşte şimdi de bir corona virüs musibetiyle karşı karşıyayız. Depremleri, sel felaketlerini, yangınları, toprak ve çığ düşmelerini saymıyorum bile.

Yine de ayakta kaldık, yenilmedik, yaşıyoruz. Biz 41 yıldır birlikteyiz. Dört evladımız, güzeller güzeli dört de torunumuz var. Yaşımız artık 60'ın üzerinde ama Allaha şükürler olsun sağlığımız yerinde. 35 yıllık hizmetimizi şerefle tamamlayıp emekli olduk. Allah kalan ömrümüzü hayırlı eylesin.

Hayatın öteki yüzü

Bu günün gençleri 10 yıl 20 yıl öncesini bilmiyor. Tabi ki bizim yaşadığımız şeyleri onların yaşamasını istemem. Ancak şunu söyleyebilirim ki; herkes, her can kendi hikayesini yaşıyor, yaşayacak.

Muhtemelen de onlar bugünlerde görüp yaşadıklarını evlatlarına ve torunlarına “Siz bilmiyorsunuz, biz neler neler yaşadık gördük” diyecekler. Mesela corona salgınını anlatacaklar. İklim değişikliklerini, dünyada artmakta olan doğal felaketleri hikaye edecekler. “Biz yaklaşan tehlikeyi anlamıştık" diye söze girip "Allah sizi korusun!” duasıyla bitirecekler.

1979 yılı Haziranında sürüp giden olayların kaos ortamında siyasi sebeplerle kendi memleketimden sürüldüm. Bana bunu yapanlar Manisa'ya gönderilmemi bir lütuf olarak açıklamışlardı. Oysa biz başımıza geleni hayra dönüştürme gayreti içinde, hayatımızı birleştirme, yuvamızı kurma hazırlıkları yapıyorduk. Başkaları bizi silme, ezme, bertaraf etme niyetiyle bunu yapmışlardı ama Allahın izniyle Manisa sürgünü bizim için hayata tutunmanın, ayağa kalkıp yeniden başlamanın başlangıcı oldu.

Hemen ertesi yıl ilk kızımız doğmuştu. Onun doğum sevincini tam yaşayamadan 12 Eylül darbesi oldu. Anlatması uzun sürer böyle çok sıkıntılar yaşadık 41 yıl içinde. En başta sürgün gittiğimiz yerden terfi alarak çıktık. Bizi tanıyan herkes gördü bildi ki zulme uğramışız. Çok kısa sürede de yolumuz bizi silmek isteyenlerin merkezine, Ankara’ya çıktı. 31 yaşında daire başkanı, 47 yaşında Müsteşar yardımcısı oldum. 15 yıl şerefle ülkenin kalbinde, TBMM’sinde görevler yaptım.

Rabbime hamd olsun elbet bir sürü dertlerimiz, zorluklarımız oldu, düştük kalktık ama ondan hiç ümit kesmedik. Çok sabrettik, daha fazlası hamd ettik. Her şeyin hayırlısını diledik. Bildiğimiz bilmediğimiz, gördüğümüz görmediğimiz her türlü kötülükten, şerden yalnızca ona sığındık, ancak ondan yardım diledik. Ama işte güzel ülkem gibi, milletim gibi, bayrağım gibi dimdik ve umutla geleceğe yürümeye devam ediyoruz.

Şu on onbeş yıl içinde ülkem Cumhuriyet tarihinin en büyük eserlerini gördü. Duble yollar, otobanlar, köprüler, metrolar, deniz altı geçişleri, yüksek hızlı trenler, hava limanları, Barajlar, Enerji hatları ve bir milyonun üstünde toplu konut yapıldı. Onlarca şehir hastanesi ve sağlık tesisi kazandırıldı ülkeye. Her şehre en az bir üniversite kuruldu. Büyükşehir yasası ile bugün en ücra köyler bile mahalle statüsü ile her türlü hizmeti alabiliyor.

Savunma sanayimiz güçlendi. Artık kendi İHA'larımızı, SİHA'larımızı, yerli helikopter ve zırhlı araçlarımızı üretebiliyoruz. Elektronik silah sistemlerimiz yerli ve milli oldu. Yerli elektrikli otomobilimizi, uçağımızı ve uçak gemimizi yapacak noktaya geldik. Kendi gemilerimizle karadenizde ve doğu akdenizde sismik araştırma, derin sondaj faaliyetimiz devam ediyor. Nerede bir mazlum varsa onun yanındayız, nerede hakkımız hukukumuz varsa onu cesaretle sahiplenebiliyoruz. Liste uzayıp gidiyor. Ne mutlu ki anlatılacak daha yüzlerce işimiz, eserimiz ve başarımız var.

İşte böyle bir noktada 2020 yılını bitirmek üzereyiz. Bu yıl hafızalarımıza doğal felaketleriyle, pandemisiyle, mücadele, kriz ve gerginliklerle kazınacak. Ama hayatın öteki yüzü bu kadar karanlık değil. Aydınlığı görebilmek için ışıktan kamaşan gözlerimizi biraz ovuşturmak gerekiyor. Sağlığımız yerindeyse, aç açıkta değilsek, ülkemiz mamur, insanımız hürse ne mutlu bize. Bildiğimiz bilmediğimiz, gördüğümüz görmediğimiz nice kötülüklere karşı bizi koruyup gözeten Rabbimize hamd olsun.

Başımıza gelen musibetler bizi uyarıyor. Benzeri şerlerden hem korunabilmek hem de üstesinden gelebilmek için bağışıklık sistemimizi güçlendirmemizi sağlıyor. Yaşarken kıymetini bilmediğimiz şeylerin değerini hatırlatıyor. Elimizin altındaki nimetlerin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

Tıpkı 41 yıllık bir evliliğin ulu bir çınara dönüşmesi gibi. Şimdi geriye bakıp yaşadığımız kötü anıların acısıyla kavrulmak yerine geleceğin umuduyla kendimize ve ailemize serin olmanın zamanı. Bugünümüze hamd etmenin, ülkemize, çocuklarımıza, torunlarımıza ve kalan ömrümüze dua etmenin vakti. Dünya dönüyor, saatler işliyor. Geride takılıp kalmanın hiçbir anlamı yok, anımızı hakkıyla yaşamamıza, yarınlar için hayal kurmamıza engel oluyor. Gün baktığımız şeylerin sadece bir yüzünü değil öbür yüzünü de görebilmemizin günü.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/02-kasm-2020-sal-2130-corona-gunleriher.html>

05 Kasım 2020 Perşembe 20:00 CORONA GÜNLERİ.............................Algı operasyonları

Cambaza bak, aslını bilme!

Eğer medyanın gündemiyle düşünüyorsanız, hele de dünyaya sadece sosyal medyadan bakıyorsanız bir “Cambaza bak!” oyunu içinde olabilirsiniz. Misal televizyon kanalları birkaç gündür ABD başkanlık seçimlerine odaklanmış vaziyette. Trump ne kadar oy almış, Biden ne kadar önde? Sanırsınız ki tarihin en önemli olayı bu seçimler.

Oysa beş gündür neredeyse 24 saat İzmir depremini anlatıyorlardı. Kah fay hatlarını anlattılar, kah çöken binaları. Tırnak içinde “mucizeler”den söz ettiler bol bol. Kurtarıcı kahramanlar buldular anlattıkları hikayelere. Üç gün sonra bambaşka bir olayın etrafına üşüşecekler. Ballandıra ballandıra, ekleye süsleye yeni yeni hikayeler anlatacaklar izleyenlerine. Önceki konu hiç ilgilerini çekmeyecek.

Bu yılın en önemli konusu coronavirüs değil miydi? Artmakta değil miydi vakalar, ölümler? Doğu Akdeniz gerginliğine ne oldu? Daha geçen hafta Azerbaycan Ermenistan çatışması doldurmuyor muydu haber bültenlerini? Neler oluyor? Haber alma hakkımız üzerinden birileri oyun mu çeviriyor? Bir o yana bir bu yana dönmekten asıl önemli ve öncelikli olanı kaçırıyor muyuz?

Eskiden şenlik ve panayırlarda cambaz gösterileri olurdu. Bu etkinlikler yankesicilerin de üşüştüğü ortamlardı. Gözlerine kestirdikleri kişilerin yanına yanaşır, adam cambaza değil de başka bir tarafa bakıyorsa; “Aa! cambaza bak cambaza!” diyerek ipte yürüyen kişiye odaklanılmasını sağlarlardı. Ahali cambazın gösterisini hayretle izlerken hırsızlar da onların ceplerinde ne var ne yok alıp giderlermiş. Ne olup bittiğini ancak cambaz ipten inince anlayan adam feveran etse de ne fayda. İş işten çoktan geçmiş olurmuş.

Bu iş o kadar ilerlemiş ki cambazların bazıları da zaman zaman o hırsızlarla iş birliği yapar olmuş. Hatta bu tür şenlikleri bizzat yankesicilerin düzenlediği de olurmuş. Halk cambaza baktığı zaman işlerini yaparlar, ne zaman dikkat dağılsa anons ve müziğin sesini yükselterek cambazın tel üzerinde daha tehlikeli hareketler yapmasını sağlarlarmış.

Bugün “Cambaza bak!” deyimi sadece yankesicilik ve dolandırıcılıkta kullanılmıyor. Her şey gibi bu yöntemin de ultrasüper çeşitleri türemiş durumda. Siyasetten ticarete, günlük rekabetlerden sanal dünyaya kadar oldukça geniş bir alanda kullanılabiliyor. Hükümetler bu şekilde gündem saptırabiliyor, küresel güçler kurmaca haberlerle milyarlarca dolar iç edebiliyorlar.

Mevcut gündemi dağıtma, maksatlı olarak saptırma ve “el çabukluğu marifet” araya başka işler sokuşturma gibi eylemler bu kadim sahtekarlığa yeni örnekler. Türkiye'nin son dönemde hedef alındığını zannettiğimiz pek çok olayda işin arka planında bambaşka hesaplar olduğunu sezebiliyorum.

Örnek mi alın size Fransa Cumhurbaşkanının yaptıkları. Normal zamanda yapılmayacak şeyler, söylenmeyecek sözler söyledi. Acaba neden? Kendi ülkesindeki bazı hesaplar nedeniyle olabilir mi acaba? Bence sergilediği oyun tam da bir 'cambaza bak' senaryosu. Bu yüzden eskisi gibi yoğun haber seyredemiyorum. Hatta reklam da izlemiyorum. Sosyal medyadaki üfürüklere hemen ayranım kabarmıyor. Arkasındaki cambaza bak oyunları beni rahatsız ediyor.

İşin aslını faslını anlamadan, dinlemeden, öğrenmeden bir kanıya varmaktan uzak duruyorum. Bu paranoyaklık değil. Bu sistemin para kazanmak, güç sağlamak için her şeyi kullanabileceğini artık biliyorum. Bu yüzden aldananlardan olmak istemiyorum o kadar. Aynı delikten defalarca ısırılmak istemiyorsanız size de tavsiye ederim. Zira güncel harala güreleler tam da “cambaza bak” ortamları.

Sen de haklısın

Haber peşinde koşup nefes nefese yaşayan haberci kuşkusuz işini yapıyor. Yakaladığı hikaye ne kadar heyecan verici olursa o kadar başarılı sayılıyor. O an için haber bültenlerinin en önünde olmak, gündem oluşturmaktan başka bir şey düşünmüyor. Kameralarla yansıttığı ya da klavyesiyle yazdığı olayın arka planı onun işi değil. "Cambaza bak!" diyenlerin fırıldaklarından habersiz.

Oysa başarıyla magazine ettiği hikayenin arkasında belki de ne gizlenen, örtülen şeyler var. Belki ne acılar, ne göz yaşları var. O işini yapıyor ve dönüp bir başka haberin peşine koşuyor. Şimdiye kadar “ben zamanında şöyle bir haber yaptım ya da yazdım. Oysa hadisenin içinde şöyle şöyle şeyler de varmış. İşin hakikatı şöyleymiş. Haberden sonra şu şu gelişmeler yaşanmış. Çok pişmanım, özür dilerim” diyen bir gazeteci hiç görmedim, duymadım.

Arkadaş sosyal medyada çarpıcı bir söz, fotoğraf ya da belge görüyor. Hemen iki tuşla paylaşıveriyor. O an için içindeki düşünceyi, inancı veya tepkiyi ifade ettiğini düşünüyor. "Bir çaktım ki o kadar olur" diye keyifleniyor da üstelik. Bir anlık refleksle davasına, taraf olduğu cenaha destek verdiğini zannediyor. Acaba doğru mudur diye bir an bile düşünmüyor ya da herkesi kendisi gibi sanıp doğru olduğunu kabul ediyor.

O paylaştığı şey aslında sanal dünyaya atılmış bir yem gibi. Oltayı sallandıranlar da çok defa yemi yutan her sazanla birlikte histerik kahkaha atan birileri olabiliyor. Sosyal medya mecraları böyle binlerce bulaşıcı virüsle dolu. Bazıları yabancı istihbarattan, bazıları terör örgütlerinden, bazıları da siyasi partilerin tetikçi operatörleri. Gerçek niyetlerini açık etmiyorlar. Elbette yemlerini de balık çeşidine göre ustaca seçiyorlar. Bizim arkadaşımız da bilmeden oltaya gelmiş oluyor işte.

Zemmettiği, saldırdığı, kurşuna dizdiği düşmanı değil. Belki komşusu, belki akrabası belki de selamlaştığı biri. Hiç tanımasa da neticede onun gibi bir insan. Eti var, duygusu hisleri var. Böyle paylaşımlar yapanlar karşısındakilerin kırılabileceğini, incinebileceğini hiç hesaba katmıyorlar. Böyle tarrakalar karşısında reaksiyon olarak kendi fikrinin, tarafının, inancının arkasında kemikleşebileceğini göremiyorlar.

Böylelerinden de sonradan paylaşımını silen, özür dileyip helallik isteyen çok az. Karşısındaki dini duyguları incittiğinden, yok yere dini tartışma konusu yaptığından haberi yok. Ya da var da özellikle ve domuzluğuna yapıyor. Misal adamın biri şöyle yazmış: "Araplar ingilizce Fransızca konuşuyor. Biz aptal mıyız, neden arapça Kur'an okuyor, onların kültürünü geleneklerini taklid ediyoruz?" Düz mantıkla baktığınızda çok çarpıcı bir tespit. Tabiatıyla oltasına gelen sazan da çok olmuş.

Ama biraz düşünülse bu lafın hiç bir doğru tarafı yok. Bana ne arabın ne konuştuğundan. Kur'an Allahın kitabı, "insan"a gönderilmiş bir mektup. Elbette geldiği kişinin diliyle indirilmiş. Bundan doğal ne olabilir? Bu hal ne araba ne de arapçaya bir kutsallık, üstünlük sağlamaz ki. Sen ne diye William Shakespeare'in Hamlet, Yasa 3, Sahne 1 oyununun sözde "rahibe manastırı sahnesinde" Prens Hamlet tarafından söylenen “To be, or not to be” (Olmak ya da olmamak) sözünü İngilizce söylüyorsun. Bir düşün bakalım.

Böyle daha binlerce örnek verebilirim. Son sözüm böyle algı operasyonlarına bilmeden, iyi niyetle alet olanlara. Bilirsiniz "cehenneme giden yol iyiniyet taşlarıyla döşelidir" diye bir söz vardır. Dikkat edin "Ama..."diye başlayan savunmalar genellikle iyiniyetini gösterme çabalarıdır. Haber yapan gazeteci de, başarıyla aldatan reklamcı da, sanal dünyada herkesi kesip biçen sosyal medya silahşörü de, imaj çalışması yapan sahtekar da, olmadığı halin kılığına girmiş münafık da kendi dünyasında haklıdır.

Bizim hanım da bana "Sen ne karışıyorsun, bırak kim ne yapıyorsa yapsın. Sana ne?" diyor sık sık. Ne diyelim Nasrettin Hoca merhum ne de güzel söylemiş: "Sen de haklısın hanım."

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/05-kasm-2020-persembe-2000-corona.html>

DÖRDÜNCÜ KABARMA

07 Kasım 2020 Cumartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ.............................Dördüncü kabarma

Corona’da durum ne?

Salgının ülkemizdeki seyrine bakılırsa 11 Marttan bu yana 4.ncü kabarmayı yaşıyoruz. İlki Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaydı. Tepe noktası 5.138 günlük vakayla 11 Nisanda görüldü. 85 gün sonra 2 Haziranda yani normalleşmenin başladığı noktada günlük vaka sayısı 786’ya inmişti.

İkinci kabarma ise 3 Haziranda başladı. O gün vaka sayısı 867 ile yeniden yükselmeye başlamıştı. Bu ikinci yükselti 15 Haziranda 1.592’yi gördü ve yeniden düşüşe geçti. Ta ki 22 Temmuzda 902’ye ininceye kadar. Bu dönem de 50 gün sürmüştü.

Üçüncü safha 23 Temmuzdan (913) 30 Eylüle (1.391) kadar 69 gün devam etti. Bu kabarmanın da zirve noktası 18 Eylülde 1.771 günlük vaka sayısı ile gerçekleşmişti. 1 Ekimde (1.407) başlayan 4.ncü kabarma 37 gündür ( 5 Kasımda 2.311) sürekli bir yükseliş halinde. Son üç kabarma bu son tırmanış da dahil olmak üzere ilk dönemdeki gibi sert bir tepe yapmadı. Beş ay beş gündür 1.000 ile 2.300 arasında dalgalanıyor.

Salgında vefat edenler tablosuna baktığımızda fotoğrafın hemen hemen benzer olduğunu görebiliyoruz. Ancak 2.nci safha (2 Haziranda 22 vefatla başlamış-23 Haziranda en fazla 27 olmuş, 22 Temmuzda da 19 vefata düşmüş) daha yatay bir seyir izlerken 3.ncü ve 4.ncü kabarma nisbi olarak daha yüksek sayılarla gerçekleşmiş.

Üçüncü safha 23 Temmuzdan (18) 26 Ağustosa kadar (20) aynı yatay seyirle gitmiş. Ancak bu tarihten sonra dik bir yükselme görülüyor. 28 Ağustosta 26, 1 Eylülde 47, 7 Eylülde 57, 15 Eylülde 67 ve 24 Eylülde 74 ile zirve yapmış. Ardından Ekim başına kadar kısmî bir düşüş görülüyor. (30 Eylülde 65) 1 Ekimde (67) başlayan 4.ncü kabarma bir ay 5 gündür (13 Ekimde 62, 16 Ekimde 73, 19 Ekimde 75, 30 Ekimde 78 ve 5 Kasımda 81) yavaş ama artarak yükseliyor.

Yine de bu vefat sayıları Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki ölümlere henüz ulaşmamış durumda. Çünkü ilk dönem 2 Nisanda 79, 10 Nisanda 98, 17 Nisanda 126, 19 Nisanda 127 ile zirve noktasını görmüş, daha sonra inişe geçmişti. (23 Nisanda 115, 30 Nisanda 93, 6 Mayısta 64, 13 Mayısta 58, 27 Mayısta 34 ve 2 Haziranda 22) Tepe noktası 127 olan bu dönemin 85.nci günü 2 Haziranda yani normalleşmenin başladığı noktada vefatlar 22’ye inmişti.

Ancak şu anda ülkemizdeki esas sorun ağır hasta sayımızdaki artış. 6 Kasım itibariyle Türkiye'de son 24 saatte 145 bin 241 Kovid-19 testi yapılmış. 2 bin 436 kişiye hastalık tanısı konulurken 83 kişiyi kaybetmişiz. Ağır hasta sayımız ise 2.654 olmuş. 5 Kasımda ağır hasta sayımız 2.564 idi ve 4 Kasımdan (2.464) 100 fazla olmuştu. Bu rakamlar 3 Kasımda 2.386, 2 Kasımda 2.341, 1 Kasımda 2.177 idi. Sağlık Bakanımız "Bu artışa engel olmak zorundayız" diyor.

Dünya'da Corona

Dünyada toplam Covid-19 vaka sayısı 7 Kasım itibariyle 50 Milyonu (50.068.252) geçmiş bulunuyor. Toplam Vefat sayısı ise 1.254.107. Bu sayıların beşte biri (vaka 10.153.052, Ölüm 243.042) tek başına ABD’de görüldü.

Takip eden ülkeler Hindistan (8.500.003-126.134),Brezilya(5.636.181-162.053),Rusya (1.753.836-30.251),Fransa (1.661.853-39.865), İspanya (1.388.411-38.833), Arjantin(1.228.814-33.136), İngiltere (1.171.441-48.888), Kolombiya (1.127.733-32.405) ve Meksika (955.128-94.323) olarak sıralanıyor.

Dünya şu anda 13 Eylülde 308.315 vaka ile başlayıp en son 6 Kasımda 581.679 vaka ile hala yükselmeye devam ediyor. Bu şimdiye kadar görülen en dik yükseliş. Bu dönemin belli başlı zirveleri 26 Eylülde 338.811, 10 Ekimde 408.988, 17 Ekimde 432.009, 24 Ekimde 526.893, 28 Ekimde 552.446, 31 Ekimde 598.195 ve 6 Kasımda 581.679 olarak gerçekleşmiş durumda. Şu ana kadar 54 gün geçmesine rağmen vaka artışı %94’ü bulmuş durumda.

Dünya corona salgınında 4.ncü aşamada. İlk dönem 21 Ocakta günlük 212 vaka ile başlamış, 18 Martta 12.018 vakayla 56.ncı günde sona ermişti. Neredeyse yatay düz bir çizgi halindeydi. Görünüşe göre ikinci kabarma 19 Martta 18.720 ile başlamış ve 37.nci gün 25 Nisanda 93.576 vakaya ulaşmıştı. Bu dönem ilkine göre 4 kat irtifa ile özetlenebilir.

Ancak asıl yükselme 9 Mayısta gerçekleşen 95.845 günlük vakayla kabarmaya başlayan üçüncü dalgada görüldü. Bu dönem 79 gün sonra 27 Temmuzda 328.808 günlük vakayla tepe noktasına varmıştı. 28 Temmuzdan itibaren 200.000 ile 300000 arasında derin yarıklar halinde yatay vaziyette seyreden 4.ncü safha geldi. Bu dönem de 46 gün sürmüş ve 12 Eylülde 303.250 günlük vaka ile noktalanmıştı.

Dünyada coronavirüs salgınından vefat edenler 18 Marttan bu yana 2.500’den aşağı olmamak ve maksimum 10.000 aralığında olmak üzere 250 gündür devam ediyor. Günlük can kayıpları açısından zirveler 17 Nisanda 8.493, 30 Nisanda 9.745, 10 Mayısta 8.499, 27 Haziranda 6.879, 18 Temmuzda 7.383, 24 Temmuzda 9.753, 8 Eylülde 9.566, 3 Ekimde 8.756, 10 Ekimde 8.680, 5 Kasımda 9.623 olarak görünüyor. Buna göre salgın sürecinin rekoru 24 Temmuzda gerçekleşen 9.753 ölüm

-------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/07-kasm-2020-cumartesi-2000-corona.html>

09 Kasım 2020 Pazartesi 21:30 CORONA GÜNLERİ.............................Şiirlere sığınmak

Yurdum insanından Corona şiirleri

Dünyayı saran Korona Virüsü tüm dünyada can almaya devam ediyor. Bizde de öyle. Hepimiz maske-mesafe-temizlik kalkanının arkasına pısmış durumdayız. Böyle bir ortamda “Biden mi/Trump mı” papatya falı çekenler o kadar manasız geliyor ki. Al birini vur ötekine, neyine sevineyim, neden üzüleyim?

Bir “felaketten”bir başkasına geçiyoruz.-Malum onlar her yıl nisan ayında bizi Ermeni tehciri vesilesiyle hatırlıyor ve “Büyük felaket” lafını ediyorlar ya- Bu lafı bir kere de ben kullanayım bakalım nasıl bir şeymiş diye düşündüm. Öyle ya sırtımızı sıvazlayarak yapılan açık düşmanlıkla, saman altından su yürütmek arasında ne fark var? İkisi de fenalık, ikisi de hoş değil.

Böyle şeylerle içimiz kararacağına biraz şiirle gözüm gönlüm açılsın İstedim. Bu felaketler yılında birazcık yüzümüz gülüversin artık. Şu lanet olasıca Korona Virüsü'le tanışalı bugün 243 gün oldu. Millet olarak tam 8 ay 3 gündür onun tehdidi altındayız. Kimimiz korkuyor, kimimiz ottan böcekten medet umuyor, kimimiz de oturup kendisi hariç herkese kızıp veryansın ediyor. Ankara’nın Çubuk ilçesinde yaşayan Çorumlu işçi Yusuf Çıtak ise oturmuş bu korona virüs için şiir yazmış:

Kiminin elinden aldı kimini dilinden/Kiminin boğazına kilit vurdu birden

Kiminin sevdiğini aldı elinden/Ciğerlere el saldı korona

Hayır mı şer mi bilemedik/Dünya bir oldu sırrını çözemedik

Gezme bir yana evden çıkamadık/İnsanları haline bırak git korona

Allah’ım nedir kurtulmanın yolu/Dostlar tedbir alacağız belli olmaz sağı solu

Maskeni tak mesafeni koru/Koronadan güçlüdür insanoğlu

Kraliçe Elizabeth’i sarayından kaçırdı/Boris Johnson’ı yataklara yatırdı

Çin’den bu yana kırdı geçirdi, bitirdi/Mazlumların ahı mı korona?

Sağlık çalışanlarımızla ne kadar gurur duysak azdır/Kışların sonu bahardır yazdır

Her yokuşun sonu düzdür/Senin de sonun gelir inşallah korona

Allah’ım sen İslam alemini ve insanlığı koru/Bilmiyoruz ne olacak bunun sonu

Terk eyledik malı mülkü parayı pulu/Zengin fakir ayırt etmiyor korona

Şair Yusuf şiirleri yazardı/Dizeleri bir bir dizerdi

Koronasız günler çok güzel günlerdi/Dut yemiş bülbül gibi susturdu korona.

İskenderun’da yaşayan, emekli öğretmen Hamil Uçum da pandemi dönemine Ankara’da kızının evinde yakalanmış. Seyahat yasak olduğu için İskenderun’da trafik kazası geçiren oğlunu ziyarete gidememiş. Berbere gidemediği için sakalları uzayınca eve gelen torunları onu tanıyamamış, “Sen bizim dedemiz değilsin” demişler. Bu duruma çok içerleyen Hamil Uçum da oturup “Korona” adlı şiiri kaleme almış:

Vuhan'dan çıktın yola vermiyorsun ki mola/Işık hızı mısın sen, Anka kuşu korona

Gençlere gücün yetmez ihtiyarı seçmişsin/Cesaretin bu mudur, seni ödlek korona

Aşımız yok, ilaç yok; meydanı boş bulmuşsun/Evimize hapsettin, gardiyan mı olmuşsun

Eski günlerimizi yaşamak istiyoruz/Mutasyona uğra git, seni yüzsüz korona

Kapımı çalma sakın, soframda sana yer yok/Zaten iban verdiler cebimizde para yok

Hayat eve sığmıyor, gidecek başka yer yok/Düş yakamdan, defol git, kene misin korona

Gözükmeyen düşmansın, siperden çık meydana/Arkanda Trump varsa; bilim de bizden yana

Çok ocaklar söndürdün meramına erdin mi/Cibiliyetin bozuk, seni soysuz korona

Sen benim derdime devâ bilmezsin

Sekiz aydır Corona derdinin muzdaribiyiz. Fuzûli de divan şiirimizin ızdıraplar şairi olarak biliniyor. Derdi aşkla bağdaştırıp şöyle demiş bir şiirinde:

"Esîr-i derd-i aşk u mest-i câm-ı hüsn çok ammâ/Biziz meşhur olan Leyla sana Mecnûn bana derler" (Aşk derdinin esiri ve güzellik kadehinin sarhoşu çoktur ama asıl meşhur olan biziz, sana Leyla, bana Mecnun derler.)

Hatta aşık olmayı o kadar yüceltmiş ve abartmış ki kendisini bir aşık olarak Mecnun ve Ferhad’dan daha üstün saymış bir başka beytinde:

"Kıl tefâhur kim senün her var men tek âşıkun/Leylî’nin Mecnûn’ı Şîrîn’ün eger Ferhâd’ı var" (Leyla’nın Mecnun’u Şirin’in Ferhad’ı varsa sen de övün çünkü senin benim gibi tek âşığın var.)

Divan şairi, kendisini aşk ehli olarak nitelendirir. O, zıtları tevhit etmiştir. Bu yüzden derdi de dermanı da bir görmektedir. Böylece hayata karşı mütevekkil yaklaşan şair, içinde bulunduğu sorunları ya kendi iç dünyasında veya içinde yaşadığı ortamda halletme yoluna gitmiştir.

"Ehl-i ışka küfr ü îmân bir olur/Vasl u hicrân derd ü dermân bir olur" (Hayretî)

Şairin hayal dünyasında sevgili de bir güneştir; âşığı çarpar. Bu güneş, ahlât-ı erbaadan olan sevdâyı artırarak aşk hastalığına sebep olur.

"Ey güneş yüzlü gönül hastalanur kuyunda /Ki başı hoşdur anun sâye-i dîvârun ile" (Mesîhî)

Fuzûlî sevgilinin vefasızlığını da kendisini yalancılıkla suçlayacak kadar vurgular başka bir şiirinde:

"Ger derse ki Fuzûlî güzellerde vefâ var/İnanma ki şâ’ir sözü elbet yalandır"(Fuzuli güzellerde vefa var derse sakın aldanmayın, şairin söylediği söz elbet yalandır.)

Bir başka beytinde ise “Ey sâkî, vücûdumda aşk hevesi sağlık dengemi bozdu. Tamamen hastalanmadan bana ilaç ver” derken, aşkın ahlât-ı erbaanın müvâzenesini bozduğuna işaret etmektedir. Aşk, iyileşme bilmeyen bir hastalıktır:

"Tabî’at inhirâfın gör hevâ-yı ışkdan tende /İlâc it düşmedin sâkî mizacum istikâmetten"

"Tiryâk" divan şiirinde ilaçlı tedavi açısından geçen en önemli mazmundur. Zehirlenmeye ve bazı hastalıklara karşı kullanılan mâcun, panzehir ve afyon anlamlarında kullanılmaktadır. Sancı ve öksürüğü keser, yılan ve akrep sokmalarında panzehir olarak kullanılır. Bu anlamdaki tiryâk, bazı şiirlerde tiryâk-ı erbaa olarak da geçmektedir.

"Görün bu derdli ki tiryâk-ı erbaayla tabîb / Diler ki zahm-ı çehâr-ebruvâna çâre göre" (Nedîm) (Dört kaşlıların kalbinde açtığı yarayla derde düşen şu garibe bakın ki, doktor onu tiryâk-ı erbaa ile tedavi etmek durumunda kaldı)

Şiirimizde ve diğer edebi eserlerimizde Doktor (Tabip- Lokman- Hekim ) önemli bir figürdür. Doktor ile hasta ilişkisi önemli bir mevzu olduğu kadar, tabib âşık ve sevgili üçlemesi de sık sık karşımıza çıkar. Bu yönü ile şiirlerimiz, şarkılarımız ve türkülerimizde hasta doktordan şikâyetçidir.

"El çek tabip el çek yaram üstünden/Sen benim derdime devâ bilmezsin/Lokman hekim gelse bulunmaz çare/Yaram yürektedir sarabilmezsin" (Selahattin İnal-Hicaz Beste)

Doktor, aşığın yarasını ve derdini iyilileştirmek için gelen ama bu nedenle aşığa eziyet eden biridir. Hasta o dertten muzdarip ama halinden de memnundur. Hasta kendini öldürecek olan bu dertten kurtulmak istemez:

"Lokman hekim gelse yaram azdırır/Yaramı sarmaya yar kendi gelsin" (Anonim Türkü)

Fuzuli de aşk derdine o kadar alışmış ki doktoru hastalığı geçirmeye gelen, merhem veren, deva getiren biri olarak değil de âşıkla sevgili arasına da giren biri olarak anlatmış bir beytinde:

"Aşk derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabîb/Kılma dermân kim helâkım zehri dermânındadır" (Aşk derdiyle iyiyim tabib, bana ilaç verme; asıl beni öldürecek olan zehir, senin derman olsun diye vereceğin o ilaçtır.)

Bazı hastalıklar bulaşıcıdır. Bu sebepten böylesi hastalıklara müptela olmuş kimseleri bir arada toplayarak diğer insanlarla ilişkisi kesilir. Tıpkı Coronavirüs bulaşmış hastalar gibi. Şairler de bulaşıcı hastalık fikrine sık sık vurgu yapmışlar.

Geleneksel tıpta, cerrahî müdahale ve ilaçla tedavinin yanında, koruyucu hekimlik ve manevî tedaviye de ehemmiyet verilir. Koruyucu hekimlik, bilhassa beslenme, temizlik ve sosyal hayatta ölçülülük esasına matuf bir faaliyet. Bu anlamda şairler sağlık ve beslenme arasında ilişki kurmaktadırlar. “Sağlığın başı perhizdir” atasözüyle ifadesini bulan beslenme kültürü, koruyucu hâkimlik açısından önemli malzemeler içerir. Dengeli beslenmeye ilişkin en önemli açılımı Fuzûlî’nin aşağıdaki beytinde görmekteyiz:

"Marîz-i ârıza-i naksdur nüfûs-ı tamâm/Kimine fâide perhîz ider kimine gıdâ" (İnsanlar noksanlık arızasının hastalarıdır; bazılarına perhiz, bazılarına da iyi beslenme şifa verir.)

Baş ağrısı, soğuk algınlığından kaynaklanabilir ve geleneksel tıpta soğuk algınlığı, terleyerek tedavi olunur. Bunun için hastanın üzeri kat be kat örtülür. Şair Mesîhî bu uygulamaya telmih ederek, goncayı sarıp sarmalayan yaprakları izah eder. Gonca, soğuk alıp kuvvetten düştüğünden kendisini yapraklarla sarıp sarmalayarak terlemeyi amaçlamaktadır.

"Bolay ki derleyem diyü budur örtündüği kat kat/Ki kendüye sovuk aldurup olmış nâ-tüvân gonca" (Mesîhî)

----------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/09-kasm-2020-pazartesi-2330-corona.html>

11 Kasım 2020 Çarşamba 23:30 CORONA GÜNLERİ.............................Bir ordan bir burdan

Anılar

Çocukluğumun 10 Kasımları hala gözümün önünde. Okulun girişindeki küçük alan tören için hazırlanırdı bir gün öncesinden. Kasımpatı çiçekleriyle çepeçevre donanmış bir Atatürk büstü olurdu orada. Yine süslenmiş boy boy Atatürk portreleri olurdu duvarlarda.

Pencereler, hemen her yer birinde Atatürk diğerinde bayrağımız olan kağıttan küçük kırmızı beyaz bayraklarla dolu olurdu. Havada bir meşale kokusu olur, her yanda çiçek, şimşir ve defne yapraklarından taze yeşillik rayihaları duyulurdu.

Şiirler ezberlerdik önceden. Sınıfın en iyileri okurdu sırayla o şiirleri. Öğretmenlerimiz koşuştururlardı heyecanla. Saat dokuzu beş geçe nereden yayıldığını bilemediğimiz tiz bir siren sesi duyardık. İçimiz ürperirdi. O günün olağanüstü bir gün, o saatin çok önemli bir saat olduğunun farkındaydık. “Büyük Atatürk” bizim için ölmemiş yaşıyordu.

Orta okulda lisede benim de 10 Kasımlarda çıkıp şiir okumuşluğum vardır. Mesela lise birde Nazım Hikmetin “Mavi gözlü sarışın kurt” şiirini okumuştum. Nazım Hikmet’in kim olduğu hakkında en ufak bir fikrim yoktu. Ama bir Atatürk şiiriydi işte. Edebiyatım iyidir, şiirin hakkını vererek şöyle haykırmıştım:

…Paşalar onun arkasındaydılar/O, saati sordu/Paşalar: "Üç" dediler/Sarışın bir kurda benziyordu/Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı/Yürüdü uçurumun başına kadar/eğildi durdu/Bıraksalar/İnce uzun bacakları üstünde/yaylanarak/ve karanlıkta akan/bir yıldız gibi kayarak/Kocatepe'den Afyon ovasına/atlayacaktı.

Üniversiteye kadar Atatürk hakkında ders kitaplarından ve böyle törenlerden ezberimde kalan bilgilerden başkası olmadı. Ama üniversitede çok farklı şeyler okudum, farklı görüşler duydum. Kafam karışmıştı. Zaten oldukça ideolojik bir dönemdi 70'li yıllar. Bir cenah ondan "Monark" diye söz ediyordu. Atatürkçü olduğunu söyleyenler bile aslında bambaşka ideolojilerin yolundaydılar. Onlar devrimciydiler, bazıları "Kemalist"ti, birilerine de "Gardrop Atatürkçüsü" deniyordu.

Atatürk kimdi? Mustafa Kemal mi? Gazi mi? Gazi Paşa mı? Gazi Mustafa Kemal mi? Bu konuda epey kafa yordum. Görünüşe göre herkesin bir Atatürkü vardı. Bunun doğru olması mümkün değildi ki. Talihsiz bir nesiliz. Altmış ihtilali olduğunda henüz bir çocuktum ama aldığım eğitim onun izlerini taşıyordu. 12 Eylül darbesi olduğunda evli, çocuklu bir memurdum. Onlar da Atatürkçü idiler. O kadar ki her sözleri Atatürk, Atatürk diye başımıza birer tokmak gibi iniyordu. Yine her 10 Kasımda bir büst önüne çıkarır tören yaptırırlardı.

Her kesin, her şeyin bir kemal noktası, olgunluk çağı var. Hani sormuşlar "Yokuşu mu seversin, inişi mi" diye. Adam bunun ortası yok mu "düzüne" ne olmuş diye cevap vermiş ya. İşte ben de şöyle bir noktaya geldim sonunda. Gazi Mustafa Kemal Atatürk bu ülkenin Millet Meclisinin kuruluşunu sağlamış, Kurtuluş savaşına liderlik etmiş, Cumhuriyetin banisi, ilk Cumhurbaşkanımız. Dönemine göre büyük başarılara imza atmış, genç Cumhuriyeti ayakları üzerinde kaldırmış büyük bir devlet adamı.

Neticede o da bir insandı. Farklı fikirleri, yaşayışı ve kendine özgü bir karakteri vardı. Seveni çok, sevmeyen de olabilir. Ancak bizim inancımız ölen birinin arkasından kötü konuşulmasını hoş karşılamaz. Ona Rahmet dilemekten başka elimizden ne gelebilir ki? Sevgiyi de abartmamalı, sevmemeyi de. Bugün varsak bize kadar gelen nesillerin gayretleri sayesindedir. Şehitler ve gaziler yurdudur burası. Bu millete, vatana ve bayrağa hizmet etmiş her devlet adamı şükranla anılmayı hak ediyor. Yanlışlara bakıp başka bir yanlışa da biz düşemeyiz. Atalarımıza rahmet diliyor, şükranla yad ediyoruz.

Anmak/yaşatmak

Elbette sevdiklerimizi anacağız. Hakkında iyi ve güzel şeyler söyleyeceğiz. Anıları paylaşacağız. Bunlar çok normal ve insani şeyler. Ancak dünya defterini kapatıp gitmiş o insanların eserleri, düşünceleri, hayır hasenat defterleri daima açıktır. İyiliğe, hayra zerre kadar katkısı olmuşsa onlar zaten ebediyyen yaşar. Seveni olsa da olmasa da, biz onu ansak da anmasak da yaşar.

Misal bir çeşme yaptırmış olsun zamanında biri. Ölüm yıl dönümlerinde hep anılsa, unutulmasa. Öbür yanda da o çeşme seneler boyu gürül gürül aksa kurumasa. Gelen geçen yolcu içse, hayvan sulansa, börtü böcek faydalansa ondan. Aktığı yerde çimenler bitse, çiçekler açsa, meyve sebze sulansa, ağaçlar büyüse boy boy. Hangisi daha anlamlıdır?

Kimsenin uğramadığı, içine çökmüş, üzerinde dikenli çalı çırpı bitmiş mezarı var ama her yıl sanal dünyada şatafatlı sözlerle, paylaşımlarla anılıyor. Ölüm yıl dönümleri unutulmuyor ama yaptırdığı çeşme tıkanmış, kurumuş, toprağa batmış kaybolmak üzere.

Söylediği güzel sözler tekrar ediliyor ama yürüdüğü yolda artık kimse yok. İyi kötü bir şeyler yapıp bırakmış ardında. Çoğu da yarım kalmış herkes gibi, bütün hayatlar gibi. Onu andığını söyleyenler yarım kalanı tamamlamamışlar, bıraktıklarını yaşatmamışlar. Hangisi değerlidir sizce?

Yaşatma; düşünceleri, fikirleri yenileyerek yaşatmaktır. Yaşatma; eser üzerine eserler katmaktır. Yaşatma; yarım kalanı tamamlamak, eksik olanı gidermektir. Yaşatma; ileriyi daha ileri götürmektir. Yaşatma; geleceğe tohum ekmektir, fidan dikmektir. Yaşatma; ekilen tohumu yeşertmek, dikilen fidanı sulayıp büyütmektir. Yaşatma; yıkılanı onarmak, yananın yerine daha iyisini yapmaktır. Yaşatma; geçmişten bugüne köprü, bugünden ebede yol yapmaktır.

Bakın size böyle bir yaşatma örneği vereyim. Malum dün 10 Kasımdı, bugün 11 Kasım. Yani "Milli Ağaçlandırma Günü" Bu yıl çığ gibi büyüyen "Geleceğe Nefes Ol kampanyası" ile 83 milyon fidan toprakla buluştu.

Geçtiğimiz yıl Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonunda başlatılan ‘Geleceğe Nefes’ kampanyası bu yıl da 11 Kasım saat 11.11’de 81 il ve 922 ilçede aynı anda gerçekleşti. Ancak bu yıl ilk defa Azerbaycan, Bosna - Hersek, Malta, Kosova, Senegal, Kazakistan ve Ukrayna gibi yaklaşık 30 ülke de bu bayrama katıldı.

Geçtiğimiz yıl Abdullah Enes Şahin'in sosyal medya hesabından paylaştığı "Fidan dikme bayramı" önerisine kulak veren Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla Ekonomik, ekolojik ve sosyal açıdan büyük öneme sahip ormanları korumak, sürdürülebilir şekilde yönetmek ve gelecek nesillere aktarmak amacı ile her yıl 11 Kasım gününün, "Milli Ağaçlandırma Günü" olarak kutlanması kararı alınmıştı.

Kampanya, vatandaşlardan gördüğü yoğun ilgi ile bir seferberliğe dönüşmüş, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ın da katılımı ile 81 ilde aynı anda canlı bağlantılarla gerçekleşen organizasyonda 11 milyon hedefi aşılarak yaklaşık 14 milyon fidan, 7'den 77'ye her kesimden vatandaşın gönüllü katılımı ile dikilmişti.

Bu yıl da ülkemizi daha yeşil topraklara kavuşturma amaçlı Geleceğe Nefes Ol kampanyası sosyal medyada yoğun ilgi görüyor. Son zamanlarda ortaya çıkan orman yangınları ile zarar gören alanlar için yeniden ağaçlandırma projesi kapsamında 83 milyon Fidan'ın Türkiye'nin 81 ilinde buluşturulması hedeflenmişti. Online olarak katılım sağlanan kampanyada isteyen fidan sahiplenebilecek, isteyen ise fidan bağışında bulunabiliyor.

Ne güzel bir anma, dahası ne güzel bir yaşatma çabası. Kuru sözle değil, fidanlarla geleceğe nakşedilen anılar ne kadar hayat dolu. Onlar serpilip büyüdükçe anılar da unutulmayacak. Gelecek nesiller kendilerine uzanan bu canlı, yeşil ve hayat menbaı hatıraları daha anlamlı bulacaklar eminim.

Onların da sonraki nesillere böyle miraslar bırakmaları için ne kadar iyi bir örnek. İşte iyilikte ve hayırda yarışma böyle şeylerle olur. Katkı veren herkese çok teşekkürler. Unutmayanlar, unutulmazlar.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/11-kasm-2020-carsamba-2330-corona.html>

13 Kasım 2020 Cuma 23:00 CORONA GÜNLERİ.............................Sözcükleri bırakıverdim

‘Son’ günler

Son günler biraz karmakarışıktı galiba. Corona derdimiz azalacağına artıyor. Küçük torunlarımızla ilgilenmek, bu zor günlerde evlatlarımıza yardımcı olmak zorundayız. Ama düzenli camiye gidemiyorum, sabah yürüyüşlerim aksadı. Kaçak göçek yazmaya çalışıyorum. Fırsat bulunca bırakıveriyorum kendi haline sözcükleri. Bildikleri gibi akıp gidiyorlar.

ABD'de Trump/Biden seçimi kara komediye dönüştü. Bu sahneler dünya demokrasisi için hiç te iyi örnek olmayacak. Milletçe 10 gün boyu Ermenistan Azerbaycan çatışmasını izledik ve oldukça gerildik. Sonuç bir ateşkes anlaşmasıyla açıklandı. Ermenistan'la birlikte Fransa ve diğer destekçileri de yenildi. Ama şimdi arada Rusya var. Savaşta kazanılan masa başı oyunlarıyla ne hale gelir şüphedeyiz. Al sana işte sevindik derken bir düşünce daha.

Corona dünyada aldı başını gidiyor. ABD'de günlük vakalar 100 binlerle, Avrupada 10 binlerle ifade ediliyor. Bizde de ufak ufak ama sürekli tırmanma halinde. Eskiye nazaran çevremde daha fazla “kovid oldum”, “pozitif çıktım”, “corona olmuşum” lafları duyar oldum. Bir taraftan aşı çalışmalarında oldu oluyor lafları duyuyor, seviniyoruz. Öbür yanda grip aşısını bile engel üstüne engel koyarak ulaşılmaz kılanlar, covid aşısını üç senede ancak yaparlar diye düşünüp üzülüyoruz.

Eskiden küçük torunlarımız hafta sonları bize gelirdi. İki haftadır Selma hanım Tuna’ya gidiyor. Geçen hafta iki gün bu hafta da üç gün. Bakıcı kadını alıştırmak için. Alışmışım, koskoca evde yalnız olmak zor. Hafta sonu ikişer gün torunlar yine bize gelecek. Şikayetim yok ama o da zor. Ne yapalım corona var, kreşe veremiyorlar. Bakıcı bulmak da zor, birini buldular o da temaslı oldu, sonra da pozitif çıktı. Çocuklarımı anlamaya çalışıyorum; bu şartlarda hayatta başkasına güvenip çocuklarını teslim etmezler. İstifa edip evde kalmayı bile göze aldılar. Bu kışı da böyle geçireceğiz, Allah encamımızı hayr’eylesin.

Kasım ayı yarıyı buldu. Yaşam merkezi kapalı. Spor salonuna gidemiyor, havuzda yüzemiyorum. Havalar iyiyken hiç olmazsa haftada üç ya da dört gün parktaki yürüyüş yoluna gidiyordum. Ama artık havalar iyiden serinleşti. Benim sabah yürüyüşlerim de aksamaya başladı tabi. Grip olmayı zaten oldum olası sevmem. Böyle bir dönemde bir de üşütüp hasta olmak isteyeceğim en son şey.

Susurluk'la ilgili yazılarım neredeyse bir yılını tamamlamak üzere. Yolun yarısını geçtiğimizi düşünüyorum. Ancak, en çok katkı almam gereken bir aşamada karşımda tam bir sessizlik var. Tamam ciddi bir konu, ürküyor çekiniyor olabilirler. Bunu anlarım. Ancak, yazıları 50 kişilik Whatsapp grubumuzdan sadece 5-10 kişinin okuması oldukça düşündürücü. Bazen face paylaşımıma beğeni koyanların bile linki tıklayıp asıl yazıyı okumadıklarını görüyorum. Bu noktaya kadar gelebilmiş olmak beni sevindiriyor ama muhataplarımdan yeterince katkı alamamak hatta okumadıklarını görmek beni üzüyor.

Bu aralar hem sevinmeye hem üzülmeye hazırım herhalde. Cumhurbaşkanımızın başarıları sevindiriyor. Ama sürekli bir mücadele, sürekli birileriyle gerginlik, devamlı bir didişme hali de yoruyor açıkçası. Anlamaya çalışıyorum, bir tarihe tanık olduğumu düşünüyorum. Arkadaşımla iftihar ediyorum ama çevremde, yöremde duyduklarım, çocuklarımın bile aleyhinde olması beni çok yaralıyor. Giderek yalnızlaştığımı düşünmeye başladım. Gençken Demirel'e Ecevit'e Özal'a karşı söylediklerim aklıma geliyor. Kendimi o zamanın büyükleri yerine koyuyorum. Onlar da kendilerini "ehven i şer" diyerek savunmaya çalışmıyorlar mıydı?

Böyle bir zamanda inançlı insanların iyi örnek olmaları gerekmiyor muydu? Biz senelerce bu günler için didinmiş, böyle bir zamanı beklememiş miydik? Zengin müslümanların lüks yaşamı, mevki makam sahibi olanların enaniyeti kibri, hele de dava diyenlerin devlet millet malına el uzatması artık midemi bulandırıyor.

Onca mücadeleden sonra şimdi müslümanların hadisçi, Kur'ancı, şucu bucu diye birbirlerini şirkle, küfürle itham etmesi içimi acıtıyor. Daha önceleri üniversite kapılarına yanaşamayanların binlercesi şimdi prof. oldular. Hepsinin de keyfi kaymak. Değil bu fitneye çözüm bulmak televizyonlarda kendilerine takipçi bulmakla meşguller. Diyanete yönelen suçlama ve saldırılardan ben de alınıyorum ama bürokrasi çarkı içindeki o şaşaalı kadronun kendi cami cemaatine bile layıkıyla sahip çıkabildiğini zannetmiyorum. Üzülmeyeyim de ne yapayım. Sevinçlerim hep boğazıma düğümleniyor.

‘Tünele’ girmek

Sıkıntılı bir döneme giriyor olmak bir “tünele girmek”le teşbih edilir. İçinde bulunduğumuz günler kış mevsiminin kapısı sayılır. Kışa girmek tabiatıyla bahar mevsimine girmek gibi değildir. Bitkilerin sararıp kuruduğu, ağaçların yapraklarını döktüğü, bazı hayvanların uykuya yattığı kış mevsimine girmek üzereyiz. Tabiat nevbaharda yeniden canlanmak üzere adeta hayata kepenk kapatıyor.

Yalnız insan ki, mevsimlere dayanıyor, uyum gösteriyor. Kışın soğuğuna, yazın sıcağına alışkın. Hastalıklara, belalara sabredip direnebiliyor. Her an her gün her gece türlü cefalarla iç içe. Mutluluğu da dertleri de aynı anda yaşayabiliyor. Allahın izniyle her gece yatarken ölüyor, her sabah uyanarak yeniden diriliyor.

Hayat yolu üzerinde kah yüksek köprüler, kah tüneller var. Bir tünele girdiğinde biliyor ki Allah izin verirse o tünelin bir sonu var. Derin vadileri köprülerle geçebiliyor. Uzak mesafeleri yollarla aşıp, deniz ya da hava taşıtlarıyla kat edebiliyor. İnsanoğlu şimdiye kadar ne savaşlar gördü, ne kıtlıklar, ne salgınlar yaşadı. Ne zalimler gördü yer yüzü, ne hainler yuttu toprak. Hepsi geride kaldı, insanoğlu hala yürümekte.

Evet önümüzde bir kış mevsimi var. Kışın elbette zorlukları herkesin malumudur. Ancak önümüzdeki tek zorluk bu değil. Corona belası gittikçe büyüyor. Her geçen gün dünyada yeni rekorlar görüyor, duyuyoruz. Toplam vaka sayısı 53 milyonu, ölenler 1,3 milyonu aşmış durumda. 31 Ekimde günlük vaka sayısı tüm zamanların en yüksek rakamı olan 598.195’e ulaşmıştı. Sadece bir hafta sonra 7 Kasımda bu rekor 661.104’le egale edilmiş oldu.

Ülkemizde de 13 Kasım itibariyle de maalesef günlük vaka sayısı 3 bini (3.045) aşmış bulunuyor. Vefat sayısı da ne yazık ki 11 bini (11.326) geçti. Vaka sayısı artmakla beraber elbette ki bir rekor değil. Rekor hala 11 Nisandaki 5.138 kişide. Ancak kış mevsimiyle birlikte o seviyelere ulaşabileceği anlaşılıyor. Komşumuz İran'da dün 11.517 vaka bildirilmiş, bir evvelki gün 11 Kasımda da 11.780 imiş. Görünen o ki önümüzdeki üç ay karanlık bir tünelden geçeceğiz. Tünelin ürkütücü geçeceği aşikar, ancak sonunda bizi nasıl bir tablonun beklediği de belirsiz.

Amerika kıtasına, Avrupa'ya baktığımızda yangının çok daha büyük olduğunu görebiliyoruz. Günlük vaka sayıları ürkütücü boyutlarda. ABD'de bugün günlük vaka 45 bini (44.853) bulmuş. Brezilya'da 11 Kasımda 48.331, 12 Kasımda 33.207 olarak gerçekleşmiş. Son 24 saatte Fransa'da 60 bin 486, İtalya'da ise 37 bin 809 yeni vakanın tespit edilmesiyle salgının başından bu yanan en yüksek günlük vaka kayıtlara geçmiş durumda.

İngiltere'de 12 Kasımda 33.470'le o güne kadarki en yüksek rakam yani bir rekor kırılmış. Aynı gün Fransa'da günlük vaka 33.172 kişiymiş. Ancak Geçen hafta 7 Kasımda 86.852 ile orada da bir rekor kaydedilmiş. Almanya'da 24 Ekimde 14.714, 30 Ekimde 18.681, 7 Kasımda 23.399, 12 Kasımda 21.866 günlük vaka görülmüş. Aynı gün İspanyada da 19.511 vaka varmış. Ancak 4 Kasımda 25.072'in görüldüğünü kayıtlardan öğreniyoruz. İtalya'da ise durum eskisinden çok daha kötü. 7 Kasımda 39.809 vaka tespit edilmiş, 12 Kasımda ise bu sayı 37.977 olmuş.

"Bu da geçer ya hu!" diyor yüce Allahın rahmet ve şifa ismine sığınıyoruz. Elimizdeki tek koruma kalkanı tedbirlere uymak. Şimdilik daha iyisi bilinmiyor.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/13-kasm-2020-cuma-2330-corona.html>

15 Kasım 2020 Pazar 23:00 CORONA GÜNLERİ..................................Yanık türküler

Yalan dünya

Rahmetli Neşet Ertaş'ı severim. Onun türkülerinde sade bir müzik değildir gördüğüm, duyduğum. Türkü sözlerindeki mana derinliği beni her zaman düşündürmüştür. Kuşkusuz şiir olarak da çok güçlü bir yapıya ve ahenge sahipler. Ancak bir başka şey daha var o türkülerde.

Orta Anadolunun bozkır yeli var avazında, insanının yanık rengi var hikayelerinde. O türküleri dinlediğim zaman sadece bir türkü dinlemiş olmuyorum, dile gelmiş gönül yangınları duyuyorum havasında. Yanık ciğer kokusu alıyorum, burnumun direği sızlıyor adeta.

Bu akşam bir vesile "Yalan dünya" adlı türküsünü dinledim. Size de o muhteşem türküyü dinletmek isterim. https://www.youtube.com/watch?v=7o-6bMXsueo linkini tıklarsanız yazıyı okurken bir taraftan da kulağınız Neşet ustada olur.

Hep sen mi ağladın, hep sen mi yandın?/Ben de gülemedim; yalan dünyada/Sen beni gönlümce mutlu mu sandın?/Ömrümü boş yere çalan dünyada

Ah, yalan dünyada, yalan dünyada/Yalandan yüzüme gülen dünyada/Sen ağladın, canım, ben ise yandım/Dünyayı gönlümce olacak sandım

Boş yere aldandım, boşuna kandım/Rengi gözümde solan dünyada/Ah, yalan dünyada, yalan dünyada/Yalandan yüzüme gülen dünyada

Bilirim sevdiğim, kusurun yoktu/Sana karşı benim gayet de çokdu/Felek bulut oldu, üstüme yağdı/Yaşları gözüme dolan dünyada

Ah, yalan dünyada, yalan dünyada/Yalandan yüzüme gülen dünyada/Ne yemek ne içmek ne tadım kaldı/Garip bülbül gibi feryadım kaldı

Alamadım, eyvah, muradım kaldı/Ben gidip ellere kalan dünyada/Ah, yalan dünyada, yalan dünyada/Yalandan yüzüme gülen dünyada

Corona sam yelinin aramızda dolaştığı bu günün acılı dünyasında onu dinlemek size de hemdert birini dinlemek gibi gelecektir eminim. "Yalan dünya" diye sitem eden dertli ve yanık bir gönüle siz de hak vereceksiniz. "Hep sen mi ağladın, hep sen mi yandın?/Ben de gülemedim; yalan dünyada" der daha türkünün en başında Neşet usta. "Dünyayı gönlümce olacak sandım/Boş yere aldandım, boşuna kandım/Rengi gözümde solan dünyada" diye de halini arz eder dertdaşına.

"Felek bulut oldu, üstüme yağdı/Yaşları gözüme dolan dünyada" bir aşık olarak çektiği acıları tarif eder kendince "felek" üzerinden yine sitemle. Sanki corona belasına çatmış gibi "Ne yemek ne içmek ne tadım kaldı/Garip bülbül gibi feryadım kaldı" sözüyle aslında feryad eder dünyaya. Muradını alamadan ölen biri şayet halini anlatabilseydi ancak "Alamadım, eyvah, muradım kaldı/Ben gidip ellere kalan dünyada" diye şikayetlenebilirdi.

Çubuğuna lüleyim Lelele İbram oy

Siz hiç “Çubuğuna lüleyim” türküsü dinlediniz mi? Kırşehir yöresi türkü ve bozlaklarının ustalarından namı diğer Çekiç Ali’nin bir türküsüdür. “(hey) Çubuğuna lüleyim/Yar yüzüne güleyim/Sen kapıdan geçerken/Ben başına belayım/Lele İbram oy“ diye başlar. “Oy lele lele İbram oy/Hey lele lele İbram oy/Sarılı da yazma kirazdan/Bakma kurban ben olam/Gelirim ben birazdan/Lelele İbram oy” diye de devam eder.

Kelimenin tam anlamıyla lirik, duygulu ve yanık bir sestir. Orta Anadolu müzisyenlerinin hepsinde var olan ses çarpmaları, orijinal gırtlak nağmeleri ve titretmeler onda da mevcut. Telaffuz ve vurgular Anadolu bozkırlarına ait olduğunu hemen belli ediyor. Dert mi istiyorsunuz o zaten hep var: “(hey) Karşıda herk otlanır/Bu derde kim katlanır/İkimizin derdinden/Havalar bulutlanır/Lele İbram oy/Oy lele lele İbram oy/Hey lele lele İbram oy”. İster aşk derdine yanın, ister gurbet hasretiyle tutuşun, isterseniz de corona musibetinden yakının bundan daha yanık bir söz bulamazsınız.(https://www.youtube.com/watch?v=LLx7dkYbics)

Ali Ersan’a "çekiç" lakabı; çevikliği ve ataklığının yanı sıra, saz çalışındaki canlılık, dinamizm ve aculluktan dolayı verilmiş. Henüz çocuk yaşlarında iken köy odalarında saz çalmaya başlayan küçük Ali’ye takılan bu lakap o kadar yaygınlaşmış ki, asıl adının önüne geçerek asıl ismi olmuş. Sonraları sahtekar bir plak şirketinin yaptığına karşılık Ali Ersan da, halk arasında maruf ve meşhur olan Çekiç Ali ismini hukuki yolla resmileştirerek Çekiç soyadını almış ve yeni adı "Ali Çekiç" olmuş. Kaman'ın Meşe köyünden Ali Ersan'ın "Kırşehirli Çekiç Ali" olmasının hikayesi böyle.

Daha kırk bir yaşında 13 Eylül 1973'de hayata gözlerini yuman Çekiç Ali, kıvrak, atak sazı; içli ve yanık sesi ile söylediği türkülerle elbette gönlümüzde yaşamaya devam ediyor, edecek. Bu kadar kısa bir hayata bunca türküyü, bozlağı sığdırmak imkanların çok sınırlı olduğu yıllarda isim yapmak pek de kolay olmasa gerek.

Çekiç Ali ustasını taklit etmeyen, ama ondan aldığı ilhamla yeni bir zevk ve güzellik peşinde bir sanatçı portresi. Oldukça başarılı ve pek çok yönden de orijinal bir sentez aynı zamanda. Onun sesi, kelimenin tam anlamıyla lirik, duygulu ve yanık bir ses. Çok yumuşak bir gırtlağa sahip. Fakat onun asıl orijinal yönü, saz çalma üslubunda kendini gösteriyor. Çekiç Ali'nin sazından bazen uda, bazen cümbüşe benzer sesler duyuyoruz. Teller üzerindeki parmaklar ve tezene kelebekler gibi uçuşur adeta. Son derece seri ve hızlı bir bağlama tekniği bu. Çekiç Ali'nin hem sesinde, hem sazında öylesine kendine has bir renk var ki, bu daha ilk cümlede kendini hemen belli ediyor.

Başta Muharrem Usta olmak üzere Hacı Taşan'ın, Neşet Ertaş'ın da okuduğu bazı türküleri ve havaları (Biter Kırşehir'in Gülleri Biter, Acem Kızı vb.) o da okumuş. Ancak tamamen kendine has bir tavır ve yorumla. Bu yüzden adeta okuduğu her eser onun sesi ve çalış biçimiyle hafızalara kazınmış.

Çekiç Ali'nin okuduğu türkülerin bazıları (Acem Kızı, Aziziye gibi) yöre müzik kültürünün ağırlıklı karakteristik ezgileri. Çoğu da oyun türküleri ve oyun havalarından oluşuyor. Ağıtlar ise, yörede yaşanmış acılı, trajik olaylar üzerine söylenmiş anonim söz ve ezgilerin yanı sıra, en çok da Toklumenli Aşık Said'in (1835-1910) ve Aşık Seyfullah'ın (1896-1968) şiirleri üzerine söylenmiş ağıt/bozlaklar. Kızılırmak, Doğar Yaz Ayları, Sarı Yazma Yakışmaz mı Güzele vb. bozlaklar bunlardan bazıları.

Corona virüsün Anadolu'da girmediği belde, can yakmadığı yöre kalmadı. Oturup sazımı tıngırdatacak olsam aklıma gelecek birkaç yanık türküden biridir "çubuğuma lüleyim". Hiç çubuk nedir, lüle ne ola ki demeyin. Ha çubuk lüle, ha maske! Mesele o değil, hissedilenler.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/15-kasm-2020-pazar-2300-corona.html>

17 Kasım 2020 Salı 23:30 CORONA GÜNLERİ.......................................Ölüm 'pus'u

Rahmete gidenler

Bugün 250.nci Corona günü. Covid-19 nam virüsün ülkemize bulaştığından bu yana neredeyse sekiz buçuk ay olacak. 16 Kasım itibariyle bu güne kadar toplam 16,3 milyon test yapıldı, 417.594 kişi (%2,6) hastalandı ve maalesef bu virüs 11.601 ölüme(%2,8) neden oldu. Halen 3.610 ağır hastamız bulunuyor. Çok şükür ki iyileşenlerin sayısı da 356.375 oldu (%85,3).

Günlük vaka sayısı artık 3 binin üzerinde (3.316) gerçekleşiyor. 16 Kasım itibariyle bu vaka sayısı 151 bin 516 testten çıktı. Vaka/Test oranı %2,2 görünüyor. Ne yazık ki bugün vefat edenler 94 oldu. Zaten bir süredir 70’lerden 80’lerden bu noktaya yükseliyordu. Ağır hasta sayımızda yaşanan artış vefatları da her geçen gün yükseltecek gibi görünüyor. 3.316 vakaya karşılık 2.712 günlük iyileşen sayısı az da olsa aranın hala olumsuza doğru açık olduğunu anlatmaya yeter.

Pek çok insan öldü. Daha da ölecek. Son zamanlarda etrafımızdaki çemberin giderek daha fazla daraldığını, sevdiğimiz bildiğimiz pek çok güzel insanın rahmeti rahmana kavuştuğunu görebiliyoruz. Elbette onlara rahmet diliyoruz, mekanları cennet olsun inşallah. Ailelerinin, yakınlarının, sevenlerinin başı sağ olsun. Sabrı cemil sözü adetten olmuş. Acısı olana sabır dilemek çok zor. Kendimi onların yerine koyuyorum ve o acının tesellisi kolay değil biliyorum.

Her gün uzaktan yakından bildiğim insanların vefat haberlerini duyuyor, okuyorum. Sosyal medyada bu haberler sevenleri sayısınca tekrar tekrar paylaşılıyor. Eskiden beri taziyelerden ürkerim, kalıplaşmış sözcüklere bir türlü ısınamam. Hele de aynı ruhsuz cümleleri defalarca kopyala yapıştır yapmaya hiç elim varmaz. Elimi kaldırıp dua etmeye, gözlerimi kapatıp birer fatiha okumaya daha yatkın bir ruh halim var.

Ölen ölüp gittikten sonra, arkada kalan seronomiler, tekrarlanan taziye cümlelerinin ne anlamı var ki? Ancak geride kalanların "al gülüm ver gülüm" ritüelleri olabilirler. Sosyal medyada "körler sağırlar birbirini ağırlar" ağlakçılığının içinde olmak da istemem. Yine de bütün bunlar her ölen iyi insanın, güzel insanın acısını yüreğimde hissetmeme mani değil.

Gerçek olan şey şu: Ölüm her an yanımızda yöremizde. Biraz dikkatle bakarsak sebep ne olursa olsun etrafımızda sürekli "plopff!...Plopff!" diye bir biri ardınca sönüveren hayatlar görebiliriz. Hiç şüphesiz bizim de başımıza gelecek böyle bir an. Sebep bazen kanser, kalp krizi ya da trafik kazası, terör. Belki de Coronavirüs. Neticede "ecel gelmişse baş ağrısı bahane" denilmiş ya işte öyle bir şey. Ölümden inançsız olanlar korkar, biz ölümün ölümsüzlüğe diriliş olduğunu bilenlerdeniz hamdolsun. Rabbim ölen her canı imanla kavuşanlardan eylesin.

Pus'lu günler

Sis genelde bilinen bir hava olayıdır. Ama pus diye de bir şey var. Ankara'da yaşayanlar orta Anadolu'nun karasal ikliminde sık sık pus uyarısıyla karşılaşırlar. Sisin kuraklık ve hastalık demek olduğunu da biliyor muydunuz? Peki pus nedir? Sis ile pus arasında ne fark var?

Bugün Cumhurbaşkanlığı kabinesi yeni bazı coronavirüs tedbirleri açıkladı. "Salgının seyri tırmanışını sürdürürse hepimiz için can acıtıcı neticelere yol açan tedbirlerin tekrar gündeme gelmesi kaçınılmaz hale gelir" ifadesini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan alınan kararları şöyle açıkladı: "Tüm spor müsabakaları seyircisiz oynanmaya devam edilecek. Halı sahaların faaliyetlerine ara verilecek. Hafta sonları tedarik ve üretim zincirleri aksamayacak şekilde 10.00 ile 20.00 saatleri arası dışında sokağa çıkma sınırlaması uygulanacak. 65 yaş ve üstü için uygulanan belirli saatlerde sokağa çıkma uygulaması, çalışanlar hariç olmak üzere 20 yaş altına da teşmil edilecek. Sinemalar, sektörün talebine de uygun şekilde yıl sonuna kadar kapalı kalacak. Alışveriş merkezi, market, restoran, berber ve kuaför gibi işletmelerin çalışma süreleri saat 10.00 ile 20.00 arası olarak sınırlanacak. Ara tatilde olan okullardaki eğitim-öğretim, yıl sonuna kadar online olarak sürdürülecek. Kıraathanelerimizin faaliyetlerine bir süre ara verilecek."

Neden elbette ki vaka ve ölüm sayılarının gittikçe artması. 17 Kasım itibariyle son 24 saatte 156 bin 692 Kovid-19 testi yapılmış ve 3 bin 819 kişiye hastalık tanısı konulmuş, 103 kişi de vefat etmiş. Ağır hasta sayısı da 3 bin 657'ye yükselmiş. Bu sayılar vaka sayısının 4 bine dayandığını, ölümlerin 100'ü aştığını gösteriyor. Ağır hasta sayısı da 4 bin'e doğru gidiyor. Bu tablo ağır bir pus örtüsü altında olduğumuzu ve yoğunluğun gittikçe arttığını gösteriyor.

Pus, görüş mesafesini çok azaltmayan bir tür hafif sis demekmiş. Atmosferdeki çok küçük su damlacıklarından oluşuyormuş. Havada asılı duran çok küçük ama kirli, sıvı su damlacıkları.Sis ile pus arasındaki tek fark görüş mesafesi. Görüş mesafesi 1 km'den az ise sis, eşit veya fazla ise pus kabul ediliyormuş. Damlacık sayısı çoksa, ileriyi görmemiz o kadar zor oluyor.

Sisin oluşması için rüzgarsız, bulutsuz ve uzun geceler ideal. Bu nedenle yüksek basınç merkezlerinin hakim olduğu kasımdan mart ayına kadar sisli hava çokça görülüyor. Bu günlerde yer yüzeyi geceleri ışınım kaybıyla soğuduğundan yüzeye temas eden havada yoğuşan su buharı havadaki kirleticilerle birlikte smog denilen kirli ama çok küçük damlacıklara dönüşüyor. Güneş ortaya çıkınca sis, yok olmaya başlıyor. Ancak kirleticiler sisi oluşturan damlaların buharlaşmasını zorlaştırdığı için pus şehrin üzerinde kalabiliyor.

Dünyada sislerin en ölümcülü Aralık 1952’de Londra’da meydana gelmiş. 5 Aralık’ta rüzgârın dinmesiyle sis oluşmaya başlamış ve bundan sonraki üç gün boyunca da yoğunlaşmış. Görüş mesafesi birkaç metreye inmiş ve trafik tamamen durmuş. Halk, soğukla mücadele etmek için gerekenden, daha çok evlerini ısıtınca daha çok kömür tozu ve sülfür dioksit havayı zehirlemiş. Bu durumda Londra'lılar ağızlarında maskelerle, kaldırım boyunca binaların duvarlarına dayanarak yollarını bulup işlerine gidebilmişler. Bu sis ve hava kirliliği yüzünden yalnız Londra bölgesinde 12 bin kişi ölmüş.

Çoğumuz farkında olmasak da ülkemizde sis ve dumanın oluşturduğu “smog” denilen zehirli karışım KOAH, astım, alerjik rinit gibi solumun yolu hastalıklarında patlamalara neden oluyor. Sonuç olarak insanlar sağlığını kaybedip tedavi olmak için de çok daha fazla para harcıyor. Bu nedenle, böyle günlerde birçok ülkede “Hava Kalitesi Endeksi” belli bir değere ulaşınca halka “smog uyarısı” yapılıyormuş. Örneğin, ABD’de okullar “Afet Acil Yardım Planı”nı uygular. Bu günlerde okul bahçesinde beden eğitimi dersi yapılmaz ve öğrenciler teneffüste dışarı çıkartılmaz.

Çok eskiden başrolünü Hz. Musa'yı canlandıran Charlton Heston'ın oynadığı 1959 yapımı "The Ten Commandments" (On emir) diye bir film seyretmiştim. O filmde Hz. Musa ile Mısır Firavunu arasında geçen olaylar anlatılırken bir sahne hala hatırımda. Hz. Musa'yı dinlemeyen Firavun ülkesine mucize şeklinde bazı musibetler arız olur. Bunlardan bir tanesi de Mısır başkentinde havada dolaşan, kapıdan pencereden en ufak aralıktan girip evlerde ölümlere yol açan duman benzeri bir sis-pus'tur. Neden bilmem bugün yaşadığımız corona virüsü aynen o sahnedeki musibete benzetiyorum.

Bu günlerde sanki o sahnede yaşıyormuşuz gibi virüs dolu ölümcül bir pus aramızda dolaşıyor. Bence pastırma yazı dediğimiz bu sisli ve güneşli kış günlerinde yaşantımızı sanki smog tehlikesi varmış gibi planlayıp, corona virüsten de korunabiliriz. Devlet elinden geleni yapıyor. Ama lütfen bu puslu ve tehlikeli günlerde virüs solumamamız için hepimiz biraz daha gayret, özveri ve duyarlılık göstermeliyiz.

-------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/17-kasm-2020-sal-2300-corona.html>

19 Kasım 2020 Perşembe 23:30 CORONA GÜNLERİ..............................Bir doktorun feveranı

Corona üzerine

Bugün 18 Kasım itibariyle Türkiye'de 158 bin 811 Kovid-19 testi yapılmış. 4 bin 215 kişiye hastalık tanısı konulurken maalesef 116 kişi vefat etmiş. Ağır hasta sayısı ise (3.742) artmaya devam ediyor.

Sağlık Bakanımız giderek daha yüksek sesle uyarmaya devam ediyor: "Bugün tespit edilen 4.215 hasta var. Ağır hasta sayısındaki artış devam ediyor. Virüsün yayılımı bizi zorunlu tedbirler almaya mecbur bırakıyor. Hastalığın yayılımını durdurmak için birlikte hareket etmeliyiz. Tedbirlere birlikte uyarak mücadele güç verin."

Aşağıda bir doktor arkadaşımın kendi çabasıyla yazıp gönderdiği bir bilgi notu okuyacaksınız. O da aynı duygular içinde feveran etmekte:

"COVİD-19 Çin’de başlayan, corona virüsün yaptığı Kovid-19 viral infeksiyonu, bütün Dünyaya yayıldı. Pandemi oluştu. Milyonlarca insan hasta oldu. Yüz binlerce insan öldü. Dış ülkelerde yapılan araştırmalara göre, kovid-19 bulaşma hızı, ilk çıktığı zamana göre 4 kat artmış.Türkiye’de de pandemi bütün hızıyla devam ediyor. Türkiye’de pek çok yeni hastane yapıldığı için, bizim yoğun bakımlarımız en azından şimdiye kadar dolmadı, bu salgını kaldırıyor.

On binlerce esnaf iş yerini kapattı. Yüz binlerce esnaf masraflarını bile çıkaramıyor. Battı, batmak üzere. İş bu kadar kötüyken, neden insanların bir kısmı maske takmıyor. Bütün medya, 1 yıldan beri devamlı bu hastalığı anlatıyor. Sayısız tıp profesörü televizyonlarda, gazetelerde devamlı bu hastalığın tehlikesini, bulaşma yollarını, yaptığı patolojileri çeşitli açılardan izah ediyor. Maske takmayanlar hastalığın ciddiyetini bilmiyordum diyemezler. Maske takmayan bu insanların ya göğsünde saban demiri var, ya maske takmamayı bir marifet sayıyorlar, ya da zekaları zayıf, işin tehlikesini anlayamıyorlar.

Kovid-19 viral hastalığı, hepatit gibi. İnsanların bir kısmını hasta yapıyor. Büyük çoğunluğu, hastalık belirtisi vermeden hastalığı geçiriyor. Hasta olanlar, karantinaya alınıyor, semptomlar ciddiyse hastaneye yatırılıyor. Bunlarda sıkıntı yok, tedavileri devam ediyor, hastalığın bulaşması, karantina ile önlenmeye çalışılıyor.

Herhangi bir semptom vermeyen, şikayeti olmayan esas büyük gurup, tehlike saçıyor, bunların hepsi birer saatli bomba. Önce hastalığı en yakınlarına, en çok sevdiklerine bulaştırıyorlar. Ninelerinin, dedelerinin, vücut direnci zayıf olanların ölümüne sebep oluyorlar. Türkiye’de kovid-19 salgın hastalığının, 0/0 70 aile içi bulaşla oluyormuş. Sebep maskesiz olmaları, hijyen kurallarına uymamaları.

Grip de, kovid-19 gibi belirtiler verir. Grip mi? Yoksa kovid-19 mu? Ancak test ile anlaşılır. Kovid-19; kırgınlık, ateş, kas ağrısı, halsizlik, ishal, tat ve koku alamama, uyku bozukluğu gibi belirtilerle başlar. İkisi arasında en önemli fark, gripte sümük çok fazladır. Hasta burnunu sile sile yara yapar. Kovid-19 da sümük yok denecek kadar azdır, sadece burnu tıkalıdır.

Grip iyileştikten sonra geride herhangi bir hasar bırakmaz. Kovid-19 iyileştikten sonra, geride ne yazık ki hasar bırakan bir hastalık. Bu güne kadar belirlenmiş hasarlar; kalpte, karaciğerde, böbreklerde, beyinde hasar bıraktığı şeklinde. Gençlerde kısırlık, IQ düzeyinde düşme. Gelecekte kovid-19 KOAH, Kovid-19 bunamasından bahsedilebilir deniyor.

Bütün Türkiye 15 gün; sokaklarda, iş yerlerinde, evinde hiç maskesini çıkarmasa, hijyen ve mesafe kurallarına uysa, bu hastalık kendiliğinden buhar olup gidecek. Ama insanlar maske takmamayı marifet sayıyor. Maske takmamakla efelik taslıyor. Cezası olduğu ve denetim de yapıldığı için İstanbul’da ana caddelerde maske takıyorlar. Fakat ara sokaklara girince, maskeli insan görmek zorlaşıyor.

İnsanların çoğunun maske takmaması yüzünden, kovid-19 salgını arttı. Devletimiz, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu, salgını önleyebilmek için her çareye başvurdu. Fakat maske takmayanlar yüzünden, bütün emekler, yapılan masraflar boşa gitti. Kovid-19 katlanarak tekrar geri geldi.

Devlet bu işler için çok para harcadı, Enflasyonun artmasının sebeplerinden biri de kovid-19 için harcanan paralar ve belli bir süre ekonominin durdurulması. Böylece maske takmamayı marifet sayan insanlar yüzünden, milyonlarca insanın hürriyeti kısıtlanıyor, enflasyon yükseliyor, yüz binlerce insan işsiz kalıyor. Sonuç olarak her insan, bu sıkıntıdan payını alıyor.

Sağlık bakanımızın söylediğine göre, Çin’den gelecek kovid-19 aşısına önümüzdeki aylarda başlanacakmış. Almaya’da, değerli bilim adamımız Prof. Dr. Uğur Şahin başkanlığında üretilen kovid-19 aşısı, yakın zaman da piyasaya verilecekmiş. Aşı da olsak, maske takmaya devam etmemiz gerekecek. Çünkü Kovid-19 virüsü, mutasyona uğrayarak, her sene tekrar tekrar salgın yapabilir diye endişem var.

Bu hastalıktan korunabilmek için muayenehanemi kapattım. Mesleğime ara verdim. Benim sınıf arkadaşım, göğüs hastalıkları uzmanı emekli albay Dr. Mehmet Hozikliğil kovid-19 hastalığından vefat etti. Türkiye genelinde çok sayıda doktor, sağlık çalışanı, her meslekten, her yaştan binlerce insan öldü. İnşallah mekanları cennet olur. Bu hastalık çok kötü, ama insanlar anlamamak için diretiyor. Gözlerini ve kulaklarını kapatıyor." Dr. Emin Yiğit

Covid-19 hakkında

Tüm dünyada covid-19 bulaşan insan sayısı 55,5 milyonu geçmiş durumda. Ölümler ise 1,5 milyona yakın. Ekimin başından bu yana her gün 300 binden başlayarak 50 gün içinde 650 bine ulaşan bir hasta artışı söz konusu. Yine aynı dönemde her gün 5 bin ile 10 bin arasında insan ölüyor.

Türkiye ile aşağı yukarı aynı nüfusa sahip Almanya’da vaka sayısı 1 Ekimde 2,500 iken, 31 Ekimde 19.059’a, 7 Kasımda 23.399, 13 Kasımda 23.542 ye çıktı. Dün 18 Kasımda da 17.561 oldu. 1 Ekimde günlük ölüm sayısı 12 iken 31 Ekimde 103’e, 6 Kasımda 166’ya, 11 kasımda 261’e çıktı. Nihayet dün 18 Kasımda 305’e ulaştı.

Doğu komşumuz İran da bizimle aynı nüfusa sahip. İran’da da vaka sayıları Eylül başından bu yana artıyor. 1 Eylülde 1.682 iken 1 Ekimde 3.825, 1 Kasımda 7.719, 10 Kasımda 10.339 ve 18 Kasımda da 13.421’e ulaşmış. Ölüm sayıları da Ağustos sonundan bu yana giderek artmış. 1 Eylülde 101 iken 1 Ekimde 211’e, 1 Kasımda 434’e çıkmış. Dün itibariyle 18 Kasımda 480 olmuş durumda.

Türkiye'de son 24 saatte 157 bin 756 Kovid-19 testi yapıldı, 4 bin 542 kişiye hastalık tanısı konuldu, 123 kişi hayatını kaybetti. 18 Kasım itibariyle Alman'yada bu sayılar 17.561-305, İran'da 13.223-476, tüm dünyada 628.136-9.353 olmuştu.

Ölüm/vaka oranına bakacak olursak; tüm dünyada (1.338.100/55.624.562) %2,4, Almanya’da (13.390/867.484) %1,5, İran’da (42.941/801.894) %5,4 iken Türkiye’de (11.820 /425.628) % 2,8 olarak görünüyor. 1 milyon kişi başına vaka sayısı olarak ise Almanya’da 10.433, İran’da 9.623, Türkiye 5.118 ve tüm dünyada da 7.154 olmuş.

Bu verilere göre Türkiye’de durum çok kötü değil. Ama şu anda iyiye de gitmiyor. Öyle görünüyor ki biz bu corona belasıyla daha bahara kadar uğraşacağız. O halde doktor arkadaşımın Covid-19 hakkında yazdıklarını bir okuyalım. Belki faydası olur.

Bakteriler için çok sayıda antibiyotik var. Antibiyogramla, bakterilere karşı hangi antibiyotik tesirli, laboratuar ortamında test edilir, anlaşılır, etkili olan antibiyotikle hasta tedavi edilir. Kovid 19 da, hepatit gibi bir viral hastalık. Virüsler çok küçük canlılardır. Virüslere karşı etkili birkaç antibiyotik var. Üstelik antibiyogram yapılamıyor.

Kovid-19 hastalığına, ya da hepatit gibi bir viral hastalığa yakalanan hastalar nelere dikkat etmeli? Viral hastalıklarda tedavi sırası şöyle;

1. Kesin yatak istirahati ve kaliteli uyku. Mümkünse televizyon bile seyretmemeli.

2. Beslenme. Vücut direncini, beslenme ile yüksek tutmalı.

a. Vücut antikor üreterek virüsleri yener. Vücut proteinleri kullanarak antikor üretir. O halde proteinden zengin bir beslenme olmalı.

Ø Hayvani proteinler: her türlü et, süt, yoğurt, peynir, yumurta, balık vb.

Ø Bitkisel proteinler; kuru fasulye, bakla, nohut vb.

b. Meyve ve sebzeleri bol yiyerek, vitaminleriyle vücut direncini artırmalıyız.

c. Günde 2 litre civarında su içilmeli.

d. Limonata: 1 su bardağı suya, yarım limon sıkarak, içine de seveceğiniz kadar bal koyarak içilmeli. Limonata virüslere karşı vücut direncini artırır. Hücre içini alkali yapan tek gıda limondur. İnternetten limonata tarifleri bularak, içilmesini çok daha lezzetli hale getirebilirsiniz.

3. İlaç tedavisi. Görüldüğü üzere, virüslere karşı ilaç tedavisinin değeri oldukça düşük. Şimdi Türkiye, kovid-19 karşı ilaçlarını kendisi üretiyor.

4. Ev içinde kısa aralıklarla yürüyüş yapılmalı.

5. Kovid-19 infeksiyonuna yakalanan insanlar, iyileştikten sonra da, coraspin 100 mgr ya da bebek aspirini kullanmaya devam etmeli.

6. Merhum Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in doktoru Prof. Dr. Osman Müftüoğlu; zerdeçal, zencefil, tarçın, az miktar da karabiberin vücut direncini çok artırdığını söylüyor. Bu karışımı şöyle yaparsanız içimi zevkli oluyor. 1 su bardağı kaynatılmış süt içine, yarım çay kaşığı toz zencefil koyup eriteceksiniz, sonra yarım çay kaşığı toz zerdeçal koyup eriteceksiniz, ardından yarım çay kaşığı toz tarçın koyup eriteceksiniz. İlave olarak mercimek kadar toz karabiber. Bal ya da şekerle tatlandırabilirsiniz. Bu malzemelerin hepsini birden koyarsanız eritmek zor oluyor." Dr. Emin Yiğit

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/19-kasm-2020-persembe-2330-corona.html>

21 Kasım 2020 Cumartesi 21:00 CORONA GÜNLERİ............................İstikamet üzere olmak

Sırat-ı Mustakîm

Bugün Corona günlerinin 254.ncüsü. Bu sürecin başından beri günlük yazıyorum. Yazdıklarım sadece coronavirüse dair değil. Elbette sık sık salgının Türkiye’de ve Dünya’daki seyrine ilişkin yazılar yazıyor, istatistikler eşliğinde değerlendirmeler yapıyorum. Ancak dünya dönüyor, zaman geçiyor, hayat da devam ediyor. Dolayısıyla pek çok başka haber, gelişme, düşünce ve duygu yazılarıma konu olabiliyor.

Bu bazen uluslararası ilişkiler oluyor, bazen ekonomik bazen de sosyal meseleler. Bazen ulusal bazen de küresel konular konuk oluyor satırlarıma. Coronayla karışık fikirler ilham oluyor yazdıklarıma. Bazen de şiir ya da türkülerle anlatmaya çalışıyorum duygularımı. Konu sıkıntım yok Allah şükür. Ancak aklımı ve gönlümü meşgul eden pek çok başlık hala içimde açılmamış bekliyor.

Bazıları hızla akıp giden olaylar zinciri içinde kaybolup, ilk parlaklığını yitiriyorlar. Bir kısmı güncel harala güreleden kaçtığım için değersizleşiyor. Öteki bir kısmı da politika girdaplarına girmek istemediğim için çiziliyor. Bazı konular var ki gireyim mi girmeyeyim mi kararsızım. Bunlardan biri de dini mevzular.

Kuşkusuz bunda kendimi ehil görmemem çok önemli bir sebep. Ama ortada çok fazla değişik laf söz var. Bu güne kadar görmediğim, duymadığım, okumadığım kadar farklı, birbirine zıt söylemler. Hadi fitne demeyeyim ama tam bir kafa karışıklığına neden oldukları ortada. Açıkçası temiz bir ses, temiz bir istikamet arıyorum. Okurken, dinlerken, izlerken benden daha çok üstüne vazife olması gerekenleri bekliyorum belki de.

İnancımızda ‘Sırât-ı müstakîm’ diye bir kavram var. Gerçeğe götüren dosdoğru ve apaçık hak yol anlamında bir Kur’an tabiri. ‘Sırât’ kelimesi ile ‘dengeli ve dosdoğru’ anlamındaki müstakīm kelimelerinden oluşmuş. Burada yol kelimesinin dosdoğru diye nitelendirilmesi onun ‘hedefe ulaştıran en kısa yol’ anlamına geldiğini gösteriyor. Bu yüzden hak ve hakikat yoluna sırât-ı müstakîm denilmiş. Bundan dolayı istikamet kelimesi de genellikle düz bir çizgi gibi doğru olan yol için kullanılagelmiş.

Sırât-ı müstakîm kavramı Kur’an'da tam otuz üç âyette yer almış. Bu terkip geçtiği âyetlerin bir kısmında Allah’ın doğru yol ve istikamet üzere olduğunu (Hûd 11/56), O’nun dilediğini bu yola ileteceğini (el-Bakara 2/142, 213; el-Mâide 5/16; el-En‘âm 6/39; Yûnus 10/25), peygamberleri ve inananları doğru yola ulaştırdığını (el-En‘âm 6/87, 161; en-Nahl 16/121; el-Hac 22/54; es-Sâffât 37/118) bildirmekte.

Bazı âyetlerde ise Resûl-i Ekrem’in insanları doğru yola davet ettiği (Âl-i İmrân 3/51; el-En‘âm 6/153; el-Mü’minûn 23/73; eş-Şûrâ 42/52) ve Kur’an’ın insanı doğru yola ilettiği (el-Mâide 5/16) vurgulanmakta ve şeytanın doğru yola girilmesine engel olmaya çalıştığı ifade edilmiş.(el-A‘râf 7/16).

Ayrıca aynı âyet grubunda; Allah’ın ipine sımsıkı sarılma (Âl-i İmrân 3/103), O’na kulluk etme (Âl-i İmrân 3/51; Meryem 19/36; Yâsîn 36/61; ez-Zuhruf 43/64) ve Peygamber’e uyma (ez-Zuhruf 43/61) sırât-ı müstakîm üzere olmanın temel ilkeleri şeklinde zikredilmiş. Bazı âyetlerde de adaletle doğru yol arasındaki yakın irtibata dikkat çekilmiş. (en-Nahl 16/76).

Fâtiha sûresinde geçen sırât-ı müstakîm ise ‘kendilerine nimet verilenlerin yolu’ şeklinde açıklanmış. Bu ifade, ilâhî nimete mazhar kılınanların takip ettiği yolun özelliklerini belirten âyetle birlikte (en-Nisâ 4/69) değerlendirildiğinde sırât-ı müstakîmin peygamberlerin, doğruların, şehidlerin ve sâlihlerin yolu olduğu söylenebilir.

İşte şimdi ortalıkta fıkır fıkır kaynayan, devrile evrile dönen birbirine karşıt dini söylemler arasında Diyojen gibi elimde lamba "Adam gibi adam arıyorum. Temiz, doğru, ifrat ve tefritten arınmış bir İstikamet bulmaya çalışıyorum." Kimseyle didişmeden, iddialaşmadan, cedelleşmeden, nefis, çıkar ve kibir bulaşıklığı içinde kederlenmeden Kur'an'da sözü edilen o 'Sırat-ı Mustakîm' i bulmak ve istikametinde yürümek istiyorum.

İstikamet meselesi

Bu güne kadar dosdoğru olmayı hep önemsedim. İş yapma biçimim, duruşum, sözüm ve özüm hep bu çizgide olsun istedim. Tarzım böyle olsun, ahlakım, karakterim böyle şekillensin arzu ettim. Yapabildim mi?

Geride kalan hayat çizgimde epey kırıklık, keder ve arıza var. Rüyalarım bile hala yürüyüp de gidemediğim, koşarken düştüğüm, uzanırken erişemediğim sahnelerle dolu.

Ömrümün son perdesindeyim. Yine de vazgeçmiş değilim bir istikamet sahibi olmaktan. “Hayırdır inşallah” deyip düştüğüm yerden kalkmaya, etrafıma bakıp pusulamı düzeltmeye hep devam ettim. Rabbim nefes verdikçe de böyle düşüneceğim. Tuttuğum ipin sağlam olduğuna inanıyor, güveniyorum. Bazen kayar gibi olsam da onu bırakmaya niyetim yok.

Şimdiye kadar her okuduğum kitaptan yararlanmaya, her sözün her davranışın iyi taraflarını görebilmeye zorladım kendimi.Başarabildim mi? Çok zaman evet, bazen de hayır. Uçmak isteyip de ayağı bir yerlere takıldığı için havalanamayan kuşlar gibiydim. Nefis denilen şey gerçekten de insanın ayağına dolanmış zincir gibi. Biliyorsun, görüyorsun ama yine de dolandığın ağırlıklardan kurtulamıyorsun.

Hamd olsun inancımda bir sorun yok. Mesele kırıksız, eğrisiz dümdüz bir istikamet üzere olabilmek. Dünya yolculuğunu böyle tamamlayabilmek. Nereden geldiğimi, nereye gitmekte olduğumu biliyorum. Eksik ve kusurlarımın da farkındayım. Aklımın ve kalbimin kötülük tarafında olmadığından eminim. Ancak iyilik otobanında zigzaglar çizmenin de alemi yok, onu da görebiliyorum.

Rahmetli babam ben çocukken bir köy hocasıydı. Küçükken elini şeker kamışı mengenesine kaptırmış. Sol eli çolak kaldığı için de köy yerinde duramamış. İstanbul'da rahmetli Enver Baytan hocanın talebesi olmuş. Allah razı olsun bana daha beş yaşındayken Kur'an öğretmişti.

Lakabı "çolak hafız"dı. Beni arkasında müezzinlik yapmaya hatta ezan okumaya teşvik etti. Ne çare ki sesim onun kadar güzel değildi. Aklım da kitaplarda, "okuyup adam olmak"taydı. Köy odasında ihtiyar cemaate kitap, gazete okurken bambaşka hayaller içindeydim. Çolak hafız içimi okumuş beni evladından ayrılmak bahasına dedemin yanına şehre göndermişti.

3.ncü sınıftan itibaren çok iyi bir öğretmenim oldu. Onun teşvikiyle sınavlara girdim. Böylece liseyi Balıkesir'de parasız yatılı okudum. Ama daha ikinci sınıfta çocukken din adına öğrendiğim şeylerin tamamen taklid ve ezber olduğunun farkına vardım. Ben böyle araftayken etrafımdaki başkaları bambaşka şeyler okuyor ve söylüyorlardı.

İki edebiyat hocamdan biri solcu diğeri sağcıydı. Kafam iyiden karışmıştı. Kendimi birine yakın hissediyor ama aklım onaylamıyordu. Diğerine aklım yatıyor ama kalbim uzak duruyordu. 70'li yılların başıydı ve ideolojik saflaşma ağlarını örüyordu. Tam bu sırada bir kitap okudum, bir romandı, üstelik Mısır'da geçiyordu.

Birden dünyam değişti, artık yönüm "tek yol islam" rotasına girmişti. Üniversitede sıkı bir "islamcı" oldum. O zamanki çevremin bana katkısını şükranla anıyorum. Köklü bir talebe teşkilatının üyesi oldum. Diğer örgütlere kıyasla gençlerin birbirini kırdıkları bir ortamda bize inanmayı, okumayı ve kendimizi yetiştirmeyi öğütlüyorlardı. 75-77 yılları gençler arasında "çılık, çülük,..." cereyanlarının revaç bulduğu bir dönemdi. Ben de kendimi birden "şeriatçı" diye nitelenenler arasında buldum.

Bu arada siyaseti keşfettim. Okuduğum kitaplar dini çizgiden siyasal tarafa evrilmişti. İstanbul o zaman da olaylara rağmen bir kültür, sanat ve inanç merkeziydi. Yolum Necip Fazıl gibi büyük şairler, Prof.Ayhan Songar, Nevzat Yalçıntaş, Sabahaddin Zaim gibi bilim adamları, M.Zahid Kotku gibi tasavvuf büyükleriyle kesişti. Yazmayı, edebiyatı, şiiri, tiyatroyu ve sinemayı böyle bir dönemde tanıdım sevdim. Dinledim, okudum, yazdım ve hasbel kader içinde oldum.

O arada bir şey fark ettim. Din ile siyaset çok fazla iç içe geçmişti. Namaz kılmayan ateşli islamcılar, dinden beslenen şeriatçı ve politikacılar gördüm. Hele de dindar insanların üzerindeki parti elbiseleri epey eğreti duruyordu. İşte yine kafam karışmış, gönlüm bulanmıştı. Tam da böyle bir zamanda apar topar memur oluverdim. Arkasından siyasi bir sürgün, evlilik, ilk çocuğumun doğması ve 12 eylül ihtilali...

10 yıllık bir süreç içinde sıkı bir memuriyet, sürgün gittiğim yerden terfi ederek Ankara'ya uzanan bir yükseliş çizgisi. Zor işleri başarmak ve parmakla gösterilen iyi bir muhasebeci olmak. Bütün bunlar rotamı bambaşka bir istikamete çevirmişti: İş,iş,iş...Bir taraftan iyi bir memur, sıkı bir muhasebeci ve zor işlerin başarılı adamı olmak, öbür yandan sürekli düşüp kalkmak. Yine istikamette kırıklıklar, kederler. Ve yine kafa karışıklığıyla birlikte gönül dünyamda giderek büyüyen boşluk.

Artık islamcı değildim. Şeratçılık ise zaten başından beri bir etiketti. İrtica, mürteci, yobaz kelimelerinin havada adeta birer kurşun gibi uçuştuğu karanlık bir dönemdi. 28 şubat böyle bir ortamda geldi çattı işte. Galiba herkes için bir değişim dönüşüm süreci başlamıştı. Kafamdan çoktan çı..çu.. olmayı çıkarmış, parti pırtı düşüncelerini ise sıyırıp atmıştım. İnanç dünyamda sadece "müslüman" olmanın yeterli olduğu bir aşamadaydım artık.

Olgunluk dönemim böyle başladı diye düşünürüm. Yaptığım işin-en iyisini yapmış olsam bile-kalbimi dolduramadığını, bir serap gibi yitip gittiğini anlamış oldum. Artık geri kalan ömrümün öncekinden daha anlamlı olma vakti gelmişti. "Müslüman" olmanın içini hem aklen hem de kalben doldurmalıydım. Emeklilik işte tam da böyle bir dönemeçte karşıma çıktı.

Artık özleyip de yapamadığım bazı şeyleri yapacaktım. Kendimle, ailemle, çocuklarımla ilgilenecektim. Bir cami cemaati olmak, çalışırken aksattığım beş vakit namazımı kılmak istiyordum. Tabutumu omuzlayacak çıkarsız, hasbi dostlar arıyordum. Yeniden Kur'an okumak, anlamı üzerinde düşünmek, eksiklerimi tamamlamak ve ibadetimin anlamına vakıf olmak arzusundaydım. Yapmaya çalıştım da.

Etrafıma baktım, dinledim, okudum, gözlemledim. Eskiden beri yazarak okumayı ve öğrenmeyi severim. Yine öyle yaptım, dini konularda özellikle "iyilik" üzerine yazdım da. Ancak din adına, inanç adına o kadar çok farklı şey vardı ki ortalıkta. Gelenekle din, kültürle hurafe, siyasetle inanç, vahiy'le sünnet, tasavvufla şeriat, akılla nakil, rivayetle hakikat, selamla salat, kullukla şefaat vs. birbirine karışmıştı.

Aynı Kur'an üzerinde bile üstü kapalı ya da ayan beyan farklı iddialar duyuyordum. Bir şey anlatmaya çalışanlar diğerlerini karalayarak bunu yapıyorlardı. Ne söylediği, neye çağırdığı kendinden menkul birileri dini oraya buraya çekiştirip duruyorlardı. Orta yol olarak gördüğüm "cami" bile müslümanı arafta bırakmıştı. Sonuçta kafam yine karışmış, aklım ve kalbim hep orada olan, var olan ama üzerine pus çökmüş "sırat-ı müstakim" yolunu arar olmuştu.

Elimde lamba; aklımı ve kalbimi mutmain edecek o dosdoğru "istikameti" seçmeye çalışıyordum.

---------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/21-kasm-2020-cumartesi-2330-corona.html>

23 Kasım 2020 Pazartesi 23:30 CORONA GÜNLERİ.............................Karabasan yeniden

İkinci zirve

Sağlık Bakanlığı Corona virüsü için son gelişmeleri ve Türkiye Günlük Korona Tablosu'nu açıkladı. Tabloya göre son 24 saatte 155 bin 516 Kovid-19 testi yapılmış. 6 bin 17 kişiye hastalık tanısı konulurken 139 kişi de vefat etmiş. Ağır hasta sayısı ise 4 bin 217. Bu gerçekleşmeler bu güne kadarki en yüksek rakamlar.

Bakan Koca yaptığı açıklamada, "Tedbirler ve kısıtlamaların yakın zamanda netice vermesi için kurallara sıkı sıkıya uymalıyız. Salgınla mücadelenin yöntemi asırlardır değişmedi: el Temizliği, Maske ve Mesafe. Sevdiklerimiz için tedbirlere uyalım" demiş.

Dün 21 Kasım itibariyle 152 bin 214 Kovid-19 testi yapılmış, 5 bin 532 kişiye hastalık tanısı konulmuş ve 135 kişi vefat etmişti. Ağır hasta sayısı ise 4 bin 121 idi. Yükselme giderek dikleşiyor ve ilk kabarmayı egale ediyor.

Türkiye’de 1 Ekimde başlayan 4.ncü kabarma bir ay sürmüş ve günlük vakalar 1.407’debn başlayarak 30 Ekimde 2.322’ye kadar ancak çıkmıştı. Yani son üç kabarma ilk dönemdeki gibi sert bir tepe yapmamış, 1.000 ile 2.300 arasında sınırlı kalmıştı. Ancak 1 Kasımda 2.106 günlük vaka ile başlayan süreç 2.nci, 3.ncü ve 4.ncü kabarmalara benzemiyor.

Artık bu 5.nci kabarmanın içindeyiz. Belki Mart Nisan dönemiyle karşılaştırılabilecek ölçüde dik bir tepe bu. Çünkü; 7 Kasımda 2.483 idi, 13 Kasımda 3.045 oldu, 16 Kasımda 3.316, 17 Kasımda 3.819, 18 Kasımda 4.215, 19 Kasımda 4.542, 20 Kasımda 5.103, 21 Kasımda 5.532 ve nihayet 22 Kasımda 6.017 ile tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı. Halbuki şimdiye kadarki en yüksek zirve 11 Nisanda görülen 5.138 idi.

Ölümlerde de benzer bir durum var. Çünkü; En son 30 Ekimde 78 kişi vefat etmişti. 5.nci kabarmaya göre 3 Kasımda 79, 7 Kasımda 81, 13 Kasımda 93, 16 Kasımda 94, 17 Kasımda 103, 18 Kasımda 116, 19 Kasımda 123, 20 Kasımda 141, 21 Kasımda 135 ve nihayet 22 Kasımda 139 ile yine tüm zamanların en yüksek noktasına çıktı maalesef. Halbuki şimdiye kadarki en yüksek zirve 19 Nisanda görülen 127 idi.

Ağır hastaların artışı da endişe verici. 1 kasımda 2.177 iken 2 kasımda 2.341, 4 kasımda 2.464, 5 kasımda 2.564 ve 9 kasımda da 2.867 oldu. Ayın ikinci yarısında 3 binleri aşarak dört binlere doğru yükseldiğini gördük. 16 kasımda 3.610, 19 Kasımda 3.850, 21 kasımda 4.121 ve nihayet 22 Kasımda da 4.217’ye ulaştı. Oysa ilk kabarmada en yüksek entübe hasta sayısı 20 Nisanda 1.909 olarak görülmüş, bu güne kadar 2 bini hiç aşmamıştı.

Küresel karabasan

Kış zorlu geçecek demiştik. Görünen o ki küresel karabasan bütün ağırlığıyla çökmüş bile. Malum, bir uyku felci olarak bilinen karabasan, bedenin hareket edememesi oluyor. Uykudan uyanmak istediğimiz halde uyanamadığımız, bağırarak yardım isteyip de bağıramadığımız bir hal.

Şu anda tüm insanlık göğsünün üzerine oturmuş bir karabasanın ağırlığıyla istese de serbest hareket edemiyor, kalkamıyor, hatta bu maskelerle konuşamıyor bile.

Dünya genelinde yeni tip koronavirüs (COVID-19) vaka sayısı 58 milyon 986 bini geçti. Toplam 1 milyon 393 bin 689 kişi yaşamını yitirirken, 40 milyon 767 bin 527 kişi de virüsü yenerek iyileşti. Son iki günde dünyada toplam yeni vakaların sayısı 600 bini aşmış durumda.

Vaka sayılarında 1nci sırada Amerika Birleşik Devletleri (12.088.410) var. İkinci sırada Hindistan (9.095.806) geliyor. 3.ncü sırada Brezilya (6.052.786), 4.ncü sırada Fransa (2.178.023) ve 5.nci sırada Rusya (2.047.563) onları takip ediyor.

Listede 1 milyonun üstünde vaka sayısı olan diğer ülkeler sırasıyla; ispanya (1.556.730) 6.ncı, İngiltere (1.497.135) 7.nci, İtalya (1.380.531) 8.nci, Arjantin (1.366.182) 9.ncu, Kolombiya (1.240.493) 10.ncu ve Meksika (1.025.969) 11.nci sıraya yerleşmiş.

Aynı sıralamada Almanya (927.990) 13.ncü sırada, İran (841.308) 15.nci sırada, Belçika (556.904) 18.nci sırada, Hollanda (486.820) 23.ncü, Bangladeş (445.281) 24.ncü ve Türkiye ise (440.805) 25.nci durumda. Devamında Pakistan (374.173) 28.nci, Suudi Arabistan (355.034) 29.ncu, Kanada (329.084) 30.ncu ve İsrail (328.397) de 31.nci durumda.

Dünyada ölüm/vaka oranı bakımından %29 ile ilk sırada Yemen var. Meksika da %9,8 ile ikinci. Bu listede İran %5,3 ile 8.nci, Çin %5,20 ile 10.ncu, İngiltere %3,7 ile 15.nci, İtalya %3,6 ile 17.nci, Brezilya, Belçika, Şili %2,8 ile 34-35-36-37.nci oluyorlar. Türkiye de aynı oranla 38.nci durumda.

Ülkelerin nüfusları bir birinden çok farklı. Dolayısıyla "1.000.000 nüfus başına" ölçütü daha doğru bir sıralama imkanı veriyor. Buna göre dünyanın önemli ülkeleri; Belçika (48.755) 6.ncı, ABD (36.946) 11.nci, İspanya (33.316) 15.nci, Fransa (32.514) 16.ncı, Brezilya (28.894) 21.nci, Şili (28.787) 22.nci, İtalya (22.846) 35.nci, İngiltere (22.517) 36.ncı, Rusya (14.172) 56.ncı, İran (10.285) 74.ncü ve Türkiye (5.354) 93.ncü sırada.Tüm dünyada 1.000.000 nüfus başına vaka sayısı ise 6.915 görünüyor.

Aynı ölçüt yani 1.000.000 nüfus başına ölüm sayıları itibariyle 1.nci sırada Belçika (1.359), 2.nci sırada Peru (1.111), 5.nci sırada ispanya (912), 6.nci sırada Arjantin (829), 7.nci sırada Birleşik Krallık (823), 8.nci sırada İtalya (815), 9.nci sırada Brezilya (807), 10.nci sırada Şili (803), 11.nci sırada Meksika (799), 12.nci sırada Bolivya (784), 13.ncü sırada ABD (725) ve 15.nci sırada Fransa (725) var. Bu listede Almanya (169) ile 66.ncı Türkiye de (148) 170.nci sırada bulunuyor.Tüm dünyada 1.000.000 nüfus başına ölüm sayısı ise 169 olarak hesaplanmış.

Bugün salgın ülkeleri aşıp küresel düzeyde kıtalar arası karşılaştırılabilir bir büyüklüğe ulaşmış bulunuyor. Mesela Kuzey Amerika’da 366,5 milyon insan yaşıyor. Toplam 12.234.890 vaka ve 265.756 ölüm gerçekleşmiş. Aynı kıtada 1.000.000 nüfus başına vaka 33.379, ölüm ise 725 kişi olmuş. Avrupa kıtasında yaşayan insan sayısı ise 513,5 milyon. Toplam 11.472.818 vaka var ve 286.279 ölüm kayıtlara geçmiş. Bu kıtada 1.000.000 nüfus başına vaka 22.344, ölüm ise 558 kişi.

Güney Amerika kıtasında yaşayan insan sayısı da 426,6 milyon. Toplam 10.606.820 vaka ve 315.520 ölüm gerçekleşmiş. Aynı kıtada 1.000.000 nüfus başına vaka 24.863, ölüm ise 740 kişi hesaplanmış. Güney Asyada 1.835,2 milyon insan yaşıyor. Kayıtlarda toplam 10.159.079 vaka ve 149.823 ölüm görünüyor. Buna göre 1.000.000 nüfus başına vaka 5.535, ölüm ise 82 kişi olmuş. Rusya ve Orta Asya bölgesinde ise 241,5 milyon insan var. 12.717.923 vaka, 44.155 ölüm bildirilmiş. Orada da 11.257 bir milyon nüfus başına vaka 183 ölüm var.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/23-kasm-2020-pazartesi-2300-corona.html>

25 Kasım 2020 Çarşamba 23:00 CORONA GÜNLERİ..........................Dalgalanmadan durulmaz

Bir iyi, İki kötü

Bugün 24 Kasım öğretmenler günü. Hepimiz için hatırlanmaya değer, anlamlı bir gün. Tabi öncelikle öğretmenler için özel. Halen dünyaları onlarla dolu olan sevgili öğrenciler için de öyle. Çoktan mezun olmuş, iş güç sahibi insanlar her 24 Kasımda aniden hatırlarlar onu. Ya çocukları nedeniyle ya da kendi öğrencilikleri akıllarına düştüğü için.

Hatta emekli olup eleğini duvara asmış olanlar bile geçmiş zamanlara saygı adına kutlarlar bu günü. Herkes için farklı ama herkes için anlamlı bir gündür 24 Kasım. İyi bir gündür, senede bir de olsa güzeldir işte. Böylece herkes bir günlüğüne de olsa mutlu olur.

Ancak bu gün aynı zamanda corona belasının bir kez daha zirveleri vurduğu bir gün. Bugün 7.381 kişide daha virüs tespit edildi. 161 kişi vefat etti. Ağır hasta sayımız da maalesef 4.543'e ulaştı. Dün 6.713 kişinin hastalandığı, 153 kişi vefat ettiği ve ağır hasta sayımızın da maalesef 4.409 olduğu bir gündü. Bir evvelsi gün pozitif çıkan 6.017 kişiydi, 139 kişi de vefat etmişti. Ağır hasta sayımız ise 4.217 idi.

21 Kasımda vaka sayısı 5.532 olmuştu. 135 kişinin vefat ettiğini öğrenmiştik. Ağır hasta sayısı ise 4.121'e yükselmişti. Ondan önceki 20 Kasımda 5.103 kişide virüs görülmüş, 141 kişi vefat etmişti. Ağır hasta sayımız da 3.990 olmuştu. Görülüyor ki son hafta her gün bütün zamanların rekorları üst üste kırılıyor. Zira en son 7 ay önce 11 Nisanda 5.138 vaka ile ilk zirve görülmüş, 19 Nisanda da 127 kişi ile en yüksek ölüm gerçekleşmişti.

O günlerde bir yandan garip bir ramazan ayı yaşıyor, öbür yandan da bugünkünden çok daha radikal tedbirler arasındaydık. "Hayat eve sığar" diyordu birileri. Seyahat edemiyor, katı sokağa çıkma yasaklarına uyuyorduk. Umudumuz ramazan bayramında iki bayramı birden kutlayabilmekti. Öyle de oldu aslında Mayısın sonlarında hem vaka sayıları hem de ölümler oldukça azalmıştı. Vaka sayısı 2 Haziranda 786’ya, 14 Haziranda da ölümler 15’e kadar düşmüştü.

Normalleşme ile birlikte umutlar da genleşti, davranışlarımız da. Her yönden sıkıldığımız bir dönemi tamamen geride bırakmış gibi davrandık. Bu rehavet virüsün işine yaradı ve kısa zamanda tüm Anadolu coğrafyasına yayılıverdi. İşte Ağustostan, hatta kurban bayramından bu yana üzerimize büyüyen dalgalar halinde gelen Coronavirüs belası böyle canavarlaştı. Bir şey yokmuş gibi bayramlaştık, her şey normalmiş gibi taziyelerde bulunduk, asker uğurladık ve düğün yaptık. Büyük şehirlerden beldelere köylere mahallelere ulaştırdık virüsü el birlik.

Böylece bayramlar, tatil seyahatleri, ziyaretler, nişan ve düğünlerle geçen üç ay geçirdik. Bu süreçte corona da bizi rahat bıraktı diyebilirim. Günlük vakalar 1.000 civarında, ölümler de 20 dolayında seyrediyordu.Ne zaman ki Eylül ayıyla birlikte tatil bitti, herkes yeniden büyük şehirlere aktı. O zaman sanki virüs de harekete geçti yeniden. Vakalar Ekimde 1500'lerden önce 2.000'lere sonra da daha yukarılara yöneldi. Ölümler de önce 70'leri buldu, sonra 100'ü aştı ardından da 150'lere 160'lara dayandı.

Corona günleri sanki bir iyi iki kötü haberle sürekli dalgalanıyor. Şu anda ilkini geride bırakan bir zirvenin tepesindeyiz. Dilerim bu durum önümüzdeki günlerin en kötüsü olur. Fakat sayılar daha da yükselecek, daha da kötü günler göreceğiz gibi bir his var içimde. Üstelik bu duygu aşı haberlerinin yoğunlaştığı bir zamanda hissediliyor.

Aşı çalışmalarının sonuna gelindiği yolundaki bir kaç koldan gelen müjdeler madalyonun iyi tarafı. Ama yeniden alınmakta olan zecri tedbirler, artan rakamlar, aşı olunsa bile salgının önünün ancak yazın kesilebileceği yönündeki uyarılar da madalyonun gölgeli tarafı. Bir iki gibi bir ölçü hiç de adil değil. "Dayan Türkiye, dayan insanlık! Bu iş dalgalanmadan durulmayacak."

İniş çıkış sarmalı

Ekim ayından bu yana çok iniş çıkışlı bir dönem geçirdik. Corona bu günlerde yeniden kabardı. Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz rezervine 85 milyar metreküp daha bu sırada eklendi. Ama İzmir depremi de aynı dönemde geldi.

Ardından da büyük ihtimal teröristlerin sabotajıyla bazı yerlerde peş peşe orman yangınları oldu. Ama yine bu dönemde 1000’in üzerinde terörist etkisiz hale getirildi.

Kasım ayı başında ABD’nin başkanlık seçimleri vardı. Şu sıralar Trump yenilgisini hazmetmeye çalışırken Biden de kabinesini açıklamaya hazırlanıyor. Üzülelim mi sevinelim mi bilemedik. Bizim için al birini vur ötekine durumu. İşte tam da bu sırada Azerbaycan 30 yıldır işgal altındaki Karabağ topraklarını Ermenistan’ın elinden kurtardı.İşte buna özümüzden sevindik.

Tam da o ara ne olduysa Ekonomi yönetiminde birdenbire bazı değişiklikler oldu. Merkez bankası başkanı görevden alındı yerine eski Bakan Naci Ağbal atandı. Berat Albayrak’ın istifası kabul edildi yerine Lütfi Elvan getirildi. İlginç bir şekilde Döviz ve altın fiyatları geriledi borsa yükseldi.

Bir güzel haber de Tarım Orman Bakanlığından geldi. Bakanlık verilerine göre bu yıl ekim ayı itibarıyla yaklaşık 256 bin hektarda arazi toplulaştırma tescili yapılmış. Böylece toplamda 4,48 milyon hektar alanda toplulaştırma tescili bitirilmiş oluyor. Yıl sonu itibarıyla 541 bin hektarlık bölgede daha arazi toplulaştırma tescil çalışmasının tamamlanması hedefleniyormuş. Ülkemiz için bu diğerleri arasında gölgede kalan güzel haberlerden.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan rapora göre, yaklaşık 28 milyon hektar tarım alanının bulunduğu Türkiye’de, verimliliği artırıcı tedbirlerin başında arazi toplulaştırması ve sulaması geliyor. Bakanlık da arazi toplulaştırma çalışmalarına büyük önem veriyor. Bu kapsamda 8,2 milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmaları yürütülüyor. Şu ana kadar da 4.48 milyon hektar alanda tescil işlemleri gerçekleştirilmiş durumda. Bu da sevindirici bir haber.

Ne var ki yine bu dönemde İzmir'de 30 Ekim saat 14.51'de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki deprem hepimizi epey korkuttu.115 kişinin ölümüne 1000'in üzerinde yaralanmaya neden olan depremden sonra başlatılan hasar tespit çalışmalarında yaklaşık 110 bin yapı incelendi. Ağır hasarlı, acil yıkılacak ve yıkık durumda olan 506 bina, 4 bin 239 bağımsız bölüm tespit edilirken, 5 bin 119 binanın az hasarlı, 511’inin de orta hasarlı olduğu belirlenmiş oldu. Onlarca bina boşaltılarak yıkıldı. Büyük geçmiş oldun, hayra vesile olur inşallah.

Hayat devam ediyor. Bir başka iyi haber ihracat rakamlarında. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre; ekim ayında ihracat geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,6’lık artışla 17 milyar 333 milyon dolara ulaşmış. Yani Pandemi bile, Türkiye'nin ihracatındaki yükselişi durduramamış görünüyor. Hem de 1 milyar 620 milyon dolar ile en çok ihracat gerçekleştirilen ülke Doğu Akdenizde gemimize hukuksuz baskın yapan Almanya olmuş.

17 milyar 333 milyon dolarlık ekim ayı ihracatı, ilk 10 ayın en yüksek ihracat rakamı ve Cumhuriyet tarihinin aylık ihracat rekoru olarak literatüre girerken, e-ihracat faaliyetlerinin hız kazanmasıyla da 742 firma, ekim ayında 114 milyon 158 bin dolarlık ihracat gerçekleştirmiş. Toplamda ise 42 bin 559 firma, 208 ülkeye Türk ürünleri göndermişler. Ne güzel haber!

Fakat şu corona musibeti izin vermiyor ki sevinelim. Covid-19 ülkemizde olduğundan çok daha fazlasıyla Avrupa'da, Amerikada dünyanın diğer ülkelerinde dolu dizgin gidiyor. Bir çok ülke yeniden daha radikal tedbirler almaya başladı. Tüm dünyada günlük vaka sayıları ekim ayının başından beri 300 binden 650 binlere kadar çıktı. Ölümler de 5.000’lerden günlük 10.000’lerin üstüne fırladı.

Ülkemizde de her gün bir öncekinden daha vaka ve ölüm sayısı duyar olduk. Bugün 25 Kasım itibariyle son 24 saatte 164 bin 547 Kovid-19 testi yapıldı, 6 bin 814 kişiye hastalık tanısı konuldu ve 168 kişi hayatını kaybetti. Halen 4.641 kişi ağır hasta durumda. Bugün Bilim Kurulu toplantısından sonra Sağlık Bakanı yeni açıklamalar yaptı. Anlaşılan ülke olarak zor günlere hazırlanıyoruz.

Karamsar kavadan sıyrılıp güzel gelişmelere odaklanmak istiyorum. Mesela ülkemizde özelleştirme uygulamalarının başlamasından bu yılın ekim ayı sonuna kadar toplam 70,4 milyar dolarlık satış-devir uygulaması gerçekleştirilmiş. Bu özelleştirme uygulamalarıyla başta petrokimya, demir-çelik, petrol rafinerisi, alkol-tütün ve elektrik dağıtımı olmak üzere birçok sektörden devlet tamamen çekilirken, elektrik üretim, telekomünikasyon, bankacılık-sigortacılık, hava taşımacılığı, liman işletmeciliği gibi sektörlerde ise payını azaltmış durumda.

Son aylarda döviz kurlarında corona gibi hızlı bir yükselme gözleniyordu. Merkez Bankası Başkanının görevden alınması ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın görevden affının kabul edilmesinden sonra yeni Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın açıklamalarıyla birlikte Dolar ve altın fiyatları sert bir düşüş yaşadı. ABD seçimlerinin ve aşı haberlerinin bu düşüşte etkili olduğu söyleniyor. Yani ölümü göstererek sıtmaya razı ediliyoruz gibi.

Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan önemli bir hamle daha yaptı. Bazı reform hazırlıkları olduğunu ve yeni bir istikrar, büyüme ve istihdam odaklı seferberlik başlattıklarını açıkladı. Vatandaşlardan, bireysel tasarruflarında milli paralarına güvenmelerini ve tercihlerini Türk Lirası'ndan yana kullanmalarını isteyen Erdoğan; "Ekonomide sıkıntılarımız elbette var ama karşımızdaki göstergeler de umut verici" şeklinde konuştu. İlaveten sayın Cumhurbaşkanımız, "Enflasyonu en kısa sürede tek haneye indireceğiz" de dedi. Bunlar da corona günlerinde duymak istediğimiz güzel haberlerdi.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/25-kasm-2020-carsamba-2330-corona.html>

27 Kasım 2020 Cuma 21:00 CORONA GÜNLERİ.................................Vaka/hasta yol ayrımı

Makas değişti

Türkiye dünden itibaren corona güncel tablolarında makas değiştirdiğini ilan etti. Böylece artık günlük tablolarda sadece evde ya da hastanede ilaçla tedavi gören hasta sayılarını görmeyeceğiz. Bunlarla birlikte semptom göstermeyen ama evlerinde izolasyona alınan tüm vakaları da toplam olarak görebileceğiz.

Bu konu bir süredir zaten bilim insanları arasında tartışmalara da neden olmuştu. Böylece salgın sürecinde her gün aşina olduğumuz günlük coranavirüs güncel tablolarında 4.ncü değişiklik yapılmış olacak.

Dün Bilim Kurulu Toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Bakan Koca “Bugünden itibaren hasta sayısının yanında toplam vaka sayıları da açıklanacak. Toplam vakamız bugün itibarıyla 28 bin 351, yani pozitif olan herkes. Bunların içinde tedavi gören hasta sayımız 6 bin 814. Bu sütun da yine devam edecek” dedi. Bakanın verdiği bilgiye göre hastalar dahil tüm pozitif vakalar sistemde kayıtlı. Bu kişilerin hepsi izole ediliyor, filyasyonu yapılarak takip ediliyor. Her gün aranarak semptomu olduğunda semptomlu hasta sayısına ilave ediliyor.

Buna göre 26 Kasım tablosu şöyle şekillenmiş oldu: Son 24 saatte 174 kişi corona virüsünden hayatını kaybetti, toplam can kaybı 13 bin 14’e yükseldi. Bugün toplam 168 bin 348 test yapıldı. Semptom gösteren 6 bin 876 kişiyle birlikte toplam 29 bin 132 yeni vaka tespit edildi. Bu güne kadar yapılmış tüm testler 17.901.868’i toplam hasta sayısı da 474 bin 606 oldu. Bugün iyileşen 3 bin 291 kişiyle birlikte toplam iyileşen hasta sayısı ise 388 bin 771’e yükseldi.

Yine aynı tabloya göre toplam hastalarda zatürre oranı yüzde 3,4, toplam ağır hasta sayısı 4 bin 711, Türkiye geneli yatak doluluk oranı yüzde 54,7, erişkin yoğun bakım doluluk oranı yüzde 71,3 ve ventilatör doluluk oranı ise yüzde 39,2 olarak duyurulmuş oldu.

Sağlık Bakanlığı, corona virüs salgını nedeniyle 25 Kasım itibariyle dün de 168 kişinin öldüğünü, can kaybının 12 bin 840’e yükseldiğini açıklamıştı. Ayrıca son 24 saatte 164.547 test yapılmış, 6 bin 814 yeni hastayla birlikte toplam 28 bin 351 vakanın tespit edildiğini yapılan duyurmuştu. Böylece bu güne kadar yapılmış tüm testler 17.733.520’i bulmuş, toplam hasta sayısı ise 467.730 olmuştu. 3 bin 911 kişinin sağlığına kavuşmasıyla birlikte iyileşenlerin sayısı da 385.480’e ulaşmıştı.

Yine aynı tabloya göre toplam hastalarda zatürre oranı yüzde 3,4, toplam ağır hasta sayısı 4 bin 641, Türkiye geneli yatak doluluk oranı yüzde 54,7, erişkin yoğun bakım doluluk oranı yüzde 71,3 ve ventilatör doluluk oranı ise yüzde 39,2 olarak duyurulmuştu.

Koca Bilim Kurulu Toplantısı sonrası illere göre vaka sayılarını da açıklamış oldu. Şu anda İstanbul, İzmir, Bursa gibi illerimizde başlayan artış trendi neredeyse bütün ülkeye yayılmış durumda. Önce Anadolu illerimizde, ardından ağırlıklı olarak ülkemizin Batı yakasında artışlar görüldü. İstanbul, Bursa, İzmir üçüncü zirveyi yaşıyorlar. Koca "İstanbul'da yoğun bakım doluluk oranı yüzde 70'lere dayanmış durumda. Bu oranın oldukça yükseldiğini, yer yer bazı hastanelerimizde yoğun bakım sorunu yaşandığını görüyoruz" diyor. Koca, “İzmir yoğun bakım 76.6'ya kadar çıktı. Şu an İzmir'de ciddi anlamda vaka artışından kaynaklı bazı hastanelerde sorun yaşanıyor" diye de ilave ediyor. Hatay, Adana, Osmaniye, Mersin, Artvin, Edirne, Samsun, Kırklareli, Tokat, Trabzon, Aydın, Zonguldak, Ordu. Çanakkale'de yüzde 50 ile yüzde 100 arasında artışlar oldu. Antalya, Düzce, İzmir, Manisa ve Tekirdağ bu sınıra yaklaştı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca şu ifadelerle durumun ciddiyetini anlatmaya çalışıyor: "Aktif hasta sayımız artıyor. 29 Temmuz'dan bu yana neredeyse her gün ağır hasta sayısının arttığını biliyoruz. Son 3,5 aydan bu yana ağır hasta sayımızda artış 8 kata yakın oldu. Hatta 9 kat. Ankara'da ise servis doluluk oranı 62,3, yoğun bakım doluluk oranı 75,4. Bu yüzde 25 yatağın boş olduğu anlamına geliyor ama bu boşluğun sadece Covid hastaları için kullanılmayacağını bilelim. Çünkü bazı diğer hastalıkların da tedavisini yapılıyor. Bursa'da yüzde 75,8 doluluk oranı var. Servis doluluk oranı da 64,2. Bursa'da şehir hastanesinin varlığı var olan hastaları tedavi etmede büyük kolaylık sağlıyor. Artışları göğüsleyebilmiş durumda isek de gidişatı azaltabilmek için radikal tedbirlere başvurmamız kaçınılmaz olmuştur. Geçen hafta bir dizi kısıtlayıcı kararlar yürürlüğe kondu. Geçen hafta sayın Cumhurbaşkanımızca açıklanan tedbirlerin etkisin yakından takip ediyoruz. İstanbul dahil bazı illerimizde kısmi bir düşüş başladıysa da henüz kesin bir yargıya varmak zor. Toplumda güven sarsıcı polemiklerle harcayacak vaktimiz olmadığını düşünüyorum. Bu kadar ciddi bir durum varken mazeret üretmeksizin tedbirleri almak zamanıdır. İlaçların kullanımıyla birlikte zatürre oranlarımızın ne kadar düştüğünü görmüş olduk.Gece gündüz bütün gücümüzle uğraş verdiğimiz test laboratuvarlarımızın, seferber olduğumuz bir dönemdeyiz" dedi.

Bakan koca ayrıca şu uyarıları da yaptı: "Salgının seyri kadar bizim tedbirlere uyumumuz da kısıtlamalar konusunda belirleyici olacak. Tedbirlere uyarsak kısıtlamalara gerek kalmaz. Birlikte mücadele edersek başarabiliriz. Altyapımızın gücü yanında her kapasitenin de bir sınırı vardır. Hiç kimse kendini mücadele sorumluluğu taşımaktan uzak görmesin. Hiç kimse 'Hasta olursam sağlık çalışanlarını tedavimi nasıl olsa yapar' kolaycılığına düşmesin. Sağlık personelimizin ailelerinin yanına döndüğünde yorgunluktan onlara ayıracak vakti kalmadığını unutmayalım. Sağlık ordumuz yıllık izinlerini bile kullanamamaktadır. Onlara destek verelim, kalabalıklardan uzaklaşalım, eş-dost-akraba ziyaretlerini erteleyelim. Yasakları beklemeden hayatımızı tanzim edelim."

Yeni anormal

Corona günlerinin ilk kabarması Nisanda zirveler (11 Nisan vaka 5.138, 19 Nisanda 127 vefat) yapmış sonra da Mayıs ayının sonuna doğru giderek sönmüştü. Göstergeler Haziranın 2’sinde 786 vakaya, 13’ünde de 14 vefata kadar düşmüştü. İşte o günlerde ‘Yeni Normal’ kavramıyla tanıştı Türkiye. Ağustos sonlarına kadar da sürdü bu dönem.

26 Ağustosta ikiye ayrıldı. O gün vefat sayısı 20 idi ama daha sonraki günler birdenbire artmaya başladı. 24 Eylülde 74’e kadar çıktı. 55’le düştü sandığımız 6 Ekimden bu yana da sürekli yükseldi maalesef. Önce 31 Ekimde 75’e çıktı, sonra da 100’ü (17 kasım 103), 140’ı (20 Kasım 141) aşıp bugün yani 27 Kasım itibariyle 177’ye ulaşmış oldu. Özellikle son 10 gündür hepsi bir önceki günü geride bırakan rekor yükselişler izliyoruz.

Diğer kol vaka sayılarıyla ilgili. 26 Ağustosta yeni vaka sayısı 1.313 idi. 12 Eylülde 1500’ü aştı (1.509), 23 Eylülde 1.767 oldu, bir ay sonra da 21’inde 1.000 sayısı, 21 Ekimde de 2 bin aşılmış (2.013) oldu. Buraya kadar dramatik bir yükseliş yoktu vakalarda.

Ancak 7 Kasımda henüz 2.483 iken sonrasında hızlı bir yükselişle 13 Kasımda önce 3 bin aşıldı. Sonrasında inanılmaz bir fırlama yaşadık. 18 Kasımda 4 bin (4.215), iki gün sonra 20 Kasımda 5 bin (5.103) aşıldı. Hemen ertesi gün yani 21 kasımda 5.532 ile 11 Nisan zirvesi (5.138) de 7 ay sonra geçilmiş oldu. Bitmedi sonraki gün de 6 bin geçildi (6.017). Durmadı iki gün sonra 24 Kasımda da 7 bin aşılmış (7.381) oldu.

Bir sonraki gün yani 25 Kasımda durum artık tamamen farklıydı. Semptom göstermeyen vakaların da eklenmesiyle rakam o gün 28.351’e (6.814 hasta, 21.537 semptomsuz) fırladı. Aynı minvalde 26 Kasımda 29.132’yi (6.876 hasta, 22.256 semptomsuz), 27 Kasım yani bugün de 29.845’i (6.592 hasta,23.253 semptomsuz) görmüş olduk.

Bugün artık "Yeni normal" tarihe karışmış, yerine "A-normal" yerleşmiş görünüyor. Karanlık bir tünelin içindeyiz, aşı maşı haberleri bile tünelin sonundaki ışığı görmemize yetmiyor. Yeniden iki haftalık "Bakalım ne olacak" periyotlarına endekslendik. Alınan tedbirlerin sonuçları yükselişi durduracak mı, yoksa daha radikal tedbirler mi alınacak? Allah hayra çıkarsın inşallah.

----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/27-kasm-2020-cuma-2300-corona.html>

29 Kasım 2020 Pazar 21:30 CORONA GÜNLERİ..................................Tünelin içi

Tahtalıköy mü, Bakırköy mü?

“Dışarı çıksak tahtalıköy, evde kalsak Bakırköy!” Galiba gülümsediniz. Komikmiş değil mi? Sosyal medyada bir paylaşımda gördüğümde ben de gülümsemiştim. Adeta bir corona kara mizah örneğiydi. Bu corona tabi ki ciddi, tehlikeli ve acılı bir durum. Ama bize yaşattıkları sadece bunlar değil.

Korku, endişe ve panik halleri sıradan bildiğimiz duyduğumuz haller. Evham, allerji, anksiyete, uyku problemleri, yeme bozuklukları, obsesif (takıntılı) düşünceler için de doğrusu çok verimli bir ortam. Stres, bunalma, sıkılma çok hafif kalır böylesi sorunlar yanında.

Maksadım bunları anlatmak değil elbette. Yeniden A-normal bir döneme girdik ya başımıza neler gelecek onu düşünüyorum. Neyse ki Nisan Mayıs aylarından biraz tecrübeliyiz. Önemli bir fark var ama aralarında. O zaman ne olduğunu neleri nasıl yaşayacağımıza dair bir fikrimiz yoktu. O yüzden geldi, yaşandı, geçti.

Şimdi öyle değil. Ne olduğunu, neyle karşı karşıya bulunduğumuzu, neleri nasıl yaşayacağımızı biliyoruz artık. Üstelik bu günkü rakamlar öncekini neredeyse katladı geçti bile. 28 Kasım itibariyle açıklanan Corona tablosuna göre yapılan 174.443 testten 6.714 hasta ve 23.389 semptom göstermeyen toplam 30 bin 103 yeni vaka tespit edilirken 182 kişi de vefat etmiş. Ayrıca o tablodan ağır hasta sayısının da 4.903 olduğu anlaşılıyor.

Rakamlar gerçekten devasa. Bugüne kadar 18.247.424 test yapılmış. Bu 83 milyon nüfusumuzun %22 si yani neredeyse dörtte biri demek. Toplam hasta sayımız da 487.912 olmuş. Bu da her test yapılan 1000 kişiden 27'sinin (%2,67) semptom gösterip hastalandığını gösteriyor. Vefat edenler 13.373'e ulaşmış durumda. 396.227 kişi de iyileşerek hastalığı atlatmış. Bu da %81,2 oranına denk geliyor.

Ama hastalanan her bin kişiden 27'si de maalesef ölmüş bulunuyor. Geriye kalan 78.312 kişi (%16,1) tedavi görürken, bunların 4.903'ü de ağır hasta. Tedavi görenlerin %6,2'sinin ağır durumda olması endişe verici.Hastanelerin yoğun bakım ünitelerinin %60-70'ler seviyesinde dolu olması da ayrı bir sorun.

Bütün bunlar işin "tahtalıköy" tarafı. Bir de madalyonun "Bakırköy" tarafı var ki evlere mahsus. İnsanların bir virüs sebebiyle evlerinden çıkamamaları yeterince rahatsız edici zaten. Bunun üzerine işyerlerini kapatmak zorunda kalan, işsiz kalan, işleri bozulan onca insanın derdini ekleyin. İlave olarak bir de dar alanda yaşanan aile içi sorunlar, okula kreşe gidemeyen çocukların yükü, hanımların dayanılmaz imtihanı, çocukların okula gidememeden kaynaklı hırçınlıkları, gençlerin zapt edilemez mahpuslukları.

İşte bütün bunlar bekliyor bizi önümüzdeki günlerde. Bakırköy söz temsili, şükür ki biraz abartı. Ama insanın böylesi bir atmosferde daralmaması da mümkün değil.

65 yaş üstü hikayeler

Şu Corona çıktı çıkalı 65 yaş üstü insanlarımızın çektiği çile bini aştı. Kısıtlamaların odak noktasında hep onlar oldu. Dostlarından akrabalarından uzak kaldılar. Bayramlar geldi geçti çocuklarıyla torunlarıyla doya doya bayramlaşamadılar. Komşularıyla kapı önü, parkta bank sohbeti yapamadılar. İhtiyaçlarını birilerine telefon ederek, yardım isteyerek gidermek zorunda bırakıldılar. Cuma teravih kılamadılar, çok zaman camiye bile gidemediler.

Elbette haklı sebepler vardı. O yaşlar yorulan zayıflayan bedenlere başka hastalıkların da üşüştüğü ömrün sonbaharı sayılıyor. Coronavirüs de böyle bedenleri seviyor. Ağır seyrediyor bu yaşlarda; şayet bir de böyle kronik hastalıkları da varsa. Ölümle sonuçlanan vakalar yüzde 60’ın üstünde bu kesim. Aslında onu korumaya yönelik bu tedbirler. Fakat başından beri bu maksat tam anlaşılamadı.

****

Pek çok hikaye yaşandı onlara özgü, pekçok gülümseten anılar kaldı hatırımızda. Rahmetli annem Mart Nisan ilk dalga sırasında hastaydı. Hastalığı covid değildi ama mide kanseri olduğu anlaşılmıştı. Bir müddet yattığı hastaneden eve getirdiğimizde ülkemizde ilk vakalar da görülmeye başlanmıştı. Tedbirler hastaneye gidip gelmelerimizi de kısıtlamış, PET raporunu almak bile çok zor olmuştu. Sonuçları doktorlarıyla bir türlü yüz yüze görüşemiyorduk. Anneme sezdirmemeye çalışıyorduk ama aramızdaki konuşmalarda sık sık geçen “corona”lafını duyan annem bize “Kim o be!” diye çıkışmıştı. O zaman gülmüştük ama bugün acıyla hatırlıyoruz. Allah rahmet etsin.

****

İlk günlerde sokakta yaşlı insanları durdurup tartaklayanları da gördük ne yazık ki. Sanki “virüs taşıyıcı onlarmış da neden sokağa çıkıp hastalığı yayıyorlarmış” muamelesi görmüşlerdi. Tartaklanan amcam ne desin, ne yapsın? Bir yandan hükümet “65 yaş üstü olanlar sokağa çıkmasın” diyor, öbür yandan onları “yürüyen hastalık” sanan saygısızlar da itip kakıyordu. O zaman bütün ülkenin içi acımıştı o sahnelere. Yetkililer “yaşlılar bizim baştacımız, bu tedbirler onları korumak için” uyarıları yapsalar da epey geç kalınmıştı galiba.

****

Bazıları isyan noktasına geldi tabi. Bu işin uzadıkça uzaması bir “insan hakları” ihlali sayıldı onlarca. Dediler ki: “65 yaş öyle pek de ileri bir yaş değil. Bugün Türk siyasetinin pek çok önemli ismi 65 yaşın üzerinde. Eğer böyle bir siyasi iseniz gezmek serbest. Sağlık çalışanı iseniz de yasak yok. Ama 65 yaşını geçmiş bir avukat ya da müvekkilseniz mahkeme işleriniz zor. 64 yaşında iseniz serbestsiniz 65 çizgisini geçmişseniz “riskli” sınıfına terfi ediyorsunuz. Bakkal, kasap, manav vb. bir esnaf iseniz dükkanınızı açamıyorsunuz. Emekli adamın camiye bile gidememesi ne kadar zordur bilemezsiniz. Evet bir yanda makul ve doğru görünen bir uygulama ama diğer yanda sanki büyük bir haksızlık var gibi." Yine de isyan edip sokağa dökülmediler.

****

“Evde kalın”, “Hayat eve sığar” gibi sloganlarla devam ettirilen gönüllü karantina uygulamalarında aslında en fazla kurallara uyan kişilerdi bu insanlar. Kurulan Vefa grupları da özellikle bu insanlara yardım etmek amacıyla çok güzel şeyler yaptılar. Evde yiyeceği biten, ilaç lazım olan, evinde tamirat gereken 65 yaş üstü insanlar bir telefonla hizmet alabildiler. Kapının zili çalınca sanki çocukları gelmiş gibi gidip kapıyı açtılar. Yüzünde maske olan genç bir görevli: “Teyze, belediyeyi arayıp yardım istemişsiniz. Nasıl yardımcı olabilirim? Ne lazım?” diye sorunca: “Evladım..” diyerek titrek bir sesle sıraladılar isteklerini. “Size zahmet olacak ama…” diye de bitirdiler sözlerini. “Ne demek teyze” cevabı içlerini ısıtmıştı.

****

Dışarı çıkıp ekmek alma, ya da pazara gitme bahanesiyle bile hava alıp gelmeler geride kalmıştı. Çok zaman balkonda, ya da pencere kenarında sokağı seyrederek geçti günleri. İyi ki şu akıllı telefonlar var çocuklarıyla torunlarıyla görüntülü konuştular sık sık. En büyük üzüntüleri “Dede, Babaanne ya da anneanne!” diyerek telefona uzanan küçük torunlarını öpüp koklayamamaktı. Televizyon hep açık oldu evlerinde. Haberleri dikkatle dinlediler. Dünyanın değişik yerlerindeki kononavirüsle ilgili haberleri kaçırmadılar.

İspanya’daki huzurevinde terk edilen yaşlıların yataklarında ölü olarak bulundukları haber de üzdü onları, ülkemizdeki sokağa çıkma yasağına rağmen dışarıya çıkmış olan yaşlı bir adamla alay eden gençlerle ilgili bir haber de. “Bu gençleri biz mi yetiştirdik?” diye sordular kendi kendilerine. “Allah’ım, bu günler kısa zamanda bitsin. Can kayıpları olmasın. İnsanlar işsiz kalmasın. Normal hayatımıza dönüp eşimizle dostumuzla çocuklarımızla yeniden kucaklaşabilelim” diye dua ettiler bol bol.

Kapının zili çalınca heyecanla açtılar. Siparişlerimi getiren görevliye tekrar tekrar teşekkür ettiler “Ne demek amca. Bir ihtiyacınız olduğunda, bir sıkıntınız olduğunda gece gündüz demeden ve hiç çekinmeden her zaman bizi arayabilirsiniz” diyen, telefon numarasını veren insan evlatlarına da dua ettiler. “Demek iyi insanlar da yetiştirmişiz” diye mutlu oldular.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/29-kasm-2020-pazar-2100-corona.html>

01 Aralık 2020 Salı 12:30 CORONA GÜNLERİ.......................................Göreceli haller

İmtihan dünyası

Biz insanlar olayların sadece görünen kısmını görür ve öyle zannederiz. Halbuki o şeyin hakikatinde belki de bizim bilmediğimiz nice farklı hikmetler olabilir. Kur’an bu göreceli hali bize şöyle açıklıyor: “..hoşlanmadığınız bir şey sizin için hayırlı, hoşlandığınız bir şey ise sizin için şer olabilir. Allah hakkınızda hayırlı olanı bilir, ama siz bilemeyebilirsiniz”(Bakara Suresi 216. Ayet)

Bize düşen her hoşlandığımız şeyi abartmadan, şer durumlarda da umutsuzluğa ve üzüntüye kapılmadan; “Bunda da bir hayır vardır İnşallah” diyerek istikametimizi bozmamaktır. Böyle yapmazsak hem Allah’ın bu ayetini anlamamış, hem de kendimize zarar vermiş oluruz.

Neden? Çünkü başımıza bir musibet geldiğinde. Mesela corona virüs gibi bir illetle uğraşırken isyan etmenin, tedbirlere uymayıp ona buna sataşmanın, ortalığı karıştırmanın ne faydası var ki. O belayı savamadığımız gibi hem çevremize zarar vermiş hem de kendimize ve imanımıza da keder getirmiş oluruz. O yüzden böyle göreceli hallerde en iyisi “..Allah bilir, siz bilmezsiniz” ayetini hatırda tutmak ve daima Rabbimizden hakkımızda hayırlı olanı dilemeli sebat etmeliyiz.

Maden bir Kur’an ayetiyle başladık yine kitabın ortasından devam edelim. Diyor ki Kur’an bir başka ayette: ‘’Onlar; başlarına bir musibet gelince, “Biz şüphesiz her şeyimizle Allaha aidiz ve şüphesiz O’na döneceğiz” derler.’’ (Bakara -156). Bizler Kur’anı ölülerimize okumakta özenli ve ısrarcıyız. “İnna lillahi veinna ilyhi raciun)’’ yani “Allahtan geldik ona döneceğiz’’ayetini de sadece ölüm haberi aldığımızda söylüyoruz. Halbuki bu ayet her sıkıntı halinde söylenebilmeli.

Bu minvalde bir başka ayet de şöyle: “Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi bir imtihan olarak hayır ile de şer ile de deniyoruz. Ancak bize döndürüleceksiniz.’’ (Enbiya -35) Evet elbette herkes bir bahane ile ölecek; kimi kanserden, kimi kalp krizinden, kimi de corona vs. hastalıklardan. Kimi de trafik kazası, deprem ya da terör olaylarından. Bunların herbiri insanın başına gelebilecek musibetler. Sonunda elbet ona dönmüş olacağız. Ama dikkat! Bir başka önemli şey da söyleniyor bu ayette: “..Sizi bir imtihan olarak hayır ile de şer ile de deniyoruz..” Sabredip tedbir alarak direniyor muyuz, belalardan korktuğumuz Allah’a sığındığımız kadar nimetleri dolayısıyla da ona hamd edip şükredebiliyor muyuz?

Bu imtihan meselesi önemli yüce Allah bir başka ayet i kerimesinde bakın ne diyor: “Andolsun, mallarınız ve canlarınız konusunda imtihana çekileceksiniz. … Eğer sabreder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsanız bilin ki, bunlar yapmaya değer azmi gerektiren işlerdendir.’’ (Ali imran -186) Her insanoğlu ömrüne denk gelen zamanda bazı sınama vesileleri yaşayabilir. Allah bildiği için önceden bizi uyarmış: “..İşte orada mü’minler denendiler ve şiddetli bir şekilde sarsıldılar..’’(Ahzab -11)

Bu ayetlerde hastalık ve ölüm acısı dahil çekeceğimiz tüm acılarda bir imtihan bilinci taşımamız gerektiği açıklanıyor. Savaş, terör, yangın, sel, kasırga, deprem, salgın hastalık v.b tüm felaketlerle veya başka nedenlerle malımızın, mülkümüzün kaybedilebileceği, hatta sevdiklerimize ve bize dokunan pek çok acılarla sarsılabileceğimiz bildiriliyor.

İnsanoğlu bütün kibrine rağmen zayıf da bir varlık. Bütün bu musibetler karşısında düştüğü acziyeti yaratıcımız bizzat önceden haber vermiş: “İnsana bir zarar dokunduğunda bize yalvarır. Sonra ona tarafımızdan bir nimet verdiğimizde, ‘Bu, bana ancak bilgim sayesinde verilmiştir’ der. Hayır, o bir imtihandır. Fakat onların çoğu bilmezler." (Zümer,49) Rabbim bizi böyle nankörlerden eylemesin. Nimet verilince Allahı hamd eden, bela ve musibet karşısında da Allahı hatırlayıp, ona dayanıp dua ve tedbir ile sebat eden kullarından eylesin.

Rabbim bizi böyle nankörlerden eylemesin. Nimet verilince Allahı hamd eden, bela ve musibet karşısında da Allahı hatırlayıp, ona dayanıp dua ve tedbir ile sebat eden kullarından eylesin.

Ayetlerdeki dersler

Corona salgınının 265.nci günündeyiz. Virüs maalesef tüm dünyada 65 milyona (63,2) yakın insana bulaşıp 1,5 milyon (1,47) insanın ölümüne yol açtı. Her ne kadar %65’ler civarında iyileşen (40,5) varsa da sağlık sistemlerini felç eden sayıda aktif hasta ve yoğun bakım yükü var.

Vaka sayıları her gün 500 bin, ölümler de 10 bin dolayında artıyor. Özellikle başta Amerika kıtası ve Avrupa’da, Brezilya, Hindistan ve Rusya’da tırmanış durdurulamıyor.

30 Kasım itibariyle ülkemizde de son 24 saatte 176 bin 656 Kovid-19 testi yapılmış. Bunlardan %17,6’sı yani 31 bin 219 kişinin testi pozitif. Maalesef 188 kişi de vefat etmiş. 31.219 vakanın 6.514’ü yani %20,8’i aktif hasta. Tabloya göre, ağır hasta sayısı ise 5 bin 190 olmuş. Başından beri toplam hasta sayımız 500 bini aşmış (500.865) bulunuyor. Her ne kadar bunların 404 bin 727’si (%80,8) iyileşip taburcu olmuş ise de vefat edenler de 13.746’yı (%2,7), hastanede tedavi gören aktif hastalarımız da 82.392’yi (%16,5) bulmuş durumda. Bunlar son derece ciddi rakamlar.

İşte böyle bir tabloda bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeni tedbirler devreye girdi. Sokağa çıkma kısıtlaması gibi ve daha önce alınmış bazı tedbirlerin genişletildiğini gördük. Çok şükür ki insanlarımız devletin aldığı tedbirlere genellikle uyuyor. Bazı aymazlar hala varsa da neticede bu mücadele, inşallah da bir seferberlik ruhuyla hep birlikte muvaffak olunacak. Bu arada aşı çalışmalarına dair haberler de yoğunlaştı. Sanırım yeni yılın ilk ayları yoğun bir aşılama göreceğiz.

Başımıza gelen şey ne olursa olsun ona karşı tedbir almayı, sebebe tevessül etmeyi, ye’se düşmeden sabredip direnmeye devam etmemiz gerekiyor. Hoşumuza gitmese de, acıya da sebep olsa olup bitenlerin sadece gördüğümüz değil göremediğimiz yüzleri de var. İnsanoğlu için içinde bulunduğumuz, baktığımız her şey; varlıklar, olaylar aslında birer ayet. Bizatihi insan bedeni ve ruhu da böyle. Aklımız gibi gönül gözümüzün de daim açık olması, işin özünü, hakikatini görebilmemiz lazım.

Kehf suresi 60 ile 82.nci ayetler arasındaki Hz. Musa ve (Allah u alem ) Hızır (as) arasında geçen olaylar da bu konuda ders alınması gereken bir kıssa. Söz konusu ayetlerde son derece çarpıcı bazı olaylar anlatıldıktan sonra “…Bunları ben kendi görüşüme göre yapmadım. İşte senin, sabredemediğin şeylerin içyüzü budur.”(82.ayet) denilerek Hz. Musa’ya bir ders verilir.

Şüphesiz Allah(cc) sonsuz akıl ve hikmet sahibidir. En nihayetinde hakkımızda neyin şer, neyin hayırlı olduğunu ancak Allah(cc) bilir. İşte “..Allah(cc) bilir siz bilmezsiniz“(Bakara-216) ayeti bu hakikati ifade ediyor. Dünya hayatında meydana gelen her olay onun ilmi dahilinde hayır ve hikmetle yaratılmış. İnsan ancak olayları görebildiği, anlayabildiği kadarıyla onlara muhatap. Her şey göreceli. İnsan ancak kendi kavrayışı ile bu olayları değerlendirebiliyor.

Bu sınırlılık kimi zaman aslında iyilik ve güzellik olan bir şeyi olumsuz, şer; kötülük ile dolu olan bir olayı da olumlu ve hayırlı olarak nitelendirebiliyor. Sahip olduğu kısıtlı bilgi ve anlayış ile yanlış sonuçlara varabiliyor. Bu durumda hakkı ve doğruyu görebilmek; öncelikle iman etmiş olmayı gerektiriyor. O zaman Allah'ın sonsuz kudretine dayanmak ve başa gelen her olayın hayra çıkmasını dilemek kolaylaşır.

-----------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/11/01-aralk-2020-sal-2130-corona.html>

03 Aralık 2020 Perşembe 22:00 CORONA GÜNLERİ............................Corona aşısı

Aşı savaşları

Corona günlerinin sonuna geliyoruz galiba. Henüz bir ışık yok ama karanlık tünelde giderek artan “aşı” sesleri duymaya başladık. Haberler yoğunlaştı, bir biri ardına açıklamalar yapılıyor, aşı gündemli toplantılar duyuyoruz.

Her ülke yüz milyonlarca dozluk aşı siparişi için sözleşme yapıyor. Amerika, Çin, Rusya, İngiltere ve Almanya bağlantılı küresel şirketler reklam olduğu aşikar, gündem oluşturan çıkışlar içinde. Sanki bir aşı savaşı var ortada ve tüm hızıyla da büyüyor. Bu tabloyu iflah olmaz aşı karşıtlarının akla ziyan komplo teorileri tamamlamakta.

Aşı üretimi aşamasına geldiğini reklam eden firmalar ile yapılan anlaşmalar peş peşe açıklanıyor. Ön siparişler yapılıyor ve aşı üreticisi firmalar, aşı üretim ve test aşamalarını bugüne kadar görülmedik bir hızla tamamlama çabasındalar. Ancak böyle bir yarış içerisinde, sade aşı çalışmalarının değil, pandemiden korunmayı hedef alan tüm çalışmaların sağlıklı yürüyebileceğine dair kaygılar da giderek artıyor. Çünkü Corona kabusu yetmezmiş gibi bu yarış da çoktan bir güç gösterisine evrilmiş durumda.

Aşıların etkinliği, üretici firmalar tarafından hep yüzde 90'ı aşan oranlarda bildiriliyor. 3.faz testleri tamamlanmadan, yan etkiler gibi pek çok şey daha çözülmemişken aşı etkinliği üzerinde bu kadar sansasyon yapılması, ticari kaygılardan kaynaklanan ve insanları yanıltan ciddi bir sorun.

Gelişmeler Kovid-19 aşısının bazı ülkelerde yıl sonundan önce başlayabileceğini gösteriyor. Beklentiler Avrupa Birliği, Amerika, Çin, Rusya gibi bir dizi ülkenin 2021’in ilk aylarında salgını kontrol altına alabileceği yönünde. Buna karşılık 7,5 milyar dünya nüfusunun tamamı için biraz daha zaman gerekecek. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), küresel anlamda bir kitlesel aşılamanın 2021’in ortalarında mümkün olabileceğini öngörüyor.

Halen Kovid-19 aşısı geliştirmek için dünyada 100’den fazla çalışma yapılıyor, bunlardan 11’i belirleyici ve son aşamayı oluşturan 3. fazda. Yine de bazıları üretime başladı bile. Mesela AstraZeneca 3 milyar doz aşı üretmeyi planlıyor. Avrupa Birliği ilk aşı sözleşmesini Ağustos sonunda bu şirketle imzaladı. Maliyet fiyatına 400 milyon doz aşı siparişi verildi. AB üyesi 27 ülkeye nüfuslarına göre dağıtılacak. Sözleşme ayrıca, kriz dönemi boyunca diğer Avrupa ülkelerine de aşı dağıtımı imkanı veriyor.

Ama AB başka şirketlerle de aşı sözleşmeleri yapıyor. Johnson & Johnson ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Curevac ile 225 milyon ve Moderna ile 80 milyon doz aşı için sözleşme yapıldı. Bu beş sözleşmeye ilaveten AB başka görüşmeler sürdürüyor ve toplamda yedi ilaç şirketiyle daha anlaşma imzalanması bekleniyor. AB’nin nüfusu 450 milyon. Toplam aşı siparişi ise gerekenin hayli üstünde.

Büyük ihtimalle birbirine yakın tarihlerde birden fazla aşı onay alıp teslime hazır olacak. Ama hangi aşının onay alacağı, ne kadar etkili olacağı, gerçek yan etkilerinin neler olacağı ve kaç doz yapılması gerektiği henüz belli değil. DSÖ’ye göre bir aşının etkili kabul edilebilmesi için en az %50 başarılı olması, yani aşı yapılan iki kişiden birinin bağışıklık kazanması gerekiyor. Henüz kesin olmayan ilk bilgilere göre, en azından bazı aşılar bu oranı tutturacak.

Aşı geliştirmeye çalışan şirketler zamana karşı yarışarak olağan dönemlerde 10 yıl veya daha fazla süren işi tek bir yıla sığdırmaya çalışıyor. En etkili ve en güvenli aşıyı kimin üreteceği bir başka rekabet konusu. Elbette hiç kimse sonradan beklenmedik yan etkileri ortaya çıkacak bir aşıyı piyasaya sunan şirket olmak istemiyor. Ülkelerse artık şu sıralarda aşı uygulaması programlarını hazırlıyorlar. Sağlık sektöründe çalışanlar, 65 yaş üstü ve risk artırıcı hastalığı olanlar öncelikli gruplar arasında olacak.

ABD’de Trump yönetimi Çok Hızlı Operasyon (Operation Warp Speed) adı altında bir kamu-özel kesim girişimi oluşturdu ve 10 milyar dolar bütçe ayrıldı. Şu ana kadar sekiz ilaç şirketiyle, AB’ye benzer şekilde, ABD nüfusunun hayli üstünde aşı siparişi içeren sözleşmeler imzalandı. Aşı dağıtımını Savunma Bakanlığı yapacak.

Rusya’da Sağlık Bakanlığı’na bağlı Gameleya Enstitüsü dünyanın ilk Kovid-19 aşısını geliştirdiğini açıkladı ve Sputnik V adı verildi. Rusya’nın yetkili kurumu, iki doz uygulanacak aşıya henüz 3. faz testler başlamadan önce onay verdi. Rusya bir yandan kitlesel aşı uygulamasına başlamayı o arada da aşıyı değişik ülkelere ihraç etmek istiyor.

Çin’den gelen haberler sınırlı ve devletin sıkı denetimi altında. Bazı gözlemciler ilk başarılı kitlesel aşı uygulamasının Çin’de başlayacağını, bazıları tam tersine, virüsün ilk çıktığı ülke olarak aylarca geriden geldiğini iddia ediyor. Resmi açıklamalara göre, 3. faz testlere başlamış dört şirkete sahip ülke olarak Çin küresel yarışın en önünde. Bunlardan ikisine henüz son aşamayı oluşturan 3. faz testler başlamadan önce resmi onay verildi. Batılıların düşüncesi Çin’in amacının Kovid-19 aşısını küresel stratejik mücadelenin bir aracı olarak kullanmak istediği şeklinde.

Buna karşılık CanSino Biologics şirketi geçtiğimiz Ağustos’un ilk günlerinde son testlere başladı. Bu aşamaya ilk ulaşan Batılı şirket AstraZeneca, aynı ayın ortasında 3. faz çalışmalara başlamıştı.Gerçekten sıkı bir yarış! Etkili ve güvenli aşının milyarlarca doz üretilmesi gerekiyor. DSÖ, tüm dünya ülkelerinin hakça koşullarda Kovid-19 aşısı edinebilmesi için COVAX adı altında bir mekanizma oluşturdu. Dünyanın en büyük üç ekonomisinden ABD katılmayacağını, AB katılacağını açıkladı.

Kovid-19 aşısı temini için Türkiye ne yapıyor? Nereden, hangi aşamada ve kaç milyon doz alınacak? Hangi teknikle üretilen aşı tercih edilecek?

Aşıda Türkiye cephesi

Türkiye bir yandan uluslararası arenada hareketlenen aşı çalışmalarını izliyor, bazılarıyla sözleşme imzalıyor, öbür yandan da yerli aşı çalışmalarına destek veriyor. Öyle anlaşılıyor ki bahara kadar 2-3 aşı belki de dört aşıyla tanışacağız. Türkiye bu açıdan hem riski dengeliyor hem de aşı temininde çıkabilecek sorunlara bugünden tedbir almış oluyor.

Bu konuda ilk anlaşmalar yapıldı. Öncelikle aralık-ocak-şubat aylarında Çin menşeli 50 milyon Sinovac aşısının Türkiye’ye gelmesi planlanıyor. Buna göre ilk etap asgari 20 milyon aşıyla Aralık ayında. Ardından Ocak ayında 10 milyon doz daha. Kalanı Şubat ayında. Bilim Kurulu aşının öncelikli olarak kimlere yapılması gerektiği konusunda çalışıyor. Dünkü toplantının da gündemi buydu.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu Toplantısı sonrası yazılı açıklama yaparak, Türkiye'deki aşılama çalışmalarının dört aşamada yapılacağını duyurdu. Buna göre öncelikli gruplar; ilk aşamada sağlık çalışanları, 65 yaş üstü ile yaşlı, engelli, koruma evlerinde kalanlar ile kalabalık yerlerde yaşayanlar. Demek ki aşının sağlık çalışanlarından başlamak üzere riskli gruplar ve enfeksiyonu yayma potansiyeli yüksek olan kesimlere uygulanması planlanıyor. Aşı için herhangi bir ücret alınmayacağı da anlaşıldı. Öte yandan, Bakan Koca, sözleşmesi imzalanan ilk koronavirüs aşısının da 11 Aralık'tan sonra Türkiye'ye geleceğini açıkladı.

Bu arada ilk aşıların geleceği Çin şirketi Sinovac, Türkiye'de de denemeleri süren CoronaVac adlı aşının birinci ve ikinci faz sonuçlarının başarılı olduğunu açıkladı. Çinli uzmanlar aşının acil kullanıma uygun olduğunu söylemişler. Açıklamaya göre Türkiye’de 700 kişiyle yapılan denemelerde aşı, hızlı bir bağışıklık sağlamış.

Aralık ayında 1 milyon doz alınması planlanan Türk profesörler Uğur Şahin ve Özlem Türeci çiftinin yer aldığı Alman BioNTech firmasının ABD merkezli Pfizer ortaklığında geliştirdiği Covid-19 aşısının ise devamında 25 milyona kadar alınması konusu gündemde. 50 milyon Çin aşısı, 25 milyon da Alman aşısıyla birlikte toplam 75 milyon aşının Türkiye’ye gelmesi söz konusu. Sağlık Bakanı Koca yaptığı son dakika açıklamasında; "Aşıya aralık ve ocak ayında yoğun bir şekilde başlamak istiyoruz. Yerli aşıya ise Nisan ayında geçmeyi planlıyoruz. Her şey normal seyrederse aşıya 14 Aralık'ta, sağlık çalışanlarına yaparak başlayacağız" dedi.

Koronavirüs aşısını bulan BioNTech şirketinin CEO'su Prof. Uğur Şahin, aşının etkisinin yaz aylarında yoğun bir şekilde görüleceğini ve hayatın gelecek kış itibarıyla normale döneceğini söylemiş. Ancak Şahin, aşının vaka sayılarına çok büyük bir etkisi olmaması nedeniyle bu kış aylarının zor geçeceğini de ilave etmiş. Aşının başlıca yan etkileri ise, aşı yerinde birkaç gün süren ağrı ve bazı deneklerde yine birkaç gün süren hafif ateş olacak.

BioNTech ve Pfizer, geçen hafta yapılan testlerdeki ilk analizlerin aşının Covid-19'a yakalanmayı yüzde 90'dan daha fazla önlediğini söylemişti. BBC'de yayınlanan bir programa katılan Şahin, aşının hastalığın bulaşmasını azaltacağına ve aşı vurulmuş bir kişideki semptomların gelişmesini engelleyeceğine inandığını da söylemiş. Şahin aslında oldukça temkinli konuşuyor: "Ben böyle yüksek etkili bir aşıyla insanlar arasındaki bulaşmanın azalacağına inanıyorum. Belki yüzde 90 değil, belki yüzde 50 oranında. Ancak bunun salgının yayılmasında büyük bir azalma getireceğini de unutmayalım".

İlk etkili aşının bulunduğu açıklandığında Oxford Üniversitesi Profesörlerinden John Bell hayatın bahar aylarında normale dönebileceğini söylemişti. Ancak Şahin, bunun daha uzun süreceğini belirtiyor. Şahin amaçlarının Nisan ayı itibariyle dünya genelinde 300 milyon doz dağıtmak olduğunu ve bunun sadece "etkili olmaya başlamak" anlamına geldiğini de özellikle belirtiyor. Şahin’e göre daha büyük etki enfeksiyon oranlarının düşmesi, yaz ayları ve gelecek yılın sonbahar/kış aylarında yüksek düzeyde aşılanma oranı yakalanmasına bağlı. Salgının tamamen önlenmesi dünyadaki tüm aşılama programlarının gelecek sonbahardan önce bitirilmesine bağlı.

Nitekim uzmanlar tedbirlerle beraber toplumun yüzde 60'ı aşılandığında salgının ancak durabileceğini söylüyorlar. Aynı uzmanlar maske, mesafe, el hijyeni ve yayınlanmış olan kısıtlamalara harfiyen uyulmasıyla aşının toplumun yüzde 60’ına değil yüzde 10’una bile yapılması halinde salgın için bir fren görevi göreceğini ve yayılımı durduracağını vurguluyorlar.

Rusya’nın Gameleya Enstitüsü dünyanın ilk Kovid-19 aşısını geliştirdiğini açıklarken adının da Sputnik V olduğunu duyurdu. Rusya’nın yetkili kurumu ise, iki doz halinde uygulanacak aşıya henüz 3.ncü faz testler başlamadan önce onay verdi bile. Rusya böylece bir yandan kitlesel aşı uygulamasına başlarken öte yandan aşıyı değişik ülkelere de ihraç etmek istiyor.

Bu arada Türkiye'de de yerli aşı çalışmaları sürüyor. Bu konuda Sağlık Bakanlığı tarafından desteklenen toplam 16 aşı çalışması var. Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen ve gönüllüler üzerinde denenen Covid-19 aşısında şu ana kadar ciddi bir yan etki gözlenmemiş. Yerli aşının Faz 3 çalışmalarının da tamamlanmasının ardından en geç nisan ayında yaygın kullanıma geçmesi planlanıyor.

--------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/03-aralk-2020-persembe-2330-corona.html>

CORONA MUHASEBESİ

05 Aralık 2020 Cumartesi 19:30 CORONA GÜNLERİ............................Cuma muhasebesi

Durum analizi

Bugün Corona salgınının 268.nci günü. Virüs maalesef tüm dünyada 65 milyondan fazla insana (65,4) bulaşıp 1,5 milyondan (1,51) fazla insanın ölümüne yol açtı. Her ne kadar %65’ler civarında iyileşen (42,1 milyon) varsa da sağlık sistemlerini felç eden sayıda aktif hasta ve yoğun bakım yükü var. Vaka sayıları her gün 600-700 bin (28 Kasımda 779.837 ile tüm zamanların en yüksek zirvesi gerçekleşti), ölümler de 10-12 bin (28 Kasımda 14.036’la tüm zamanların en yüksek zirvesi) dolayında artıyor.

Bu gün yani 4 Aralık itibariyle ülkemizde de son 24 saatte 194 bin 435 Kovid-19 testi yapılmış. Bunlardan %16,8’i yani 32 bin 736 kişinin testi pozitif çıktı. Maalesef 193 kişi de vefat etti. 32.736 vakanın 6.903’ü yani %21,1’i ise aktif hasta. Bu durumda ağır hasta sayısı ise 5 bin 713 oldu. Başından beri toplam hasta sayımız 527 bini aşmış (527.070) bulunuyor. Her ne kadar bunların 423 bin 142’i (%80,3) iyileşip taburcu olmuş ise de vefat edenler de 14.509’u (%2,8), hastanede tedavi gören aktif hastalarımız da 89.419’yi (%17,0) bulmuş durumda.

Dün yani 3 Aralık itibariyle ülkemizde de 187 bin 518 test yapılmıştı. Bunlardan %17,3’ü yani 32 bin 381 kişinin testi pozitifti. Maalesef 187 kişi de vefat etmiş 32.381 vakanın 6.511’i yani %20,1’i de aktif hastaydı. Tabloya göre, ağır hasta sayısı ise 5 bin 611 idi. Toplam hasta sayımız 520 bini aşmış (520.167) bulunuyordu. Her ne kadar bunların 418 bin 331’i (%80,4) iyileşip taburcu olmuş ise de vefat edenler de 14.316’yı (%2,8), hastanede tedavi gören aktif hastalarımız da 87.520’yi (%16,8) bulmuş durumdaydı.

Türkiye'de 25 Kasımdan bu yana semptom göstermeyenler de vaka sayısına dahil ediliyor. Bu nedenle günlük vaka sayıları o günden beri 29 binden aşağıya düşmedi. Her gün yeni zirvelerle artarak bugün yani 4 aralık itibariyle 33 bine dayanmış durumda. Aşağı yukarı bu sayıların %20’si tedavi gören hasta konumunda. Bunların sayısı da son on gündür 5 bin ile 7 bin arasında seyrediyor.

Ölümler de yine son on gündür 170 ile 190 arasında gerçekleşiyor. Bu gidişle 200’e ulaşması yakın. Yapılan her 1000 testin 173’ü pozitif çıkarken, her pozitif bin kişinin de 200’ü tedaviye muhtaç. Toplam vakaların her 1000’inden 27’si ölürken, 803’ü iyileşiyor. Geriye kalan 170’i de hastanelik durumda. Evet bazı tedbirler alındı ama bu bilgilere göre henüz bir iyileşme emaresi yok.

4 Aralık itibariyle açıklanan Corona tablosuna göre ağır hasta sayımızın 5.703, yatak doluluk oranının %55,7, yoğun bakım doluluk oranının ise %71,7 olduğu anlaşılıyor.

Bu sayılar dün yani 3 aralıkta 5.611, %55,7, %71,7 idi. Bir önceki gün 2 aralıkta ise 5.502, %55,7, %71,7 olmuştu. Ayın başında 1 Aralıkta tablo 5.303, %55,7, %71,7’i gösteriyordu. 30 Kasımda 5.190, %54,7, %71,3’tü. 29 Kasımda 5.011, %54,7, %71,3, 28 Kasımda 4.903, %54,7, %71,3, 27 Kasımda 4.816, %54,7, %71,3, 26 Kasımda 4.711, %54,7, %71,3 ve 25 Kasımda da 4.641, %54,7, %71,3 seviyesindeydi.

Anlaşılan o ki ağır hasta sayısı 10 gün içinde 4 bin 614'den her gün yüz kadar artarak yaklaşık 1000 ilavesiyle 5.703'e ulaşmış. Yatak doluluk oranı %54,7'den %55,7'ye, yoğun bakım doluluk oranı ise %71,3'ten %71,7'ye yükselmiş. Her ne kadar bu farklar nisbi olarak düşük bir miktarsa da düşmeyi değil de yükselmeyi göstermesi açısından vahim. Bu gidişle diğer hastalara yer kalmayacak.

Cuma bereketi

Dün “Cuma” idi. Mübarek ve övülmüş bir gün olduğuna inanırım. Hatta Cuma gününün haftanın bayramı mahiyetinde özel bir manevi havası olduğunu düşünürüm. Neden, çünkü o gün temiz olunur, temiz elbiseler giyilir ve bayram havasında Cuma namazına gidilir. Müslümanların toplanıp yeniden şarj olarak topluma, işine gücüne döndüğü bir “geri dönüşüm” işlevi görür adeta bu beraberlik.

Cuma namazı kılınır mı kılınmaz mı tartışmalarını, kadınların cuma kılıp kılmayacakları mevzusunu geçiyorum. Bu konuları erbabı olanlar yazsın, konuşsun. Sade bir müslüman olarak cuma günü diğer müminlerle bir araya gelmek, okunan hutbeyi dinlemek ve kılınan toplu namaz benim için önemli. Benim anladığım cuma günü kutlu bir gündür ve ancak özgür insanların ikame ettikleri bir devlet namazıdır.

Kur’an’da Cuma gününe has özel bir sure var. Bu sure mushaftaki sıralamaya göre 62.nci, iniş sırasına göre de yüz onuncu sırada. Medine döneminde inmiş. 11 âyetten oluşuyor. Adını 9. âyette geçen “elCumu’a”kelimesinden almış. Hz. Muhammed’in peygamber olarak gönderilişi, Yahudilerin Allah’ın dininden yan çizmeleri ve Cuma namazı ile ilgili hükümler yer alıyor.

Bazı müfessirlere göre bu sûrede yahudilerin kendileri için övünç konusu yaptıkları şu üç iddia çürütülmüş: a) Yalnız kendilerinin kutsal kitap sahibi oldukları ve başka bir toplumun içinden peygamber çıkamayacağı, b) Kendilerinin Allah’ın has ve imtiyazlı kulları oldukları, c) Allah’ın kendileri için kutsal bir gün (cumartesi) belirlediği ve müslümanların kutsal kitaplarında ise böyle bir belirleme bulunmadığı (bk. Zemahşerî, IV, 97).

Cuma suresinin 9.ncu ayetinde: “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için çok hayırlıdır” deniyor. Hemen akabinde “Namaz kılındı mı artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lutfundan nasip arayın. Allah’ı da daima çok anın ki kurtuluşa eresiniz”(10) ifadesi var.

Günümüz dijital dünyasında her şeyde olduğu gibi Cuma günü hakkında da oldukça kesif bir bilgi kirliliği var. O kadar şekle indirgenmiş ki işin aslı, özü adeta ikinci üçüncü plana itilmiş. Oysa biraz üzerinde düşünecek olsak cuma günü, hutbe, namaz ve "Namaz kılındı mı artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lutfundan nasip arayın. Allah’ı da daima çok anın ki kurtuluşa eresiniz” ayeti oldukça açık.

Hayatı dondurup durdurmayan bir yaklaşım bu. “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için çok hayırlıdır” ayeti de kısa bir süre için söz konusu. Allahı anmak, dua halinde olmak; hutbeyle aklını, namazla kalbini yıkayıp yenilenmek için. Hayata yeniden ama bu kez şarj olmuş olarak katılmak için.

Bu yüzden cuma gününün aynı zamanda bir "muhasebe" fırsatı olduğunu düşünürüm. Müslümanın kendisini, yaptıklarını ve yapamadıklarını sorguladığı bir fırsat. Müslüman için adeta çevresini, hayatı ve dünyayı reset ettiği bir gün cuma günü. İçinde bulunduğumuz hal ister hoşumuza gitsin, isterse coronavirüs gibi bir musibetle tehdit altında olalım; neticede herşeyde bir hikmet var. Görmek için bakmak, anlamak için düşünmek, gereğine tevessül etmek için de önce niyetlenmek gerekiyor.

---------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/05-aralk-2020-cumartesi-2200-corona.html>

07 Aralık 2020 Pazartesi 22:30 CORONA GÜNLERİ..............................Seferberlik

‘Kısıt’lı saatler

Kısıtlanmış ikinci hafta sonunu geçirdik. Evden çıkamamak, yürüyüşe, camiye namaza bile gidememek tabi ki zor bir durum. Ancak, hasta olmaktan çok daha iyidir. Hele de başka insanlara bulaştırıp onları da hasta etmekten. Ya sevdiklerini yoğun bakıma gönderip 10-15 gün içinde toprağa verenlere ne demeli? Allah kimseye böyle bir vebal, öyle bir acı vermesin.

İşin bir de toplumsal sorumluluk boyutu var elbette. Bizden tedbirlere uymamız, elbirliği güç birliği yapmamız isteniyor, uymak gerek. Toplu yapılan işlerin, seferberlik ruhuyla hareket etmenin gücü her zaman her konuda etkilidir. Böyle salgınlarda, görünmeyen bir virüsün saldırısı karşısında toplum olarak geçit vermemek hem en kolay hem de en tesirli müdafaa.

Biz şanslıydık; bu günleri çocuklarımla birlikte geçirdik. Evde kaldık çıkamadık ama yalnız da kalmadık. Pazar günü bizim semtte kurulan pazar yoktu. Fakat marketler açık olduğundan ihtiyacımızı karşılamak da sorun olmadı. Hafta içinden beri evimizin her odası "uzaktan eğitim" ve "evden çalışma" faaliyetiyle doluydu.

Büyük kızım öğretmen, büyük torunum üniversiteye hazırlanıyor. Onlar günün büyük bölümünde bilgisayar ve tabletleri başındaydılar. Küçük oğlum da çalıştığı şirket için hafta boyu evden çalıştı. Üç numara ikinci kızım da bir yaşındaki küçük torunumla ilgileniyordu.Bense haftalık yazımı gazeteye yetiştirmeye çalışıyordum. Bereket ki evimiz müsait genişlikte. Herhangi bir sorun yaşamadık.

Çocuklarım memnundular; içinde bulundukları daralmadan bir hafta için de olsa kurtulup ana baba ocağına gelmişlerdi. Eşim de mutluydu. Çünkü evlatları yanındaydı ve onlara çeşit çeşit yemekler yapıp yedirmekle, içirmekle meşguldü. Ben de en büyük keyfim olan sabah kahvaltısında çocuklarımla, torunlarımla birlikteydim.

Alınan bu tedbirlerin önümüzdeki haftadan itibaren sonuçları görülebilecektir. Muhtemelen de Ocak ayına kadar sürer. Sonrası alınan neticeye bağlı. Bu arada aşılar da başlayabilecek gibi görünüyor. Ve nihayet 2020 de bitmek üzere. Dileriz ki 2021 yılı daha güzel geçsin. Neticede böyle seferberliklere can kurban. Rabbim daha kötüsünü yaşatmasın.

Gidişat hakkında

Son aylarda tüm Dünyada kasırga gibi esen yeni tip koronavirüs vakaları Türkiye'de de ürkütücü bir tırmanış gösterince yeni önlemlerin alınması kaçınılmaz olmuştu. Açıklamayı da bizzat Cumhurbaşkanımız kabine toplantısı ardından yapmıştı.

Erdoğan açıklamasında Kovid-19 ile mücadeleye ilişkin olarak: "Salgının olumsuz etkisini azaltmak için, insan hareketliliğini en aza indirmeyi amaçlayan tedbirler dışında çare yok. 83 milyon hep birlikte seferberlik ruhuyla hareket etmemiz gerekiyor. Vatandaşlarımızın salgın tehdit olmaktan çıkana kadar mecbur kalmadıkça kalabalığa karışmamasını, dikkatli hareket etmelerini istiyoruz. Nice mücadelelerden alnının akıyla çıkan Türkiye, salgın karşısında verdiği mücadeleyi de Allah'ın izniyle mutlaka kazanacaktır" şeklinde konuşmuştu.

Ayrıca aynı açıklamasında Erdoğan: "İnşallah önümüzdeki aydan itibaren sağlık çalışanlarından başlayarak bu aşının uygulaması başlayacak. Aşı tamamen ücretsiz" diyerek aşı sürecinin başladığını da ilan etmişti.

Bugün salgının ülkemizdeki 271.nci günü. 7 aralık itibariyle kısıtlamalar konusunda yeni bazı kararlar alındı. Buna göre; lokantalar hafta içi ve hafta sonu saat 10.00 ila 24.00 arası paket servis yapabilecek. Yakın temaslılarında 14 gün olan karantina süresi 10 gün olarak güncellendi.

Ailelerinin yanında olmayan 18-20 yaş arası gençler, sadece şehirler arası toplu ulaşım aracı (uçak, tren, otobüs vb.) kullanmak kaydıyla tek başlarına ailelerinin bulunduğu yere seyahat edebilecek. Bunun dışında 20 yaş altı gençler ve çocuklar yanlarında ebeveynleri, veli veya vasisinin bulunması şartıyla herhangi bir belge aranmaksızın şehir içi ve şehirler arası yolculuk yapabilecek.

Apartman ve sitelerin temizlik, ısınma gibi işlerini yerine getiren görevliler de apartman/site yönetimince düzenlenen görevli olduklarına dair belgeyi ibraz etmek ve ikametleriyle görevli oldukları apartman veya sitelere gidiş-geliş güzergahıyla sınırlı olmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacaklar. Aynı şekilde inşaatlarda çalışanlar ise ikametleriyle inşaat sahası arasındaki güzergahla sınırlı olmak üzere sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulacak.

Öte yandan yine bugün Sağlık Bakanlığının açıkladığı Türkiye Günlük Korona Tablosu'na göre; son 24 saatte 196.902 Kovid-19 testi yapılmış. 32.137 kişinin testi (%16,3) pozitif çıkmış. Bunlardan 6.420’si (%20,0)hastanelerde tedavi gören hastalar, 25.717’si (%80,0) ise semptom göstermeyen vakalar. Aynı tabloya göre de maalesef bugüne kadarki en yüksek ölüm (203 kişi) gerçekleşmiş. Bu vefatların seyri ağır hasta sayıları ile yakından ilişkili. O da bugün ne yazık ki 5.836 oldu.

Bugün itibariyle yapılan test sayısı toplam 19.888.747’ye (Nüfusumuzun %23,9'u) ulaşmış oldu. Tedavi altına alınmış toplam hasta sayısı 545.711’e, vefat edenler de 15.103’e (%2,78) yükseldi. Bu arada 5.017 kişinin tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşenlerin sayısı da 436.270'e çıkmış (%79,9) oldu. Diğer yandan zatürre oranı %3,1, Yatak doluluk oranı %55,1 ve yoğun bakım doluluk oranı da %72,1’i gösterdi.

Dün 6 Aralık itibariyle 174.761 Kovid-19 testi yapılmıştı. 30.402 kişinin testi (%17,4) pozitif çıkmış; bunlardan 6.093’ü (%20,0) hastanelerde tedavi gören hastalar, 24.309’u (%80,0) ise semptom göstermeyen vakalar. Aynı tabloya göre 195 kişi vefat (14.900/539291)= %2,76) ederken ağır hasta sayısı da 5.805 olmuştu. Zatürre oranı %3,3, Yatak doluluk oranı %55,7 ve yoğun bakım doluluk oranı da %71,7’i gösteriyordu.

Bakan Koca bu tabloya ilişkin yaptığı açıklamada, "Ağır hasta sayısındaki artış hızı azalıyor. Kısıtlamaların etkisi görülmeye başladı. Yakında daha çok hissedeceğimizi ümit ediyoruz. Hepimizin görevi kendi kısıtlamalarımızı uygulayarak kalabalıklardan uzak durmak" demiş.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/07-aralk-2020-pazartesi-2200-corona.html>

09 Aralık 2020 Pazartesi 21:30 CORONA GÜNLERİ...............................Nasıl bakmalı, ne görmeli?

Salgının metafiziği

Coronavirüs dünyanın öncelikli gündemi olduğundan beri bir çok soru üşüştü aklımıza: “Bu virüsü kim çıkardı?”, “Acaba bir biyolojik silah olarak mı üretildi?”, “Yeni dünya düzeni denilen şey böyle virüslerle mi şekillenecek?”, “Nasıl oluyor da bu günkü bilim ve teknoloji küçücük bir virüsle baş edemiyor?”, “Yoksa bu salgınla cezalandırılıyor muyuz?” Bu konu başta birçok komplo teorisine olmak üzere doğru yanlış pek çok tartışmaya neden oldu. Üzerinde yazıldı, çizildi, konuşuldu.

Bütün komplo teorilerini bir yana bırakıyorum. Bu bahis sonu, dibi olmayan çıkmaz bir sokak. Manevi açıdan bu meseleye nasıl bakmalı ona dair düşüncelerimi yazacağım. Bilgi kirliliğine ve sonu gelmez tartışmalarda kaybolmanın bir yararı yok. Neden? Çünkü bütün bu kafa karışıklığının ötesinde gerçek bir hastalıkla, üstelik hızla yayılan bulaşıcı bir salgınla karşı karşıyayız. Tam olarak ne olduğunu bilmesek, devasını henüz bulamamış olsak bile dünya üzerinde neredeyse 70 milyona yakın insanı hasta eden, öldürdüğü kişi sayısı 2 milyona yaklaşan bir virüsten söz ediyoruz. Bu bir gerçek.

Kur’an bizi sık sık “…Şüphesiz ki bunda düşünen insanlar için ibretler var” diye uyarıyor. Bundan dolayı yaşadığımız her olayı, içinde olduğumuz dünyayı ve kainatı birer ayet gibi okumak gerektiğine inanırız. Bir Müslüman için Coronaya öncelikle bir hastalık olarak bakmak ve sebebe tevessül etmekten doğal bir şey yok. Olur olmaz yere “Allahın gazabından bahsetmek” pek isabetli bir şey değil.

Evet, zamanımızda olağandışı bazı hadiseler yaşanıyor! Corona salgınında dünyanın süper devletleri aciz kaldı; virüs on milyonlarca insana ulaştı, yüz binlerce insan öldü. Dünyanın düzeni sarsıldı, milyarlarca insanın hayatı alt-üst oldu. Tüm sosyal etkinlikler iptal edildi, sağlık sistemleri çöktü, ekonomiler dibe vurdu. İşyerleri, okullar, sosyal tesisler kapatıldı. Sokağa çıkma yasakları, karantina uygulamaları yaşandı.

Ancak böyle bir musibet dünyanın başına ilk defa gelmiyor. Bizden önceki nesiller de başta savaşlar olmak üzere, büyük felaketler ve salgın hastalıklarla karşı karşıya kaldılar. Aradaki fark insanlığın geldiği noktada her şeyi her an canlı yayında gibi izleyebiliyor olmamız. Sanki koca dünyamız bir avucumuza sığmış gibi olan biteni görebiliyoruz. Bizim neslimize de büyük yangınlar, sel ve deprem felaketleri ile bu corona virüsü denk geldi işte.

Dünyada bu kadar zulüm, bu kadar şımarıklık, bu kadar kibir ve şükretmeme varken geldi bu büyük bela başımıza. Suriyeli bir bebeğin yüzü koyun kıya vurmuş cansız bedeni ile entube hastaların yüzükoyun yatırılmış halleri bize bir an için adaletin tecellisi gibi gelebilir. İşte görüyoruz ki dünya tüm varlığına rağmen küçücük bir virüse karşı çaresiz kalabiliyor. Bu acziyeti de Allahın gazabı olarak görülebilir. Fakat şunu da biliyoruz ki insanoğlunun bütün suçlarına rağmen Allah kullarına asla zulmetmez!

İnsanoğlu karşılaştığı musibetlerden ders alıyor mu almıyor mu ona bakmak lazım. Kuşkusuz koronavirüs belası da pek çok benzeri gibi bir çeşit uyarı. Yüce yaratıcının kullarını yapıp ettiklerine karşı ilahi bir ikazı. Bu konuda “Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. (Bununla beraber) Allah çoğunu affeder” [Şura 30] ayetini delil gösterebilirim.

Tarihte gerçekleşmiş büyük felaketler de böyle derslerle dolu. Misal: “De ki: “Yeryüzünde dolaşın da önceki milletlerin sonlarının nasıl olduğuna bakın. Onların çoğu Allah’a ortak koşan kimselerdi” (Rum/42) ayeti de bize bunu hatırlatıyor. İnsanların ekseriyeti tarih boyunca kendilerine gelen bütün İlahi kitaplara ve ikazlara, Allah’ın elçisi olan bütün peygamberlerin davetine rağmen, gaflet, dalalet hatta küfür ve nifaktan maalesef vazgeçmemişler. Firavun ve Nemrutlar tarih sahnesinden hiç eksik olmamış. Dünya sevgisi, makam, şan, şöhret, kibir ve şehvet uyarılardan ders almalarını önlemiş.

İşte koronavirüs de bir uyarı olarak bütün dünyayı kasıp kavuruyor. Unutmamalıyız ki, bu tür afetler, kendi yaptıklarımızın bir neticesi olarak karşımıza çıkıyor. Zira Rabbimiz şöyle buyurmakta: “İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır.” (Rum Sûresi 41. ayet). Demek bu tür İlahi ikazlar; uyanmak ve tevbe için de bir fırsat veriyor insanoğluna.

Bu virüs çok güçlü gibi görünen devlet ve toplumların aciz kalabileceğini gösterdi. Kuşkusuz bütün insanlık bir anda “Künfeyekün” da olabilir. Ancak Rabbimiz merhametlilerin en merhametlisidir. İnsanoğluna sürekli mühlet vermekte. İnsanlığın kendine gelmesi, pişmanlık gösterip yaradılış gayesine uygun davranması için fırsat tanımakta.

O ki “Ben insanları ve cinleri ancak bana kulluk etsinler diye yarattım” buyurmadı mı? Bizler bu gaye için doğmadık mı? “İşittik ve itaat ettik” demedik mi? O halde Allah’ın yeryüzündeki halifeleri ve “eşref-i mahluk” olarak kulluk görevimizi hakkıyla yapmak zorundayız. Çünkü kısa bir dünya hayatında çok önemli mükellefiyetler, sorumluluklar üstlendik. Allah’ın sonsuz nimetleriyle donatıldık. Ebedi bir hayata da inandık. Bize düşen O’na, sadece O’na kulluk etmek, O’nun emir yasaklarını yerine getirmek değil midir?

Onun emir ve yasakları en başta kendi bedenimizi, ailemizi, komşularımızı, ana baba ve akrabalarımızı korumayı da kapsıyor. Tedbir almak, çare aramak, fennine ve icabına uygun hareket etmek hastalıklar için de geçerli. Bir müslümanın musibetlere karşı sabretmesi demek; ye'se ve ümitsizliğe düşmeden, hastalığa karşı mücadele etmesi, sağlıklı ve hayatta kalması demektir. Her şeye olduğu gibi hastalıklara karşı da ibret nazarıyla bakıp ders alabilmek de mümin ferasetinin icabıdır.

Dinde zorlama yok, insan için inanma mecburiyeti de yok. Ancak ahiret yurdundaki hesap ve ebedi hayat eninde sonunda herkesin karşısına çıkacak. İnancımız budur; işittim ve itaat ettim diyorsak da gereğini yapmalıyız. Gelecekte virüs belasından çok daha büyük bela ve musibetlerle de karşılaşabiliriz. Allah’ın gücü ve kudreti her şeyin üstündedir. Buna iman etmemiz icap eder.

“En çok korkman gereken varlık Allah’tır” ve “Allah kuluna kâfi değil midir.” Sadakallahul azim (Azim olan Allah ne güzel ne doğru söyledi) Rabbim her şeye hikmetle bakmayı, baktığımız şeylerde de hakikati görebilmeyi nasip etsin. İhlastan ayırmasın. Korona belasıyla birlikte bütün maddi manevi sıkıntılardan kurtulmak ve yüce Rabbimizin rızasına nail olmak dileğiyle...

Bir virüsün ettikleri

Bugün Corona salgınının ülkemizde görülmesinin 273.nci günü. 9 ay geride kaldı. Türkiye’de İlk Korona Virüs Vakası 11 Martta tespit edilmiş, haberi Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca gece 00.30’da düzenlediği basın toplantısında duyurmuştu.

İlk defa Çin'in Vuhan kentinde 12 Aralık 2019'da ortaya çıkan yeni tip koronavirüs 1-2 hafta içinde pek çok başka ülkeye bulaştı. Ardından da çok hızlı bir şekilde dünyaya yayıldı. Virüs maalesef bugün (9 Aralık) itibariyle tüm dünyada 68,5 milyon (68.469.834) insana bulaşıp 1,5 milyondan (1.561.953) fazla insanın ölümüne yol açtı. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 8.805, ölüm sayısı ise 201 seviyesinde. Buna göre ölüm oranı da (1.561.953/68.469.834) %2,3 görünüyor.

Bu gün yani 9 Aralık itibariyle ülkemizde de son 24 saatte 204.411 Kovid-19 testi yapılmış. Bunlardan %15,5’u yani 31.712 kişisi pozitif çıktı. Maalesef vefat edenlerin sayısı 217’ye Yeni vakaların 6.213’ü yani %19,6’i ise aktif hasta. Ağır hasta sayısı ise 5.901 oldu. Başından beri toplam hasta sayımız 558.517’i buldu. Her ne kadar bunların 447.361’i (%80,1) iyileşip taburcu olmuş ise de vefat edenler de 15.531’u (%2,78), hastanede tedavi gören aktif hastalarımız da 95.625’i (%17,1) bulmuş durumda. 1 milyon kişi başına vaka sayısı 10.747, ölüm sayısı ise 299 seviyesinde.

Görüldüğü gibi virüs hem dünyada hem de ülkemizde tahribatını sürdürüyor. Bir yandan da aşı haberleri gittikçe yoğunlaştı. Ancak Hazirandan evvel açık bir sonuç beklenmiyor. O zamana kadar ne kadar daha zayiat vereceğiz Allah bilir. Alınan bütün tedbirlere, gelişmiş sağlık teknolojilerine, devasa hastanelere, hatta başarılı bir aşı uygulamasına rağmen ellerimizi yaradanımıza açıp dua etmekle baş başayız. Bu hal kendimizi sorgulamamıza yol açıyor. Demek her şeye, bütün iddiasına rağmen insanoğlu aciz ve neticede yaradanına sığınmaya muhtaç.

Yaşadıklarımıza göre kesin olan insanları hasta eden bir şey var. Özellikle aynı ortam paylaşıldığında çok bulaşıcı. Yaşlılar ve bazı kronik rahatsızlıkları olanlarda daha ölümcül. Yine de kime nasıl etki edeceği hiç belli olmuyor. İnsanlar ağırlaşıp; çok öksürüyor, ağrı çekiyor ve aşırı ateşleniyorsa hastaneye gidiyor. Çok şükür ki bu imkanlarımız var. Ancak bu virüsün yol açtığı enfeksiyonun bilinen bir tedavisi olmadığı da biliniyor. Hastanede bile olsa yapılan şeyler vücudu desteklemek, bazı etkilerini önlemek veya azaltmak, virüsü yenmesi için biraz zaman kazandırmakla ilgili şeyler.

İlk başlarda virüse dair pek çok komplo teorisi atılmıştı ortalığa. Bugünlerde bitkisel bazlı pek çok üründen bahsediliyor corona virüsüne karşı. Bazıları da aşı için benzer komplolar üretiyorlar durmadan. İddia edilen şeyler çok da akla ve mantığa uygun değil. Fırsatçı, komplo teorisyeni kafalardan çıkma şüpheli ve ortalığı bulandırıcı varsayımlar. Hastalık gelirse o komplo teorilerinin kimseye hiçbir faydası olmaz. Konuşmaya devam mı ederiz, ilaç mı kullanırız, macun mu? Ağırlaşırsak evde mi kalırız hastaneye mi koşarız o zaman belli olur.

Rabbim bu süreçte ölenlere rahmet etsin. Elbette yakınları için yeri doldurulamayacak kayıplar. Hastalara da hemen acil şifalar lutfetsin. Bizler ancak sebebe tevessül etmekle mükellefiz. Bu süreçte başta salgınla mücadele tedbirlerine tam destek vererek kurtuluşumuz için elimizden geleni yapmamız gerekiyor.Bilinenlerle önlemimizi alalım gerisi tevekkel Allah.

Duayı sadece yalvarmak olarak mı bilirsiniz? Rabbimiz Kur’an ı Kerimde acaba niçin: “Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!” (Bakara 155) diyor. Düşünmeye ve anlamaya çalışmalı. Bu da bir dua halidir sonuçta.

------------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/09-aralk-2020-pazartesi-2230-corona.html>

11 Aralık 2020 Cuma 21:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Corona mizah

Coronalı şiirler

Corona gibi oldukça ciddi bir konuda “mizah” da neyin nesi diyebilirsiniz. İlginçtir ama toplum hemen her konuyu bir şekilde mizaha dönüştürebiliyor. Özellikle de baş edemedikleri meseleleri. Bu da bir tür altta kalmama, atışma-didişme vesilesi. Mizah, genel olarak komik bir dürtüyle başlayan, gülümseme veya gülme gibi bir sonuç doğuran bir olay. Genelde insanlara eğlenceli bir an geçirtiyor, hoş bir tad bırakıyor.

Ülkemizde başta aşıklık geleneği olmak üzere genelde şiir dünyası da bol bol mizah içeren ögeler üretmiş. Toplumda kendisinden önce olmuş ya da zamanında yaşanan kıtlık, yangın, sel felaketi gibi son derece acılı doğa olaylarını, salgın hastalıkları ve benzerlerini mizahi bir dille yansıtmışlar. Düşünce ve duygular bazen hiciv, bazen dram, bazen de mizahla ifade edilmiş.

Pek çok kişinin ölümüne sebep olan salgınların halk âşıkları tarafından uzun uzun anlatıldığı destanlar vardı eskiden. Şimdi ise böyle mizahi anlatımlar medya organlarını aştı, twitter, Facebook, Instagram vb. sosyal ortamlara taşınmış oldu. Bu sanal dünyada her gün salgın konulu yüzlerce mizahi fıkra, karikatür, şiir ve görüntü dolaşıyor.

İletişim araçları ve internetle birlikte bir tür dijital mizah ortaya çıktı. Kendisini ifade etmek isteyen her birey gülme ve güldürme ihtiyacını da sosyal medyada giderebiliyor. Böylece Covid-19 isimli virüsün oluşturduğu salgın da kaçınılmaz olarak “sosyal medya mizahı” içerisinde yerini almış oldu. Halbuki bu pandemi toplumun tümünü etkilemesi ve yıkıcı gücü bakımından İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşanmış en büyük olay olarak nitelendiriliyor. Ülkemizde de 16 bini aşan can kaybına rağmen bir şekilde sosyal medyada mizahi şiirlere, fıkralara, karikatürlere konu olmakta gecikmedi.

Özellikle sosyal medyada, salgının ilk günlerinden itibaren halk şiiri tarzında yazılmakla beraber şairi belli olan veya anonimleşmiş birçok şiir paylaşıldı. Kuşkusuz salgının sona ermesinin ardından “salgın mizahı” da şekil değiştirip başka bir alana sıçramakta gecikmeyecektir.

Salgının ülkemize ulaşması ve etkisini arttırması ile sosyal medyada paylaşılmaya başlanan ilk mizahi şiir şöyle: “Oy Korona Korona/Herkes girsin horona/Horona girmeyenler/Yesin sizi Korona/Eller çok yıkanacak/Dirseğe hapşurulacak/Sarılmak öpüşmek yok/Uzaktan bakılacak”. Mâni tarzında yedili hece ölçüsü ile yazılmış bir halk şiiri bu.

Aşağıdaki şiir ise yukarıdaki şiirin bir çeşitlemesi: “Virüs gelmiş Korona/Yârim girmiş horona Acaba bizi de çeker mi/El sallasak drona/Virüs kaptım Korona/Yaşar mıyım sor ona/Gurbette bir yârim var/Ben ölürsem kor ona”

Bu şiirde de koronanın ölümcül etkisi savaşlardaki “hilal tekniği” ile birleştirilmiş: “Hilal tekniği ile geliyor/Herkese korku saçıyor/Ama Türk’ün gücünden korkuyor/Ey korona sen kimsin/Kellepaça sirke bunun ilacı/Durma ye bol bol acı/Elbet bir gün ölücez be hacı/Ey korona sen kimsin”. Şiirde yer alan ve mizahi bir dille ifade edilen “kelle paça içme” ve “bol bol acı yeme” halk arasında bağışıklığı güçlendirdiğine inanılan antibiyotik uygulamalar.

Bu konu başka anonim halk şiirlerinde de konu ediliyor. Meselâ; iyileştirici gücüne inanılan “bol bol meyve yemek” de bunlardan biri. Ayrıca soğuk havanın virüsü, bakteriyi genel olarak mikrobu azalttığı, öldürdüğü de halk arasında yaygın bir inanış. Ama maksat mizah olunca şiir gülümsemeye bahane oluyor: “Korkar olduk gezmeye/Kahve koydum cezveye/Yüklen evde meyveye/Bir kar yağsa kırılır corona virüs/Ne sandın sen ölmeyi/İhmal etme yürümeyi/Al çantanı yanına burberry/Temiz havada kırılır corona virus”.

Sen neymişsin corona

Herhangi bir düşünce ya da duyguyu şiirle ifade etmek başlangıçta bir mesaj kaygısı taşır. Ancak süreç ilerledikçe güzel bir şiirin yapısı, ahengi ve dili maksadının önüne geçer. Tıpkı zamanında bir acı üzerine yakılmış ağıtların, bir zaman sonra türkü olup dinleyenleri şıkır şıkır oynattığı gibi. Mizah da böyle. Bir an geliyor ki ne dediğinden çok ne kadar güldürdüğü ile ilgilenir oluyoruz.

Corona üzerine yazılmış şiirlere de böyle oldu. İnsanlar bir noktadan sonra salgına değil güldürme becerisine odaklandılar. Twitter, face gibi sosyal paylaşım sitelerinde geleneksel âşık atışmalarına benzer şiirler paylaşılmışsa da en fazla “beğeni” alanlar en çok güldürenler oldu. Mesela şu şiirde şair Âşık Şifai esas olarak virüsün ilk çıktığı Çin’i hedef seçmiş: “Geldin uzak yerlerden/Yıkanmayan ellerden/Artık sen de dillerden/Düşmez oldun corona/Çıktın Wuhan ilinden/Anlamayız dilinden/Ta Allah’ın Çin’inden/Çıkıp geldin corona/Sana maske çare mi?/Yaktın ciğerparemi/Yarasa mı fare mi?/Nerden çıktın corona”

Şiir paylaşıldığı iki gün içinde sosyal medyada en çok tıklananlar arasına girdi. “Yayıldı hep dizi dizi/Sakın bulaştırma bizi/Sen neymişsin be Corona/Wuhan’dan Washington’a/Duyanlar hep kaldı dona/Sakın buraya uğrama/Bırak bizi be Corona/Çinliler yer yarasayı/Çorba yapmaz pırasayı/Salladılar piyasayı/Sal bizi artık Corona.”

Aşağıdaki şiirde ise itici bir kavram olan “otopsi” beklenenden farklı olarak mizahi bir üslupla aktarılmış. Tedbirlere uymamanın sonuçları, virüsün ve yaşanan sıkıntılı günlerin etkileri üzerinde durulmuş. Olumsuz durumları beklenenden farklı hatta gülünç bir sona bağlamış: “Bu virüs neyin nesi/Gelmedi bunun gibisi/Hepimiz yedik ev hapsi/Sonunda yapmasalar bari otopsi/Geçmiyor günlerin böylesi/Gelip gitmiyor birisi/Bana bir şey olmaz diyor kimisi/Sonunda yapmasalar bari otopsi/Bilmiyorum bu geçen kaçıncı cumartesi/Tükeniyor hepimizin yavaş yavaş enerjisi/Kalmadı sağlıktan başka hiçbir şeyin albenisi/Sonunda yapmasalar bari otopsi Yenileniyor sürekli sayı bilgisi Gerekiyor bir an önce aşının üretilmesi Yok mu bunun bir hal çaresi/Sonunda yapmasalar bari otopsi/Köpürtmekten kalmadı el derisi/Bu iş oldu ölüm kalım meselesi/Hepimizin öbür tarafa ermesi/Yakındır bak bu gidişle benden demesi”

Bu tür şiirlerde salgının olumsuz sonuçları ifade edilmekle birlikte konuyu ele alış tarzı itibariyle sosyal bir mesele, mizahi biçimde okuyucuya sunulmuş. Sebebi basit: Korkan, acı çeken, zor duruma düşen, çıkmaza giren bireyler, bu hislere sebebiyet vereni gülerek cezalandırırlar. Onunla alay etmek intikam almanın dolayısıyla da üstün hissetmenin bir yolu.

Aşağıdaki şiirde yaşlı genç ayırmadan herkese bulaşan ve pek çok kişinin ölümüne yol açması dolayısıyla can alan Azrail’e benzetilen korona virüse karşı bireyin çaresizliği görülüyor. Ancak yine de maske takılmasına, tedbir alınmasına rağmen öpüşmek, sarılmak, temas etmek gibi durumlarda bulaşıcılığı artan virüse karşı mizah yoluyla rahatlama, üstün çıkma gayreti var: “Maske taksak keser mi/Öpüşmeynen geçer mi/Yaşlı genç seçer mi/Bu korona vürüsü/Azrail oldu can aldı/Nice gözlere yaş çaldı/Yarasa aşıyla baş kaldı/Bu korona vürüsü”

-----------------

Kaynak: SOSYAL MEDYA SALGINI: TÜRKİYE’DE KORONA’NIN MİZAHİ YÖNÜ, Makale, İlkyaz YILDIZ

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/11-aralk-2020-cuma-2130-corona.html>

13 Aralık 2020 Pazar 22:30 CORONA GÜNLERİ.....................................Yeni durum

Take Off!

“Take Off” İngilizcede bir deyim. Sözlük anlamı “havalanmak”. Daha çok uçağın burnunu dikip pistten yukarı doğru yol almaya başladığı an için kullanılıyor. Konuşma dilinde “Çıkarmak, alıp götürmek”anlamına da geliyor. Türkiye corona takibinde 25 Kasımdan bu yana tam anlamıyla bir “take off” hali yaşıyor.

25 Kasıma kadar vaka sayısında en yüksek rakam 23 Kasımda 7.381 olmuştu. İstatistik tekniğinin cilvesi işte o güne kadarki vaka sayıları grafiğe döküldüğünde neredeyse yatay düz bir çizgi görünüyor. Neden? Çünkü daha önce semptom göstermeyen pozitif vakalar biliniyor ancak sayıya dahil edilmiyordu. O yüzden vaka sayısı tedavi gören hastalarla birlikte tablolara yansıyınca önce 26 Kasımda 36.008’e fırladı. O günden bu yana iki haftadır da 30 bin civarında seyretti.

Ancak, 11 Aralıkta yeniden bir düzeltme yapıldı tablolarda. 29 Temmuzdan itibaren kayıtlı tüm pozitif vakalar bir günde yüklenince 11 Aralıkta corona grafiği tam anlamıyla bir “take off” yaptı ve 824.907’yi gördük. Aslında vaka sayısı 5.607 hasta ile birlikte 32.106 idi. Böylece kümülatif olarak toplam vaka sayısı 1.780.673 olmuş oldu. Bundan sonra böyle gidecek.

Nitekim 12 Aralık Cumartesi gününün corona tablosuna göre semptom gösteren 5.203 hastayla birlikte 29.136 yeni vaka tespit edildi. Toplam vaka sayısı 1 milyon 809 bin 809’a çıktı.

Bu verilere göre son 24 saatte yapılan 189.065 testle birlikte toplam test sayısı 20.898.517’ye ulaşmış oldu. Bu rakam toplam nüfusumuzun %25,1’i yani dörtte biri oluyor. Demek oluyor ki Türkiye’de test yapılan her 1000 kişiden 87’si pozitif çıkarak coronayla tanışmış.

Toplam 1.809.809 vakanın 1.581.565’i (%87,4) iyileşmiş. 212.045’i (%11,7) halen evinde ya da hastanede tedavi görmekte ancak maalesef 16.199’u (%0,089) vefat etmiş. Bu şu demek oluyor: her 1000 pozitif vakanın 874’ü iyileşmiş, 9’u ölmüş ve 117’si de elan tedavi görmekte.

Şu anda havadayız. Yapılan değişikliğin mutlaka bir sebebi ve dayanağı vardır. Bilim kurulunun tavsiyesi ile gerçekleşti. Zaten DSÖ'nün de bilgisi dahilinde bir süreç. Ancak zaten Sağlık Bakanlığı kayıtlarında olan semptomsuz vakaların kümülatif toplama ilavesi yeni bir değerlendirme yapmayı gerektiriyor.

Buna göre son durum şu: iyileşme oranında iyiyiz, vefat oranında da dünya ortalamasının (1.597.843/71.226.341=1000 kişide 22) çok çok altında kalıyoruz. Ancak 1 milyon kişi başına vaka sayısı kriterine göre dünya ortalaması 9.160 iken bu rakam bizde 21.414’e çıkmış oldu. Bu konuya devam edeceğiz.

İnmek istiyorum

Türkiye corona takibinde 25 Kasımdaki “take off” tan sonra artık bir an için havada olmak ne demek onu da görmüş oldu. Bir günlüğüne de olsa "Beterin beteri var" sözünü aynel yakîn yaşadı.

1 Ekimde başlayan 4.ncü kabarma bir ay sürmüş ve günlük vakalar 1.407’den başlayarak 30 Ekimde 2.322’ye kadar ancak çıkmıştı. 1 Kasımda 2.106 günlük vaka ile başlayan süreç ise 2.nci, 3.ncü ve 4.ncü kabarmalara hiç benzemiyor. Artık 5.nci kabarmanın zirvelerindeyiz. Mart Nisan dönemini de aşan bir tepe bu.

Çünkü; 7 Kasımda 2.483 idi, 13 Kasımda 3.045 oldu, 16 Kasımda 3.316, 17 Kasımda 3.819, 18 Kasımda 4.215, 19 Kasımda 4.542, 20 Kasımda 5.103, 21 Kasımda 5.532 ve nihayet 22 Kasımda 6.017 ile tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı. Halbuki şimdiye kadarki en yüksek zirve 11 Nisanda görülen 5.138 idi.

Biz havalanıyoruz zannetmiştik. Ama meğer “Take Off”tan önceki hızlanmadaymışız. Nitekim lastikler pistten ayrılmadan önce 23 Kasımda 6.713’ü, 24 Kasımda 7.381’i, 25 Kasımda 6.814’ü gördük. 26 Kasımdan itibaren vakalar; 36.008, 44.506, 30.103, 29.281, 31.219, 30.110, 31.923, 32.381, 32.736, 31,896, 30.402, 32.137, 33.198, 31.712 ve en nihayet 10 Aralıkta 30.424 şeklinde gitti. Bildiğiniz gibi 11 Aralıkta da “take off” yaparak adeta boyut değiştirdi ve birden kendimizi bulutlar arasında 824.907’te bulduk. Bereket 12 Aralıkta yeniden 29.136’ya indik te “Çok şükür’” dedik.

Ama artık inmek istiyorum. Yukarıların havası bana iyi gelmedi. Bir iki tur atttıktan sonra ayaklarımız tekrar piste değse iyi olur. Şimdi rakamlara her baktığımda iniş işaretleri görmeyi bekliyorum. Bakalım böyle bir işaret var mı? Toplam pozitif vakalara göre 30 binin altına indik gibi. En son bugün 13 Aralık itibariyle 26.919 görünüyor.

Peki semptom gösteren yani tedevi gören hasta sayıları ne diyor bir de ona bakalım. Malum 25 Kasımda 6.814 idi. 26 Kasımdan itibaren; 6.814, 6.714, 6.439, 6.514, 6.101, 6.690, 6.513, 6.903, 6.128, 6.093, 6.420, 6.593, 6.213, 5.918, 5.607 ve en nihayet 12 Aralıkta 5.203 şeklinde gitti. 13 Aralıkta da 5.103 oldu. Buradan ne çıkıyor? Yeni hasta sayısı 7 binlerden 5 binlere inmiş. Azalma eğiliminin de devam ettiği görünüyor.

Ölümlerde henüz bir iyileşme yok. 30 Ekimde 78 kişi vefat etmişti. 5.nci kabarmaya göre 3 Kasımda 79, 7 Kasımda 81, 13 Kasımda 93, 16 Kasımda 94, 17 Kasımda 103, 18 Kasımda 116, 19 Kasımda 123, 20 Kasımda 141, 21 Kasımda 135, 22 Kasımda 139, 23 Kasımda 153, 24 Kasımda 161 ve nihayet 25 Kasımda 168’i görmüştük.

Ancak rakamlar burada da kalmadı maalesef. 26 Kasımdan itibaren sayılar; 174, 177, 182,185, 188, 190, 193, 187, 193, 196, 195, 203, 211, 217, 220 ve en nihayet 11 Aralıkta 226 ile tüm zamanların en yüksek noktasına ulaşmıştı. Son olarak önce 12 Aralıkta 222’ye düştü, ardından da 13 Aralıkta da 218’e indi. Bu bir düzelme mi yoksa geçici bir durum mu önümüzdeki günlerde göreceğiz. Tedbirler işe yaradı galiba. İnşallah artık sonun başlangıcındayızdır.

------

Kaynak <https://yzyorum.blogspot.com/2020/12/13-aralk-2020-pazar-2130-corona.html>

yazı/yorum...

28 Aralık 2022 Çarşamba

28 Aralık 2022 15:30 Çarşamba CORONA GÜNLERİ...........................CORONA GÜNLERİ - II -

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder