27 Aralık 2020 23:30 Cuma CORONA GÜNLERİ....................................Corona sayılarının tomografisi

Ha bi gayret

TDK’na göre “Ha gayret!” kuvvet vermek, cesaretlendirmek, yardım etmek için söylenen bir söz. "Ha gayret! biraz daha itersek olacak" babından. Balıkesir yöresinde ise bu cümle şu hale geliyor: “Ha bi gayret! az daha itsek olcek gari". 

Bizim son günlerdeki corona karnemiz de aynen bu sahneye uygun. Alınan tedbirler sonuç vermiş gibi görünüyor. Ama yine bir Balıkesirli diliyle “Azcık daa itçez, oluyo yaa!”.

Bugün 290'ıncı Corona günündeyiz.Son bir haftadır günlük vaka sayılarında belirgin bir düşüş var. Dün 25 Aralıkta 17.543’e kadar indi. Geriye doğru gidersek: 24 Aralıkta 18.102, 23 Aralıkta 19.650, 22 Aralıkta 19.256, 21 Aralıkta 19.103, 20 Aralıkta 20.316, 19 Aralıkta 22.195 ve 18 Aralıkta 26.410 olmuştu. Oysa daha geriye doğru bakarsak güncel corona tabloları 17 Aralıkta 27.515, 16 Aralıkta 29.718 ve 15 Aralıkta 32.102’yi gösteriyordu. Hatta bir önceki hafta 8 Aralıkta 33.198 ile tüm zamanların en yüksek rakamı görülmüştü.

Böylece 30 Kasımdan (31.189) itibaren görülen 30 binler saltanatı ancak 15 Aralığa (32.102) kadar 16 gün devam edebilmiş, sonra da 16 Aralıktan itibaren düşmeye başlayıp 17 binlere kadar gerilemiş bulunuyor. Yeni bazı coronavirüs tedbirlerinin açıklandığı 17 Kasımdan bu yana tam 40 gün geçti yani neredeyse 1,5 ay. Altıncı hafta sonunu hep birlikte evlerde geçiriyoruz. O gün vaka sayısı 3.819 idi (aktif hastalar), dün 25 Aralıkta 3.199 olmuştu, bugün ise 3.002’ye kadar geriledi. .

Aktif hasta sayıları bu 40 günde nasıl bir seyir izledi görelim:  Kasımın 18’inde 4.215’e çıkmıştı, 20’sinde 5 bini (5.103), 22’sinde ise 6 bini (6.017) aşmıştı. 24 Kasımda 7.381 ile tüm zamanların en yüksek aktif hasta sayısı kayıtlara geçti. Neyse ki o tarihten, yani tedbirlerin alınmasından 9 gün sonra (26 Kasım 6.876) duraklama ve düşme işaretleri geldi.

O günden sonra 4 Aralık (6.903) hariç dalgalı da olsa 6 binlere doğru azalarak gitti. 10 Aralıkta nihayet 6 binin altına (5.918) inmişti. 16 Aralıkta da (4.893) 5 binin altına indi. 19 Aralıkta 4.002’ye geriledi ve 20 Aralıktan (3.546) itibaren de 3 binlerde düşmeye devam etti. Nihayet bugün yani 26 Aralıkta 3.002 sınırına kadar geldi.

İnişin matematiği

Coronada bana göre 5.nci kabarmanın, gazetecilere göre de 2.nci dalganın inişindeyiz. Bugün 27 Aralık, corona günlerinin 291.ncisi. Salgının matematik tarafı var mı, var. Dünyada bir yıldır, bizde de neredeyse 10 aydır corona tablolarıyla meşgulüz.

 

Elbette siyasiler kendi işlerini, bilim insanları da kendilerine düşeni yapıyorlar. Hepimiz corona fırtınalı bir denizde bata çıka ilerliyoruz. Dalga geliyor yükseliyoruz, çekiliyor düşüyoruz. Her ülke farklı bir gemi, ancak deniz aynı deniz. Kimi havalanıyor, kimi alçalıyor. Biz şu anda yenisi gelene kadar bir alçalma sürecindeyiz.

Son bir haftadır günlük vaka sayılarında belirgin bir düşüş var. Dün 26 Aralıkta 15.118’e kadar inmişti. Bugün 27 Aralık tablosunda son durum 14.205 olmuş. Durumu anlamak için bu noktaya en son 8 Aralıkta 33.198’u gördüğümüz tüm zamanların en yüksek zirvesinden geldiğimizi hatırlayalım. Coronavirüs tedbirlerinin açıklandığı 17 Kasımdan bu yana tam 40 gün geçti. O gün aktif hasta sayısı 3.819 idi, 25 Aralıkta 3.199 olmuştu, dün 3.002’ye, bugün yani 27 aralıkta da 2.806’ya kadar gerilemiş oldu.  Oysa 24 Kasımda 7.381 ile tüm zamanların en yüksek aktif hasta sayısına ulaşılmıştı.

Ölümlerde ne yazık ki henüz ciddi bir düşüş yok. Artış hızı azalmakla birlikte yine de her gün yeni bir zirve görüyoruz. 1,5 ay önce yani tedbirlerin alındığı 17 kasımda 100 rakamı ancak aşılmıştı. 23 Kasımda 150’yi (153), 7 Aralıkta 200’ü (203), 21 Aralıkta 250’yi (254) geçti. İki gün sonra 23 Aralıkta 260’e ulaşmaya (259) ramak kalmışken,  25 Aralıkta 256’ya ve en son bugün 27 Aralıkta da 254’e düşmüş durumda. Görülüyor ki düşüş varsa bile hızı çok az. İnşallah bu azalma hızlıca devam eder.

Biliyoruz ki vefat edenler büyük ölçüde yoğun bakımda olanlar. Yani ağır hasta durumundakiler. Kuşkusuz ağır hasta artışı vefat rakamlarını, aktif hasta artışı da yoğun bakım sayısını etkiliyor. Doğal olarak aktif vakaların azalması, yoğun bakımı, onun da düşmesi vefat sayısını azaltıyor. Yukarda aktif hasta sayısındaki düşüşü gördük. Bir de ağır hasta/yoğun bakım rakamlarına bakalım.

17 Kasımda bu iki sayı (Ağır hasta:3.657-Aktif vaka: 3.819) birbirine çok yakındı. O noktadan sonra her ikisi de arttı. Ancak denge yoğun bakım tarafına doğru bozulmuştu. 21 Kasımda bu sayılar 4.121-5.532, 29 Kasımda 5.011-6.439, 4 Aralıkta 5.703-6.903 ve 15 Aralıkta 5.988-5.105 oldu. O tarihten itibaren ağır hasta sayısı 5.960, 5.803, 5.707, 5.501, 5.347, 5.192, 5.008,4.901,4.805,4.702 şeklinde düşmeye başladı. Nihayet 26 Aralıkta 4.501, 27 Aralıkta da 4.309’a gerilemiş oldu. Bu süreçte aktif hasta sayıları da şöyle bir seyir gösteriyordu: 4.209, 4.103, 4.002, 3.546, 3.412, 3.309, 3.192, 3.218, 3.199. Bu rakamlar da 26 Aralıkta 3.002, 27 Aralıkta da 2.806’a düştü.

Bu tablo aktif vakaların 4 Aralıktaki 6.903 zirvesinden % 59,4 oranında (6.903-2.806), yoğun bakımlık ağır hastaların da 15 Aralıktaki 5.988 zirvesinden % 28,0 oranında (5.988-4.309),  azaldığını gösteriyor.