Bugün 11 Ekim 2021 Pazartesi. Coronavirüs salgınının ülkemizde 578.ncü günü. Dünyada Virüsün ortaya çıkmasının üzerinden de 657 gün geçti.
Güncel corona tablosuna göre ülkemizde koronavirüs vakalarının toplamı 7,5 milyona (7.474.616) toplam vefat sayısı da 67 bine (66.357) dayanmış durumda. Bir önceki haftaya göre %2,9 artışla 208.038 (7.474.616-7.267.047) covid vakası kayıtlara geçmiş.
Hiç kuşkusuz dünyada olup bitenler sadece Coronadan ibaret değil. Aynı zamanda Siyasi, ekonomik ve sosyal pek çok gelişme yanında son yıllarda iyice yoğunlaşan doğal felaketler de yaşanıyor.
Geçtiğimiz aylarda 2021'in ilk yarısında kronolojik olarak dünyada ve Türkiye'de neler olduğunu Gazetelerde ya da internette yayınlanmış bilgilerden derlemiş ve aktarmıştım. Şimdi de yılın üçüncü çeyreğinde gerçekleşen gelişmeleri özetlemeye çalışacağım. Bakalım yaz aylarında neler olmuş?
Dün 10 Ekim itibariyle dünya genelinde koronavirüs toplam vaka sayısı 239 milyona yaklaşmış (238.554.772) durumda. Günlük vaka 224.752, can kaybı ise 3.264 olarak gözüküyor. Böylece toplam can kaybı da 5 milyona (4.865.658) ulaşmak üzere. Vakalar geçen haftaya göre (238.554.772-235.906.691) %1,1 artmış. Vefatlardaki artış oranı ise (4.865.658-4.818.670) daha düşük: %0,1.
Ülkemizdeki vakalarda son hafta verileri geçen haftaya (%2,8) göre küçük de olsa bir miktar artış (%0,1) olduğunu gösteriyor. Günlük ortalama 29719 vaka tespit edilmiş. Geçen hafta bu sayı 28.627
idi. Yani artış oranı 3,8% olmuş. Yine geçtiğimiz haftada bir
önceki haftaya göre %2,2 artışla 1.459 (66.357-64.898) can kaybı gerçekleşmiş. Bu
günlük ortalama 208 ölüm demek. Oysa geçen hafta bu rakam 220 idi. Bu da
vefatlarda haftalık ortalama 5,5% oranında bir azalma olduğunu
gösteriyor.
Görünen o ki sonbahar girerken ülkemizde vakalar 30 bin sınırında potansiyel bir yükseliş içinde. Vefatlarda epey süredir 200'ün altına düşebilmiş değiliz. Önümüzdeki haftalarda artan vakalara bağlı olarak bu sayıda da yükselme görebiliriz.
Gelelim 2021 yazında neler olduğuna:
Temmuz:
1
Temmuz: Türkiye, kademeli normalleşmenin üçüncüsüne geçti. Bugünle birlikte 15
aydır var olan kısıtlamaların pek çoğu ortadan kalktı. Buna göre, sokağa çıkma
kısıtlaması tamamen son bulurken, yeme-içme yerleri için getirilen pek çok
sınırlama da kaldırıldı. Korona önlemleri kapsamında alınan maske ve sosyal
mesafe kuralları ise ülke genelinde devam ediyor.
6
Temmuz: Corona virüsü salgınında hayatını kaybedenlerin sayısı, tüm dünyada 4
milyonu aştı. Hastalığa bugüne kadar 180 milyondan fazla kişi yakalandı.
7
Temmuz: Corona virüsünün varyantı Delta, ABD’de baskın tür haline geldi. ABD‘de
yeni Corona virüsü vakalarının yüzde 51,7’sinde ilk olarak Hindistan’da ortaya
çıkan Delta varyantı görüldü. İngiltere, Portekiz ve İspanya'da Corona
virüsünün Delta varyantının yayılma hızı, diğer Avrupa ülkelerinde paniğe yol
açtı. Yaz aylarıyla turizm sezonunu canlandırmak için sınırları açan hükümetler
de 4'üncü dalgaya hazırlık için harekete geçti.
8
Temmuz: 23 Temmuz'da Olimpiyat Oyunları’nın başlayacağı Japonya’nın başkenti
Tokyo’da virüs vakalarının artmasının ardından acil durum ilan edildi.
Olimpiyatların izleyicisiz yapılmasına karar verildi.
9
Temmuz: Küba, iki doz uygulandığında kendi üretimi olan Soberana 2 aşısının
Corona virüsüne karşı yüzde 91,2 oranında etkili olduğunu açıkladı.
10
Temmuz: Corona virüsü salgını Rusya’da etkili olmaya devam ediyor. Ülkede son
24 saatte, salgın kaynaklı can kaybında rekor kırıldı. Bir günde 752 kişi
Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybetti.
12
Temmuz: Belçika’da Mart ayında COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden 90
yaşındaki bir kadın hastaya Corona virüsünün iki farklı varyantının aynı anda
bulaşmış olduğunun tespit edildiği açıklandı
13
Temmuz: Fransız hükümetinin, "aşı olmayanların hayatlarını sınırlayan
önlemler" açıklaması ülkede bir gecede rekor aşı talebi yarattı. 2 milyona
yakın Fransız aşı randevusu aldı. Salgının başından bu yana görülmedik bir
şekilde, bir günde 792 bin Fransız aşı oldu
14
Temmuz: ABD'de COVID-19 vakalarının sayısı aylardır düştükten sonra yeniden
yükselişe geçti. Son üç haftada Delta varyantı, aşılama oranının düşmesi ve 4
Temmuz kutlamaları nedeniyle yeni vaka sayılarında iki kat artış kaydedilmişti.
15
Temmuz: Corona virüsünün Delta varyantı nedeniyle Avrupa ülkelerinde vaka
sayılarının katlanması üzerine sıkı önlemler alan hükümetlere karşı, protesto
gösterileri yayıldı. Ancak "aşı olmazsa yeniden kapanırız" diyen
hükümetlere halkın büyük çoğunluğu da destek veriyor.
15
Temmuz 2021 - Amerika'da Corona virüsünün Delta varyantının hızla yayıldığı bir
dönemde Güney Afrika'da Yeni Corona Varyantı (MU) Tespit Edildi
16
Temmuz: Amerikalı yetkililer Corona virüsünün Delta varyantının dünya genelinde
baskın tür haline geldiğini bildirdi. ABD’deki Corona virüsü vakalarının önceki
haftaya göre yüzde 70, ölümlerin ise yüzde 26 arttığı açıklandı
17
Temmuz: İngiltere Sağlık Bakanı Sajid Javid Corona testinin pozitif çıktığını
bildirdi. Ancak bakan daha önce iki doz aşı olduğu için semptomları hafif
atlattığını söyledi.
18
Temmuz: Pandeminin en kötü dönemlerini atlatan New York, Açık Sokaklar ve Açık
Restoranlar programı kapsamında yeniden normale döndü. Bir yıl boyunca devam
edecek bu programlar sayesinde restoran ve kafeler masalarını sokaklarda
belirlenen bölgelere yerleştirebilecek.
19
Temmuz: Dünyada 1,5 yılı aşkın süredir geçirdiği çeşitli evrimlerle etkisini
sürdüren Corona virüsü salgını iş hayatında kadınları erkeklere oranla çok daha
fazla etkiledi. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün raporuna göre bu yıl kadınların
sadece yüzde 43’ü, erkeklerin ise yüzde 69’u işlerine geri dönecek.
20
Temmuz: Dünyanın dört bir yanında Müslümanlar pandeminin gölgesinde Kurban
Bayramı’nı kutlamaya başladılar.
21
Temmuz: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden (CDC) yapılan açıklamaya
göre ülkedeki ortalama yaşam süresi geçen yıl 1,5 yıl azaldı. Bu süre, 2.Dünya
Savaşı’ndan bu yana kaydedilen en büyük düşüş.
22
Temmuz: Çin, Dünya Sağlık Örgütü’nün Corona virüsün çıkış noktasını araştırmak
üzere ikinci faz bir araştırma yapmasına izin vermedi. İkinci fazda virüsün
Çin’deki bir laboratuvardan yayılmış olması ihtimali üzerinde duruluyor
23
Temmuz - 2020 Yaz Olimpiyatları Tokyo'da başladı. Geçtiğimiz yıl Corona virüsü
salgını nedeniyle ertelenen Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunlarına salgın nedeniyle seyirci
alınmıyor
24
Temmuz: Yaklaşık 650 milyon nüfusa sahip Latin Amerika ve Karayip ülkeleri,
bugüne kadar her on kişiden yalnızca birinin tamamen aşılanabildiğini, mevcut
aşıların yüzde 70’inin zengin ülkelerin elinde bulunmasının dünyanın geri
kalanı için aşıya erişimde eşitsizlikler yarattığı konusunda uyardı ve bölgeye
acil aşı yardımı yapılması çağrısında bulundu
25
Temmuz: Almanya’da vaka sayısı her geçen gün artarken, Başbakanlık Müsteşarı
Helge Braun yaz tatili sonrasında özellikle aşı olmayanlara yönelik
kısıtlamaların gelebileceği uyarısında bulundu. Braun,"Aşı olanlar, sosyal
temaslar konusunda aşı olmayanlara göre daha fazla özgür olacak" dedi
26
Temmuz: Türkiye’de Corona virüsü salgınında Delta varyantı etkisini
arttırırken, nüfusun sadece yüzde 27’sinin aşılanmış olması nedeniyle gelecek
aylarda dördüncü dalganın yaşanmasından endişe ediliyor
27
Temmuz: Birleşmiş Milletler Çocuk Yardım Fonu (UNICEF), salgının eğitime
erişimi azaltmasıyla birlikte öğrenciler arasında kaygı, şiddet ve genç yaşta
hamilelik gibi sorunların tetiklendiği uyarısında bulundu
28
Temmuz - Türkiye'nin çeşitli yerlerinde yangınlar başladı. ABD’nin, Delta varyantı
nedeniyle Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine seyahat sınırlamalarını
kaldırmayacağını açıklaması Berlin’de tepkilere neden oldu.
29
Temmuz: Başkan Joe Biden, Corona virüsüyle mücadelede milyonlarca federal
çalışan için yeni kurallar getiren bir dizi düzenleme açıkladı. Federal
çalışanlardan aşı olduklarını göstermeleri istenecek. Aşı olmayanlar ise düzenli
olarak teste tabi tutulacaklar.
30
Temmuz: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre (CDC), Corona
virüsünün Delta varyantı hem aşılı hem de aşısız kişiler tarafından ”suçiçeği
kadar kolay” bulaşıyor.
Ağustos:
1
Ağustos: Florida eyaletindeki sağlık yetkilileri Corona vakalarında son 24
saatte rekor artış olduğunu bildiriyor. Yetkililer bir günlük vaka sayısını 21
bin 683 olarak bildirdi. Florida tüm ABD genelinde yeni vakaların beşte birini
oluşturuyor
3
Ağustos: Başkan Joe Biden, bazı eyalet valilerini pandemiyle mücadeleyi ve
aşılama hızını arttırma çabalarını engellemeye çalışmakla eleştirdi, “Bu çabaya
yardımcı olmuyorsanız, bari olanlara engel olmayın” dedi. Biden, halkı bir kez
daha aşı olmaya çağırdı, "aşı olmayanların pandemisi" nitelemesini
yineledi.
4
Ağustos: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, düşük
gelirli ülkelerin birinci doz aşılara erişimini sağlamak için en erken Eylül
ayı sonuna kadar dünya genelinde takviye aşı dozlarının uygulanmasının askıya
alınması çağrısında bulundu.
5
Ağustos: Moderna, Corona virüsü aşısının ikinci dozdan altı ay sonra
koruyuculuk oranının yüzde 93 olarak tespit edildiğini bildirdi. Milli Eğitim
Bakanı Ziya Selçuk görevinden affını istedi. Selçuk'un yerine Mahmut Özer
atandı.
6
Ağustos: Türkiye’de COVID-19 salgınına karşı yürütülen aşılama kampanyasında
yapılan toplam aşı sayısı 75 milyonu geçti. Bu sayı; birinci, ikinci ve üçüncü
doz olarak yapılan aşıların toplamı anlamına geliyor.
7
Ağustos: Corona virüsünün Delta varyantı, ABD’de günlük ortalama vaka sayısını
yeniden 100 bin eşiğinin üzerine yükseltti. Haziran ayında Amerika’da günlük
ortalama yeni Corona virüsü vaka sayısı 11 bin civarındaydı.
9
Ağustos: Kanada, iki doz aşısını yaptırmış ABD vatandaşları ve ABD'de ikamet ve
çalışma imkanı sağlayan Yeşilkart sahiplerine sınırlarını yeniden açtı. Buna
göre iki doz aşısını olanlar, turistik ziyaretler ya da iş seyahatleri için
ABD’den Kanada’ya geçebilecek.
10
Ağustos - 2 Türk gencin Suriyeli mülteci grup tarafından öldürülmesi sonucu
Altındağ Olayları çıktı.
11
Ağustos - Batı Karadeniz bölgesindeki Kastamonu, Sinop ve Bartın'daki sel, su
baskını ve heyelanlarda 82 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi yaralandı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) hamile kadınların Corona virüsü
aşısı olması gerektiğini açıkladı. Tavsiye, Corona virüsü aşılarının düşük
riskini arttırmadığını gösteren yeni analizi temel alıyor
12
Ağustos: 28 Temmuz - 12 Ağustos tarihleri arasında 49 ilde çıkan 299 orman
yangınında 9 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı ve yüzbinlere
hektar orman arazisi küle döndü. ABD’nin California eyaletinde öğretmen ve
diğer okul çalışanlarına Corona virüsü aşısı olmamaları halinde düzenli test
zorunluluğu getirildi.
13
Ağustos: Almanya Dışişleri Bakanlığı, Corona vaka sayısının hızla yükseldiği
Türkiye’yi "yüksek riskli ülke" ilan etme kararı aldı. Buna göre
Türkiye’ye gidenler Almanya’ya dönüşte ev karantinasına girmek zorunda kalabilecek.
14
Ağustos - Orman Genel Müdürlüğü Rusya'dan kiralanan yangın söndürme uçağının
Kahramanmaraş'ta düştüğünü açıkladı 3'ü Türk, 5'i Rus vatandaşı olmak üzere
toplam 8 kişiden oluşan tüm mürettebat hayatını kaybetti.
17
Ağustos: ABD, Corona virüsü vakalarındaki artış nedeniyle Türkiye’yi “risk
oranı çok yüksek” kategorisine aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan
Amerikalılar’a yapılan uyarıda ise, Türkiye’ye “seyahat etmemeleri” tavsiye
edildi.
18
Ağustos: ABD yönetimi Corona virüsü aşısı takviye dozlarının ülkede yaygın bir
şekilde uygulanmasına 20 Eylül itibarıyla başlanacağını açıkladı.
19
Ağustos: Okulların 6 Eylül 2021 gününde, yüz yüze ve 5 gün açılması kararı
alındı.
20
Ağustos: Federal yetkililer, Moderna'nın geliştirdiği Corona virüsü aşısının
genç yetişkinlerde kalp kası iltihabına yol açma riskinin daha önce
düşünüldüğünden daha yüksek olduğuyla ilgili iddiaları araştırıyor.
23
Ağustos: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Pfizer/BioNTech firmasının Corona
virüsü aşısına tam onay verdi. Aşı FDA tarafından acil durumda kullanım onayını
Aralık ayında almıştı. Pfizer/BioNTech aşısı Corona virüsüne karşı tam onay
alan ilk aşı oldu.
25
Ağustos: Aşıyı ikinci kez olanlarda 28 gün içinde kaydedilen antikor
seviyesinin tek doz olanlarda 28 gün içinde belirlenen antikor seviyesinden 9
kat fazla olduğu bildirildi.
26
Ağustos: Japonya, henüz kullanılmamış aşı şişelerinde kontaminasyon tespit
edilmesi üzerine yaklaşık 1 milyon 630 bin doz Moderna aşısının kullanımını
durdurdu.
27
Ağustos: Turuncu listeden kırmızı listeye alınan Türkiye’den Fransa’ya seyahat
edecek olan aşısız yolculara 10 günlük karantina zorunluluğu getirildi
29
Ağustos: ABD’li ilaç şirketi Pfizer Inc ve Alman ortağı BioNTech mRNA tabanlı
Comirnaty aşısının Latin Amerika’da üretilerek bölge ülkelerine dağıtılmasına
yönelik Brezilya’da bulunan Eurofarma Laboratuvarı ile işbirliği anlaşması
yaptı.
30
Ağustos: Avrupa Birliği, günlük hastaneye yatış oranı kış aylarından bu yana en
yüksek seviyesine ulaşan ABD’den yapılan ve zorunlu olmayan seyahatlere yeniden
kısıtlama getirdi. İsrail, Kosova, Lübnan, Kuzey Makedonya ve Karadağ’ı da
güvenli ülkeler listesinden çıkarıldı.
31
Ağustos: Güney Afrikalı uzmanlar, Corona virüsünün yeni bir varyantını
belirlediklerini söyledi. Güney Afrika Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü,
yayınladığı yeni araştırmada, C.1.2 olarak adlandırılan yeni varyantın ülkede
ilk kez Mayıs ayında tespit edildiğini, o zamandan beri Afrika, Asya, Avrupa,
Büyük Okyanus'un güneyindeki bölgeler ve Okyanusya'da yedi ülkeye yayıldığını
bildirdi.
Eylül:
1
Eylül: Pfizer ve Merck ilaç şirketleri Covid-19'a karşı kesin tedavi geliştirme
çabalarında yeni aşamaya geçtiklerini açıkladı. İki şirket ağızdan alınan
antiviral ilaçların yeni deneylerini başlattıklarını duyurdular.
3
Eylül: Avrupa Komisyonu, AstraZeneca’nın, 2022'nin ilk çeyreğinde 200 milyon
doz daha teslim etmeyi taahhüt ettiğini açıkladı. AB, teslimattaki gecikme
nedeniyle ilaç şirketine karşı hukuki süreç başlatmıştı.
4
Eylül: Türkiye'de Corona vakaları ve ölümler yeniden artışa geçiyor.
5
Eylül: Pan- Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO) verilerine göre yaklaşık 650 milyon
kişinin yaşadığı Latin Amerika ve Karayipler’de nüfusun yüzde 60’ının
aşılanması için 540 milyon aşı daha gerekiyor.
6
Eylül: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı, Corona virüsü pandemisine karşı
verilen mücadelenin henüz bitmekten çok uzak olduğunu vurguladı. Tedros, "Bu pandemiyle ilgili deneyimlerimiz
bize hiçbir ülkenin tedbiri elden bırakamayacağını gösterdi. Kayıtsızlık
virüsün kendisi kadar tehlikeli olabilir. İhtiyatlı olmaya devam
etmeliyiz" dedi.
7
Eylül: Küba kendi ürettiği Corona virüsü aşılarını 2 yaşına kadar çocuklara
uygulamaya başladı. Küba’da şu ana kadar Soberana-2 ve Abdala isimleri verilen
iki ayrı COVID-19 aşısı geliştirildi. Ülkede 2 ila 18 yaşındaki çocuk ve
gençlere Soberan-2, yetişkinlereyse Abdala aşısı yapılıyor.
8
Eylül: İngiltere'deki Kings College'da yapılan yeni bir araştırma, Corona
virüsü aşılarının sadece enfeksiyon ve ağır hastalığa karşı değil, aynı zamanda
hastalık belirtilerinin haftalar, hatta aylar boyu devam ettiği ve "Uzun
Covid" olarak adlandırılan rahatsızlığa karşı da koruma sağladığını ortaya
koydu. Dünya genelinde Corona virüsüne yakalanan milyonlarca kişinin "Uzun
Covid" olarak adlandırılan; kas ağrısı, yorgunluk, nefes darlığı ve
zihinsel bulanıklık gibi belirtilerin dört haftadan uzun sürdüğü rahatsızlıktan
şikayetçi olduğu sanılıyor.
9
Eylül: ABD Başkanı, tüm federal çalışanlara Corona virüsüne karşı aşılanma
zorunluluğu getirdi. Joe Biden salgının son dalgasını, "aşısızların
pandemisi" olarak niteledi.
10
Eylül: Dünya çapında onaylanan ilk Corona virüsü aşısını geliştiren BioNTech
firmasının kurucularından Prof. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin, 5-12 yaş
arası çocuklar için denenen aşının da tamamlandığını açıkladı.
21
Eylül, 26 Eylül - Teknofest 2021 Atatürk Havalimanı'nda düzenlendi.
26
Eylül - Almanya'da federal seçimleri Almanya Sosyal Demokrat Partisi kazandı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder