9 Haziran 2021 Çarşamba

09 Haziran 2021 16:30 Çarşamba CORONA GÜNLERİ........................Bir kötü, bir iyi

Tehdit: Adaletsiz aşılama

Bugün Coronavirüs salgınının ülkemizde 453.nci, dünyadaki 532.nci günü. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının gidişatında "cesaret verici işaretler" görmeye devam ettiklerini açıklamış. 

Buna göre DSÖ'ye bildirilen vaka sayıları son 6 haftadır, ölü sayıları ise son 5 haftadır düşüşte imiş. Ancak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Ghebreyesus açıklamasında bu olumlu gidişata karşın “dünya çapında hala karışık bir tablo" gördüklerini, geçen hafta DSÖ'ye bildirilen ölü sayılarının Afrika, Amerika ve Batı Pasifik bölgelerinde arttığını da belirtmiş.

Ghebreyesus, aynı zamanda Kovid-19 aşılarının küresel çaptaki adaletsiz dağılımına da tepkisini seslendirmeye devam ediyor. Örgütün Cenevre'deki merkezinde düzenlediği basın toplantısında da bu adaletsiz dağılıma tepkisini tekrarlamış ve "Salgında pek çok ülke tehlikeli bir durumla karşı karşıyayken, nüfusunun büyük bir kısmını aşılayan ülkelerde ise kısıtlamaların kaldırılmasının tartışıldığına” dikkat çekmiş.

Ghebreyesus, aşıların adaletsiz dağılımının virüsün yayılmaya devam etmesine neden olduğunu ve bunun da yeni ortaya çıkan varyantların aşıların daha az etkili olma riskini beraberinde getirdiğini düşünüyor. Ona göre: "Adaletsiz aşılama tüm uluslar için bir tehdit"

Gerçekten de baktığımızda ilk Kovid-19 aşılamalarının başlamasının ardından geçen 6 ayda, yüksek gelirli ülkelerin dünyadaki mevcut dozların neredeyse yüzde 44'ünü uyguladıklarını görüyoruz. Buna karşın düşük gelirli ülkelerde ise bu dozların sadece yüzde 0,4'ü uygulanabilmiş durumda.

Ghebreyesus üstüne basa basa şunu söylüyor: "Bu istatistikle ilgili en sinir bozucu şey, aylardır değişmemiş olmasıdır. Adaletsiz aşılama, yalnızca en az aşıya sahip olanlar için değil, tüm uluslar için bir tehdittir."

Ghebreyesus, dünya genelinde nüfusun yüzde 10'unun eylül sonu, yüzde 30'unun da yıl sonuna kadar aşılanması çağrısında bulunduğunu hatırlatıyor. Küresel çapta bu hedeflere ulaşmak için eylül ayına kadar ilave 250 milyon doza ihtiyaç var. Bu ihtiyaç sadece haziran ve temmuz ayları için 100 milyon doz.

Aşılara en fazla erişimi olan ülkelerde, ileri yaş grupları arasında ölüm oranlarında düşüş gözlemlediklerine de işaret eden Ghebreyesus, zengin ülkelere aşı bağışı yapma çağrısını yinelemiş ve:

“Bu hafta sonu G7'nin liderleri yıllık zirvede bir araya gelecek. G7'yi sadece dozların paylaşılmasını taahhüt etmeye değil, hemen haziran ve temmuz aylarında bu paylaşımı yapmaya davet ediyorum" şeklinde konuşmuş.

İyileşme işaretleri

Bugün Coronavirüs salgınının ülkemizde 454.ncü, dünyadaki 533.ncü günü. Salgının en tepe noktası günlük 1.723.209 vaka ile 20 Ocakta yaşanmıştı. Bir haftalık ortalama 780.236 idi. O günden bu yana 141 gün geçti. 21 Ocaktan (635.757) 20 Şubata kadar (398.366) %37,3 oranında hep düşmüş. 

Ancak 21 Şubattan (378.974) 15 Ocağa (890.193) kadar da yine 1,35 misli yükselmiş. Ardından 26 Nisandan itibaren (791.267) 5 Hazirana kadar (449.332) yine %43,2 bir düşüş gözleniyor. Bu rakam bile 20 Şubattan (398.366) hala %12,8 fazla. Yine de dünya için umut verici bir azalış trendi gözleniyor.  

Vefatlarda tüm zamanların zirvesi günlük 17.704 ile 3 Şubatta görülmüş. O tarihten sonra 15 Marta (7.202) kadar %59,3 gerilemiş. Ancak ardından 29 Nisana kadar (14.968) yine bir yükseliş gözleniyor. Bu defa artış  1,08 misli fazla. Sonrasında izlenen azalma ise 5 Hazirana kadar (10.720) sürmüş. Düşüş oranı bu kez %28,4 olmuş. Azalmanın bu şekilde devam ettiği ancak 15 Marttan (7.202) hala yüksek olduğu görülüyor.

Toplam vaka 174 milyonu (174.327.080), vefat sayıları 3 milyonu (3.755.614) geçti. Günlük vakalar 445 bin seviyesinde. 27 Ocakta bu tablo 146 milyon (146.628.322) , 3 milyon (3.102.588) ve 849 bin (849.130) şeklindeymiş. O günden bu yana vakalar %18,9 artmış. Vefatlardaki artış %21,0 görünüyor. Günlük vakalar ise neredeyse yarısı kadar (% 90, 8) azalmış.

1 milyon kişi başına vaka sayısı bugün itibariyle 22.419, 27 ocakta 18.857 imiş. Artış vaka artışına paralel  (%18,9) gözüküyor. Tüm vakaların 19,17% si, vefatların 15,93% si ABD'de. Gerileme 27 Ocaktaki 21,9% ve 18,4% e göre bariz. Hindistan vakaların 16,69% sini, vefatların 9,41% sini, Brezilya ise 9,82% ve 12,77% sini oluşturuyor. Buna göre Brezilya ölümlerde konumunu muhafaza ederken, Hindistan vaka sayılarında Brezilyayı geçmiş durumda. Türkiye  bu skalada vaka oranıyla (3,04%) 5.nci, vefatlarda (1,29%) 21.nci ve bu oranlar 27 Ocağa göre (3,16%-1,24%) çok fazla değişmemiş görünüyor.

Vaka sıralamasında ilk beş: ABD 33.420.582, Hindistan 29.089.069, Brezilya 17.122.877, Fransa 5.663.717 ve Türkiye 5.306.690 şeklinde. 27 Ocağa göre tek değişiklik Türkiye'nin Rusya ile yer değiştirmiş olması. Rusya 5.096.657 ile 6.ncı durumda. 4,5 ay önce Türkiye'de o gün itibariyle vaka sayısı 4.629.969 (ile 6.ncı),  Rusya 4.708.640 (ile 5.nci) idi. Diğerlerinin sıralaması aynı: ABD 32.103.720, Hindistan 16.960.172, Brezilya 14.340.787, Fransa 5.456.417. 

Vefatlarda sıralama şöyle değişiyor: ABD 598.355 (%15,93), Brezilya 479515 (12,77%), Hindistan 353528 (9,41%1), Meksika 229.353 (6,11%), Peru 186.511 (4,97%), İngiltere 127.860 (3,40%), İtalya 126.767 (3,38%), Rusya 122.802 (3,27%), Fransa    109.331 (2,91%), Kolombiya 92.923 (2,47%), Almanya 89.592 (2,39%), Arjantin 83.272 (2,22%), İran 81.519 (2,17%), İspanya  80.332 (2,14%), Polonya 74.363 (1,98%), Ukrayna 53.503 (1,42%) ve Türkiye 48.428 (1,29%) Buna göre Türkiye vefatlarda dünyada %1,29 ağırlıkla 17.nci sırada.

27 Ocak itibariyle vefatlarda sıralama şöyle idi: ABD 571.753, Brezilya 390.797, Hindistan 192.311, İngiltere 127.428 ve İtalya 119.238. Rusya 106.434 ile 6.ncı, Fransa 102.190 ile 7.nci. Türkiye 4,5 ay önce bu listede 38.358 vefatla 19.ncu sıradaydı, şu an 17.nci sırada.

Günlük vaka sayılarına göre dünyada ilk 10 şöyle oluşmuş: Hindistan 92.596 ile 1.nci, Brezilya 85.748 ile 2.nci, Arjantin 29.757 ile 3.nci, ABD 22.314 ile 4.ncü,  Kolombiya 18.586 ile 5.nci, İran 10.598 ile 6.ncı, Rusya 10.271 ile 7.nci, Güney Afrika 8.881 ile 8.nci, Endonezya 7.725 ile 9.ncu, İngiltere 7.312 ile 10.ncu. Bu listede Türkiye 6.454 günlük vaka ile 11. nci sırada. 27 Ocakta bu sıralama şöyle idi: 1.ABD 151.616, 2.Brezilya 61.963, 3.İspanya 36.435, 4.Fransa 21.860, 5.İngiltere 20.088, 6.Rusya 17.982, 7. Hindistan 12.689, 8.İtalya 10.584, 9. Almanya 9.387 ve 10.ncu Türkiye 7.103.

1 milyon kişi başına vaka sayıları itibariyle de ilk 15 şöyle görünüyor:21.nci Çekya 155.638 ile 1.nci sırada, 26.nci İsveç 104.699 ile 2.nci sırada, 1.nci ABD 101.411 ile 3.nci sırada, 20.nci Hollanda 95.557 ile 4.nci sırada, 28.nci Belçika 93.137 ile 5.nci sırada, 9.nci Arjantin 89.867 ile 6.nci sırada, 4.nci Fransa 84.437 ile 7.nci sırada, 3.nci Brezilya 81.022 ile 8.nci sırada, 11.nci İspanya 78.884 ile 9.nci sırada,  22.nci Şili 75.666  ile 10.nci sırada, 14.nci Polonya 74.944 ile 11.nci sırada, 12.nci Kolombiya  73.116 ile 12.nci sırada, 8.nci İtalya 70.344 ile 13.nci sırada, 7.nci İngiltere 68.273 ile 14.nci sırada ve 5.nci Türkiye 63.817 ile 15.nci sırada bulunuyor.  

Listenin geri kalan kısmı şöyle devam ediyor: 17.nci Peru 61.733 ile 16.nci sırada, 27.nci Romanya 55.619 ile 17.nci sırada,  16.nci Ukrayna 54.385 ile 18.nci sırada, 10.nci Almanya 44.689 ile 19.nci sırada, 23.nci Kanada 36.778 ile 20.nci sırada, 13.nci İran 35.890  ile 21.nci sırada, 6.nci Rusya 34.731 ile 22.nci sırada, 25.nci Irak 31.636  ile 23.nci sırada, 19.nci Güney Afrika 29.144 ile 24.nci sırada, 2.nci Hindistan 21.381 ile 25.nci sırada, 15.nci Meksika 19.291  ile 26.nci sırada, 

Halbuki 27 Ocakta il 10 sıralaması başka idi: 1.ABD 77.331, 2. İspanya 55.834, 3.İngiltere 55.539, 4.Fransa 45.776, 5.Brezilya 42.271, 6.İtalya 41.265, 7.Türkiye 29.371, 8.Almanya 26.026, 9.Rusya 25.324, 10.Hindistan 7.857.   

Dünyada virüs bulaşan insan sayısı bugün itibariyle nüfusa göre 1 milyon kişiden 22.419'i demek. Salgında ölenler yılbaşından bu yana %2,15 oranında /Vefat/Vaka sayısı) seyrediyor. Bu şu demek hastalanan 1 milyon kişiden 21.543 kişi ölmüş.

Bu arada dünyada 86 farklı aşının geliştirilme çalışması sürüyor. Bu zamana kadar toplam 12 aşı onay almış.Tarihin en büyük aşılama kampanyası devam ediyor. En son, 178 ülkede 2,23 milyar dozdan fazla aşı uygulandı. Aşılamada Çin 808,9 milyon dozla ilk sırada yer alırken, ABD 304,7 milyon dozla ikinci sırada, Avrupa Birliği ülkeleri ise 279,8 milyon doz aşı ile üçüncü sırada yer aldı.

Güncel verilere göre dünyada 20 milyonun üstünde aşı uygulanan 15 ülke şöyle: Çin 808,9 milyon, ABD 304,8 milyon, , Hindistan 242,5 milyon, Brezilya 75,0 milyon, İngiltere 69,3 milyon,  Almanya 56,6 milyon, Fransa 40,8 milyon, İtalya 39,7 milyon, Meksika 34,7 milyon, Rusya 33,0 milyon, Türkiye 31,8 milyon, İspanya 30,57 milyon, Endonezya       30,4 milyon, Kanada 27,1 milyon ve Polonya         22,7 milyon.

Milyonlarca doz aşıyı tedarik etmenin ve dağıtmanın, şimdiye kadar üstlenilen en büyük lojistik zorluklardan biri olduğu düşünülüyor. Küresel olarak, en son günlük aşılama 35.1 milyon doz olarak kaydedildi. Araştırmalara göre, bu hızla ilerlenmesi durumunda iki doz olarak uygulanan bir aşı tipi ile dünya nüfusunun yüzde 75’inin aşılanması tahmini olarak 5 yıl alacak.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder