Üç aylar sonrası Şevval günlerinin 7.ncisindeyiz. Oruçlu olanlar bugün dördüncü oruçlarını tutuyorlar, Allah kabul etsin.
Bu arada Corona günlerinin de 433.ncüsünü geride bıraktık. 1 Hazirana
kadar kontrollü-ihtiyatlı normalleşme dönemi içindeyiz.
Öte yandan üç ayların başlangıcından bu yana devam ettirdiğimiz her gün bir "esma"yı anma geleneğimiz de
sona ermek üzere. Bugün sırada Esma ül Hüsna'nın doksanaltıncısı "El-Hâdî" ile Peygamberimizden (asv) rivayet edilmiş bir “Hidayet duası" var.
EL-HÂDÎ: الهادي “Doğru
yolu bulmak; yol göstermek,
rehberlik etmek”
anlamındaki hüdâ (hedy,
hidâyet)
kökünden
türemiş
bir sıfat olup “yol gösteren, hayır ve mutluluk veren bir hedefe rehberlik
eden” mânasına
geliyormuş.
Kur’ân-ı Kerîm’de birçok yerde Allah’a nisbet edilen hidâyet
kavramının kullanılışını göz önünde bulunduran âlimler hâdî isminin mânasını, “insana hayatını sürdürebilmesi için gerekli olan akıl, muhakeme ve zaruri
bilgileri veren; ebedî mutluluğunu sağlayacak mânevî yolu ona gösteren” şeklinde iki noktada yoğunlaştırmışlar.
Râgıb el-İsfahânî, hidâyete “lutufla rehberlik etme” anlamını verdikten sonra Kur’an
terminolojisinde yer alan hidâyeti dört gruba ayırarak ele almış: a) Allah’ın her mükellefe verdiği akıl, zekâ
ve zaruri bilgiler; b) Peygamberler
ve kitaplar yoluyla hak yoluna çağırması, c) Çağrısını benimseyene lutfettiği tevfik; d) Âhiret
hayatında sadık kullarını cennete koyması. [1]
Abdülkāhir el-Bağdâdî ise beşerin maddî ve mânevî hayatına yönelik olarak hâdînin içerdiği ilâhî lutufları yedi grup halinde sıralamış: Aklî
ve dinî
delilleri açıklayan
(mübeyyin),
yolunu şaşırmışlara rehberlik eden (mürşid), içtimaî hayata düzen veren (muslih), sapıklıktan kurtaran (münkız),
canlılara yaşama yöntemini
ilham eden (mülhim),
inanacak kalplerde hidâyeti yaratan (hâliḳ), gerçeğe kılavuzluk yapan (delîl).[2]
Hidâyet kavramı birçok âyette fiil sîgalarıyla Allah’a nisbet edilmiş. Hâdî
ismi, geçtiği
on âyetin
ikisinde Allah’a,
ikisinde Hz. Peygamber’e izâfe edilmiş, diğer yerlerde ise belli bir merci
zikredilmemiş.[3]
Hâdînin
Allah’a
izâfe
edildiği âyetlerin
birinde O’nun
iman edenleri dosdoğru bir yola yönelteceği ifade edilmiş (el-Hac 22/54), diğerinde de
hidâyet
edici olarak O’nun
kâfi
geleceği belirtilmiş (el-Furkān 25/31).[4]
Hidâyet, çeşitli fiil sîgalarıyla birçok hadis metninde de Allah’a nisbet edilmiş. [5]Hâdî ismi esmâ-i hüsnâ hadisinin Tirmizî [6]
rivayetlerinde geçtiği
gibi, Hz. Peygamber’in hitabete başlarken genellikle tekrar ettiği hamd cümlelerinde,
“Allah’ın
saptırdığını hidâyete
erdirecek hiçbir
kimse yoktur” mânasında
yer almış [7]. [8]
'O' hidâyete kavuşturan, Hidayet veren, Hidâyet verici, istediği kulunu hayırla muvaffak kılan, murâdına erdiren, Hidayet lütfederek batıldan ve dalaletten uzaklaştıran, istediğini doğru yola ulaştıran, bütün canlılara yol gösteren" demek.
HİDAYET
DUASI:
İbni Mes’ud (ra)’den rivayet edildiğine göre Nebi (sav) şöyle dua edermiş:
"Allahümme innî es'elükel-hüdâ ve't-tüka ve'l-'afafe ve'l-ğınâ" [9]
“Allahım! Senden hidâyet, takvâ (sorumluluk bilinci), iffet ve gönül zenginliği isterim."
[1] (el-Müfredât,
“hdy” md.)
[2] (el-Esmâʾ
ve’ṣ-ṣıfât, vr. 239a-b)
[3] (bk. M.
F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, “hdy” md.)
[5] (bk.
Wensinck, el-Muʿcem, “hdy” md.)
[6] (“Daʿavât”,
82) ve İbn Mâce (“Duʿâʾ”, 10)
[7] (bk.
Müslim, “Cumʿa”, 45-46)
[9] (Müslim,
Zikir 72, Tirmizî, Daavât 72,İbni Mâce, Dua 2 )
Şevval günlerinin 8.ncisindeyiz. Oruçlu olanlar bugün beşinci oruçlarını tutuyorlar, Allah kabul etsin.
Bu arada Corona günlerinin de 434.ncüsünü geride bıraktık. 1 Hazirana kadar kontrollü-ihtiyatlı normalleşme dönemi içindeyiz.
Öte yandan üç ayların başlangıcından bu yana devam ettirdiğimiz her gün bir "esma"yı anma geleneğimiz de
sona ermek üzere. Bugün sırada Esma ül Hüsna'nın doksanyedincisi "El-Bedî" ile Peygamberimizden (asv) rivayet edilmiş bir “İyilik dileme
duası" var.
EL-BEDÎ': البديع
Bed' kökünden türemiş olan el-Bedi ismi; icat etmek, örneksiz ve modelsiz olarak
bir şeyi yapıp ortaya koymak, inşa etmek, iş yapmak, bir konuda ilk olmak,
eşsiz ve benzersiz olmak anlamlarına geliyormuş.
Bedi’ ismi, Allah’ın zâtında ve sıfatlarında misilsiz ve benzersiz olduğunu
ifade ediyor. Yani Allah ‘Muhalefetü’n-lil-havadis’ tir; O’nun yaratmasıyla
sonradan varlık sahasında boy gösteren hiçbir varlık, hiçbir cihetle O’na
benzemez.
El Bedi; ilk yaratan, yaratmaya ilk başlayandır. Zatında,
sıfatlarında ve fiillerinde eşsiz, benzersiz olandır. Yaratmasının ve
hikmetinin acaipliklerini ızhar eden, gösterendir. Zaman, mekân, madde ve alet olmaksızın
yaratandır. Ol demesiyle dilediği şeyi oldurandır. Başkalarının yardımına
muhtaç değildir, insani özelliklerden uzak ve münezzehtir.
Rabbimiz için Kur’anda şu şekilde kullanılmış:"O göklerin ve yerin
yaratıcısıdır. Bir şeyi yaratmak istediği vakit ona "ol" der, o da
hemen oluverir." (Bakara 117) "Gökleri ve yeri yoktan var eden O'dur.
O'nun eşi olmadığı halde nasıl çocuğu olabilir? Her Şeyi O yaratmıştır ve her şeyi
hakkıyla bilen de O'dur." (Enam 101)
İçinde el Bedî İsm-i şerifi geçen Kur'an ayetleri: Secde suresi 7. Ayet; Bakara
suresi 117. Ayet ve Araf suresi 29. Ayet. Ayrıca bu esma Tirmizî ve Hâkim
listesinde yer almış.
'O' örneksiz misâlsiz,
hayret verici âlemler yaratan, Sanatkârane
ve eşsiz, benzersiz yaratan, yoktan emsali bulunmayan şeyler yaratan, eşi
benzeri olmadan örneksiz yaratan, örneksiz olarak en güzel
şekilde yaratan, Örneksiz, benzersiz, hayret verici âlemler
icâd eden, yaratandır" demek.
İYİLİK
DİLEME DUASI:
“Allahümme’c’alnî mine’llezîne iza ehsenu ‘s-tebşeru ve iza esâu’stağferû” [1]
“Beni iyilik işledikleri zaman sevinen ve kötülük yaptıkları zaman bağışlanma dileyen kullarından eyle.“
[1] (İbn
Mâce, Edeb,57)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder