04 Şubat 2021 21:00 Perşembe CORONA GÜNLERİ..............................Mutasyonlu varyantlar

Corona mutasyon

Mutasyon; bir organizmanın veya virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişikliğe deniyor. Son olarak ülkemizde 128 kişide ve 17 ilimizde mutasyonlu koronavirüs görüldü.

Sağlık Bakanı Koca, "Virüsün mutasyona uğramış olması şimdilik aşı çalışmalarını etkilememektedir. Ancak yeni mutasyonlar aşı çalışmalarını da zorlayabilir. En büyük silahımız halen maske ve mesafe kuralına uymak" dedi.

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sema Turan ise, "Mutasyonla ilgili çok fazla sayıda haber ve bilgi çıkmış durumda. Dünyadan da sürekli bilgi geliyor. İngiltere'de başlayan mutasyonların duyurulmasıyla birlikte en büyük merakımız 'mutasyonun hastalık şiddeti üzerine etkisi ne olacak?' oldu. Şu anda hastalık şiddetine dair olumsuz bir bilgi elimize gelmedi; dünyadan da ülkemizden de. Evet; bazı mutasyonlar gerçekleşti. Ama hastalığın şiddetini arttırdığına dair bir kanıt şu an elimizde yok.

Kişisel olarak şunu söyleyebilirim ki virüs yaşamını devam ettirmeye çalışıyor. Her türlü önlemi arttırdığımızda virüs başka bir yol deniyor. O nedenle mutasyona uğruyor. Bu tam da bir savaş gibi aslında. Bu mutasyonların sonucunda hastalık şiddetini etkileyen bir durumla ben yoğun bakımlarımızda karşılaşmadım'' ifadelerini kullandı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca son olarak birkaç gün evvel: "Riskli mutasyonlar sınır tanımadan yayılıyor. Ülkemizdeki İngiltere mutasyonu 196 oldu" açıklamasını yapmış ve kritik uyarılarda bulunmuştu:

"İki Güney Afrika, bir de Brezilya varyantı ile karşılaşıldı. Yeni mutasyonların görüldüğü ve vakaların yeniden artışa geçtiği bugünlerde tedbirlerden taviz vermeden mücadelemizi sürdüreceğiz. Vaka sayısının yeniden artışa geçmesi daha fazla dikkatli davranmamızı gerektirmektedir. Hareketliliği artıracak, bir araya gelmeleri, toplanmaları sağlayacak her türlü ortamdan uzak duralım. Kapalı ve kalabalık yerlerden özellikle kaçınalım."

Varyantlı mutasyonlar

Coronavirüsteki mutasyon haberleri “varyant” terimini gündem yaptı. Bazı özellikleriyle grubundan ya da ana tipten sapmış herhangi bir şey; varyant olarak adlandırılıyor. Bu bağlamda bir virüsün genetik kodunda meydana gelen çok küçük değişiklikler sonucu ortaya çıkan yeni türlerine viral varyant deniyor. Yani her genetik değişim bir dizi varyant demek.

Geçen yıl aralık ayından bu yana hızla dünyaya yayılan Covid-19 virüsünün mutasyona uğramış varyantları başta İngiltere olmak üzere, Güney Afrika ve Brezilya'da ortaya çıktı. Bunlar bulaşma yeteneklerinin yüksek olması nedeniyle salgın hızını daha da artırıyor.

Dünyada ilk varyant İngiltere'de 2020 yılı Eylül ayının ikinci yarısında çıktı. Söz konusu varyant, özellikle aralık ayında İngiltere'nin güneyinde "sıkı kapanma" önlemlerine rağmen hızla yayılarak baskın hale geldi. Şu ana kadar yapılan incelemelerden mutasyonlu virüsün bulaşma hızının ve ölüm oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmalar, tüm yaş gruplarını etkilediğini gösteriyor. Yükselen vaka sayıları, ağır hasta ve ölüm sayılarının artması İngiltere’de sağlık sistemi üzerinde büyük bir baskı oluşturmuş durumda.

İngiltere dışında pek çok ülkeye de yayılan mutasyonlu virüs, özellikle İrlanda ve Portekiz'in yanı sıra İsviçre ve Danimarka'da da toplum içi bulaşmalardaki payını artırdı. Şubat ayı ortalarında da Türkiye'de çoğu yurt dışı seyahatle ilişkili 17 ilde, 114'ü İngiltere varyantı olmak üzere 128 kişi hastalandı.

Güney Afrika'da görülen varyant ise şu an itibariyle 31 ülkede tespit edilmiş bulunuyor. B.1.351 olarak isimlendirilen ikinci varyant, 2020 yılı Aralık ayında Güney Afrika'da yaz aylarına rağmen yaşanan ikinci dalga sırasında görülmüş. İlk çalışmalar, bu varyantın doğal enfeksiyon ve aşılama sonrası gelişen antikorlar tarafından nötralizasyona karşı dirençli olabileceğini gösterdi. Ancak bu mutasyonların tedavi amaçlı kullanılan bazı antikorların etkinliklerini de azalttığı belirlendi.

P1 olarak kodlanan Brezilya varyantı ise Amazon eyaletinde yaygın halde görülmüş. Daha önce bu bölgede yaygın enfeksiyon nedeniyle Kovid-19 için toplumsal bağışıklığa erişilmiş olduğu düşünülüyordu. Ancak 2020 yılının sonunda başlayan ani vaka artışlarıyla Covid-19'u atlatan kişinin iyileştikten sonra yeniden hastalandığı anlaşıldı. Bu nedenle oluşan "re-enfeksiyon"lar dünyada ciddi tedirginliğe yol açmış durumda.

Bu varyant, enfeksiyonu daha önce geçirmiş kişiler arasında yayılabilme yeteneğinden dolayı yüksek riskli görünüyor. Dikkatle izlenen bu varyantın hastalığın seyri ve ölüm oranları üzerindeki etkileri henüz belli değil. Ancak, söz konusu varyantın Japonya ve Güney Kore'de Brezilya seyahatinden dönenlerde de görüldü.

Peki, Koronavirüste yeni varyantların özellikleri neler? Bir kere Bulaştırıcılığı daha fazla. İkincisi İnsan hücrelerine daha kolay tutunabiliyor. Üçüncüsü 60 yaş üzeri kişilerde yüzde 30-40 daha öldürücü ve son olarak da Aşılara karşı daha dirençli görünüyor. Sonuç olarak mutasyonlu varyantlar şunu gösteriyor: Biz onunla mücadele ettikçe virüs de yaşamak için direniyor. Her türlü önleme karşılık virüs başka başka yollarla hayatta kalmaya çalışıyor.  Bilim insanlarına göre mutasyona uğramasının sebebi bu. Bu adeta bir savaş gibi.