01 Temmuz 2020 Çarşamba 22:00 CORONA GÜNLERİ........................Kayıp yıl 2020

2020 üzerine

2020 başından beri bir çok kriz, çatışma, felaket ve salgın sebebiyle adeta 'kayıp bir yıl' olarak yaşanıyor. Allah encamımızı hayır eylesin ama geri kalan aylarda da pek 'normale dönmek' mümkün değil gibi gözüküyor.

2019 yılı politik, ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan zorlu bir yıldı. Bu yüzden tüm dünya 2020’nin sağlık ve huzur dolu bir yıl olması için umutlanırken yenisi eskisini arattı. Farklı dileklerle de olsa insanların 2020'den ortak beklentisi her şeyin daha iyi olmasıydı. Bu beklenti kimi için daha iyi bir ev, kimi için kaybettiği sağlığı, kimi için hayat standartını yükselteceği daha iyi bir maaş, kimi için hak ettiği terfi.

Ama şu ana kadar olmadı. Küresel çapta yangınlar, çakılan petrol fiyatı, allak bullak olan borsalar, düşen uçaklar, depremler, şehitler, dünyaya yayılan corona virüs salgını..2020 adeta bir felaket yılı olarak geçiyor. İlk 3 ayda bile zincirleme olarak peş peşe dünya tarihine damga vuracak olaylar yaşandı. 

Felaketler yılı

Son zamanların en büyük küresel yangını Avustralya’da çıktı. 2019 yılının Temmuz ayında Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaletinde başlayan orman yangınları, 2020’nin Mart ayına dek sürdü. Ocakta uzaydan bile görülebilen yangınlarda 28 kişi öldü, 2 bin ev 10,3 milyon hektar alan kül oldu. Yapılan en son açıklamaya göre 1,25 milyar hayvanın yangınlarda ya da dolaylı olarak telef olduğu tahmin ediliyor. Avustralya’nın uğradığı felaket bununla da kalmadı ülke yangınların ardından sel felaketi, kum fırtınası ve ceviz büyüklüğündeki dolu yağışını yaşadı. Avustralya’da 2017’den beri yükselen sıcaklıklar, düşük yağış ve kuraklık koşulları hüküm sürüyordu. Son felaket eski Avustralya başbakanı Kevin Rudd tarafından “ulusal kıyamet” olarak adlandırıldı ve 8 ayın sonunda ancak söndürülebildi.

Ülkemizde 22 Ocak’ta Manisa’nın Aksihar ilçesinde meydana gelen 5.4 büyüklüğündeki ilk depremin ardından kent günlerce sallandı. Zaman zaman 4’ün üzerine de çıkan sarsıntılar İzmir, Balıkesir ve İstanbul’dan da hissedildi. 24 Ocak akşamı Türkiye bir kez daha bir depremle sarsıldı.  Merkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremde 37’si Elazığ’da, 4'ü Malatya’da olmak üzere 41 kişi hayatını kaybederken bin 607 kişi de yaralandı. Depremi izleyen günler içerisinde binden fazla artçı deprem yaşandı. Bu depremlerin en büyüğü 5,4 olarak ölçülürken, 4 üzerindeki artçı sarsıntıların toplam sayısı da 22 oldu. Kentin yüzde 30’unu etkileyen sarsıntının ardından binlerce kişi eksi 15 derecelere düşen kış soğuğunda çadırlarda yaşam mücadelesi verdi.

Türkiye’nin yüreğini yakan başka bir afet haberi de Van’dan geldi. Van’da da çığ felaketi 41 can aldı. Bahçesaray karayolunda 5 Şubat’ta üzerine çığ düşen minibüsteki 2 kişiyi kurtarma çalışmaları sürerken, can kurtarmaya gidenler bölgeye düşen ikinci çığda canlarından oldular. 11 asker, 9 korucu, 2 itfaiye erinin aralarında bulunduğu 41 kişi hayatını kaybetti. Aynı gün Pegasus Havayolları’nın İzmir-İstanbul seferini yapan uçağı, Sabiha Gökçen Havalimanı’na inişi sırasında pistten çıktı. İçinde ikisi bebek 177 yolcu ve altı mürettebat bulunan uçak savrularak üçe bölündü. Kazada üç kişi öldü, 180 kişi yaralandı.

Rusya destekli Suriye Rejim ordusu, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına yoğun topçu atışı ile saldırdı. Saldırıda, 7 asker ve bir sivil personel şehit oldu. Saldırının ardından TSK’ya ait Fırtına obüsleri ve topçuları rejim mevzilerini ağır şekilde vurdu. Yine 27 Şubat 2020’de ateşkes kararına uymayan Rusya destekli Suriye Rejim ordusu,  İdlib’de 400 askerin bulunduğu Türk Silahlı Kuvvetlerine ait piyade taburuna hava saldırısı düzenledi. Saldırı sonucunda 36 Türk askeri şehit düştü.

27 Şubat 2020’de gerçekleşen İdlib saldırısı sonucu Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın talimatı ile Türkiye Suriyeli mültecilere Avrupa’ya gitmeleri için sınır kapılarını açtı.  Açıklamanın hemen ardından başta Suriyeli, Iraklı ve Afgan mülteci ve göçmenler Avrupa’ya gitmek için Edirne üzerinden Yunanistan ve Bulgaristan’a doğru yola çıktılar.

Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkıp hızla tüm dünyaya yayılan ve henüz tedavisi bulunamayan corona virüsü 6 aydır dünyayı esir almış durumda. DSÖ 11 Mart 2020 tarihinde Koronavirüs’ün ’pandemik’ seviyede olduğunu açıkladı. Haziran sonu itibariyle ölenler 500 bine yaklaştı, virüs bulaştığı tespit edilen kişi sayısı ise 10 milyonu geçti. Covid-19 koronavirüs Antarktika hariç tüm kıtalara ve 170’den fazla ülkeye yayılmış durumda.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile Rusya’nın liderliğindeki örgüt üyesi olmayan ülkeler üç yıldır OPEC adı altında birlikte hareket ederek üretimlerini gönüllü olarak kısmışlardı. Ancak günde 2,1 milyon varil petrolü piyasadan çekerek fiyatları yükselmesine neden olan anlaşmanın uzatılması için geçen hafta yapılan görüşmeler Rusya’nın üretimi daha da kısmayı kabul etmemesi üzerine başarısız oldu ve taraflar anlaşmadan vazgeçti. Bunun üzerine 9 Mart 2020 Pazartesi günü petrol fiyatları yüzde 30 düştü. Bu sonuçla, ham petrol fiyatları Şubat 2016’dan bu yana en düşük seviyelerine geriledi. Bu seviye petrol fiyatlarında 1991 Körfez Savaşı’ndan bu yana en sert düşüş anlamına geliyor.

Amerikan borsaları, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 11 Mart günü akşam saatlerinde koronavirüs’ün artık ’pandemik’ seviyede olduğunu belirtmesinin ardından yoğun bir satış trafiği ile karşılaştı. 11 Mart gününü yüzde 4 düşüşle kapatan Amerikan borsası, kapanıştan sonra ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’dan gelen tüm seyahatleri 30 gün süreyle askıya aldıklarını duyurmasının ardından 12 Mart tarihine yüzde 7’lik bir düşüş daha yaşadı. Bu düşüşün ardından işlemler 15 dakikalığına durduruldu. ABD borsaları dışında Türkiye, Almanya ve Brezilya’da da düşüş yaşandı. Dolar/TL kuru 7 lira seviyesine çıktı. Almanya’da ise Frankfurt Borsası, yüzde 5,8 azalarakTemmuz 2016’dan bu yana en düşük seviyesine geriledi. Böylece borsadaki DAX endeksi Mart ayının başından bu yana yüzde 16’nın üzerinde değer kaybı yaşadı. Dünya borsaları krizin eşiğinde.

Bu yıl Doğu Afrika’da son 70 yılın en büyük çöl çekirgesi istilası gerçekleşti. Çekirge istilası, Afrika’da başladıktan sonra yayılım gösterdi ve dünya gündemine girdi. Birleşmiş Milletler (BM), Doğu Afrika ülkelerindeki çiftçilerin hayatını zorlaştıran çöl çekirgesi sürülerinin yeniden etkisini artırabileceğini söyledi. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) yayımladığı durum raporunda, Afrika Boynuzu bölgesinde özellikle Kenya, Somali ve Etiyopya’da durumun kritik seviyede olduğuna ve yeni çekirge sürülerin oluşmaya başladığını belirtti.

İran Devrim Muhafızları'nın lideri Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymaninin ABD tarafından öldürülmesinden sonra İranda peş pese facialar yaşandı.  Bölgede gerilimi daha da tırmandıran suikast sonrası Süleymani’yenin cenazesi oluşan izdiham nedeniyle birkaç gün boyunca gömülemedi. İzdihamda 50 kişi hayatını kaybetti. İran, ABD'nin Irak'taki üslerine saldırdı ama başarılı olamadı. Sadece maddi hasar verebildi. Ancak iki ülke arasındaki gerginliğin kurbanı Ukrayna Havayollarının Boeing 737 tipi yolcu uçağı oldu. Kalkışından kısa süre sonra düşen uçakta bulunan yolcu ve mürettebattan oluşan 176 kişiden kurtulan olmadı. İlk yapılan açıklamalar uçağın teknik arıza nedeniyle düştüğü yönündeydi. Fakat, sonra İran'dan kalkan uçağı ABD füzesi sanan İran'ın düşürdüğü ortaya çıktı. İran özür diledi.