130 17 Şubat 2014 Pazartesi 06:44 KÜÇÜK/BÜYÜK ŞEYLER.............Köyümün tozu

Köyümün tozu

Köyden Susurluğa göçtüğümüzde dört yaşında filan olmalıyım. Kanatları olmayan çıplak bir öküz arabasında, içinde buğday mı, yoksa mısır mı olduğunu bilemediğim bir çuvalla birlikte yolculuk ettiğimi hatırlıyorum. 

Ahşap portalı evimizin önünden köyün aşağısına doğru inen taş yolda doğrusu bu yolculuğumuzun ne anlama geldiğini henüz bilmiyordum. Büyüklerimin üzülüp üzülmediğini, ağlayan olup olmadığını da. 

Sadece taşların üstünde gıcırdayan, sarsılarak giden araba ve hergün altında oynadığımız, dallarıyla bana eğilmiş "gitme !" der gibi bakan koca ağaç aklımda. 

Köyümüz 93 harbi denilen Osmanlı Rus savaşı sırasında Artvin tarafından göçen yedi ailenin yerleştirildiği yamaç, taşlık bir yer. O zaman göçer halde bulunan yörüklerle birlikte kurulup gelişmiş. 

Bizimkilerin ahşap üzerine, yapı ve çiftçilik üzerine ustalıkları varmış. Bir de okumuş insanları, dini bilgileri. Yörükler de hayvancılık ve el sanatlarında tecrübeliymişler. Çalışmış, çabalamış birlikte köyü imar etmişler. Aralarında kız alıp kız vermişler. Akraba olmuşlar zamanla. Evleri, camisi, okulu, kahvesi, çeşmeleri, bahçe, bağ ve harman yerleriyle köy 70 yıl içinde canlı bir yerleşim yerine dönüşmüş.

Çocukluğumun düğünleri işte böyle renkli ve zengin bir ortamda oluyordu. Gürcü insanı zaten neşeli, sıcak, konuşkan ve canlıdır. Kendine özgü kültürü ve folkloruyla etrafına renk katar. Dili, yemekleri, akrabalık ilişkileri, müziği ve oyunlarıyla bambaşkadır. Hele de düğünleri. Gürcüler düğünlerinde gelenek ve görenekleriyle bütün hünerlerini gösterirler konuklarına. En azından benim çocukluğumda, özellikle  kendisi gibi bir gürcü köyü olan Cumhuriye'den, diğer çevre köylerden gelen akrabalarla bir şölen havasında geçerdi düğünler.

Mızıka ya da akordion eşliğinde gençler, ellerindeki sopalarla tahtaya vurarak tempo tutarlar, karşılıklı sıralanan kızlar ve erkekler de "tinikana" oynarlardı. Hepsi kafkas kökenli olduğu için bu oyun biraz çerkez oyunu gibiydi. Elinde değnek olan bir adam birlikte oynaması istenen kızla oğlanın arasına çizgi çeker, onlar da çıkıp oynarlardı.  

Kız selam verip ayrılmadan erkek asla oyundan çıkamazdı. Bu yüzden birbirini seven gençler, hele de kız inatçıysa, ayakkabılarını da çıkarıp dakikalar boyu döner dururlardı alanda. Bu arada köyün adamları, boğazına güvenen delikanlıları da kendine özgü bir nara atarlardı. Tiz sesten, nameli, uzun bir haykırıştı bu. Hem çalanı, hem oynayanları daha da coştururdu.

Oyunlar sadece bundan ibaret değildi tabi. Mesela kızlı erkekli, ayakta, serçe parmaklarıyla tutuşup daire halinde "cilveno nanayda" oynamak vazgeçilmezdi. Bu oyun, nakarat dışında bilenlerin karşılıklı maniler söylediği, ne zaman biteceği belli olmayan uzun bir beraberlik fırsatıydı gençler için. Orta yaşlılar, daha çok topal havası gibi horona benzeyen oyunlar oynarlardı. Çocuklar fır dönerdi ortalıkta, anneler bir çocuklarına, bir oynayanlara bakar, bu arada yanlarındakilerle de bol bol konuşurlardı.

Bir tarafta mutlaka yemek kazanları kaynardı. Öbür yanda kurulu sofralarda gelen misafirler yedirilir içirilir, bu arada bol bol hoş beş yapılır, hal hatır sorulurdu. Akraba gençler pervane gibiydiler. Sofraların, biri biter öbürü donatılırdı. Öyle parayla aşçı, garson tutmak diye bir şey yoktu o zaman. İmece gibi bir şeydi bu hizmet. Ne de olsa bugünün yarını vardı ve onların da bir gün düğün dernek vakitleri gelecekti. 

Nihayet düğün dağılmaya yüz tutup, saat bir hayli geç olunca  misafirlerin paylaşılma zamanı gelirdi. Düğün evinin akrabaları, komşuları, uzaktan gelen misafirleri evlerine götürmek için adeta birbirleriyle yarışırlardı. Bu saatlerde biz çoktan uyumuş olurduk. Sonuçta geç te olsa herkes uyuyacaktı elbet. Çünkü, ertesi gün davul zurnalı, dualı gelin alayı vardı ve oynanacak, zıplanacak, şeker leblebi toplayacak çok zamanımız olacaktı.

İşte böyle. Çocuk gözüyle masal gibi renkliydi köyümün düğünleri. Bir başka güzellikti benim için o zamanlar. Seneler sonra çocuklarımla gittiğim köyümde doğduğum evi, altında oynadığım ulu ağacı ve çeşmeleri doya doya seyrettim. 

Köy küçülmüş, seyrekleşmiş gibiydi. Evimizin portalarını okşadım, elif okuduğum caminin tanıdık kokusunu çektim ciğerlerime. Ne çavuş ağaların üç katlı ahşap evi, ne de bize küçükken koskocaman gelen bahçesi artık o kadar büyük değildi. Siyah sert taş döşeli yol parke olmuştu ve çok dar geldi bana. Bisküvi, lokum, şeker aldığımız bakkal dükkanı körelmiş, taş evler viraneleşmişti. Çeşmeleri hala akıyordu bereket, ama sanki o zamanki gibi gürül gürül değildi. Köydeki şen şakrak sesler gitmiş, yerine bir sessizlik, bir ıssızlık çökmüştü.

Ailemin Susurluğa göçmesi neden bilmiyorum, ama belli ki köyden şehre kaçış benimkilerle sınırlı kalmamıştı. İnsanlar, önden giden akrabalarının yakınına, yanıbaşına derken orda bir mahalle oluşturmuşlardı. Arkalarında bıraktıkları ise kökleyip açtıkları yalnız kalmış tarlalar, bakımsız kalmış bahçeler ve artık meyve bile vermeyen boynu bükük bağlardı. 

Bunlar başkaları için belki küçük şeyler. Herkesin çocukluğu kendisine özeldir. Büyütecek ne var bunda ? Belki, doğrudur. İnsanın ne çocukluğu, ne de anıları geri geliyor. Fakat anladım ki, taş toprak ağaç su hepsi insanla şenleniyor. Onları canlandıran, renklendiren insandır, gençtir. Çocuk sesidir hayatı güzel yapan, çocuk gözüdür o geçmişi unutturmayan.

Harman yeri olarak kullanılan "alfattarla"dan geçerken gözlerim buğulandı, kulağıma sesler doldu, aklımdan çocukca anılarım geçti bir bir. Bir türkünün nağmeleri dadandı dilime,

"Yarim senden ayrılalı, hayli zaman oldu gel gel / bak gözümden akan yaşa, ahu revan oldu gel gel"

"Baba ne ağlıyorsun ?" dediler çocuklarım. "Hiç" dedim, "Hiç.. ağlamıyorum. Gözüme toz kaçtı galiba."