06 Ocak 2024 Cumartesi TORUNLARIMA MEKTUPLAR.....................ANILAR; 06 Ocak

117 06 Ocak 2014 Pazartesi 20;55 ŞİİR VE TÜRKÜ............................Eserden müessire, bir yol çizer kainat

Eserden müessire, bir yol çizer kainat

Kâinat; Türkçe sözlükteki karşılığı olan Evren, dünya, acunun Mevcudat ve Alemler anlamındaki Osmanlıcası. Var olan, yaratılan, yer gök ve var edilen şeylerin hepsi. Bilimsel açıdan [1] gök cisimlerini barındıran uzay ve uzayda yer alan madde ve enerji biçimlerinin tümü.

Sokrat’a göre “Kainatta tesadüfe tesadüf etmek imkansız.” [2] Her şey o kadar açık ki, büyük İslam Aliminin ifadesiyle elbette ki “Delilleri belli olan şey gizli sayılmaz.” [3] Bu yüzden ona her bakan kendince birşeyler görmüş, yazmış, söylemiş. Ancak sözlerin en doğrusu, en güzeli de uyarmış insanları;

“Göklerde ve yerde Allah’ın varlığını, birliğini, kudretini gösteren nice deliller vardır ki, insanlar yanından geçip gittikleri halde yüzlerini çevirdiklerinden farkına varmazlar." [4]

Türkülerimiz hem şiirsel yapıları hem de ses renkleri itibariyle her zaman kalbimizi titretmişlerdir. Bilhassa şairlerimiz gönül penceresi aralık insanlardır. Bu yüzden şiir, bu toprakların kalp ve gönül  lisanı olmuştur hep.

Orhan Veli “Anlatamıyorum” adlı şiirinde kalbinin derinliklerinde bir şeyler hisseder. O adeta yanı başında, parmaklarının ucundadır, ama yine de ulaşamaz. Çok yaklaşmıştır, sanki kelimeler dudaklarından dökülüverecek gibidir, fakat anlatamaz.

“Bir yer var, biliyorum;/ Her şeyi söylemek mümkün; / Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;/ Anlatamıyorum.” [5]

Benzer bir şaşkınlığı Bedri Rahmi Eyüboğlu da dile getirmiş. Baktığı yerden Kainat aynasının milyar kere milyarlarca parçasını görebilmiş. Bu yüzden hem aynayı, hem kainatı içiçe tasvir etmiş. Fakat o da gerçeğe yaklaşıp onunla hemhal olamayan, gönül aynası paramparça olanlardan.

“Büyük bir ayna kırılmış / Kırılıp yere dökülmüş / Kâinat içine düşmüş / Düşmüş amma paramparça”. [6]

Gördüklerini sadece muhteşem bir manzara, bir resim, bir fotoğraf gibi seyredenler de var tabi ki. Sanatkarın hakkını teslim ederek, o tablolarda ilahi bir şeyler olduğunu hissederek.

“Bu ne muhteşem manzara, bu ne ahenk bu ne ses, / Hiç bir yerde bulamazsın, bu ilahi bir nefes,” [7]

Onların kalbine doğan, çok yaklaştıkları ama bir türlü yakalayamadıkları gerçeği bir halk türküsünde pat diye söyleyivermiş Neşet usta ;

“Her An Gözümde Perdesin / Nere Baksam Sen Ordasın / Mevlâ'm Ayrılık Vermesin / Göğde Uçan Kuşa Leylâ'm” [8]

Aslında bu yaklaşım Niyâzî-i Mısrî  gibi tasavvuf büyüklerinde oldukça sık dile getirilmiş. Bir farkla ki bu defa kainatı görenler onun da ötesine geçebilmişler.

“Her kande baksam görünür gözlerime sırr-ı ezel / Her şey ulaşıp aslına çıktı aradan kainat” [9]

Bazılarına göre kainat ilahi şifreli bir sanat ve elbette ki bu eserin bir tek akıl üstü sanatkarı var.

“Allah'a tanık olur, alemde bütün izler / Her alem yapısında, ilahi şifre gizler / Eserden müessire, bir yol çizer kainat / Hak'kı işaret eden, akıl üstü bir sanat  [10] 

Nihayet Kainat denen şu muhteşem sonsuzluğa bakıp kulluğa ulaşanlar da olmuş. Çünkü baktıkları her şeyde, göklerde ve yerde Allah’ın varlığını, birliğini, kudretini gösteren delilleri görmüşler.

Mesela Şair Turani [11]  onları hatırlatıyor bize. Bakmak düşünmeyle birleşince "görmeye" dönüşüyor demek ki.

Önce, ilgi duymuş  baktıklarına, düşününce hayran olmuş her şeyin ölçüsüne, ahengine;

“Düşündüm şöyle derince / Her bir şey yerli yerince / Aman Ya Rab bu ne ahenk / Bu ne ölçü, bu ne mihenk”

Sonrasında hem ağlamış, hem yalvarmış yaradanına;

“Baktıkça baktım ağladım / Boynumu büktüm ağladım / Ya Rab mutlak varış sana / Sayısız yalvarış sana / Rabbim demeye ehil et / Ve kulluğuna dahil et”

Amin...

--------------------------------------

^[1] Evrenin oluşumuna dair günümüzde en çok benimsenen teori, Bigbang (Büyük Patlama) teorisidir. Bu teoriye göre evren, sıfır hacimli ve çok yüksek bir enerji potansiyeline sahip, sıkışmış bir noktanın patlamasıyla oluştu. İlk patlamanın nasıl oluştuğu, evren meydana gelmeden önce evrenin yerinde ne olduğu ya da evrenin neyin içinde genişlediği sorularına günümüzde bile tam olarak bilimsel bir cevap bulunamamıştır. Keşfedebildiğimiz evrende 400 milyardan fazla galaksi ve 10*1088 yıldız olduğu tahmin edilmektedir.
^[2] Sokrates Kaynak <http://www.kardelendergisi.com/yazi.php?yazi=1105>
^[3] İmam. Gazali,  Kaynak <http://www.mustafakaratas.com/guzel-sozler.html>
^[4] Yusuf 12/105 Kaynak <http://www.kuranmeali.org/12/yusuf_suresi/105.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx>
^[5] Orhan Veli Kanık, Anlatamıyorum Kaynak <http://www.siir.gen.tr/siir/o/orhan_veli_kanik/anlatamiyorum.htm>
^[6] Bedri Rahmi Eyüboğlu, Paramparça Kaynak <http://siir.sitesi.web.tr/bedri-rahmi-eyuboglu/paramparca.html>
^[7] İşte bu bizim şarkımız/Sinan Karakaş  Kaynak <http://www.antoloji.com/iste-bu-bizim-sarkimiz-siiri/>
 ^[8] Neşet Ertaş, Yazımı kışa çevirdin Kaynak <http://www.turkusozlerimiz.com/neset-ertas-yazimi-kisa-cevirdin.html>
^[9] Kesret-Vahted/Niyâzî-i Mısrî Yapıştırma kaynağı <http://www.antoloji.com/kesret-vahted-siiri/>
^[10] Sanat/Cemil Dursun Yapıştırma kaynağı <http://www.antoloji.com/sanat-15-siiri/>

^[11] Seyri Kâinat/Şair Mustafa Turani Yapıştırma kaynağı <http://www.antoloji.com/seyri-kainat-siiri/>